en om het Raadhuis De kottervissers van Texel Wieringen en Den Helder :4 m Of s t ree koQtfwi kke 11 nq VEEilüi Dum/ uuou v/vuumii WUfcIN»L»/\U 15 MAAKT 1961 uigei Jank-: an b verW tui) i Het zal zo'n vijfentwintig jaar geleden dat de toenmalige gemeentesecreta- le heer C. Jonker, er een kleine ver ging op nahield met afbeeldingen [gemeentehuizen in ons land. •oomde de heer Jonker toen reeds een nieuw raadhuis voor Texel? Was ■r toen reeds van overtuigd, dat het iuw in de Binnenburg zijn beste tijd achter zich had? Hoe het antwoord «zou mogen zijn, vast staat, dat er nog j wat water door het Marsdiep moest nen vóór men gelden voor de bouw een nieuw gemeentehuis op de be ing begon te reserveren. Onderwijl het gemeentebestuur door met de Koop van panden in de omgeving van [tegenwoordige raadhuis met de ken- (ke bedoeling het nieuwe Huis der Bneente op een royaal stuk grond te :n aatsen. Wie zich wel eens een ogenblik bij het D jjjénwoordige raadhuis heeft opgehou- Nyiiï zal reeds na een kortstondige be- muwing tot' de conclusie zijn gekomen, it het pand velerlei gebreken vertoont. jliechtheid van het gebouw is er na een iar voltreffers gedurende het bombar- «menl bij de opstand der Georgiërs niet ster op geworden en ook het zeer inten- Ke gebruik heeft zijn sporen nagelaten, iet raadhuis wordt eigenlijk nog maar iet moeite overeind gehouden, het wordt fstt und door zware schoren en het is zo lein, dat verschillende gemeentelijke 1 |Q tdelmgen en diensten elders onderge- igg'racht moesten worden. ilel het Raadhuis met vele gebreken loe komt het eigenlijk, dat Texel, waar de oorlog zo enorm veel in de parti- liere en zeer zeker ook in de overheids- fetor werd gebouwd men denke maar is aan de vele fraaie scholen zijn ^dh\nsprobleem niet met meer energie eft aangepakt? Was er te veel ander frk aan de winkel, was er geldgebrek? zijn geneigd om beide vragen in be- Istigende zin te beantwoorden en mo- daar aan toe voegen, dat wij respect bben voor het vele opbouwende werk, at óók de gemeente in de na-oorlogse Ten heeft verricht. Een buitenstaander alt dit allicht beter op dan een Texelaar, dagelijks op het eiland vertoeft. Zo'n litenstaander ziet de veranderingen zich et langzaamaan voltrekken: plotseling vaart hij, dat er nieuwe huizen staan, hij niet kende, hij ziet een prachtige feuwe school, een geheel nieuwe of een heel gerestaureerde kerk. iet is dan ook niet uit de lust tot kri- fceren, dat wij over het bouwvallige Imeentehuis schrijven, maar wel uit het Vèrlangen, dat wij het nog hopen mee te maken, hoe in het hoofddorp van Texel een gebouw zal prijken, het éérste huis an de gemeente, dat getuigen zal van de toewijding en de trots der bevolking. Waar de beraadslagingen gevoerd zullen ■orden in een waardige zaal, waar bur gmeester, secretaris en wethouders be noor lijk gehuisvest zullen zijn en waar dè gemeentelijke afdelingen en diensten Vpldoende ruimte zullen hebben. Een gebouw met een waarlijk representatief Bdeelte, maar dat in de ware zin van het woord een huis zal zijn waar iedere Texe laar gaarne om réód zal gaan. jEr zijn vele gemeenten in ons land die &n raadhuiskwestie hebben. Iedereen kent de moeilijkheden van Amsterdam op mt gebied, maar ook veel kleinere stad- Bs en dorpen worstelen met dit pro- Weem. In het Gooise Laren, een gemeente met iets meer inwoners dan Texel is het tegenwoordige raadhuis weliswaar beter dan op Texel, maar toch vervallen en Onvoldoende. De gemeenteraad heeft :reeds geruime tijd geleden een drietal vooraanstaande architecten opdracht ge geven schetsontwerpen voor een nieuw ïaadhuis te maken, die niet onder naam, maar onder motto en in verzegelde om- jjag ingediend moesten worden. Opdat men onafhankelijk van anti- of sympa thieën onbevooroordeeld zijn keuze zou pjunnen maken. Een maand of wat ge leden is daar toch nog heel wat over te Hoen geweest, omdat een der ontwerpen vjoorbarig in een plaatselijk blad gepu- flwiceerd werd. Er was weer eens een ru zie, zoals vele kleinere gemeenten er tegenwoordig op na schijnen te houdepJL Interessant zijn de voorbereidingen voor de bouw van het nieuwe raadhuis, dat Schiedam eerlang zal hebben. Ook daar werden schetsontwerpen gemaakt en ondanks veel kritiek van de raad, heeft men tenslotte éénstemmig aan één der ontwerpen de voorkeur gegeven. Men vo teerde een bedrag van ƒ65.000,om een groot architectenbureau de opdracht te kunnen geven het nieuwe en geheel uit gewerkte ontwerp bestedingsklaar te maken. Men rekent dat de bouw, die op ca. 25 miljoen gulden zal komen te staan, tenminste zeven jaar duren zal. Zo wijds kan Texel het niet doen, maar men zij op zijn hoede en denke niet, dat men een echt goed raadhuis op een koopje bou wen zal. Het zou trouwens een schande voor Texel zijn als men voor het nieuwe huis der gemeente geen belangrijk .be drag over had. Men bouwt een gemeente huis niet voor dit geslacht alléén, maar zeker voor de vele geslachten die nog komen. Bij de discussies in de Schiedamse raad sprak een der leden zijn bewondering uit voor de stedebouwkundige oplossing, die men gevonden had. Over het gebouw zelf was hij minder enthousiast, al moest hij toegeven, dat het vele kwaliteiten had. Dat het representatieve- en het werkge- deelte gescheiden waren, kon hij waar deren, maar zo sprak dit raadslid woor delijk „men moet niet pretenderen. dat het een gemeentehuis is. Het is in eigentijdse stijl wordt er gezegd en het heeft er inderdaad de trekken van: het draagt de kenmerken van zakelijkheid en vervlakking. Uitwendig ziet het er niet als een raadhuis uit: het werkgedeelte is een kantoorgebouw en bij het repre sentatieve deel zou dit naar zijn uiterlijk ook moeten zijn. Met de verfraaiing van enige beelden wordt dit representatieve deel nog geen stadhuis". Velen in Schiedam hebben over de nieuwe bouw hun woord gesproken. Zo is het gegaan in Laren en in vele andere Nederlandse gemeenten. De bezwaren, die wij hierboven releveerden, zijn in allerlei toonaarden in alle windstreken herhaald. Maar.... zo zijn er altijd be zwaren geweest als een gemeente, groot of klem, een nieuw raadhuis bouwen ging. De Amsterdamse ellende met de raadhuisbouw schijnt eindeloos, maar toen men in de hoofdstad drie eeuwen geleden de beroemde bouwmeester Jacob van Campen opdracht had gegeven voor de grootste stad van het land een nieuw stadhuis te bouwen, waren de moeilijk heden ook niet van de lucht. En toen Rotterdam een halve eeuw geleden be sloot een gehele krottenwijk op te ruimen en op het vrijgekomen gedeelte een nieuw stadhuis te bouwen, waren de be zwaren eindeloos. Burgemeester Zimmer- mann was geporteerd voor de architect Evers, maar vele anderen zagen liever dat Berlage als architect gekozen werd. Texel weet wel, dat een nieuw ge meentehuis zo langzamerhand dringend noodzakelijk wordt en velen zouden gaarne zien, dat daaraan wat meer ur gentie gegeven werd. Een raadhuis be hoort een symbool te zijn voor de ge meenschap, die het bouwt. Zo was het oude raadhuis aan de Vismarkt een sym bool voor Texel, dat toen voornamelijk door de opkomende zeevaart en het ver tier op de rede een grote stimulans ge kregen had. En ook het herenhuis, dat destijds tot raadhuis werd bestemd was een symbool. Het symbool van de burger lijkheid onzer voorvaderen. Wie zich aan een ander spiegelt, spiegelt zich zacht. Zij, die thans op het eiland geroepen zijn tot besturen, zij vragen zich eens af welke voorvaderen zij zich als voorbeeld willen kiezen- die uit het begin van de zeventiende of die uit het midden van de negentiende eeuw. De keuze van het voorbeeld zal bepalend zijn voor het nieuwe raadhuis, dat, hopelijk binnen niet al te lange tijd, aan de Groeneplaats verrijzen zal. VI. Miss Blanche rkent u aan de oudgele tabak Gedurende de laatste jaren heeft in ons land de kottervisserij een grote vlucht genomen. De volgende cijfers om trent het aantal motorkotters leggen van deze ontwikkeling getuigenis af. 1954 1957 0 - 79 pk 172 80-119 pk 71 120 -239 pk 101 240 - 349 pk 4 350 - 499 pk Totaal 348 In het bijzonder de groep kotters met een motorvermogen boven 120 pk. is sterk uitgebreid. De kottervloot van Texel, Wieringen en Den Helder is bij deze landelijke ontwikkeling niet achter gebleven. Sedert 1954 is in deze vissers- gemeenten de ontwikkeling van het al daar ingeschreven aantal motorkotters als volgt geweest: 1954 1957 1960 TX WR HD TX WR HD TX WR HD 0- 79 pk 3 11 3 3 11 4 3 11 5 80-119 ok 3 11 1 6 10 14 13 120 -239 pk 13 3 8 17 4 9 18 6 10 240-349 pk 1 4 1 6 1 350-499 pk 1 1 Totaal 16 17 23 21 25 24 22 37 25 Het aantal motorkotters met een mo- torvermogen kleiner dan 120 pk is voor Texel betrekkelijk gering; in 1954 plm. 19°/o, in 1960 plm. 14%. Voor Wieringen is het aantal kleinere motorkotters aan merkelijk groter: 1954 82%, 1960 67%, Den Helder; 1954 61%, 1960 72%. Voor Wieringen is de betekenis van de garnalen- en IJsselmeervisserij, welke met deze kleinere schepen beoefend wordt, aanmerkelijk groter dan voor Texel. Voor Den Helder is de garnalen visserij van ondergeschikte betekenis. De Noordzeevisserij wordt hier naar verhou ding met meer kleine motorkotters be oefend dan door de Texelse vissers. Het aantal motorkotters van 120 en meer pk. is in de hier beschouwde pe riode van 6 jaar toegenomen voor Texel met plm. 38%, voor Wieringen met niet minder dan 300% en voor Den Helder met ongeveer een zelfde percentage als voor Texel: plm. 33%. De enorme toeneming voor Wieringen behoeft wel enige toelichting, daar deze toeneming eigenlijk voor een deel aan Wieringen voorbij gaat. De grotere kot ters van 120 en meer pk., zowel die van Texel, Wieringen als van Den Helder markten in het algemeen niet in hun thuishaven. Een groot deel van de kot ters van Wieringen, in het bijzonder die kotters die de laatste jaren aan de Wie- ringer vloot zijn toegevoegd, zien boven dien hun nominatieve thuishaven nooit. Deze schepen varen van IJmuiden uit (vnl. met een Katwijkse bemanning); de reder woont op Wieringen Een soortge lijke situatie doet zich de laatste jaren ook wel voor, zij het dan in een enkel geval, bij de Texelse vloot. Het C.B.S. heeft onlangs een onderzoek ingesteld naar de woonplaatsen van de bemanning van de kottervloot. Het heeft zich daarbij beperkt tot de kotters met een inhoud van 50 of meer B.R.T. daar men voor deze schepen verplicht is de schepelingen aan te monsteren en ze in te schrijven op monsterrollen. De samenstelling van de bemanning werd opgenomen naar de toestand in 1956 en 1960 Voor o.a. Texel en Den Helder werden afzonderlijke gegevens gepubli ceerd in de maandstatistiek van het C.B.S. voor de Visserij. Voor Wieringen werden ^jeen afzonderlijke cijfers ver meld. zoals motortrawlers of anders op kotters die nog net geen 50 B.R.T. meten. De afvloeiing van Texel betreft vnl. de oudere leeftijdsgroepen. Van belang is te constateren dat het aantal (14) jongeren beneden 21 jaar zich ook in absolute zin heeft weten te handhaven. Dat wijst er up, dat bij de jeugd op Texel nog niet di rect van een tanende belangstelling voor de visserij sprake is. In dit verband is het ook van belang kennis te nemen van de toelichting in genoemde statistiek van het C.B.S. op de cijfers omtrent de leeftijdsopbouw in 1956: „Voor de groep (Texel en Urk) kan men spreken van een zelfstandige ont wikkeling van de kottervisserij. Blijkens de cijfers is in deze plaatsen een flinke jeugdgroep aanwezig, ondanks het zware werk dat de trawlervisserij vergt. Ge zien de leeftijdsverhoudingen in de tweede groep (IJmuiden, Scheveningen, Katwijk), kan gesteld worden dat de kot tervisserij hier meer een uitwijkingsmo gelijkheid voor de bemanning van de log gers en trawlers is. Zo heeft de jeugd in deze plaatsen andere mogelijkheden het zij in de drijfnetvisserij, hetzij in de in dustrie. Uit de percentages van de klasse „25 - 50 jaar" voor kotters (64 - 67%) vergeleken met die voor loggers en traw lers (40 - 43%) in de overeenkomstige woonplaatsen, kan worden aangenomen dat inderdaad bemanningsleden in deze leeftijdsklasse overgaan van de loggers en trawlers naar de kotters. Den Helder valt duidelijk in een van beide genoemde groepen. Er treedt in deze plaats een verstoring op van de voorgenoemde groepen aangenomen leef tijdsverhoudingen door een groot percen tage zeelieden in de klasse „50 - 64 jaar". Men kan zich afvragen of in Den Helder te weinig schepelingen in de klassen tussen 15 - 50 jaar beschikbaar zijn. Deze veronderstelling wordt gesteund door het feit, dat op de grotere Hclderse kotters zeelieden, afkomstig van Katwijk en IJmuiden zijn aangemonsterd". Over de vakbekwaamheid heeft het C.B S. eveneens cijfers gepubliceerd. Daaruit blijkt hoezeer de vakbekwaam- Texel Den Helder 1956 1960 1956 1960 Leeftijdsgroepen: tot 21 jaar 21 - 24 jaar 25 - 39 jaar 40 - 49 jaar 50 - 64 jaar 65 jaar en ouder Bovenstaand overzicht heeft dus be trekking op de bemanning van de kotter vloot (50 of meer B.R.T.) voor zover woonachtig op Texel of in Den Helder. Het is geen overzicht van de leeftijds opbouw van de bemanning van de kotter vloot die Texel of Den Helder als thuis haven heeft. Het aantal kotters van 50 of meer B.R.T. nam voor Texel toe van 15 in 1956 tot 18 in 1960; in Den Helder nam het aantal kotters van 50 en meer B.R.T. af van 7 in 1956 tot 6 in 1960. Terwijl dus het aantal kotters in Texel toenam, nam te gelijker tijd de bemanning van deze vloot, die ter plaatse woonachtig is, af. Voor het bemannen van de zich uitbrei dende vloot heeft men dus in toenemende mate een beroep moeten doen op schepe lingen van elders (Urk, Volendam, Kat wijk). Hetzelfde geldt voor Den Helder. De in Den Helder woonachtige kotterbe- manning is in 4 jaar wel sterk gedeci meerd. Indien men niet beter wist, zou men denken dat Den Helder in deze jaren een ramp is overkomen, zoals in 1883 het voormalige vissersplaatsje Moddergat (Friesland), dat in één nacht (6 maart) 17 vaartuigen met 83 vissers verloor. Waar de bewuste 78 Helderse kotter- bemanningsleden gebleven zijn, is zonder nader onderzoek niet duidelijk. Ten dele zullen zij afgevloeid zijn naar andere be roepen, ten dele zullen zij wellicht werk zaam zijn op andere vissersvaartuigen, abs abs abs abs 14 19.2 14 21.9 15 14.1 2 7.1 9 12.3 6 9.4 6 5.7 4 14.3 23 31.5 26 40.6 36 34.0 15 53.6 17 23.3 11 17.2 19 17.9 4 14.3 10 13.7 7 10.9 27 25.5 3 10.7 3 2.8 73 100.0 64 100.0 106 100.0 28 100.0 CONSULTATIEBUREAU VOOR ZUIGELINGEN Woensdag 15 maart (heden) worden de moeders van Den Burg en Oudeschild verwacht van 13 tot 16.03 uur. DAMCLUB TEXEL Uitslagen van de laatste weken: C. Dijker-S. Bakker 20 C. v. Heerwaarden-S. v. Heerwaarden 1—1 A. Vinke-J. A. v. Enst 11 Jn. Stam-Jb. Koorn 02 C. v.d. Werf-J. Vinke 0—2 D. v.d. Werf-A. v.d. Slikke 02 C. Vinke-C. P. Burger 02 C. Dijker-C. P. Burger 11 P. Bruijn-J. Hooijberg 20 A. de Haan-J. Vinke 0—2 S. Bakker-J. A. v. Enst 20 S. Ros-Jb. Koorn 02 A. v.d. Slikke-Jac. v. Heerwaarden 20 C. Dijker ontmoette in de partijen te gen S. Bakker en C. P Burger felle te genstand, waarbij de eerste in het eind spel faalde, terwijl C. P. Burger een punt wist te bemachtigen. Tweemaal winst boekte Jb. Koorn, die in de onmogelijkste standen toch altijd weer voor verrassin gen zorgt. Ook A. v.d. Slikke verzamelde vier punten, wat zijn totaal zeer ten goede komt. heid van de kotterbamanning is toege nomen. In 1956 was op Texel 70% van de ter plaatse woonachtige bemanning gediplo meerd, in 1960 83%. Voor Den Helder waren deze percentages 30 en 79. (Denk aan de wel zeer sterke teruggang van het totale aantal leden van de kotterbeman- ning te Den Helder); voor Urk 35 en 84 en voor Katwijk 76 en 88. AGENDA VAN DE STICHTING CULTUREEL WERK TEXEL Woensdag 15 maar Den Burg, De Zwaan, Ledenvergadering Coöp. Boerenleenbank. Den Burg, Texel, Ledenvergadering PTV Den Burg, Casino, Voorlichtings- en film avond Centra. Oosterend, 't Centrum, lezing Majore Bosshardt. Den Burg, Texel, comp. bridgedrive. Midden-Eierland, J. P. Strijbosschool, Ouderavond. Donderdag 16 maart Den Burg, Dorpshuis, Fotoclub Vrijdag 17 maart Den Burg, Texel, Voorjaarsmodtshow Fa. Moerbeek. Zaterdag 18 maart Den Burg, Casino, 1 30 uur Regionale conferentie P. v.d. A. Den Burg, Geref. Kerk, Interkerkelijke filmavond „Unruhige nacht". Den Burg, „Oranjeboom". Toneeluitvoe ring „Het Masker" met „De grote stilte" De Koog, De Toekomst, Uitvoering „Jong Advendo". Oosterend, Wapen van Amsterdam, Fo rumavond over toekomst haringvisserij, m.m.v. dr. Kranenburg, drs Hildebrand en drs. J. J. Zijlstra. OOK UW BEDRIJF KAN NIET ZONDER EEN SILO U kunt er werkelijk niet buiten als het U ernst is met het winnen van veel en goed ruwvoeder. Een goede stikstofbe mesting in maart betekent een „over maat" aan gras in de eerste helft van mei. Hooien is dan practisch nog niet mogelijk. Toch is het van groot belang dit waardevolle meigras goed te bewaren. U kunt dit bereiken door een goede kuilmethode en een „bewaarplaats", die U de zekerheid geeft, dat er geen grote verliezen zullen plaats vinden In de eer ste helft van april zullen er op Texel weer een aantal silo's worden gebouwd. U doet toch ook mee? AAN WELKE VOORWAARDEN MOET EEN PACHTCONTRACT VOLDOEN? Het is zo langzamerhand wel voldoende bekend, dat een pachtovereenkomst schriftelijk moet worden vastgelegd. Een mondelinge afspraak tussen de eigenaar van de grond en degene, die de grond ge bruikt, is dus niet geldig. Ook al betreft het een overeenkomst tussen twee men sen, die elkaar vrienden ncfemen, ja zelfs in het geval, dat de verpachter de vader van de pachter is, is een schriftelijke vastlegging vereist. U bent er echter niet als U de over eenkomst schriftelijk hebt vastgelegd. Het is ook nodig deze overeenkomst te laten goedkeuren door de Grondkamer. De beoordeling van de Grondkamer heeft vooral betrekking op de hbogte van de pachtsom Is de pachtprijs naar het oor deel van de Grondkamer te hoog, dan wordt de overeenkomst niet goedge keurd. Ook als de in het contract genoemde termijn niet overeenstemt met de bepa lingen van de Pachtwet wordt de goed keuring aan de overeenkomst onthouden Voor los land geldt een termijn van 6 jaar, voor een boerderij is dit 12 jaar. Slechts in bijzondere gevallen wordt toe stemming gegeven voor een kortere ter mijn. Dit moet bij de Grondkamer wor den aangevraagd. Onder de oude Pachtwet rustte op de pachter de plicht om minstens één jaar voor het aflopen van de pachttermijn verlenging te vragen. Dit is thans niet meer nodig. Dit betekent echter niet, dat alle oude contracten hun geldigheid behouden. U moet daarvoor Uw pachtcontract bekij ken. Als hier als einddatum van de pacht een datum is genoemd, die ligt na 1 mei 1960, dan is de zaak safe. Alle con tracten, die nl. aflopen na de genoemde datum worden automatisch verlengd. Daar op ons eiland de meeste pachten lopen van 20 maart - 20 maart zullen dus in het algemeen alleen de contracten, die op 20 maart 1961 of later eindigen auto matisch worden verlengd. Als op Uw pachtcontract als einddatum dus bijv. 20 maart 1960 voorkomt, bent U in overtreding, want U be2it geen geldig pachtcontract. Wij willen er nog op wijzen, dat de automatische verlenging ook niet geldt voor overeenkomsten, die voor een kor tere duur dan de wettelijk voorgeschre ven termijn zijn afgesloten. Ook in deze gevallen bent U dus verplicht om verlen ging te vragen. C. v. Gr.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1961 | | pagina 3