Cjroen ZwarL-Jexels in het harL,
Over kerkbouw
en iets over Oudeschild
ff „GoucT in huize Sint Jan
Weinig belangstelling voor vergadering
van het Witte Kruis
Foto- en Filmavond ook
dit jaar groot succes
ZATERDAG 14 MEI 1980
TEXELSE
74» JAARGANG No. 7434
COURANT
Uitgov» N.V. v.h. Langeveld da Rooij
Boek-, Kantoorboek- en Fotohandel
Handelsdrukkerij
Den Burg - Texel - Postbus 11 - Tel. 11
Verschijnt woensdag» en taterdag»
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl
Bank. Postgiro 652. - Abonn.pr. ƒ2,25 p.
kwart 25 ct incasso. Adv. 10 ct p. mm
De Hervormde kerkbouwactie gaf een
aantal merkwaardige verschijnselen te
zien. Het meest opvallend was wel het
resultaat. Er zal wel niemand geweest
zijn, die binnen zes maanden een op
brengst van tien miljoen gulden heeft
durven voorspellen. Daarnaast deed zich
het merkwaardige feit voor. dat voor het
eerst in haar geschiedenis deze kerk een
systematisch gebruik maakte van de
moderne middelen der publiciteit. Ze
verwierf zelfs de eerste prijs onder de
reclamecampagnes van 1959. En tenslotte
bracht de actie ook nog deze verrassing,
dat de collectes voor andere kerkelijke
doeleinden in de hoogconjunctuur der
vrijgevigheid gingen delen.
Uiteraard waren er positieve en nega
tieve reacties. Teveel om op te noemen.
Maar nu hier op Texel de plannen voor
de restauratie van het kerkje te Oude
schild vastere vorm krijgen, lijkt het me
nuttig op twee punten uit de ontwik
kelde discussies nader in te gaan en ten
slotte iets te vragen voor Oudeschild.
Het eerste punt betreft het kerkge
bouw als gewijde ruimte. Er zijn mensen,
die de hele hedendaagse kerkenbouw een
groteske geldverspilling achten, omdat
ae gemeenten evengoed kunnen samen
komen in concertzalen, kantines, boere-
schuren, bioscopen, aula's van scholen en
dergelijke localiteiten. Het christelijk ge
loof is immers een zaak van het hart,
zodat de plaats van samenkomst geeste
lijk van geen belang is. Vele voorbeelden
worden er dan genoemd om deze gedach-
tengang uit de praktijk toe te lichten. Nu
heeft men stellig gelijk, dat het geloof
een zaak van het hart is en dat het
wezenlijke van de eredienst soeverein is
tegenover de plaats van samenkomst. Al
leen, daarmee heeft men v/el behartens-
waardige dingen gezegd, maar verder
nog weinig te berde gebracht in het
vraagstuk van de kerkbouw, omdat alle
betrokkenen dit zonder meer onder
schrijven.
Men kan intussen, bij enig nadenken,
toch moeilijk volhouden, dat met deze
opmerkingen het probleem afdoende is
behandeld. Enkele vragen kunnen dit
verduidelijken.
Ten eerste. Als het geloof een zaak
van het hart genoemd wordt, is daar dan
niet typisch mee bedoeld, dat heel het
ieven er door gestempeld en gestyleerd
wordt?
Waarom trekt men eigenlijk z'n zon
dagse pak aan bij de kerkgang? Alleen
voor de show of ook om de verheuging
in, God? Kan men nu in de onderhavige
Kwestie redelijkerwijs ontkennen, dat
een sierlijk dorpskerkje of een machtige
kathedraal of een modern bedehuis de
aangewezen kledij vormt voor het speci
fieke gebeuren van de openbare ere
dienst?
Ten tweede. Het is al toegegeven, dat
het wezenlijke van de eredienst soeve-
ïein is tegenover de plaats van samen
komst. Maar dat houdt toch zeker niet
in, dat als er de mogelijkheid bestaat
onze eerbied hiervoor gestalte te geven,
wij niet genoopt zouden zijn dit ook te
doen?
Ten derde. Ieder bouwwerk wordt op
getrokken en ingericht voor zijn speciale
bestemming. Is het nu niet vanzelfspre
kend, dat de prediking van het evan
gelie, de sacramentsviering van de ge
meente, het gebed der christenen, de
'ofzang en de stilte tot God, de persoon
lijke beleving van het heilgeheim, ja
heel dit wonderlijke en blijde gebeuren
van de eredienst, als het ware roept om
een eigen, van vreemde smetten vrije,
aan dit ene toegewijde en zo voor het
geloof geheiligde ruimte?
Ten vierde. Het is ongetwijfeld juist
als het geloof een zaak van het hart ge
noemd wordt. Maar juist voor de gelovi
gen zijn er, als het goed is, andere din
gen niet minder van belang dan de
r*igen heilszekerheid. Drukt het ambt
niet uit, dat alle arbeid God toebehoort,
zegt de zondag niet dat alle tijden in
Zijn hand zijn, is de gemeente niet
representante van alle volkeren, wordt
in de liefde Gods niet alle wet volbracht
en alle geweten bevrijd, weet niet de
christelijke hoop van de toekomst voor
heel de schepping en alle schepselen? En
kan men zo vanuit een goede bijbelse
intuïtie in het kerkgebouw niet bele
ven, dat het hele land door God geroepen
wordt en dat Hij bij alle mensen wil
wonen?
Ten vijfde. Zoals men in het gebed de
ogen sluit en de handen vouwt om van-
fit de eigen wereld bij God alleen te
zijn, zo helpt een aan het geloofsleven
ertrouwde en aangepaste ruimte om
zich op de eredienst te concentreren en
zich te verkwikken aan de heilzame
Tegenwoordigheid. Is het daarom niet
een beetje cru te beweren, dat het ge
loof als zaak van het hart geen belang
heeft bij een werkelijk heiligdom?
Zo zijn er nog wel meer vragen te
stellen. Maar gezien de plaatsruimte
moeten we overgaan naar het tweede
punt, waarop we willen wijzen in de
discussie rondom de kerkenbouw.
Dit tweede punt acht ik persoonlijk
daarom van groot gewicht, omdat het
hierbij om de practische roeping van de
gemeente gaat. De eerste opdracht van
de christen is zo zegt men de dienst
aan de naaste. Kan men daarom niet
beter huizen bouwen, hongerigen voeden,
vluchtelingen helpen, kinderen bescher
men, gevangenen reclasseren, zieken
verplegen?
Inderdaad het zij in bescheidenheid
opgemerkt dit alles en nog veel meer
hoort er bij en wordt ook vaak in stille
toewijding verricht. Meer dan men veelal
beseft. Dat bleek me weer eens toen een
poosje geleden gecollecteerd werd voor
de ruim tienduizend kinderen, die in de
Hervormde inrichtingen worden ver
zorgd. Vele leden wisten geen en
kele van de eigen instellingen te noemen;
laat staan die van de andere kerkge
nootschappen; en toch wordt dit werk
gedaan.
Maar men moet de ene opdracht niet
tegen de andere inruilen. Want ook ker
kenbouw is dienst aan de naaste. Dat is
het wat men voortdurend over het hoofd
ziet: bij de nieuwbouw of restauratie
van een kerk stelt men niet alleen een
liturgische maar eveneens een diaconale
aangelegenheid aan de orde. Ik ben het
met dominee Stern eens, die schreef:
,.Wij overschatten de macht der traditie
in onze tijd, als we menen dat de mensen
alleen nog uit traditie naar de Kerk
komen. Het is de macht van het evan
gelie die hierachter verborgen zit"
Er leeft bij velen een hunkering naar
de levende God en bij het bouwen van
een kerk komt men aan dit zielsverlan
gen tegemoet. Een kerk wordt niet alleen
uit liefde tot God gebouwd, maar even
eens uit liefde voor de mensen, die bij
brood alleen niet leven kunnen. Ieder,
die de dag kent waarop Christus zijn
intocht hield, weet dat alleen de procla
matie van het evangelie de mensen im
muun maakt tegen de leugengeest en zo
de grond van hun bestaan doet oplichten
ln elke rechte kerkdienst wordt de ver
eenzaamde mens tot gemeenschap be
vrijd, wordt de ban van zijn dood door
broken, wordt de mislukte en van zich
zelf vervreemde zondaar omgeschapen
tot een hoopvol, dankbaar en paraat
mensenkind. Het is dan ook geen spits
vondigheid maar aantoonbare werkelijk
heid, dat kerkbouw ook voor het overige
leven en werken van de gemeente rijke
baten afwerpt. Wie de mensen éénmaal
het goud van het evangelie geeft, die
krijgt het een leven lang in wisselgeld
terug. Daar is het niet om begonnen,
maar daar loopt het als vanzelf op uit,
want Christus maakt de armen rijk.
Daarom is om een voorbeeld te noe
men de gemeente van Den Burg van
harte te feliciteren met de meer dan
drieënzestighonderd gulden, die ze voor
de kerkbouwactie heeft opgebracht. Ze
heeft daarmee bewezen in Christus te
zijn verrijkt met een vrijgevig hart en ze
heeft beseft dat kerkenbouw onder de
eerste levensbehoeften moet worden ge
rekend. In de overige dorpen was het
resultaat naar verhouding vaak even
gunstig. Zo heeft Texel duidelijk blijk
gegeven voor deze goede zaak een milde
hand te hebben. Het lijkt de restauratie-
commissie dan ook geen overmoed om
dezelfde welwillendheid te verwachten,
nu zij het herstel van het aloude en
leuke kerkje van Oudeschild aan de
orde stelt. Ieder kan inzien, dat evenals
Den Hoorn ook Oudeschild de hulp van
het hele eiland nodig heeft. Het gaat om
een passende ruimte voor de eredienst
en het gaat om mensen, die bij brood
alleen niet kunnen leven. De havenkan-
ters zelf durven het aan en zijn op be
wonderenswaardige wijze aan de gang.
Aan particuliere giften van buiten Oude
schild wordt gerekend op 10.000,—. De
folders zullen later worden verspreid,
maar reeds nu vermeld ik: postgiro
C19686 t.n.v. Kerkvoogdij Oudeschild.
Texel; bankrelatie Coöp. Boerenleenbank
Den Burg, Texel.
Geef ze, gééf ze de gewijde Ruimte!
G. H. Wolfensberger
INGEKOMEN PERSONEN
Dina P. Westdorp, van Zaandam, F.
Halsstr. 29 naar De Ruyterstr. 95, Ger-
i it je Steunebrink (ev. Mosk) van Leeu
warden, Boerhavestr. 62 naar Weverstr.
56; Cornelis P. A. Ruigrek, van de Lier,
Ouderampsweg 12 naar C 44; Willem
Garssen, Theodorus J. Vroone Bernardus
Kooi, van Buitenhaven 5, Den Helder
naar H 131; Jozef C. P. Swarthof, van
Nijmegen, O. Mollenhutsweg 21 naar
Weverstr. 23; Josephine J. M. Velzeboer
(ev. Ruigrek) van Amsterdam, V. v.
Goghstr. 53hs naar C 44; Saapke Sannes,
van Barradeel, Haerdewei 2-4 naar Ste
nenplaats 2.
OUD-TEXELSE GAAT IN
ZUID-AFRIKA DANSEN
De Unie van Zuid-Afrika bestaat bin
nenkort een halve eeuw. Ter gelegenheid
hiervan worden in dit, tegenwoordig nog
al in het nieuws staande, land allerlei
festiviteiten georganiseerd, die een sterk
internationaal karakter dragen. Eén van
deze stunts zal het optreden van ver
schillende Europese dansgroepen zijn.
Ook de Schermer dansgroep is uitgeno
digd. Donderdag 28 april steeg van
Schiphol een vliegtuig op, vol met dan
sers en danseressen. Totaal 24 personen.
De groep staat onder leiding van burge
meester Posch uit Oterleek. De groep zal
in een 24 steden en plaatsen in Zuid-
Afrika optreden. Een interessante onder
neming dus, waaraan ook wordt deelge
nomen door mej. B. R. Buysing Damsté
uit Barsingerhorn, een oud-Texelse.
Zij heeft opdracht gekregen een ver
slag te maken over de gehele tocht; wij
wensen mej. Buysing Damsté en haar
reisgenoten veel succes met hun optreden
in het „zwarte" werelddeel.
ONGELUK OP DE POSTWEG
Dinsdagmiddag gebeurde op de Post
weg in Eierland een ernstig ongeluk.
Eddy van der Star, Slufterweg, fietste
aan de rechter kant van de weg toen een
volkswagen, bestuurd door de heer De
Vries uit Heiloo, hem achterop reed.
Naast de heer De Vries zat diens vijf
jarig zoontje. Geheel onverwacht stak
Eddy de straat over. De chauffeur gooide
met een vaart zijn stuur om, maar raakte
toch de jeugdige fietser. De achtjarige
Eddy liep ernstige wonden aan zijn be
nen en een hersenschudding op. Hij is
naar een ziekenhuis te Den Helder over
gebracht. De heer De Vries kwam er
zonder kleerscheuren af. Dit mag zeker
een wonder worden genoemd. Zijn zoon
tje sloeg met zijn hoofd door het voorruit
en liep ernstige wonden op. De auto
kwam in de sloot terecht.
In de tuin van het R.-K. Rusthuis heeft
donderdag de vlag gewapperd. Er was
feest! Vijftig jaar geleden werd het hu
welijk voltrokken van C. van der Werf
en N. Bakelaar. De heer en mevrouw
Van der Werf verblijven nu in het rust
huis aan de Molenstraat. Dat het kwieke
echtpaar het daar naar de zin heeft is
ons duidelijk geworden. Voor geen goud
meer terug naar een burgerhuis. Eerst
moest het wel wennen hoor", zo vertelde
ons de bruid, „maar nu vind ik het reus
achtig". De bruidegom was niet zo
spraakzaam. „Want", zo zei hij, „wat ik
zeg, zetten jullie allemaal in de krant.
Een plaatje vind ik genoeg".
Daarom zullen we het hier bij laten.
Dinsdagavond werd in hotel De Graaf
de algemene ledenvergadering van het
Witte Kruis gehouden. Groot was de op
komst zeker niet. Behoudens de 12 be
stuursleden was er één lid aanwezig. Of
de leden geen belangstelling hebben, of
dat er gedacht wordt het gaat prima,
willen wij nu niet omschrijven. Wel staat
vast dat het Witte Kruis er vrij aardig
voorstaat. Dit komt door de nauwere
samenwerking met het Algemeen Zieken
fonds Texel.
De heer P. Beemsterboer presideerde
voor de eerste maal de vergadering als
voorzitter. De heer Remmers bracht als
secretaris de notulen en het jaarverslag
uit.
Uit het jaarverslag kwam duidelijk
naar voren dat de belangstelling voor het
badhuis afneemt. Dit komt omdat steeds
meer woningen worden voorzien van een
douche. Deze teruggang was dan ook de
reden, dat het bestuur heeft besloten de
openstelling op donderdag te doen ver
vallen. Er werd door 10.545 personen in
1959 gebruik gemaakt van het badhuis,
dat is iets minder dan 1958. Gemiddeld
is dit 200 baders per week.
Als de belangstelling voor het badhuis
blijft teruglopen is het niet uitgesloten,
dat ook de vrijdag zal moeten vervallen.
Het is gelukkig, dat het badhuis een
onderdeel is van Het Witte Kruis, want
de financiën staan er niet rooskleurig
voor: voor baden en douches is ontvan
gen 3.570,95; de lasten van het badhuis
zijn: Loon en sociale lasten badmeester
3.013,87; verwarming en verlichting
ƒ1.527,13; waterverbruik 373,90; schoon
houden etc. 60,32; diverse kosten ƒ79,25
Totaal 5.054,47.
Dus hieruit kan men zien dat het bad
huis een verliespost is op de resultaten
rekening van het Witte Kruis.
De heer Melissen bracht het financieel
overzicht over het boekjaar 1959. Als
penningmeester kon hij zijn boeken af
sluiten met een batig saldo van ƒ1.976,57
De rondvraag leverde (gezien het druk
ke bezoek) geen bijzonderheden op.
Resultatenrekening over 't boekjaar 1959
van „Het Witte Kruis"
LASTEN:
Salarissen, soc. lasten wijkverpleegsters:
Salarissen ƒ17.656,06
Sociale lasten 1.514,57
Pensioenpremien 3.041,49
Kosten vervoer 6.880,14
Over. kosten wijkverpleegsters 323,25
Kosten huishoudelijk beheer 4 138,99
Inningskosten contributies 1.778,42
Bijdragen 745,89
Kosten verplegingsmatenaal 1.593,62
T.B.C.-bestrijding:
Versterkende middelen
patiënten 872,
Onderhoud ligtenten 110,
Contributies en abonn. 56,
Kosten verrichte diensten:
Röntgenfoto's 168,47
Hoogtezon 64,65
Rheuma-bestrij ding
432,—
Elektronische behandeling
196,95
Polio-vaccinatie
2.559,50
Consultatiebureau
Loon en sociale lasten
3.013,86
Verwarming en verlichting
841,92
Sohoonh. en waterverbruik
153,80
Diverse kosten
82,46
Badhuis:
Loon en sociale lasten
badmeester
3 013,87
Verwarming en verlichting
1.527,13
Waterverbruik
373,90
Schoonhouden enz.
60,32
Diverse kosten
79,25
Afschrijvingen:
Gebouwen
2.600,—
Inventaris cons.bureau
180,—
Kosten Gebouwen:
Grondlasten e.d.
487,11
Onderhoud en verzekering
3.189,06
Rente Banken
89,08
Kosten schenkingen en legaten
393,
Batig saldo 1959
1.976,57
Totaal
ƒ60.193,33
BATEN:
Subsidies, bijdragen, giften:
Subsidie Rijk
ƒ10.852,—
Subsidie Gemeente
8.400,—
Bijdragen zedelijke licham.
50,—
Giften
699,50
Contributies
26.107,50
Klassetarief
144,—
T.B.C.-bestrijding:
Subsidie Gemeente t.b.v.
patiënten
872,—
Subsidie Ned. Ver. tot
bestrijding T.B.C.
130,—
Vergoeding v. verrichte diensten:
Röntgenfoto's
200,—
Hoogtezon
89,25
Rheuma-bestrijding
432,—
Elektronische behandeling
144,
Polio-vaccinatie m
3.996
Consultatiebureau
Opbrengst Collectebussen
75,84
Gebruik gebouw derden
1.490,—
Inschrijfgelden
341,71
Immunisaties
188,—
Badhuis:
Baden en douches
3.570,95
Opbrengsten uit Kapitaal:
Opbrengst Effecten
212,88
Huren
1.377,70
Pachten
820,—
Totaal
ƒ60.193,33
BURGERLIJKE STAND VAN TEXEL
van 6 tot en met 12 mei
1960
Geboren: Marjolijn Antonette, dv.
Wouter Stam en Anthonia
Schinkels-
hoek; Guustaaf Jan, zv. Rudi
Veenstra
en Geertruida Arp.
Ondertrouwd: Marius P. van Eijk en
Martha M. C. v.d. Hoort.
Overleden: Cornelia Dogger
(ev. J.
Eelman) oud 63 jr.; Ruurd Henstra, oud
60 jr. (ev. R. W. Mollenhof).
Het echtpaar Van der Werf heeft ruim
dertig jaar aan de Kogerstraat gewoond.
De bruid (78) is geboren in het Noorden,
de bruidegom (bijna 80) in een originele
stolp aan het Kogerveld. Op deze stolp
heeft Van der Werf verscheidene jaren
geboerd. Ook dit echtpaar wensen wij
nog veel gelukkige jaren!
Evenals vorig jaar organiseerden de
fotohandelaren Nauta en Langeveld
Rooij een foto- en filmavond. Deze tra
ditionele avond, in het kader van de
week van de fotografie, vond jongstleden
woensdag plaats. Uit de samenwerking
der beide firma's is een programma
voortgekomen, dat op hoog peil stond.
Mede door de bemoeiingen van de
Texelse fotoclub „De Kiekendief" heeft
men een goed beeld kunnen geven van de
prestaties der Texelse „tekenaars met
licht", zoals de heer J. van Wijk onze
film- en foto-enthousiasten noemde in
zijn openingswoord, waarbij hij een ge
heel uitverkochte zaal mocht begroeten.
Achter in de zaal waren de foto's ten
toongesteld, welke ingezonden waren
voor de wedstrijd. Het waren er in totaal
48 stuks, dus niet opvallend veel. Het
gemiddelde peil van de opnamen was
eahter opvallend hoger dan de vorige
jaren. De jury, bestaande uit de heren
Jan C. Bruin, A. C. Peetoom en H. Tiele-
mans kende de volgende prijzen toe:
Klasse beginners (niet zelf-afwerkor»):
Eerste prijs: mevr Tiessen-Spaans, met
de foto „bezig met het spel"; waardebon
van 20,(te besteden aan foto-arti
kelen);
Tweede prijs: mevr. Kipperman, Beatrix-
laan, met een foto van twee muzikanten;
waardebon van ƒ10,
Derde prijs: mej. E. P. van Weert, met
haar foto „Concentratie"; waardebon
van 5,
Eervolle vermeldingen, (waaraan verbon
den een prijsje, bestaande uit 10 flits-
lampjes met 1 rolfilm) gingen naar de
heer A. A. Broekman, Beatrixlaan, de
heer Van Aalderen, Vogelmient, De
Koog, mej. Nelly Witte, Kogerweg, en
mevr. Wubs-Koorn, Weverstraat.
Klasse gevorderden (zelf-afwerker»):
Eerste prijs: de heer A. Westerlaken,
Oudeschild, met een fraaie plaat van een
meeuw in de vlucht. Hij krijgt dus de
wisselbeker, die in het bezit was van de
heer Th. v.d. Snoek, met een waardebon
van 25,.
Tweede prijs: De jeugdige Theo Timmer,
Weststraat, met een pracht paardefoto.
Waardebon van 12,50.
Derde prijs: de heer B. F van de Berg,
Schilderend, met de opname „Na gedane
arbeid"; waardebon 7,50.
Na de opening werd gestart met een
drietal 8 mm amateurfilms. De eerste
was „Band en bende" een twintig minu
ten durend zwart-wit speelfilmpje van
Joak Nauta. Het verhaal van een jazz
band, waarvan een der leden (Jan Bruin,
De Koog) in moeilijkheden komt doordat
hij onschuldig betrokken raakt bij een
inbraak. Bij een gevecht raakt Jan ge
wond en het vastgestelde optreden van
de band dreigt in het water te vallen.
Maar alles komt op z'n pootjes terecht.
Jan wordt vrijgesproken en het bandop
treden 14 dagen uitgesteld. De film ein
digt met een optreden voor een enthou
siaste zaal. Een aardige film, die. vooral
bij ihet jeugdige publiek zeer „aansloeg".
De geluidssynchronisatie was opvallend
goed, wat vooral bleek uit de perfect
kloppende opnamen van dc musicerende
bandleden. Ook onze waardering voor de
speltechnische kwaliteiten der medespe
lers. Alles was heel natuurlijk en echt.
Jammer was het, dat de geluidskwaliteit
op zichzelf niet steeds even goed was.
Vaak waren passages slecht verstaan
baar.
Een groot contrast met deze film vorm
de de produktie van de heer G» J. de
(Zie vervolg pagina 2
