9
roen
in het harL,
i
Weinig belangstelling voor
gehouden toneel weekend
„gezondheid"
HERFST
Hier spricht man Deutsch
t7v -TT
Duitse conversatielessen blijken nuttig
WOENSDAG 28 SEPTEMBER 1960
TEXELSE
74e JAARGANG No. 7492
COURANT
Uitgave N.V. v.h. Lanqeveld de Rooij
Boek-. Kantoorboek- en Fotohandel
Handelsdrukkerij
Den Burg, Texel - Postbus 11 - Tel. 2058
Verschijnt woensdags en zaterdags
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro G52. - Abonn-pr.' ƒ2,25 p.
kwart. 25 ct incasso. Adv. 10 ct p. mm
Zaterdagavond 24 september j.l. open
de de voorzitter der Contactgroep Texel,
de heer C. Witte, in de Jeugdherberg „De
Eyercoogh" het toneelweekend, georgani
seerd in samenwerking met de Neder
landse Amateur Toneel Unie. Hij kon een
35-tal deelnemers(-sters) welkom heten.
Na de leiders der cursus, mevr. Teunke
Hauer, mevr. I. Dooyes en de heer Arend
Hauer, welkom te hebben geheten, deed
hij een beroep op de cursisten, alle
schroom te laten varen. Wij gaan van het
standpunt uit, dat niemand iets kan,
maar allen komen we hier om te leren.
Vervolgens hield de heer Arend Hauer,
landelijk adviseur der N.A.T.U., een in
leiding. Gelijk vorige malen raakte hij
heerlijk aan het filosoferen over de
„mens", niet zomaar in de ruimte, maar
doelbewust. Verscheidene punten werden
aangeroerd, o.a. de televisie. Hoe kan het
anders. Arend Hauer gaat van het stand
punt uit: wij spelen niet toneel voor de
zaal, maar de mensen moeten komen om
dat wij spelen. Zij worden dus voor de
keus gesteld: kijken we naar de televisie
vanavond of gaan we er op uit om in de
zaal een stuk te zien spelen. Zo moet het
worden. Wij moeten dus goed spelen, zo
dat men zich volkomen in de rol inleeft,
welke weergegeven wordt.
Na deze inleiding werden enige ele
mentaire oefeningen gehouden: een asbak
van het toneel halen, dit later enigszins
uitgebreid met andere bijkomende op
drachten, bleek heus niet zo eenvoudig
te zijn. Arend Hauer wist op zeer gezel
lige wijze deze oefeningen te leiden.
Om 11 uur werd de eerste bijeenkomst
gesloten.
Zondagmorgen om 11 uur werden de
lessen voortgezet. De aanwezigen werden
in twee groepen gesplitst. De ene groep
toog aan het werk onder leiding van
Arend en Teunke Hauer, terwijl de an
dere groep aanving met de bewegings-
lessen van mevr. I. Dooyes. Ademhaling
is bij de bewegingsleer zeer, zeer belang
rijk. Oefeningen daarover werden ge
daan, het weergeven van ontspanning,
/elfbewustheid en extase ontstaan alleen
:n samenwerking met de ademhaling. De
houding van het hoofd, de bewegingen
met armen, de spanning in het midden
rif, alles is voor een toneelspeler van
uiterst grote waarde. Wij leven in drie
ruimten, de ruimte onder ons, bij de
grond, de ruimte om ons heen en de
heeft
we
KOGER BEJAARDEN MAAKTEN
MOOIE TOCHT
Ook dit jaar organiseerde de Oranje
vereniging De Koog een tocht voor de
bejaarden. Om 2 uur verzamelden de
auto's, die de deelnemers hadden afge
haald, zich in de Dorpsstraat en zette de
stoet zich in beweging, nadat de dames
an een zakje snoep en de heren van een
sigaar waren voorzien. De heer Mantje,
die de algehele leiding had, zette koers
naar Den Burg, vanwaar via de Hogeberg
naar Oudeschild werd gereden. Langs de
haven, waar de hele Texelse kottervloot
gemeerd lag, ging het over Oosterend,
Jangs de dijk van het Noorden en door
Eierland, De Waal en Den Burg richting
de Dennen, waar in hotel „Bos en Duin"
de thee werd "gebruikt en rijkelijk op
cake en een hartig hapje werd getrac-
teerd. Na een uur werd de tocht hervat
en ieder zocht zijn eigen auto weer op.
Door Den Hoorn en langs Loodsmansduin
verder door de Dennen kwam de stoet bij
Westerslag aan, waar even werd gepau
zeerd en vooral door de heren gebruik
werd gemaakt om de nieuwe strekdam,
die daar is aangelegd, te bezichtigen
Vandaar ging het weer op De Koog aan,
waar in het Witte Huis een gezellige
koffietafel wachtte. Er heerste een zeer
gezellige stemming onder dit gezamenlijk
eten en vele bejaarden kregen hier gele
genheid om oude herinneringen met el
kander op te halen. Na tafel werden allen
verrast door het optreden van de heer
Van Schoonhoven met zijn goocheltoeren.
De hilariteit was groot en vele „hoe is 't
mogelijk" werden gehoord. De heer Van
Schoonhoven had een zeer dankbaar pu
bliek. Het was kwart over acht, toen de
heer Mantje met een hartelijk woord alle
medewerkenden bedankte en allen een
v/el thuis toewenste.
Door de samenwerking van Oranje
vereniging en diverse bedrijven is het
mogelijk gemaakt dat allen zo rijkelijk
konden worden onthaald.
Het Witte Huis had niet alleen de zaal
beschikbaar gesteld, maar bood ieder een
bord heerlijke soep aan. Hotel „Opduin"
had voor ieder een slaatje en een snee
suikerbrood beschikbaar gesteld, terwijl
notel „De Toekomst" voor een heerlijk
gebakje had gezorgd. De firma's Daalder
cn Wiegers zorgden voor snoep en siga
ren en slager Roest en J. P. voor een har
tige hap. Diverse particulieren hadden
cake^ gebakken. Zo is door aller samen
werking deze dag voor velen tot een on
vergetelijke geworden en allen hopen
weer op het volgende jaar om deze weer
mee te mogen maken.
ruimte boven ons. Iedere ruimte
zijn eigen sfeer, een sfeer waarin
veelal onbewust leven.
Ook de expressies, en er zijn er vele,
kregen hun beurt. Schrik, angst, blijd
schap, verlangen, moedeloosheid, geeste
lijke en lichamelijke kastijding, werden
met veel plezier uitgevoerd.
De lessen van Arend en Teunke Hauer
lagen meer op het practische vlak. Een
eenvoudig gegeven werd beurtelings door
verschillende cursisten gespeeld. De op
gave luidde: speel dat je een verzetsver-
gadering bijwoont, waarop iemand aan
wezig is, die je niet vertrouwt; je wilt
vluchten, maar dat blijkt aanvankelijk
niet mogelijk te zijn, totdat je ergens een
luik ontdekt. Het klinkt eenvoudig, maar
er zitten veel mogelijkheden aan vast,
hetgeen de uitvoering voor ons, ama
teurs, moeilijk maakt.
Om half zeven werd genoten van een
uitstekende maaltijd, waarvoor voorzitter
Witte de jeugdherbergouders hartelijk
dankte.
Hierna werden de lessen weer voort
gezet, tot 9 uur. Weer werd een scene
verteld en door de cursisten, met opbou
wende kritiek van Arend Hauer, ge
speeld.
Als slot van het weekend was er, onder
het genot van het zoveelste kopje koffie,
gelegenheid tot het stellen van vragen.
Verscheidene punten kwamen aan de
orde, zowel op het organisatorische als op
het artistieke vlak.
Na een gezellige discussie sloot voor
zitter C. Witte het weekend met woorden
van dank aan de cursusleiders, waarbij
hij de wens uitsprak, dat er ook het vol
gende jaar weer gelegenheid zal zijn een
dergelijk weekend te organiseren, zij het
met meer deelnemers(sters)
VERTROKKEN PERSONEN
Jan A. van der Slikke, van Den Burg,
Parkstraat 30 naar Leeuwarden, Vrede
man de Vriesstraat 18; Helena Kooijman,
van Den Burg, Witte Kruislaan 7 naar
Amsterdam, Roemer Visscherstraat 23;
Leonard C. Boekei, van Den Burg, Wil-
helminalaan 58 naar Alkmaar, Nassau-
kade 32; Egbert S. Boekei, van Den Burg,
Wilhelminalaan 58 naar Haarlem, Beet-
hovenlaan 54; Adrianus J. Horst (met
gezin) van De Koog, Vogelmient 18 naar
Ermelo, Nunspeet, Nijverheidsweg 56;
Christine M. Drevel, van De Koog, Strij-
bosstraat 2 naar Amsterdam, Uiterwaar
denstraat 22 III; Catharina M. den Brok,
van Oudeschild, Trompstraat 28 naar
Beverwijk, Kees Delftsweg 3; Leender N.
Saai, van C 79 naar Amsterdam, Ooster-
dokskade; Geertje A. Ellen, van Ooster
end, Kotterstraat 19 naai Zuid-Afrika,
Durban; Theresia M. de Graaf (ev. v.d.
Geest) van De Cocksdorp 24 naar Abbe-
kerk, Plantsoenstraat 17; Klaas C. Geus
van Den Burg, Warmoesstraat 65 naar
Den Helder, Ankerpark 27; Cornells J.
Eelman, van De Koog, Brink 6 naar Den
Helder, Ankerpark 27; Fonderikus J.
Schilling, van Den Ho >rn 70 naar Den
Helder, Ankerpark 27; Geesje Poelman
(met dochter) van Den Burg, Beatrixlaan
54 naar Veendam, Boven Dwarsdiep 1;
Anneke Hoekstra, van K 99c naar Hil
versum, 't Hoogst 6.
MUTATIE WITTE KRUIS
Met ingang van 15 oktober zijn
be
noemd tot wijkverpleegster bij het Witte
Kruis de zusters mej. J. Hol en J. B.
Mannessen uit Apeldoorn.
INGEKOMEN PERSONEN
Paula W. Moerbeek, Frans W. B. Moer
beek en Henri W. C. Moerbeek, van Den
Helder, Hortensiastraat 111 naar Den
Burg, Schilderend 23; Meis Blom, van
Heiloo, Havercamplaan 2 naar C 94; Wil
lem Kalk, van Emmen, Emmerweg 1
naar Kogerstraat 80, Den Burg.
AGENDA VAN DE STICHTING
CULTUREEL WERK TEXEL
Woensdag 28 september
Den Burg, De Zwaan, Auteur Henri
d'Albert bespreekt voor Vrouwenver.
Gilde, „Zwerven in Marokko".
Donderdag 29 september
Oudeschild, 10 uur, Intocht Mgr. Dr. J.
A. E. van Dodewaard.
Den Burg, Dorpshuis, 8 uur, Fotoclub
De Kiekendief.
Zaterdag 1 oktober
Oosterend, Eerste steenlegging muziek-
nis Oosterend.
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ZUIGELINGEN
Heden, woensdag 28 sept. worden de
moeders van de buitendorpen verwacht
op de volgende uren:
Den Hoorn 1.15 uur; Oosterend 2.00 uur;
De Cocksdorp 3.00 uur; De Koog 4.00 uur.
ZATERDAG A.S. IN OOSTEREND
GEBAKKEN VIS
In het winterprogramma van de Kleu
terschool te Oosterend heeft men de
„actie gebakken vis" geplaatst. Zaterdag
a.s. zal Oosterend weer geuren van ge
bakken vis. De baten zijn voor de kleu
terschool „De Robbedoes". Er zal naast
de werkplaats van C. Bremer gebakken
worden en het bestuur, dat de welwil
lende medewerking van de kottervissers
heeft, verwacht ook de medewerking van
geheel Oosterend in de afname van de
gebakken vis.
Actie gebakken vis in Strend
Voor een ieder welbekend,
is voor „de Robbedoes" bestemd.
Zorg dus dat U er bij bent
WIELERRONDE VAN OOST
Zaterdag j.l. heeft Muziekver. V.I.O.S.
de wielerronde van Oost in ere hersteld.
Allereerst startten de junioren op ge
wone rijwielen voor een rit over 10 ron
den. Het geheel bleef nogal vrij dicht bij
elkaar, zodat het tempo ook vrij hoog
bleef voor een gewone fiets. Winnaar
werd Frans Visman, gevolgd door P.
Beuving als tweede en Dick Bakker als
derde.
De senioren waren wat meer mans,
want hier moesten 60 ronden verreden
worden, terwijl er meer deelnemers wa
ren, dus ook meer spanning en uitvallers.
Al vrij spoedig waren Peter Witte en
Jacob Vlaming de koplopers. Daar er nog
al veel uitvallers waren, verdween de
intense spanning, die alleen bij de pre
mies even naar voren kwam. Men kon
dan ook feitelijk de uitslag wel aan
voelen. No. 1 werd Jacob Vlaming, no.
Peter Witte en no. 3 C. Vlaming.
Jacob Vlaming heeft zich dit jaar dus
wel de sterkste getoond, terwijl broer
Kees zich ook niet onbetuigd laat. Een
mooi resultaat, welke door trouwe trai
ning is verkregen. Het geheel is met vele
premies aantrekkelijk gemaakt. Jammer
dat het aantal bezoekers beneden ver
wachting was.
De zomer is heengegaan,
Met al haar kleurenpracht.
De bloeitijd haast verstreken,
De zonneglans gaat verbleken,
Terwijl de herfst vol zegen ons weer
tegenlacht,
Hoe blinken met rode blos,
De vruchten door het groen
Der half gebruinde bladen,
Aan bomen, volgeladen
Hoe schoon is alles in het herfstseizoen.
Wie plukt niet met grage hand,
Het geurig, rijpend ooft.
Wie dankt niet voor die gaven.
Waarmee we ons vrolijk laven.
Terwijl men allerwegen blij de
Schepper looft,
De herfstdraden hangen weer.
Van tak tot tak.
De wind speelt met het lover,
Waardoor de zon dan pover,
Zich even henen brak,
Hoe kaal zijn nu de velden,
De oogst is weer aan kant.
De ploeg trekt weer de voren,
Voor het nieuw te zaaien koren,
De herfst legt zich nu over stad en land.
Zuid-Eierland. A. v. Leeuwen-Boon
GEEN VISSERSLATIJN
Zondag had de heer D. Verstegen een
bijzondere vangst met zijn werphengel.
Als verwoed visser was hij naar het
Westerslag getogen om zijn geluk te be
proeven. Nu, geluk had hij! Hij wist een
kabeljouw van 88 cm. aan de haak te
slaan. Maar deze knoert had hij nog niet
op het droge. Zijn hond heeft de vis van
bijna 8 kg. uit het water gehaald.
KOLENDAMPVERGIFTIGING
De Koog Zaterdagmorgen heeft zich
in ons dorp een ernstig geval van kolen
dampvergiftiging voorgedaan. Het slacht
offer, mevr. De Ridder-de Visser moest
ogenblikkelijk naar het ziekenhuis te
Den Helder worden vervoerd.
Naar wij thans vernemen, gaat het met
de patiënte naar omstandigheden goed.
SLIPGEVAAR
De burgemeester van Texel maakt
weggebruikers er op attent, dat zij, die
bij het verlaten van wei- of bouwland
de bedoeling hebben de openbare weg te
gaan berijden, gehouden zijn de wielban
den van hun voertuigen te ontdoen van
klei, leem enz. zulks ter voorkoming van
slipgevaar op de wegen.
Texel, 27 september 1960.
De burgemeester,
C. DE KONING
DAMCLUB TEXEL
De damclub draait weer en de buit van
de eerste ronde is weer verdeeld. C. Dij
ker behaalde een gering voordeel in het
middenspel, waarvan in het eindspel
evenwel niets overbleef. S. Ros werd het
slachtoffer van een klein slagzetje, ter
wijl C. van Heerwaarden een duidelijk
gewonnen stand bereikte plus de resul
taten. Jac. van Heerwaarden verkeek
zich danig op een slagzet, waardoor hij
zelf het slachtoffer werd. Jn Stam en C.
v.d. Werf verzuimden beurtelings de
beste voortzetting en kwamen tot een
verdeling van de punten, terwijl P.
Bruijn zich van de goede kant liet zien
en een langdurig eindspel tot winst
bracht.
De uitslagen luidden:
C. Dijker-J. Hooijberg 11
C. Meedendorp-S. Ros 20
C. v. Heerwaarden-S. Bakker 20
Jac. v. Heerwaarden-W. A. v. Zeijlen 02
Jn. Stam-C. v.d. Werf 11
P. Bruijn-J. J. de Beurs 20
A. de Haan-C. Vinke 02
C. P. Burger-Jb. Koorn 11
G. Dros-J. A. v. Enst 20
D. v.d. Werf-J. Slot 2—0
Nog kunnen nieuwe leden zich melden
of oud-leden zich opnieuw bij de dam
mers scharen. Voor een vlot verloop van
de competitie moet U dan toch niet te
leng meer wachten.
NATUURZUIVER
OPWEKKEND VERKWIKKEND
Reeds enkele jaren wordt er op ons
zomerdrukke eiland in de winterse rust
en stilte door ijverige lieden een poging
gedaan, zich meer vertrouwd te maken
met de taal van het merendeel der be
zoekers, onze oosterburen.
In hoeverre hebben dergelijke inspan
ningen nu tot succes geleid, was de vraag,
die we de cursusleider hebben voor
gelegd.
Het bleek een vraag, die, als zo vaak,
niet met een eenvoudig antwoord was af
te doen. Integendeel, er blijken heel wat
kanten aan deze zaak.
Wat verwacht men van een conver
satiecursus? Kan men in 25 lessen leren,
zich vlot in een taal uit te drukken?
Er verschijnen van die verleidelijke
advertenties, waarin een aanvallige juf
frouw, behaaglijk in een fauteuil wegge
zakt, met een kennelijk minimum aan
inspanning in enkele weken de taal leert
van het land, waar zij met haar vakantie
zal heengaan. Aldus wordt gesuggereerd.
In 25 lessen moet men dan toch wel
heel wat kunnen leren!
Dat klopt.
Dat kan.
Dat gebeurt zelfs ook. Al is het niet
altijd op de wijze, die de adspirant-
cursist bedoelde.
Er zijn bij elke cursus opvallend pret
tige resultaten en er zijn schijnbare mis
lukkingen. Dit laatste dan gemeten naar
de vlotheid of juister gezegd: naar het
gebrek aan vlotheid, waarmede de
vreemde taal wordt "gehanteerd.
Want het gebruiken van een taal is pri
mair.
Ieder mens begint, vanaf het moment
waarop hij bewust aandacht krijgt voor
zijn omgeving, ver vóór zijn eerste le
vensjaar is voltooid dus, taal te leren:
zijn moedertaal.
Meer dan een jaar lang, soms korter,
soms nog langer, luistert hij hoofdzake
lijk, is hij passief. Pas langzamerhand
neemt hij actief deel aan de taal, gaat hij
die spreken.
Maar het praten van een tweejarige
kleuter is niet meer te vergelijken met
dat van een jaar later, twee jaar later,
om niet te spreken van de taal van een
12-jarig kind.
Het zelf-gebruiken komt dus né het
leren verstaan en begrijpen. Ook iemand
die een vreemde taal gaat leren, moet die
eerst verstaan om hem te kunnen ge
bruiken.
Nu gaat dat verstaan beslist niet bij
alle mensen even vlug. De ene mens heeft
meer „taalgevoel" dan de ander, 't geheu
gen van alle mensen is niet hetzelfde van
sterkte. En de een is intelligenter dan de
ander. Taalgevoel, geheugen en intelli
gentie allemaal aanleg dus spelen
een belangrijke rol. Als gevolg daarvan is
de een gauwer over de drempel van pas
sief naar actief heen dan de ander.
Iemand b.v. die al veel van de taal ver
staat vóór hij op de cursus komt, kan al
meteen beginnen te spreken.
Nu is het een feit, dat er cursisten zijn,
die voor dit passieve deel een hele cursus
nodig hebben Zo iemand heeft dus het
doel: leren spreken, niet bereikt, en zal
dus nog een cursus nodig hebben.
Duidelijk is natuurlijk ook, dat die
gene, die thuis „naoefent", alleen of met
collega, huisgenoot of vriend meer profijt
trekt van de wekelijkse avond. Met an
dere woorden: de vlijt speelt ook een rol,
en beslist geen bijrol.
Is iemand niet van plan tenminste per
dag een kwartier aan deze studie te be
steden, dan zullen de resultaten zeker
beneden de verwachtingen blijven.
En dan moet men natuurlijk durven!
Ja, thuis wel, dan is er niemand bij; of
hoogstens een vertrouwde. Maar met zo
veel luisteraars! Daar is moed voor nodig!
Zodra men zij het in heel simpele
zinnetjes zich begint uit te drukken in
de vreemde taal, is er al driekwart van
het werk verricht. Is deze eerste schrede
gezet, dan gaat het verder steeds vlotter.
„Brutaliteit" is een eigenschap, die op
deze cursus hogelijk wordt gewaardeerd,
brutale mensen hebben de halve cursus.
Het aantal durvers van-nature is ech
ter maar klein en daarom is het over
grote deel van de lessen er dan ook op
gericht de deelnemers te dwingen, zinnen
te vormen. Zelfs de schuchtersten móe
ten dan, al zijn hun zinnen nog zo be
scheiden, al bestaan ze maar uit twee of
drie woorden. En daarmee blijft dan te
vens voldoende ruimte voor de betere
taalgebruikers. Die kunnen hun zinnen
langer en ingewikkelder maken.
Bovendien kan ieder zulke zinnen vor
men die hem het beste van pas komen in
de volgende zomertijd.
Dat deze zinnen-makerij in vele ge
vallen aanleiding geeft tot hilariteit, is
een prettige bijkomstigheid. Dat maakt
de sfeer prettiger en geeft anderen weer
moed.
De rest van de cursus geeft practische
gesprekken, zoals ze rondom ons voorko
men, in winkel of bedrijf, op straat of
aan het strand.
Met een flinke passieve en een heel
variabele actieve woordenschat, met wat
meer zelfvertrouwen en wat minder
angst voor de eigen stem gaat dan de
cursist in de lente de practijk tegemoet.
De besten met de gedachte: laat ze
maar komen! Oefening en belangstelling,
krant, tijdschrift of boek, doen zijn zelf
vertrouwen stijgen en zijn taalkennis
groeien.
En dan is de mooiste reactie, die de
cursusleider in het zomerseizoen spon
taan te horen krijgt: Het gaat fijn, mijn
heer! We praten over van alles en „ze"
verstaan me best!
Dat is dan het tastbare resultaat.
Maar bij sommigen klinkt het. Ik ver
sta alles wel, mijnheer, maar de rest
En toch is dat ook resultaat.
