I
Inkomens op Texel
GEPENSIONEERDEN
NUTSSPAARBANK
DE NUTSSPAARBANK
DOET MEER
H. KUIP
1931 - 1955
3 1|4 pet. dagelijks ingaand...
Schrijfmachines
Langeveld en de Rooij n.v.
Voor Uw
kalveren
Calvé-kwaliteit
„Zij kochten
mijn kind"
Zoals reeds werd opgemerkt in ons
vorig nummer, staan per gemeente geen
gegevens per bedrijfsklasse ter beschik
king, wel per ec. geogr. gebied. Het
C.B.S. beschouwt Texel voor deze sta-
tiestiek als een afzonderlijk ec. geogr.
gebied, Wieringen en Wieringermeer
vormen één gebied, terwijl Den Helder,
Anna Paulowna en Wieringerwaard,
met vele andere gemeenten, waaronder
Schagen, Medemblik, Enkhuizen, Hoorn
en Alkmaar, behoren tot het gebied
Noordelijk Noordholland en Westfries
land. Voor Texel zijn er dus wel gege
vens per bedrijf sklasse. Deze gegevens
zijn er bovendien over het jaar 1950.
Hoewel een vergelijking tussen het ge
middelde inkomen per aangeslagene per
bedrijf sklasse in 1950 en 1955 interessant
is, is het van meer belang na te gaan
welke veranderingen er in de relatieve
sterkte van de bedrijfsklassen ten op
zichte van het geheel in de jaren 1950 -
1955 zijn opgetreden.
Allereerst een paar globale cijfers be
treffende de inkomens waaruit de eco
nomische structuur van de samenleving
op Texel blijkt.
Resp. Bedrijfstakken(l); 1950: abs (2),
(3); 1955: abs (4), (5):
1 2 3 4 5
Ambacht en nijverheid
1.650.000 15,7; 2.800.000 17,6
Landbouw
4.200.000 39,7; 6.300.000 39,4
Visserij
700.000 6,5; 1.000.000 6,2
Handel en verkeer
2.100.000 20,2; 3.200.000 19,9
Crediet en verz. wezen
100.000 1,1; 200.000 1,0
Overige bedrijven, overheid, vrije be
roepen, onderwijs
800.000 7,7; 1.600.000 9,6
Erediensten, huishoudelijke diensten,
losse werklieden zonder beroep
950.000 9,1; 1.000.000 6,3
Het blijkt dat bedrijfsklasse bouwnij
verheid toenam van 8.0% in 1950 tot
9,7% in 1955. Ook de groep metaalnijver
heid geeft een stijging te zien van 2,9 tot
3,1%. Deze stijgingen doen zich in vrij
wel alle gebieden van Noordholland
voor. Alleen in Amsterdam liep het aan-
ceel van de bouwnijverheid terug.
De visserij die in 1950 6,5% van het
totaal uitmaakte, liep terug tot 6,3% in
1955. In het gebied Wieringen en Wierin
germeer nam de visserij (van Wieringen)
toe van 4,3% tot 5,8%. Het gemiddelde
inkomen per aangeslagene op Texel in
de visserij bedroeg in 1950 6.200,in
1955 10.000,Voor Wieringen waren
deze cijfers 3.500,resp. 7.000,
Het aandeel van de landbouw is overal
teruggelopen. Voor Texel van 39,7 tot
39,4. De teruggang is hier dus nog be
trekkelijk gering. Voor het gebied Wie
ringen - Wieringermeer was de terug
gang 57,3 - 51,0%. Voor het gebied
Noordelijk Noordholland en Westfries
land 30,4 - 27,4%. Het gemiddelde in
komen per aangeslagene in de land
bouw ontwikkelde zich als volgt:
1950 1955
Texel 3300 4800
Wieringen, Wieringerm. 5300 6100
1950 1955
Noordel. Noordholland en
Westfriesland 5000
Geen gegevens beschikbaar.
Hoewel het gemiddelde inkomen .per
aangeslagene in de landbouw in Wierin
gen-Wieringermeer nog aanmerkelijk
boven Texel ligt, is het verschil de laat
ste 5 jaar dus beduidend minder gewor
den.
De relatieve betekenis van de handel
op Texel nam af van 12,0% tot 11,1%,
van het verkeer nam deze toe van 8,2%
tot 8,8%.
Opmerkelijk is de toeneming van de
bedrijfsklasse overige bedrijven, over
heidsdiensten, vrije beroepen van 5,7 tot
7,3%. De toeneming van de welvaart
blijkt hier voldoende uit. Immers bij stij
ging van de welvaart in de primaire
bedrijfstakken (landbouw, visserij) kun
nen steeds meer mensen een bestaan
vinden in allerlei secundaire bedrijfstak
ken (verzorgende beroepen en diensten).
Uiteraard heeft het toerisme, dat overi
gens niet in een afzonderlijke bedrijfs
klasse voorkomt, ook een stimulerende
invloed op de omvang van de secundaire
bedrijfstakken.
De voornaamste verschillen per be
drijfsklassen tussen 1950 en 1955 zijn
hiermede wel gesignaleerd. Thans volgen
zonder enige nadere toelichting voor een
aantal gebieden het gemiddelde inkomen
per inwoner om te laten zien in hoeverre
Texel voor ligt op of achter blijft bij an
dere delen van het land.
Gebieden 1950 1955
(voor 1955 resp. abs en stijging: 1950
100).
Texel 1070 1573 147
Groninger bouwstreek 1126 1521 135
Gron. veenkolonieën 1077 1409 131
Friese Bouwstreek 1070 1281 120
Drentse zandgronden 991 1291 130
Noordoostelijke polder 1247 1655 133
De Lijmers 896 1267 141
Over en Neder Betuwe 900 1254 139
Land van Maas en Waal en
Rijk van Nijmegen 801 1159 145
Bommelerwaard 890 1270 143
Noord. Noordholland en
Westfriesland 1088 1573 145
Schermer, Beemster en
Waterland 1121 1517 135
Zaanstreek 1306 1806 138
Het Westland 1082 1726 160
Industriegebied ten noorden
van Nieuwe Waterweg 1295 1860 144
Walcheren 1175 1660 141
West Zeeuws Vlaanderen
1387 1844 133
Oostelijk industriegebied
van Noord-Brabant 1001 1441 144
Tot slot worden hier nog enkele gege
vens vermeld over de hogere inkomens.
In 1955 bedraagt op Texel het aantal
aangeslagenen met een inkomen van
10.000,of meer 259, in Den Helder
GEZAMENLIJKE UITVOERING VAN
DE „DUINKANTERS" EN „ADVENDO"
Vrijdag 26 en zaterdag 27 februari a.s.
geven de „Duinkanters" en „Advendo"
een gezamenlijke uitvoering in „De Toe
komst" te De Koog. Het is langzamer
hand traditie geworden, dat de toneel
vereniging de bejaarden gratis een avond
aanbood. Helaas is dit thans niet moge
lijk, gezien de toestand der kas. Wel kan
er voor gezorgd worden, dat bejaarden,
die één dezer avonden bij willen wonen,
gratis van huis naar de zaal vervoerd
worden. Willen zij, die van dit aanbod
gebruik willen maken even een bericht
geven aan de heer Mantje, tel. 227.
Vrijdagavond zal „Jong Advendo"
meewerken. Zij, die dus het jeugdkoor
willen horen, moeten deze avond komen.
Zaterdag zingt de jeugd dus niet, dan is
er echter bal na. Daar het een tamelijk
lang programma is wordt er precies half
acht begonnen. Men diene hier vooral
rekening mee te houden. (Zie ook de adv.
in deze krant).
SCHAAKNIEUWS
Uitslagen van 16 februari 1960:
J. Vlaming-C. Schulte 0—1
H. Hoogerheide-J. L. Veldhuis 10
A. de Haan-J. Rugenbrink 10
J. Hooijberg-A. Keizer 7t—V«
A. de Haan-J. Hooijberg 01
S.V. TEXEL
Programma voor zondag:
4e kl. KNVB (Inhaaldag): Hollandia T.-
Vios; LSW-De Foresters; BKC-Schagen
Afd. N.H.: Texel 2-WGW 3; adsp.
Texel-Oosterend.
Een klein programma dus. Laten we
hopen, dat het weer ons niet in de steek
laat en we in de gelegenheid zullen zijn
om ons tweede te zien spelen. Ze hebben
het tot nu toe best gedaan en dat ze zul
len trachten in de running te blijven,
daar rekenen we dan maar op.
De adsp. zullen wel een hele kluif heb
ben aan Oosterend. Toch je best maar
doen, jongens.
Succes allemaal.
S.V.O.-NIEUWS
Oosterend 1 wist de stand blank te
houden tegen Oudesluis 2. Morgen spelen
jullie uit tegen Kaagvogels 3. Oosterend
2 gaat naar Den Helder, naar HRC 7.
Ad9p. a gaat naar Texel a. Zorgen
jullie weer eens voor een overwinning?
Willen jullie een mooie plaats op de
ranglijst krijgen, dan zal ervoor ge
speeld moeten worden. Succes jongens!
HANDELSBELANGEN
In „Handelsbelangen" lezen wij onder
wijzigingen:
Visschers Vereniging D.E.T.V. Texel,
p.a. C. Dogger, „Zeester", P.H. Polder,
Oudeschild. Vissen enz. Ben. Comm. K
Vlas.
met 4 x zoveel inwoners 645, in Wierin
germeer met in 1955 plm. 70% van het
inwonertal van Texel 402.
Het aantal personen met een inkomen
van 20.000.of meer bedraagt op
Texel 43, in Wieringermeer 129, op Wie
lingen 20, in Wieringerwaard 23, in
Anna Paulowna 68 en in Den Helder 121.
Lappie Knijn
en het
verdwenen
standbeeld
1. Op een prachtige zomermorgen was
Lappie Knijn bezig hout te hakken.
Krachtig zwaaide hij de kleine bijl en de
houtsplinters vlogen hem om de oren.
Terwijl hij druk bezig was, klonk opeens
een vriendelijke stem. „Hallo Lappie, ben
je fijn aan het werk?" Lappie hield op
met hakken en keek in het lachende ge-
ticht van Jonas, de marskramer. „Goe-
denmorgen", zei hij, het bijltje naast zich
neerleggend. „Hoe gaat het met U?"
„Goed, schitterend", antwoordde Jonas
„mijn zaken gaan uitstekend, ik ver
wacht in de toekomst grote dingen, be
grijp je? Iedereen heeft een weinig geld
teveel, dus moeten ze het kwijt aan
kooplieden. De kunst is nu hé", on
derbrak Jonas zichzelf, „hoe gaat het met
jou?" Lappie schudde mistroostig z'n
hoofdje. „Niet goed? Dat is toch onmo
gelijk! Zo'n vrolijke werklustige figuur
als jij bent moet het toch altijd goed
hebben?" zei Jonas ernstig. „Neen", zei
Lappie, „ik heb het niets naar mijn zin.
Ik zou wel eens wat anders willen. Rei
zen bijvoorbeeld en wat van de wereld
zien". Jonas knikte begrijpend. „Zo, wil
jij dat". Hij dacht een ogenblik diep na.
„Weet je wat, Lappie, mijn zaken gaan
nu zo worden, dat daar in de toekomst
wel iets groots van te verwachten is. Ik
zou je voor willen stelToen wacht
te Jonas een ogenblik.
dan alleen
spaargeld
aannemen of
uitbetalen
Zij belast zich o.a. ook met het innen van periodieke uitkeringen als
AOW, A.W W en gewone pensioenen Juist omdat zij de bezwaren
kent die het innen van deze gelden met zich brengt. Voor uitbetaling
moet men zich immers altijd houden aan een verplichte datum. En
meestal komt het er dan op neer dat men aan een loket in de rij
moet staan.
Laat de NUTSSPAARBANK het voor u innen dan kunt u er te allen
tijde over beschikken, en op de dag die u wenst en het uur dat u
schikt. Het deel dat u niet direct nodig heeft kunt u rustig op uw
spaarrekening laten staan, en u ontvangt nog rente bovendien 11
Maak gebruik van deze speciale service van de NUTSSPAARBANK.
Informeer eens aan onze loketten en machtig de NUTSSPAARBANK
het ii toekomende bedrag maandelijks te innen, ter bijschrijving op
een bestaande of nieuw te openen spaarrekening.
Binnenbnrg 9 Tel. 620
CalviMel-/^ *n
<Hb Kalver-BIks
FIRMA G. A VAN KLOOSTER
DELF1A WEDERVERKOPER
BOOTIAAN IA
DE KOOG (TEXEL) - TEL 225
FEUILLETON:
door HANOL SPOOR.
46. Langzaam verwijderden zij zich van
het gezelschap en liepen naar de achter
kant van de zaal. Walter had Vera zo
stevig bij de arm gegrepen, dat ze een
schreeuw van pijn moest onderdrukken.
„Jij denkt", zei hij hees, „dat ze zich
ongerust maakt over de herkomst van
het kind? Jij vermoed, dat Iris mij van
zoiets zou kunnen verdenken? Nee Vera
dat bestaat niet. Iris weet toch,
dat ik onze liefde als het hoogste goed
beschouw".
„Zou moeten wetenja
zei Vera. „Ze zal zich dat ook vele malen
voorhouden, maar even veel keren zal ze
alles wat is gepasseerd opnieuw over
denken enweer gaan twijfelen.
Juist door haar grote liefde voor U, zal
ze in stilte veel lijden".
Walter bleef zwijgen. Hij dacht aan de
momenten, dat Iris hem vreemd koel be
handelde, om dan weer even plotseling
naar de anderer kant over te hellen en
hem te overladen met liefkozingen. Bijna
altijd stonden er dan tranen in haar
ogen. Hij herinnerde zich ook de ogen
blikken, dat ze hem intens gadesloeg,
speciaal als er sprake was van het kind.
Hoeveel had ze niet in zijn nadeel kun
nen uitleggen? Daar tegenover had ze
telkens haar liefde en vertrouwen te
hulp moeten roepen. Als Vera gelijk had,
en hij begon hoe langer hoe meer te
vrezen dat het zo was, dan was hij een
grote idioot geweest. Hij lachte cynisch
als hij dacht aan het zelfvertrouwen,
wat hem steeds had vervuld. Wat was hij
met zichzelf ingenomen. Nu had hij
niet alleen Jane ongelukkig gemaakt,
maar ook zijn eigen vrouw. Hoe kreeg
hij dat alles weer goed gemaakt? Zou Iris
dan de baby weer kunnen missen? Aan
de andere kant, zou ze nooit goed vinden,
dat de baby van Jane, tegen haar wil bij
hen zou blijven. Wat er ook van waar
was, hij moest eerst zekerheid hebben.
Dan moest de sfeer worden gezuiverd.
Geen ogenblik langer mocht Iris in twij
fel verkeren. Hij zou haar alles eerlijk
bekennen en dan maar afwachten hoe
haar oordeel over hem zou zijn. Alles
beter dan dit.
„Ik moet naar huis", zei hij plotseling
gejaagd. „Zeg aan allemaal dat ze ge
woon doorgaan, zolang ze lust hebben.
Laat het hun aan niets ontbreken. Ik
hoop dat er straks voor mij ook nog re
den tot feestvieren is".
Zonder tegenspraak liet Vera hem
gaan. Haar hart was verheugd, dat de
oude gezellige toon tussen hen was terug
gevonden. Het zou waarschijnlijk het
enige houvast in haar leven worden,
maar ze was er tevreden mee. Met wee
moed keek ze zijn krachtige gestalte na.
Haar geluk zou liggen in de zekerheid,
dat ze hem zijn levensvreugde had te
ruggegeven. Alleen het feit van de ano
nieme brieven bleef voor haar bezwa
rend. Hoe moest dat nu? Feitelijk had ze
Jan belasterd, terwijl ze doodonschuldig
was. Ze zou Rudy opsporen en alles be
kennen, anders zou ze nooit meer rust
hebben. Ze zag hoe Bennickhoff enkele
personeelsleden geruststellend toeknikte,
maar ze wist dat zijn hart vol zorg was.
Had ze goed gedaan, om het zieleleed
van zijn vrouw zo te analyseren? Haar
gedachten vergezelden hem naar huis.
Walter was nog niet ten volle over
tuigd, dat Vera gelijk kon hebben. Iris
moest dan wel onuitsprekelijk geleden
hebben en dan was het geen wonder, dat
ze er zo lijdend uitzag.
Zijn auto raasde door het drukke ver
keer. „IrisIris", kreunde hij. O,
mochten ze toch weer eens als van ouds
in volle overgave elkaar beminnen.
Terwijl zijn scherpe ogen met een ze
kere routine het verkeer waarnamen,
stuurde hij met vaardige hand de grote
wagen langs elke hindernis en bereikte
betrekkelijk vlug zijn woning. Even bleef
hij stil achter het stuur zitten. Zij mocht
niet dadelijk merken dat zijn gemoed
zo in beroering was. Dit ogenblik kon hij
als een crisis in zijn leven beschouwen.
Het was zelfs niet te vergelijken met zijn
angstige verwachting, toen hij Iris ten
huwelijk vroeg. Als ze hem toen had af
gewezen, zou hij de moed niet hebben
verloren. Wanneer Iris hem nu al haar
verachting in het gezicht zou slingeren,
kon hij alle hoop wel laten varen.
Walter trachtte zichzelf moed in te
spreken. Iris hield toch van hem en ze
had een ruime opvatting. Hij zou vol
komen openhartig zijn, zodat ze moest
begrijpen, dat alles was gebeurt, door de
wil haar gelukkig te maken. Maar hoe
moest hij de dubbelrol tegenover Jane
goed praten? Ze zou het onmenselijk
vinden. De brieven, die hij had achter
gehouden en de insinuaties, als zou Jane
een ontaarde moeder, die graag van haar
kind afwilde. Alles moest gedaan worden
om Jane en Rudy weer met elkaar te
verzoenen. Het grootste probleem bleef
evenwel zijn geheim. Hoe zou Iris rea
geren op het doktersrapport, waarin
iedere hoop op eigen kinderen de bodem
werd ingeslagen? Zou ze hem niet met
andere ogen bezien? Als Iris nu maar dat
wanhopig verlangen naar kinderen kon
onderdrukken, dan zou hij zich daarbij
rustig hebben neergelegd. Zij hielden van
elkaar en zijn lichamelijke gesteldheid
leed er niet onder. Voor hem was Iris
zijn levensvulling. Kinderen hebben was
natuurlijk een voorrecht, maar ook zon
der kinderen zou hij met Iris gelukkig
en tevreden zijn. Zou ze dit allemaal wil
len aanvaarden? Hij haalde met lang
zame gebaren, zijn woorden repeterend,
de sleutel uit zijn zak. Zijn zenuwen
stonden als strak gespannen snaren. Bij
ieder geluid en elk gebaar vroeg hij zich
af, of dit de laatste keer zou zijn, dat hij
dit doen zou. Als Iris hem afwees zou
hij eenzaam door de wereld gaan trek
ken.
Een vreemd geluid ergens ver in huis
trof zijn oor. Haastig deed hij enige
stappen, dan begon hij te hollen. Hij
vloog de trappen op. Dat was Iris stem,
maar nog nooit had hij haar op zo'n
eigenaardige en angstaanjagende manier
horen lachen. Het leek op het krijsen van
iemand, die zichzelf niet meer meester
was. Was hij te laat? Waren al de opge
kropte gevoelens Iris de baas geworden?
Zijn lichaam beefde van schrik. Dan had
Vera gelijk en was Iris juist aan het
einde van haar krachten gekomen. Haar
tere zenuwgestel had geen verdere mar
telingen verdragen. Zijn benen droegen
hem niet vlug genoeg. Het was als een
nachtmerrie, waarbij de hersens koorts
achtig werkten, maar de lichaamsdelen
slechts langzaam gehoorzaamden. Hij
volgde het geluid, dat zo sinister door de
gangen klonk. Opeens een stem, die zei
dat Iris geslagen moest worden. De rest
ontging hem door de ontzetting en de
verontwaardiging, die op hem viel. Het
was Jane's stem. Hier gebeurde iets vre
selijks. Hij stormde de kamer binnen,
juist op het moment, dat Iris als een
zucht zijn naam stamelde en het bewust
zijn verloor.
„Iris.Iris. Hij schreeuwde het
uit en knielde hij haar neer. „Iris, lieve
ling, hier ben ik. Toe schat, doe je ogen
open en kijk me aan?"
Iris gaf echter geen teken van leven.
Hij stond op en tilde haar uiterst be
hoedzaam van de grond. Licht als een
veertje rustte ze in zijn armen. Voorzich
tig bracht hij zijn dierbare last naar hun
eigen apartement. Jane ging hem, zonder
een woord te zeggen vooruit en sloeg het
bed open. Langzaam vlijde hij de lichte
gestalte op het grote bed. Dan draaide
hij zich bliksemsnel om. „Bel de dokter",
gelastte hij kortaf en Jane liep snel naar
de telefoon. Daarna liet ze man en
vrouw alleen. Zo vond Rudy bij het
bedje van hun zoon. De kleine jongen
was al gekalmeerd en greep spelend
naar de gebruinde vingers van z'n vader.
Rudy's ogen straalden van trots.
(Wordt vervolg)