Cjroen r£wartsjexels in het
Ontwikkeling gaat voort
Krijgt Texel een V.G.L.O.-school?
V/
Protesten tegen
uitbreidingsplan
Den Burg
WOENSDAG 6 JULI 1960
TEXELSE
74e JAARGANG No. 7468
COURANT
Uitgave N.V. v.h. Langeveld de Rooij
Boek-, Kantoorboek- en Fotohandel
Handelsdrukkerij
Den Burg, Texel - Postbus 11 - Tel. 2058
Verschijnt woensdags en zaterdags
Bank: R'damse Bank, Coóp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652. - Abonn.pr. ƒ2,25 p.
kwart. 25 ct incasso. Adv. 10 ct p. mm
De heer Mensink
lid van Gedepu
teerde Staten, stelt
het automatisch
telefoonverkeer in
bedrijf
Onder grote belang
stelling is vrijdagmid
dag de automatisering
van het telefoondis
trict Haarlem voltooid.
De heer W. Mensink
lid van Gedeputeerde
Staten, verrichtte als
vertegenwoordiger
van de Commissaris
van de Koningin, de
officiële handeling
door het neerhalen
van een handle. De
verbinding was tot
stand gekomen.
Voordat deze plech
tigheid plaats vond
hadden tal van qeno-
digden een rondgang
gemaakt door het
oude en bet nieuwe
qebouw aan de Waal-
derweq.
Ir. J. M. de Vos, directeur van het
telefoondistrict Haarlem voerde als
eerste spreker het woord. Hij deelde tot
zijn spijt mede, dat de commissaris van
de Koningin Dr. Prinsen, door represen
tatieve verplichtingen elders, verhinderd
was, maar het verheugde spreker de heer
Mensink te mogen begroeten. Voorts
richtte hij het woord tot burgemeester
De Koning, de heren wethouders en de
gemeente-secretaris. De goede samenwer
king tussen overheid en gemeente heeft
tot het spoedig tot stand komen van dit
gebouw bijgedragen.
Een woord van welkom werd gericht
tot de directeur-generaal van de PTT,
Prof. G. H. Bast, hoofdambtenaren, een
drietal Engelse gasten van de Automatic
Telephone and Electric Comp. te Liver
pool, de leveranciers van dc apparatuur.
Om klokslag één uur werd de over
schakeling verricht. Texel was geauto
matiseerd. Na het overhalen van de
handle werd het eerste gesprek gevoerd
door de heer Mensink. Hij draaide het
nummer 070 116759 (Den Haag) en kreeg
Mr. A. H. C. Gieben, secretaris-generaal
van Verkeer en Waterstaat aan de lijn.
Er volgde een ongedwongen gesprek. De
heer Mensink maakte de heer Gieben
duidelijk dat Texel thans opgenomen is
in het grote geheel. „Het is gelukkig dat
de bewoners van het eiland nu dezelfde
faciliteiten hebben als de bewoners van
het vasteland". Texel had, gezien het
aantal gesprekken per jaar (40.000) recht
op een betere telefoonverbinding".
De heer Mensink had in de oude hand
centrale blijkbaar staan watertanden bij
een „knoert" van een taart. De telefo
nistes hadden namelijk een taart van
een halve meter in het vierkant ontvan
gen van de Winkeliersvereniging Den
Burg. Dit deelde Gedeputeerde Mensink
de secretaris-generaal even mee. De tekst
op deze taart was aardig gevonden:
Aan de scheidende telefonistes,
Als balsem voor de wel eens harde taal,
Door velen onzer in der haast bedreven,
Ten afscheid hier een zoet onthaal.
Met beste wensen voor Uw verder leven.
Winkeliersvereniging Den Burg.
Mr. Gieben wenste Texel geluk met de
tot standkoming van de automatisering
en de PTT met de voltooiing van het net
Noordholland.
Ook tragische dag
De directeur-generaal der PTT, Profes
sor G. H. Bast, noemde het ook een tra
gische dag nu de automatisering klaar is.
Hij huldigde de dames telefonistes en
bracht hen dank voor de laak door hen
verricht.
Professor Bast was eveneens tevreden
over het werk van de diverse technische
afdelingen der PTT. Het is ons gelukt dit
gereed te krijgen voor het seizoen begon.
Tot onze eerste burger zei prof Bast: „De
telefoonverbinding is nu eindelijk op Uw
eiland normaal geworden".
Dynamische ontwikkeling
De heer Mensink vond dat Texel wat
ontwikkeling betreft, de laatste jaren
mee kan doen. De spreker noemde o.a.
de tot standkoming van de Waterleiding,
ons eigen elektriciteitsbedrijf en in de
toekomst een betere bootverbinding. On-
oanks de ontwikkeling heeft Texel heel
veel moois behouden. Het natuurschoon
heeft aan charme niets verloren.
Kunstwerk onthuld
Voordat men zich naar Hotel „De Lin-
deboom-Texel" begaf voor de lunch,
werd door burgemeester De Koning de
onthulling verricht van een kunstwerk,
aangebracht aan de voorzijde van het ge
bouw.
De heer Ydo, de schepper van het re
liëf, vertelde aan de lunch, dat het de
betekenis had van eenvoudige communi
catie. Het stelt twee vrouwen voor die
liggen te praten.
Aan tafel bracht burgemeester de dank
over van het Gemeentebestuur en noem
de de eerste juli een feestdag Hij was
verheugd over de samenwerking tussen
landelijke, provinciale en gemeentelijke
overheid, waardoor belangrijke dingen
tot stand komen. De burgemeester noem
de in dit verband de waterleiding, de
bouw van de RHBS en de ruilverkave
ling. Ook burgemeester De Koning bracht
dank aan de technici. ,Wij hadden ver
wacht dat de telefooncentrale in 1964
gereed zou zijn. U begrijpt dat deze vlotte
afwerking mij bijzonder heeft verrast".
Als voorzitter van de Kamer van
Koophandel Hollands Noorderkwartier
feliciteerde de heer J. F. Ie Blanche uit
Alkmaar, PTT en Texelse zakenwereld.
„Handel en nijverheid zijn zonder tele
foon ondenkbaar en daarom is deze dag
voor Texel een hoogtijdag".
Pcrsoneelsavond
Vrijdagavond kwam het personeel van
de PTT bijeen in hotel „De Lindeboom-
Texel". Het was een ware feestavond,
waar telefonistes werden toegesproken
door de directeur van het district Haar
lem.
Namens vele abonnees op het eiland
heeft de heer Fortgens, directeur V.V.V.,
het woord gevoerd. „Veel hebben wij van
U geprofiteerd, daarom willen wij U niet
met lege handen wegsturen". Hij bood
de dames een lepeltje aan en de cheffin,
mej. Schuurman, het boek „Texel".
Met aandacht werd geluisterd naar de
voordracht van een oud-PTT-er, de heer
Jonker, en de vele schetsjes van het to
neelgezelschap uit Haarlem.
Het eerste automatische telefoonge
sprek komt tot stand. De heer W. Men
sink, lid van gedeputeerde staten,
spreekt met de secretaris-generaal van
Verkeer en Waterstaat, mr. A. H. C.
Gieben te Den Haag.
GESLAAGD
Mej. Grietje Troost, Vuurtoren C 92,
slaagde aan de Amsterdamse huishoud
school voor het getuigschrift Kinderver
zorgster. Gefeliciteerd.
MEDEDELING VAN DE
PLAATSELIJKE COMMISSIE VOOR
RUILVERKAVELING
Nieuwe pachtovereenkomsten
Onder verwijzing naar een advertentie
in dit nummer wordt het volgende ter
kennis gebracht van verpachters en
pachters, die door de toedeling van de
ruilverkaveling een nieuwe pachter/
verpachter krijgen.
In deze gevallen kan geen normale
pachtovereenkomst worden gemaakt met
behulp van de model-pachtcontracten van
de Grondkamer-, omdat nog van geen
officiële eigendom kan werden gespro
ken. De Commissie heeft daarom besloten
deze pachtverhouding vast te leggen met
behulp van eenvoudige overeenkomsten.
De daarvoor nodige formulieren zijn te
verkrijgen bij het secretariaat van de
Commissie.
Deze overeenkomsten dienen in drie
voud te worden opgemaakt, waarvan
resp. één exemplaar bestemd is voor ver
pachter, pachter en Plaatselijke Commis
sie. De pachtsom moet in deze gevallen
uiteraard ook aan de nieuwe verpachter
worden uitbetaald.
Voor moeilijkheden, die zich in „on
duidelijke" gevallen voor kunnen doen,
wende men zich tot de Commissie.
C. v. Gr.
IN STUDIE GENOMEN
De toneelvereniging „St. Jan" heeft
sinds 1 juni in studie genomen „De
Schipper van de Maartje Jacoba", spel
van de zee, in drie bedrijven door Klaas
Smelik. Opvoering begin oktober.
ZON, MAAN EN HOOG WATER
Hoog water ter rede van Oudeschild:
6 juli 5.46 en 18.18; 7 juli 6.59 en 19.26;
8 juli 7.58 en 20.23; 9 juli 8.27 en 21.15.
Aan het strand ongeveer een uur eer
der hoog water.
Bezwaarschriften ongegrond en
niet-ontvankelijk
Morgenmiddag zal de gemeenteraad
bijeen komen om enkele belangrijke be
sluiten te nemen. B. en W stellen de raad
voor de tweede wijziging vast te stellen
van het uitbreidingsplan in onderdelen
Den Burg en een wijziging van de bebou-
vingsvoorschriften voor deze uitbreiding.
Het is een groots plan, want als het
gerealiseerd is zal Den Burg 425 wonin
gen rijker zijn, waarvan 110 meergezins-
huizen. Tegen dit uitbreidingsplan kon
men bezwaren indienen. Enkele inwoners
van Den Burg hebben dit gedaan. Mej. G.
Dijt, Den Burg, protesteert tegen de be
stemming van het .perceel hoek Wilhel-
minalaan. Volgens het nieuwe plan wordt
haar land tot parkeerterrein gebombar
deerd Zij meende echter, dat men van
plan was aan dit perceel niet veel te
veranderen, daar de ligging uit het oog
punt van recreatie belangrijk is.
De heer M. J. Witte, Wilhelminalaan,
Den Burg, heeft bezwaar tegen het uit
breidingsplan ten noorden van de Wilhel
minalaan met het oog op zijn bloembol-
lenbedrijf.
De heer W. G. Rijk, Gasthuisstraat,
Den Burg, brengt als huurder van een
perceel tuingrond aan de Wilhelminalaan
gelegen, bezwaar in tegen het nieuwe
plan. De bloementeelt voorziet in een
groot deel in zijn levensonderhoud.
B. en W. stellen de raad voor te be
sluiten de bezwaarschriften van mej. G.
Dijt en de heer M. J. Witte ongegrond te
verklaren en die van de heer Rijk niet-
ontvankelijk, omdat een huurder niet ge
rechtigd is tot het instellen van een
beroep.
In dit .plan is voor Den Burg een
nieuwe woonvorm geïntroduceerd voor
het verkrijgen van een hogere bebou
wingsdichtheid, met flats in 3 woonlagen.
In het plan zijn tevens drie parkeer
plaatsen geprojecteerd met bij iedere
parkeerplaats de mogelijkheid voor de
bouw van een garagebedrijf.
Rioolzuiveringsinstallatie
Voor de aanleg van een rioolzuive
ringsinstallatie te Den Burg en van een
industrieterrein, alsmede voor een ver
plichte storting van 10°/o op de deelne
ming in het maatschappelijk kapitaal van
de N.V. Bank voor Nederlandse Gemeen
ten in de vorm van 21 aandelen van
ƒ1000,een en ander tot een totaal be
drag van ƒ194.000,—, kan een geldlening
aangegaan worden bij de N.V Bank voor
Nederlandse Gemeenten te 's-Graven-
hage.
Morgenmiddag zullen Burgemeester en
Wethouders van Texel de raad voorstel
len een school te bouwen voor het Voort
gezet Lager Onderwijs. Dit gebouw zal
dan verrijzen nabij de nieuwe ULO en
LTS-school, oostelijk van de Wilhelmina
laan te Den Burg.
Deze VGLO-school is weer een nieuw
geluid op het eiland.
Als gevolg van een wetswijziging zijn
met ingang van 1 januari 1959 het zeven
de en achtste leerjaar van de lagere
scholen vervallen. Met andere woorden
de zes-klassige g.l.o.-school is vanaf die
datum regel geworden. De leerplicht ein
digt echter niet eerder dan nadat de leer
lingen acht jaren één of meer scholen
hebben bezocht.
Dus na de zes klassen lager onderwijs
nog twee jaar onderwijs aan een school
voor voortgezet onderwijs bijvoorbeeld
een school voor voorbereidend hoger- of
middelbaar onderwijs, een school voor
uitgebreid lager onderwijs (ULO) of land
bouw-, landbouwhuishoudschool.
Niet alle leerlingen hebben echter een
odanige ontwikkeling en studieaanleg,
dat mag worden verwacht, dat zij het on
derwijs van een v.h.m.o.-school of van
een u.l.o.-school zonder bezwaar kunnen
volgen. B. en W. zijn van mening dat dit
in de praktijk is bewezen. De ULO wordt
door een aantal leerlingen bezocht dat
daar niet op haar plaats is. Dit heeft dan
ok het gevolg, dat goed en vlot onder
wijs wordt geremd, terwijl de resultaten
van het volgen van dit onderwijs voor
hen zeer dubieus zijn.
Voorts wordt de ULO bezocht door een
aantal leerlingen met een uitgesproken
technische aanleg. De ouders van die
leerlingen vinden hun kinderen veelal
nog te jong om hen alle dagen met de
boot naar Den Helder te laten reizen om
daar de brugklas te bezoeken van de
LTS.
Het feitelijke karakter van de ULO-
school wordt hierdoor geweld aangedaan,
terwijl voorts van belang is, dat meerdere
leerlingen niet het onderwijs ontvangen
waarvoor zij geschikt zijn.
Dus vast staat dat een aantal leerlin
gen de ULO bezoekt, dat er niet od ziin
plaats is. Hierdoor ontstaat ook een
groot verloop in het leerlingen-aantal
van de eerste klassen naai de examen
klassen. Ook de examenresultaten van de
laatste jaren wijzen ongetwijfeld in deze
richting. Tot dusver was het niet moge
lijk om in de behoefte van het onderwijs
voor deze groep van leerlingen te voor
zien. Nu er echter plannen bestaan tot
nieuwbouw van een ULO-school te Den
Burg, en tevens zeer binnenkort tot stich
ting van een LTS te Den Burg zal wor
den overgegaan doet zich nu een gelegen
heid voor een oplossing voor dit probleem
te vinden.
Aan de te stichten LTS dient een voor
bereidende klasse (brugklasse) te worden
verbonden. Door uitbreiding van deze
klasse tot het eerste leerjaar van een
school voor voortgezet gewoon lager on-
NIEUVVE LEERLINGEN H.B.S.
Na het volgen van de proefklas zijn tot
de le klas van de H.B.S. toegelaten:
N Bakker, P. J. M. Beemsterboer, W.
Berkenbosch, C. I. de Bloois, H. de Bloois,
E. Bonne, J. Bruin, M. M. Duin, D. Duin-
ker, C. v.d. Eijk, C. M. G. Graaf, E. J. M.
de Graaf, M. N. de Graaf, C. van Groe
ningen, J. van Groeningen, H. v.d.
Heerik, J. N. J. van Heerwaarden, P. A
Hoogerheide, R. P. Janssen, M. A. Kik
kert, J. M. Koning, K. D. Koorn, M C.
Laan, J. J. Renout, M. van Schoonhoven,
J. Ch. Siersema, C. M Smit, M. J. Tim
mer, M. P. Tromp, G. Tersteegen, H. H.
v.d. Werve, A. M. Witte, M. A. van Wijk,
M. G. Zegel.
NIEUWE ECONOMISCHE PUBLIKATIE
VAN DE NEDERLANDSCHE
MIDDENSTANDSBANK
Ons land kent slechts enkele bedrijven,
die van een kleine zaak, ontwikkelden
tot zeer grote ondernemingen. Er zijn in
de middenstand echter tal van bedrijven
met een sterk toenemende bedrijfsom
vang, een groei, welke vaak gepaard
gaat met een verandering van het karak
ter van het bedrijf.
Speciaal tot deze groep van groeiende
middenstandsondernemingen richt zich
de nieuwe economische publikatie no. 31
van de Nederlandsche Middenstands-
bank, welke publikatie tot onderwerp
heeft „groeiproblemen".
De publikatie behandelt diverse groei
problemen, zoals de leiding, de organi
satie, de financiering en de administratie.
Zowel voor de groeiende detailhandel,
als voor de zich tot industrieel bedrijf
ontwikkelende ambachtelijke onderne
ming worden deze problemen belicht.
Voorts bevat de publikatie interessante
gegevens over de algemene toeneming
van de bedrijfsomvang in de midden
stand.
Zoals gebruikelijk is de publikatie bij
3lle kantoren van de bank verkrijgbaar
voor de prijs van ƒ1,per stuk.
Wethouder Hin: V.G.L.O. overbodig
derwijs met daarboven het tweede leer
jaar van genoemde school (z.g. kopklasse)
wordt er een uitstekende gelegenheid ge
schapen voor het geven van het onder
wijs van de hierboven omschreven leer
lingen.
Daar na het doorlopen van het eerste
leerjaar van een school voor VGLO de
leerlingen direct kunnen worden toege
laten tot het eerste technische leerjaar
van een LTS zijn deze leerlingen met het
stichten van een VGLO-school uitermate
gebaat. Daarnaast is er een schooltype
ontstaan waar de leerlingen, die niet
voor het uitgebreid lager onderwijs ge
schikt zijn en geen interesse hebben voor
net technische-, landbouw- of landbouw-
nuishoudonderwijs, tot het einde van hun
leerplicht een uitstekende voor hen aan
gepaste opleiding kunnen ontvangen.
Kans van slagen
Berekeningen hebben aangetoond dat
het eerste leerjaar van een plaatselijke
VGLO-school door ongeveer 60 - 70 leer
lingen zal worden bezocht en het tweede
leerjaar door ongeveer 20. De overige 40
- 50 leerlingen zullen na het eerste leer
jaar een plaats vinden op verschillende
andere scholen, zoals technische scholen,
visserijscholen etc.
Enorme besparing
Het college van B. en W. maakt tevens
duidelijk, dat door combinatie van de
bouw van een ULO-school, een LTS en
een VGLO-school een aanzienlijke bespa
ring zal worden verkregen De ULO en
LTS zullen nwt minder lokalen kunnen
volstaan, terwijl voorts door de bouw
van een scholencomplex de exploitatie
hiervan door verschillende centrale voor
zieningen minder kostbaar zal zijn.
Wethouder Th. R. Hm kan het niet
eens zijn met het voorstel van de meer
derheid van het college van B. en W. op
Texel naast een nieuwe u.l.o. ook nog een
v.g.l.o.-school te stichten. Hij voert de
volgende bezwaren aan:
1. Vaak wordt het een fout gevonden dat
de bestaande u.l.o.-school voor een deel
„kopschool" is. Grote le en 2e klassen,
veel kleinere 3e en 4e klassen, omdat een
deel der leerlingen een andere richting
uitgaat óf met het bereiken van de 15-
jarige leeftijd niet verder leert. Dit is
m.i. geen gunstig schooltype. Volgens het
schema wordt dit bij de voorgestelde
v.g.l.o.-school nog veel ongunstiger; le
klasse 68 leerlingen, 2e klasse 20 leer
lingen. Dit moet voor een school wel een
zeer ongelukkige vorm zijn
2. Van deze 68 leerlingen gaan er na 1
jaar 48 naar een l.t.s de 20 die in de 2e
klasse komen zullen hoogstwaarschijnlijk
niet verder leren. Naar mijn vaste over
tuiging zal dit aantal in de toekomst
steeds afnemen. Jongens die niet verder
leren, zullen er steeds minder komen, om
dat elk vak studie eist. De -2e klasse zal
dus m.i. steeds kleiner worden, zo niet
geheel verdwijnen.
3. Waar er in onze gemeente een sterk
streven bestaat om zo spoedig mogelijk te
komen tot het stichten van een l.t.s. lijkt
het mij beter hieraan een brugklasse te
verbinden. Het wordt dan een belangrij
ker geheel.
4. Bij vele v.g.l.o.-scholen elders be
staat een overgroot percentage der leer
lingen uit meisjes; de jongens gaan
meestal in een uitgesproken richting.
Verschillende dezer scholen zijn dan
ook al in huishoudscholen omgezet en er
is een duidelijk streven om dit in meer
dere plaatsen ook te doen, omdat het
enderwijs voor meisjes die de huishoude
lijke richting op gaan aan de huishoud
scholen beter is en door meer bevoegde
leerkrachten wordt gegeven dan dit bij
het v.g.l.o. het geval is.
Daar wij een zeer goede landbouwhuis
houdschool hebben, zullen er zeker geen
meisjes naar de v.g.l.o.-school gaan, en
nu de plaatselijke l.bs. ook een brug
klasse heeft, zulllen zij die de landbouw-
richting kiezen, ook hierheen gaan.
