Harry de Graaf vertelt van
zijn belevenissen in Nieuw
Guinea
Oranjevereniging De Koog
hield haar algemene
ledenvergadering
tfSDAG 16 JANUARI 1962 1 JAAEGANG N°' 7628
rEXELSE™COURANT
gave N.V. v.h. Langeveld do Rooij J t 1 Verschijnt dinsdags en vrijdags
oek-. Kantoorboek- en Fotohandel /^VZ?/ C /f7 Li PT l/) H Tt Bank: R'damse Bank- ^P- Boerenl.
Handelsdrukkerij S^TlvOH U/UI L-> I V Ji C V O f/f A/W Bank. Postgiro 652. - Abonn.pr. ƒ2.25 p.
n Burg. Texel-Postbus 11-Tel. 2058 J j kwart. 25 ct ine. Adv. 10 ct p. mm.
Met trots wijst de heer R. Berkenbosch naar de gereedgekomen legeringsgcbouwen. Het
oerwoud heeft moeten wgken voor deze Texelaar
Groot vrouwentekort
BIAK Nieuw Guinea is zoals ieder
>pisch land niet bijzonder gezond.
>ordat iemand naar dit rijksdeel
ordt uitgezonden ondergaat hij een
melijk strenge medische keuring.
>oral de longen moeten in orde zijn.
anneer men ook maar iets denkt te
inkeren, moet men niet schromen
ar de dokter te gaan. Dat is ook een
biedende eis bij het oplopen van
eine wondjes. Iedere wond, hoe klein
k. raakt ontstoken. Dat staat bij
orbaat vast. Dat zit 'm in de broeie-
le hitte en de daarmee gepaard
ande bacteriënrijkdom.
Het is uiteraard in het belang van
paraatheid van het leger, dat van
ilitaire zijde hieraan de grootste aan-
■Écht wordt besteed. De autotochtone
^volking blijkt tegen dit alles van
nature een heel wat grotere weerstand
ji hebben. Doordat dit volk, ook al zijn
Igeen wilden meer, heel wat dichter
le natuur staat dan de door de ver-
ande beschaving verzwakte blan-
blijkt uit meer eigenschappen. Als
op woudlopen aankomt, zijn ze b.v.
te overtreffen. Ook de meer be-
afde Papoea's dragen zelden schoe-
Toch lopen ze over de glasscherpe
ing, klimmen in doornige bomen en
n vaak meer dan 20 km. per dag af
veg naar hun werk. Ze lopen dus
evoets en als zij eens in een zee
zouden trappen, heeft dat ook niet
?el effect Om o.a. deze redenen
Den de Nederlanders indertijd be-
sn om over te gaan tot de oprich-
van een Papoea vrijwilligerskorps,
deze autochtone strijdmacht is de
racht gegeven, de landsverdediging
Nieuw Guinea over te nemen van
Nederlanders, wanneer die te zijner
zullen wegtrekken. De Papoea's
er in het algemeen zeer enthousiast
r en velen zijn dan ook te Manok-
i in opleiding. Voorlopig nog onder
ing van Nederlanders; later op zich
staand. Het is helaas nog steeds zo,
iat de nabuur Indonesië zijn vermeen
de aanspraken op dit gebied wil laten
jftlden. Uit de uitlatingen van de
Bachthebbers aldaar, mag worden op-
Bmaakt dat het niet overbodig is. het
And behoorlijk te verdedigen, om de
Bitwikkeling naar zelfbestuur rustig te
gaten voortgaan. Bij de jongste infil-
itraties op het Westelijke gedeelte van
Biet vasteland, hebben de Papoea's voor
Ktijd bewezen onmisbaar te zijn. Het is
Bteressant om eens een gesprek te be-
Iftnnen met een Papoea en een discussie
Bt te lokken over deze zaak. Maar om
Jdat te doen, moet men de taal spreken.
■Het Nederlands wordt alleen door een
«er dunne bovenlaag goed gesproken
3en verstaan. Met Maleis bereikt men
Ifteer en op Biak beheersen de meeste
Wapoea's die taal wel, hoewel het nooit
^jhjun moedertaal is. Nieuw Guinea kent
honderden talen, die vrijwel niets
jftet elkaar gemeen hebben. Het Maleis
is er dus bijgeleerd en de R.O.N.G.
(Radio Omroep Nieuw Guinea) verzorgt
ife deze taal uitgebreide uitzendingen,
ijl Gelukkig is het Maleis eenvoudig. Het
kent geen vervoegingen of naamvallen
en is daarom met een beetje inspanning
best aan te leren. Het snelst gaat dat,
Wanneer men gedwongen is te spreken,
b.v. wanneer men veelal in een Papoea
gemeenschap vertoeft. Op den duur is
dan een eenvoudig gesprek mogelijk en
kan men zich uit de eerste hand laten
inlichten omtrent hun meningen over
allerlei zaken. Het is soms vermakelijk
om te horen hoe fel ze reageren, wan-
neer je vraagt hoe ze over Indonesië
L denken. Dat ze noch Soekarno, noch het
volk dat hij tegen Nieuw Guinea op-
itst graag mogen, is niet alleen het
volg van het huidige geschil. Ook
oordien was het moeilijk om Papoea's
n b.v. Javanen vredig te laten samen-
erken. Dat zit 'm in de totaal ver
schillende geaardheid. Niet alleen de
beide volkeren verschillen aanzien
lijk. Ook het land met zijn dieren en
plantenwereld heeft niets gemeen met
de natuur van Indonesië. Het moesson
klimaat van Indonesië met periodiek
terugkerende droge en natte perioden
kent Nieuw Guinea slechts op enkele
plaatsen. De regenval is gelijkelijk over
het gehele jaar verdeeld. Dan de die
renwereld. Olifanten en tijgers kent
Nieuw Guinea niet, geen enkel groot
dier zelfs. De grote kudden herten in
de buurt van Merauke nabij de Zuid
kust van het vasteland zijn nakome
lingen van geïmporteerde dieren. Dat
is ook het geval met de varkens. Ty
pische dieren die alleen op Nieuw
Guinea voorkomen zijn de koeskoes,
een soort half-aap, de dwerg kangoeroe,
de boomkangoeroe en niet te vergeten
de Paradijsvogels, Kroonduiven en
neushoornvogel, die deel uitmaken van
de bijzonder rijke vogelwereld van dit
land. Kaketoes en papegaaien zie je
overal. Nieuw Guinea is rijk aan rep
tielen. Er zijn ruim 50 soorten slangen,
waarvan zowat een derde deel giftig is.
Onder de hagedissen vindt men o.a. de
grote kakie ampat, die ten onrechte
vaak voor giftig wordt gehouden. In
de riviermondingen leven grote ge
meenschappen krokodillen. In de hui
zen zitten tegen de wand en het pla
fond, evenals in Indonesië de bekende
tjit-tjaks.
Oorlogsherinneringen
Nieuw Guinea ligt aan de Stille
Oceaan en het vormde in de oorlog een
der omstreden gebieden. De Japanners
hadden het land bezet en ten koste van
enorme offers aan mensen en materiaal
hebben de Amerikanen ze weer ver
dreven. Met name Biak, dat ook toen
strategische waarde had is een toneel
van felle strijd geweest. Nog steeds
wordt op talrijke plaatsen de fraaie
palmenkust ontsierd door de zwaar
verroeste wrakken van de Amerikaan
se landingsboten. In het water liggen
hier en daar de neergeschoten Japanse
jagers en bommenwerpers. Ook in het
bos tref je op de meest vreemde plaat
sen complete jeeps, auto's e.d. aan. Al
dat materiaal blijft daar liggen omdat
het ter plaatse door het ontbreken van
industrie onbruikbaar is terwijl de
kosten voor uitvoer naar elders veel te
hoog zouden komen te liggen door de
geïsoleerde ligging van dit land.
Indertijd hebben de Amerikanen dus
het pleit gewonnen maar de Japanners
die het binnenland van Biak invlucht
ten hebben nog maandenlang hun acti
viteiten voortgezet. Zij hadden zich
teruggetrokken in een aantal druip
steengrotten van waaruit zij nog vele
uitvallen deden voordat de nieuwe be
zetters er met hun vlammenwerpers
voorgoed een einde aan maakten. Deze
Jappengrotten zoals ze hier worden
genoemd, vormen nog wel eens het
reisdoel van een excursie van militai
ren. Het terrein maakte op iedere be
zoeker een beklemmende indruk. De
omgeving ligt vol met menselijke been
deren, die niemand schijnt te willen op
ruimen, afgezien van de schedels die
door menigeen als een luguber sou
venir mee naar Holland zijn genomen.
Nu vormen de grotten een onderkomen
aan allerlei dieren. Tegen het hoge
gewelf hangen de reuzenvleermuizen,
kalongs of vliegende honden genaamd
temidden van duizenden nachtvlinders
die hier de duisternis afwachten. In de
spleten en gaten in de grond zitten dan
nog de nodige soorten slangen en hage
dissen. Een griezeloord dus!
Ontspanning
Het zijn gelukkig niet alleen de
Jappengrotten waar men verpozing
zoekt tijdens het weekend. Vele uren
worden doorgebracht aan de palmen
stranden nabij de kampongs Bosnik en
Parai, niet zo heel ver van Biak-stad
verwijderd.
Als je er de inspanning voor over
hebt is het ook de moeite waard eens
de „boesh" (oerwoud) in te trekken. Uit
veiligheidsoverwegingen met twee per
sonen tegelijk, gekleed in „boesh-pak".
Het boesh-pak bestaat uit het ge
vechtstenue met koppel en enkelstuk
ken. Het is zaak zoveel mogelijk delen
van het lichaam te bedekken om be
hoorlijk beschermd te zijn tegen de
attenties van de z.g. Scrub-mijt. De
Scrub-mijten zijn de overbrengers van
een zeer gevreesde tropische ziekte: de
Scrub typhus. Overigens is zo'n tocht
wel de moeite waard. Men doet diverse
„ontdekkingen" en keert kampwaarts
met het gevoel een expeditie achter de
rug te hebben! Door de vele kleding
kost zo'n onderneming wel veel zweet.
Beschermende kleding dient in deze
streken ook gedragen te worden in de
avonduren wanneer de malariamug
zijn slachtoffers zoekt. Volgens voor
schrift is men gekleed in lange khaki
broek terwijl de mouwen van het
khaki overhemd bij de polsen zijn ge
sloten. Overigens boekt men in Nieuw
Guinea bij de bestrijding van Malaria,
dat nog altijd een der meest gevreesde
volksziekten is, grote successen. Op
Biak is de ziekte zo goed als onder de
knie maar om het zo te houden geldt
nog steeds de verplichting om in ma
laria-tenue uit te gaan.
Echte uitgaansmogelijkheden zoals de
Europese steden die bieden, kent men
in Nieuw Guinea niet. Voor velen blijkt
dit een grote handicap te zijn. Volgens
diverse jongens is dit, samengaande
met een „groot vrouwentekort", oor
zaak van de vaak gedrukte stemming
onder de manschappen. Voor iemand
die in de sfeer van de grote stad is
grootgebracht is het inderdaad een
grote overgang. Maar ook de Texelaar
mist van tijd tot tijd wel eens zijn
Snackbar", „Smulpot" of „IJsbeertje".
In ieder geval dient hij die zich happy
wil voelen in dit land, zich aan te pas
sen aan de omstandigheden. Voor de
een lukt het beter dan voor de ander,
maar vóór het vertrek naar Nieuw
Guinea kan zoiets m.i. heel goed wor
den beoordeeld. Het beste is, niet alle
pogingen in het werk te stellen om „het
net zo te hebben als in Holland!" Juist
dat „andere" in Nieuw Guinea, die
boeiende exotische wereld aan de an
dere kant van de aardbol biedt genoeg
om er met volle teugen van te genieten!
Texelaars in Nieuw Guinea
Het was U al bekend, dat de harte-
wens van iedere militair in Nieuw-
Guinea, n.l. een burgerrelatie waar hij
af en toe eens welkom is, voor mij di
rect al in vervulling ging door de aan
wezigheid van de heer R. Berkenbosch.
Bij hem alleen is het niet gebleven.
Enkele maanden later arriveerde hier
de heer Johan Rijkelijkhuizen. een
„semi"-Texelaar, werkzaam als grond-
werktuigkundige bij de KLM op de
Luchthaven Mokmer te Biak. Als spe
cialist voor de DC 8 is hij belast met
de controle en reparatie van deze toe
stellen. Voorheen was hij werkzaam en
woonachtig te Tokio in Japan. Het be
valt hem prima op Biak, vooral het
klimaat staat hem heel goed aan. Met
Jan Boon ben ik al enige keren op de
uitnodiging van de heren Berkenbosch
en Rijkelijkhuizen om in het KLM hotel
te komen dineren, ingegaan. Deze
samenkomsten waren een mooie gele
genheid om de laatste nieuwtjes van
het Waddeneiland uit te wisselen. Het
Texelse clubje bestaat dus uit vier
man, die om in de sfeer van het kille
eiland te blijven, de twaalfde december
Ouwesunderklaas hebben gevierd in
het zojuist beschikbaar gekomen huis
van de heer Rijkelijkhuizen.
Binnenkort arriveert hier mevrouw
N. Rijkelijkhuizen-Boon uit Holland,
samen met de beide dochters. Deze
gezinshereniging kan de boel alleen nog
maar gezelliger maken! De heer Ber
kenbosch heeft zijn taak hier te lande
er medio februari opzitten en repa
trieert dan. Daarmee heeft deze noeste
werker niet zijn eerste wereldreis
achter de rug.
Onlangs is ons ter ore gekomen, dat
de zoon van burgemeester De Koning
ook op Biak moet zitten, bij de Marine.
Pogingen worden gedaan om hem op te
sporen.
Wanneer ik dit stuk proza heb neer
gepend, hoop ik dat ik de vele Texe
laars, die mij daartoe hebben geprest,
tevreden heb gesteld. Nog heel lang
zou ik kunnen vertellen over Biak maar
dit zou tot moeilijkheden kunnen leiden
met de redactie, die Uw blad niet alleen
heeft bestemd, om er de ervaringen
van reislustige jongelieden in af te
drukken. Wel zullen we over enkele
maanden nog iets van ons laten weten.
Dat zal zijn wanneer we het vasteland
van Nieuw Guinea hebben bezocht met
De Koog Donderdagavond 11
januari hield de Oranjevereniging haar
jaarlijkse algemene ledenvergadering.
Slechts 23 stemgerechtigde leden kon
de voorzitter, de heer M. Mantje, wel
kom heten. Kwam het door het slechte
weer of zijn de Kogers vergadermoe,
dat er maar zo weinig waren? De
thuisblijvers hebben echter een zeei;
goede avond gemist, daar het bestuur
er voor gezorgd had, dat er vertegen
woordigers van de B.P. waren met uit
stekende films.
Na zijn openingswoord gaf de voor
zitter het woord aan de secretaris, de
heer Drevel, om de notulen van de
vorige vergadering en het jaarverslag
voor te lezen. Deze waren keurig ver
zorgd, waarvoor de voorzitter de se
cretaris met hartelijke woorden dankte.
Naar aanleiding van deze notulen
ontstond er een gesprek. De Oranje
vereniging is n.l. ook dorpscommissie
en in de notulen waren verschillende
dorpsbelangen vermeld, die aan B. en
W. voorgelegd waren. De voorzitter
deelde mede, dat hierop nimmer een
antwoord was ontvangen.
De heer Schoo vertelde, dat hij als
vertegenwoordiger van De Koog bij de
vergadering van de diverse dorpscom
missies was geweest en dat deze zaken
wel degelijk door B. en W. onder de
loep waren genomen, zoals de burge
meester op deze vergadering had ge
zegd. Wij moeten dus maar even af
wachten. Het heeft zeker de belang
stelling van ons gemeentebestuur
Hierna volgde het verslag van de
penningmeesteresse, mevr. Luberti.
Ook dit was heel goed verzorgd. De
voorzitter deelde hierop mede, dat het
geld wat bijeengebracht was voor de
muzieknis, voorlopig nog wel op het
spaarboekje zal blijven staan, daar er
nog druk overleg met de Gemeente ge
pleegd wordt, waar deze eventueel zal
komen te staan. De meningen hierover
zijn nog verdeeld. Maar mocht het zo
ver komen, dan zal er een speciale
vergadering uitgeschreven worden om
dit alles te bespreken. Het moet even
zijn tijd hebben. Mevr. Luberti zou erg
graag zien, dat de contributie iets ver
hoogd werd. „Wij geven toch zeer
goede ontwikkelingsavonden; de Ko
ninginnedag en 5 mei-viering worden
door onze vereniging verzorgd. En dan
niet te vergeten onze strandfeesten in
het seizoen. Dit alles kost veel geld en
het is toch voor alle Kogers van be
lang. Aldus mevr. Luberti. Zij stelt
daarop voor om de contributie te ver
hogen tot ƒ4.voor echtpaar, ƒ3,
voor alleenstaanden, terwijl ƒ1,voor
jeugdleden gehandhaafd blijft. Hoewel
de heer D. Eelman zeer pessimistisch is
en denkt dat er veel leden zullen be
danken, gaat bij stemming het voor
stel door en wordt alzo besloten. Mevr.
Peters stelt voor om dan de contribu
tie in 2 termijnen te innen als het in
1 maal te bezwaarlijk is. Hoewel deze
wijze veel tijd zal kosten, zal dit voor
stel toch door het bestuur in overwe
ging worden genomen.
Programma
Dan maakt de voorzitter het pro
gramma van de eerstkomende maan
den bekend. In februari zal mej.
Andreas weer een avond verzorgen
over haar reizen. Ook zal in die maand
weer een bakwedstrijd worden georga
niseerd. Dit is vorig jaar een geweldig
succes geworden. Deze "keer zullen ook
opgemaakte koude schotels ingezonden
kunnen worden.
30 april Koninginnedag, tevens vie
ring van het 25-jarig huwelijksfeest
van ons Koninklijk paar
In mei de tocht voor bejaarden. Deze
is met opzet in het voorjaar gesteld,
opdat de bejaarden Texel ook eens in
die tijd zullen zien. Misschien is dan
de nieuwe haven ook één der beziens
waardigheden.
Vervolgens de bestuursverkiezing.
Alle aftredenden worden herkozen, n.l.
mevr. Schoo en de heren Boogaard en
Drevel.
In de rondvraag informeert de heer
D. Eelman of de mogelijkheid bestaat
een begrafemsvereniging op te richten.
De heer Schoo meent dat het mogelijk
is zich bij een bestaande vereniging in
Den Burg aan te kunnen sluiten. Het
bestuur zal deze zaak bespreken en
onderzoeken en t.z.t. de leden inlich
ten. Ook spreekt de heer Eelman er
2ijn ergernis over uit dat in het seizoen
zijn primitieve bevolking. Mochten er
Texelaars zijn, die de behoefte gevoe
len om hun rasgenoten eens te schrij
ven die mensen zijn er dan wordt
dat bij voorbaat geapprecieerd! Het
adres staat hier onder. Tot ziens!
Harry de Graaf
rnr 41 01 23 120
KLu-detachement Biak
Napoo 5500 Utrecht-station
de gehele dag groenten- en viskarren
voor het huis van de fam. Molenaar
staan. Is daar niets tegen te doen?
Voorzitter antwoordt dat deze proble
men door B. en W. worden onderzocht
en diverse plannen beraamd worden.
De heer Peters stelt voor, om ter
versteviging van de kas plakplaatjes
voor auto's te verkopen. Ook dit zal
bezien worden Ook brengt hij het
bromfietsenlawaai weer ter sprake.
Het antwoord van de voorzitter is, dat
er vermoedelijk weinig aan is te doen,
daar er alleen maatregelen genomen
kunnen worden als deze brommers het
verkeer in gevaar brengen. „Laat het
gemeentebestuur dan eens informeren
bij de gemeente Terschelling", aldus de
heer Peters, „daar is wel een verbod".
Ook ergert hij zich iedere keer weer,
dat in het seizoen onze Nederlandse
vlag door verschillende hotels en pen
sions misbruikt wordt. De vlag blijft
bij sommigen van zonsondergang tot
zonsopgang rustig wapperen. Dat is een
aanfluiting. De heer Houwing stelt
voor de bedrijven te adviseren een
eigen vlag aan te schaffen, hoewel dit
wel een kostbare zaak is.
Hierna sluit de voorzitter het offi
ciële gedeelte en geeft het woord aan
de heer Modderman, vertegenwoordi
ger van de B.P. In een kort voorwoord
vertelt de heer Modderman, dat een
deel van het werk van de B.P. bestaat
uit het opsporen van aardolie. In 1901
begonnen in Perzië, neemt deze maat
schappij thans een derde plaats op dit
gebied in. Daarna liet hij een film zien,
waarin dit pionierswerk getoond wordt.
Zowel in de ijzige sneeuwvlakten van
Canada, als in de gloeiend hete zand
woestijnen in Perzië, op Sicilië. Zanzi
bar en West-Indië, overal werken de
mensen van de B.P. om de kostbare
olie te zoeken. Het was een prachtfilm.
Na de pauze volgde de machtige film
over de expeditie van Dr. Fuchs en
Hillary over de Zuidpool. Ieder kwam
onder de indruk van het werk en de
ontberingen door de medewerkers aan
deze expeditie gedaan en doorstaan om
de wetenschap te dienen. Deze expedi
tie heeft mede door kunnen gaan om
dat de B.P. de duizenden liters brand
stof, die nodig waren om 2200 mijlen
af te leggen, beschikbaar stelde.
Aan het einde dankte de heer Man
tje de heren van de B.P., die deze
avond tot een onvergetelijke hebben
gemaakt.
Aan allen was door de B.P. een kop
koffie aangeboden.
VOORUITZICHTEN MET
BETREKKING TOT DE
PERSONEELSVOORZIENING VOOR
HET A.S. SEIZOEN IN DE
HORECA-SECTOR
Als Chef van het plaatselijk arbeids
bureau meen ik er goed aan te doen de
werkgevers in de Horeca-sector er op
te wijzen, dat het er met de personeels
voorziening voor het komende seizoen
bepaald niet rooskleurig voor staat.
Hoewel er de laatste jaren, vooral
gedurende de toptijd, steeds wel perio
den zijn geweest waarin met meer of
minder grote tekorten viel te kampen,
dreigt de toestand op de arbeidsmarkt
voor wat deze sector betreft, dit jaar
toch wel behoorlijk overspannen te
geraken.
Als voorbeeld zou ik slechts een paar
gevallen willen noemen.
Op het G.A.B. Amsterdam is thans
al geen aanbod meer van manlijk noch
van vrouwelijk personeel, terwijl de
aanvraag voor slechts 2 grote bedrijven,
die begin april zullen openen, al ruim
500 bedraagt.
Op het G.A.B. Rotterdam is het aan
bod eveneens reeds uitgeput, terwijl de
toestand op diverse andere G.A.B.'s in
het land (centrale punten) waarmede
wij dikwijls contact hebben gedurende
de seizoentijd, al niet veel beter is.
Hoewel de soep nooit zo heet wordt
gegeten al deze wordt opgediend, zou
ik toch willen adviseren aan die werk
gevers die er nog niet in zijn geslaagd
voldoende personeel aan te trekken,
hiertoe, op welke wijze ook, zo spoedig
mogelijk pogingen in het werk te stel
len.
Indien U dit via mijn bureau wenst
te doen, kunnen wij in ieder geval Uw
aanvragen aan de hiertoe ingestelde
centra doorgeven en Uw aanvraag te
vens doorgeven aan alle G.A.B.'s en
Nevenbureaux hiervan in Nederland.
Garanderen kunnen wij U natuurlijk
niets, doch kan ik wel verklaren, dat
wij er alle jaren nog in zijn geslaagd
een behoorlijk aantal arbeidskrachten,
zowel mannelijk als vrouwelijk, voor
deze sector aan te trekken. Het ar
beidsbureau is hiertoe opengesteld tus
sen 8.15 en 12.30 uur en van 13.15 tot
17.15 uur.
