Cjrocn 'warL-Jexels in het harL,
jjJpE -4%
Texet-Pa rijs-Luxem burg in
recordtijd
Opgravingen bij Oosterend
geven boeiende kijk op ver
verleden
Van beurtschipper tot Internationaal
Transportbedrijf
[NSDAG 30 JANUARI 1962
TEXELSE
75e JAARGANG No. 7630
COURANT
tgave N.V. v.h. Langeveld de Rooij
Joek-, Kantoorboek- en Fotohandel
Handelsdrukkerij
Burg, Texel - Postbus 11 - Tel. 2058
Verschijnt dinsdags en vrijdags
Bank: R'damse Bank. Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652. - Abonn.pr. ƒ2,25 p.
kwart. 25 ct ine. Adv. 10 ct p. mm.
„De motor is wat koud, dat komt omdat ie een paar dagen buiten heeft ge
staan. maar stap vlug in, want om half tien wil ik in Rotterdam zijn' De
portieren werden dichtgeslagen, zonder veel omhaal van woorden trapte Jan
Zuidewind (23) op het gaspedaal en draaide met een sierlijke bocht de grote
truc het havenplein van Den Helder af. Het was zondagavond half acht. Een
jong Texels chauffeur was gestart vooi een reis Texel - Parijs - Luxemburg.
Deze reis moest in een snel tempo gebeuren, want de lading had een speciale
bestemming. De woorden van de chauffeur: „Stap vlug in" werden gesproken
tegen Uw verslaggever. Wij zouden deze eerste trip naar Parijs meemaken.
Als wij praten over de V.T.B., dan
»et een ieder op het eiland over wei
firma het gaat; De Verenigde
xelse Beurtdiensten. Dagelijks rijden
wagens van deze firma over de
■aten van de verschillende dorpen op
xel. Daarbij trekt men ook met een
meerdere wagens naar de vaste wal.
>el van die reizen is Rotterdam, Am-
;rdam en vele andere plaatsen in
derland.
Sinds enkele maanden is Nederland
klein geworden voor deze Texelse
derneming. Van beurtschippertje is 't
drijf uitgegroeid tot 'n internationaal
insportbedrijf. Reeds zijn verschillen-
reizen gemaakt, o.a. naar Zwitser-
ïd. Duitsland, Noorwegen en vorige
lek was er een lading voor Frankrijk
Luxemburg. Deze reis zouden wij
;erijden om eens te zien en te bele-
n hoe er gereden wordt en wat het
ïgen wil: internationaal vervoer.
Met de laatste boot vertrokken wij
idag, 21 januari, van het eiland. De
ic stond op het havenplein in Den
ilder en de oplegger moest worden
ngekoppeld in Rotterdam.
Dat alles op tijd moet gaan, werd ons
heel vlug duidelijk, want op de boot
rak onze chauffeur, Jan Zuidewind,
ïds over: zo laat aan, zo laat in Rot-
dam en zo laat aan de grens
De reis naar Rotterdam verliep zon-
r moeilijkheden en voordat wij er erg
hadden, reed de wagen om half tien
havenplaats binnen. Toen wij op het
rein kwamen, waar de oplegger
>nd, hebben wij even met de ogen
knipperd. Nog niet van de slaap,
int het was nog vroeg in de avond,
lar wel van het enorme gevaarte dat
iter de cabine moest worden gekop-
Id. Een oplegger van bijna 11 meter
ïgte moest worden meegetrokken. En
ït leeg, want de lading was 18 ton.
vitamine voor de Fransen, die het
>eilijk hebben, en naast deze vita-
ne was er nog een lading plastic, die
eneens naar Frankrijk moest.
Nadat was aangekoppeld, zijn wij de
Igen beklommen met een andere ge-
chte dan in Den HelderMet
wondering zagen wij hoe de nog
ïge chauffeur met groot gemak de
ïgen het terrien afreed en de weg op
t>k.... het drukke verkeer in....
Hij had daar even dertig ton in zijn
nden, die 'n enorme waarde heeft. De
igen zelf is reeds duurder dan twee
•ningen van de Bouwkas (die al vrij
lur zijn), maar ondanks de lange op-
:ger en de grote waarde ging het in
po op de Hollands-Belgische grens
Om twaalf uur moesten wij daar
in om bepaalde formaliteiten nog ge-
te krijgen. Toen kwam er echter
storing in de berekening.
|Een douane-ambtenaar houdt geen
kening met de verlangens van een
auffeurde papieren moeten in
le zijn.Deze douane stelde voor
maar tot de volgende dag te wach-
en dan maar eens te zien wat er te
in viel. Onze chauffeur dacht echter
ders over en trok weer Nederland in
op weg naar een andere grenspost....
We hebben ervaren, dat Jan Zuide
wind weet wanneer hij vriendelijk
moet zijn, maar ook wanneer hij even
zijn stem moet verheffen.
Ook in Nispen lukte het niet direct
en, hadden we gedacht maandagmiddag
in Parijs te zijn. het werd echter maan
dagnacht of zo we het ook kunnen noe
men: dinsdagmorgen drie uur.
Er moest worden gebeld naar Den
Haag om een zeker formulier, dat voor
de doortocht voor België nodig bleek te
zijn. Dat Nederland ook ambtenaren
heeft werden we gewaarIn Den
Haag was een formulier niet tijdig ver-,
zonden.
Het was jammer dat deze tegenslag
er was, want we hadden afgesproken
even Parijs te gaan bezien (wees ge
rust. dat is toch gelukt) bij nacht, met
zijn miljoenen lichtjes en met zijn mil
joenen mannen en.vrouwen.
Wij wisten dat het in Parijs allemaal
geen koek en ei was en hadden dan
ook gerekend op vertraging in de stad.
Na een lange rit kwamen we 's nachts
om 3 uur op de plaats van bestemming:
Parijs.
De wagen moest op een terrein van
de douane worden gereden en vanaf
die tijd had de chauffeur geen zeggen
schap meer over zijn lading. Deze moest
worden ingeklaard en midden in het
nachtelijk duister waren daar geen
mensen voor te vinden. Dus wachten.
Slapen
Wij kregen toen even gelegenheid om
ons bedje te spreiden. Zelf hadden we
al eens rondgekeken in de wagen hoe
dat nu moest worden versierd. De heer
Bruin had ons, toen wij de afspraak
maakten, wel gezegd, dat er gelegen
heid was in de cabine; die gelegenheid
vonden we echter gering. Het lukte
toch een uiltje te knappen. De rugleu
ning werd losgemaakt, deze verhuisde
naar boven en zo ontstond er een etage-
bed. De gordijntjes werden voor de
ruiten geschoven; na ons in een beetje
krappe omgeving van onze pantalon te
hebben ontdaan kropen wij op de nor
male bank en moesten onze voeten om
een hoekje leggen op de stoel van de
chauffeur. Jan begaf zich naar boven
en bij zachte muziek waren we gereed
om ons dromend in de armen van scho
ne Franse madammekes te begeven.
Dat was de eerste nacht dat er werd
geslapen.
Zo af en toe heeft uw schrijver wel
getracht om onderweg even te pitten,
maar als je dan net bent afgezakt,
stoot de wagen over een stuk straat
voorzien van kinderkopjes en vlieg je
met je schedel tegen het dak
Inklaren
Tegen acht uur werden wij met een
schok wakker. Een van de vele colle
ga's gaf een roffel op het portier. Maak
dat je er uit komt, het kantoor gaat
open". Jan Zuidewind was vlot ver
dwenen, tijd om „zijn bed op te maken"
had hij niet. Toen hij terugkwam waren
In een loods van de Franse douane wordt de vitamine C gelost. De Fransman kükt graag
boe een ander het werk verricht
de eerste woordendat wordt na
de middag weg
Wij waren niet alleen. Het terrein
stond vol wagens uit alle landen. Wel
dra hadden de Hollanders elkaar opge
zocht en stonden ze te „mopperen".
Jan zei niet veel, maar luisterde des te
beter. Hij was het, die regelmatig naar
het kantoor liep om maar weer eens te
vragen hoe het stond. Het lukte hem
dat wij het eerst konden oprijden naar
een loods op het terrein, waar de vita
mine C moest worden gelost.
Zes Hollanders, die elkaar al spoedig had
den gevonden. Zij wachten totdat de Franse
douane vergunning geeft om te lossen.
Moeilijkheden
Op een der foto's is te zien hoe de
Texelaar zijn lading laat bekijken. Het
loodje, dat de lading verzekerde werd
er eindelijk afgeknipt en het lossen kon
beginnen. Dat lossen verliep vrij vlot.
Ook daar knipte we de arbeid van de
Hollander in den vreemde Met ons
fototoestel waren wij op een balustrade
geklommen en hadden een pracht ge
zicht op het werk. Het duurde niet lang
of daar kwam één der heren van de
Na enkele uren wachten wordt eindelijk de
lading vrijgegeven en knipt een douane de
zegels van de lading los.
Franse douane op ons af. Er werd in
een zeer vlot Frans even verteld dat
wij er vies bij warenDat wij er bij
waren, goed. maar waarom wij er vies
bij waren, dat was voor ons een vraag.
Wij waren niet zo braaf of we stonden
al gauw tussen vier muren, die dicht
om ons heen stonden Daarna werden
wij geplaatst voor een vrolijke vent,
die gelukkig ook een andere taal sprak
dan Frans. Wat de bedoeling was van
die foto's en waarom ze werden ge
maakt. Nadat wij hem verteld hadden
wie wij waren en wat het plan was,
dachten wij dat het in orde was. Maar
nog niet. Een hoge functionaris moest
worden bezocht. Tenslotte kwam de
vraag wat wij van plan waren van de
Franse douane te schrijven. Nu dat was
gauw gezegd: „Zeer vlotte mensen, om
drie uur in de nacht gekomen en voor
11 uur 's morgens vertrokken is vlot".
Nadat aandachtig onze perskaart was
bestudeerd, moesten wij beloven drie
„Texelse Couranten" te zullen opstu
ren, waar het artikel in werd geplaatst.
Natuurlijk hebben wij die beloften ge
daan.
Intussen had dat gevraag nogal even
geduurd en waren wij bang dat de
chauffeur op ons had moeten wach
ten, want van het hele geval wist hij
niets af. Maar net werden de dekzeilen
weer dichtgetrokken toen wij aankwa
men. De film, die wij bijna kwijt wa
ren, zat nog keurig in het toestel.
Franse slag
De eerste lading waren wij dus kwijt
en nu naar het adres waar de grond
stof voor plastic heen moest worden
gebracht. Deze lading moest naar
Bagnolet, een plaatsje even buiten
Parijs. Maar voor dat we daar heen
reden, waren we hoog nodig aan een
maaltijd toe. Gelukkig waren er meer
Hollanders en een van hen moest met
eenzelfde lading naar die plastic-fa
briek. Met deze chauffeur (die in Parijs
al aardig thuis was) hebben wij een
eetgelegenheid opgezocht.
De kastelein had het druk, de tent
was vol en alles ging even gemoedelijk.
De Fransman, die binnenkomt, gaat
naar de kastelein en geeft hem een
hand, maakt dan nog een rondje langs
de tap en schudt maar handjes. De man
achter de tap geeft dikwijls zijn linker
hand. Toen we dat zo even hadden be
keken, dachten we eerst met padvin
ders te doen te hebben, maar hij heeft
geen tijd om zijn rechter hand vrij te
maken. De wijnfles staat regelmatig
boven het glas.In een hoek van de
gelegenheid zit een Fransman zijn
brokken brood heerlijk in de wijn te
dopen en doet zijn ogen dicht als hij
<-v<
Si? "^5
Het was in de zomer van 1961 dat de
heren G. de Haan en H. Peeters, beiden
hevig geïnteresseerd in de archeologie,
eens kwamen neuzen bij het hoge ter
rein om het huis van de familie Dijker,
Zevenhuizen. Niets ontziende ruilver-
kavelingsdraglines waren daar al bezig
geweest en dreigden de aardappelvoor-
raad van de heer Dijker te vernietigen.
Die bezigheid werd voorlopig gestaakt,
door welke gelukkige omstandigheid
genoemde heren de kans hadden de
zaak eens nauwkeurig te bekijken. Al
eens meer waren immers bij verheven
eilandgedeelten vondsten gedaan, die
wezen op bewoning in zeer vroege tij
den.
200 na Chr.
En inderdaad waren ook hier duide
lijk sporen te voorschijn gekomen, vol
doende interessant om de Rijksdienst
voor Oudheidkundig Bodemonderzoek
te alarmeren. Deze dienst heeft nu de
opgravingen georganiseerd, en tot nu
toe zijn twee „putten" gemaakt. Een
zestal bekwame werklieden, in dienst
het heel zorgvuldig in zijn mond steekt.
■De maaltijd, die wij voorgeschoteld
kregen, was werkelijk uit de kunst. Er
werd gestart met.een glas wijn. Of
laten we maar eerlijk zijn een karaf
wijn. Wees gerust. Jan, de chauffeur,
heeft tijdens de gehele reis geen drup
pel drank geproefd. Wij vonden het
wel jammer voor hem, want om vier
dagen „prikkelwater" te drinken, is nu
direct geen aangename bezigheid. Na
het eerste glas te hebben geledigd,
ontvingen wij een voorgerecht, dat be
stond uit een stuk tong, dat goed was
klaargemaakt. De hoofdschotel was
patates frites en een goed stuk vlees.
Ook het dessert was naar wens en met
zeer veel genoegen denken wij terug
aan deze maaltijd, die door fijne hand
jes werd opgediend.
Na deze gezellige onderbreking ging
het op de plastic-fabriek af. Denk niet
dat je met een oplegger van 11 meter
zomaar door de straten van Frankrijk
rijdt. Vooral niet als de Fransman zelf
zijn wagen schots en scheef overal
neerzet. Op de hoeken van de straat
treft men diverse wagens aan. Het was
dan ook een hele toer om in een nauw
straatje de wagen neer te zetten
Het plastic was geladen in kleine pa
pieren zakken en deze waren niet
zwaar. Er verschenen zeven Franse
arbeiders bij de wagen en het lossen
kon beginnen. Dat lossen begon ook,
maar, met de wijnfles. Deze werd,
na een slok te hebben genomen, dicht
in het bereik neergezet. In een oud
stukje huis moesten de zakken worden
opgeslagen en met veel omhaal werden
de eerste zakken gelost. Wij zagen
aankomen dat dit moeilijkheden zou
opleveren. De Fransen liepen elkaar
regelmatig in de weg en hadden geen
idee hoe het lossen veel eenvoudiger
I kon gaan. Wij hebben ze bij de schou
ders gepakt en neergepoot in ketting-
I verband. Doorgeven gaat veel vlotter,
i Een ogenblik ging het aardig, maar
toen werd er mee gestopt. Waarom?
I Wel om de eenvoudige reden, dat ze
niet bij de wijnfles konden komen.
Goede raad was duur en om de wa
gen zo vlot mogelijk leeg te krijgen
haalde Jan een fles wijn uit een klein
knijpje en overhandigde deze aan de
voorman. Weldra ging de fles van
mond tot mond en kwam er meer leven
in de arbeiders. De wagen kwam leeg.
Om half zeven konden wij terugrijden
(Zie vervolg pagina 2)
van de Heidemij, is dagelijks zorgvul
dig bezig een stuk grond bloot te leg
gen, waarvan duidelijk is dat daar een
leefgemeenschap is geconcentreerd ge
weest. Gevonden potscherven wijzen
naar de tijd van omstreeks het jaar
200 na Christus! Met de nadruk op om
streeks, want de heren van de dienst
zijn met hun mededelingen uiterst
voorzichtig. Het is de heer Lutter, die
de dagelijkse leiding van het graafwerk
heeft, afgewisseld door zijn collega, de
heer van der Sluis. Het onderzoek ge
beurt met wetenschappelijke nauwkeu
righeid, er gaat geen schop ruw de
grond in.
Unieke vondst
Onder de scherven, vrijwel steeds
van uit klei gebakken kookpotten, trof
men één aan met een V-vormige rand
versiering. Tot nu toe werd in Neder
land bij opgravingen nog nimmer een
dergelijk stuk gevonden, echter wèl in
Duitsland, hetgeen een aanwijzing zou
kunnen zijn voor bepaalde verbindin
gen met dat land.
Uiterst primitief
Met de eenvoudigste middelen, maar
met grote zorg, moeten in vroeger tij
den de materialen zijn gemaakt. Met de
nagel, met vingers of een stokje wer
den de versieringen in de randen aan
gebracht. De potten werden geheel met
de hand gemaakt; een draaischijf was
er nog niet bij. Er zijn in de grond
ploegsporen aangetroffen, en duidelijke
brandhaarden.
Het is nog niet zeker met wat voor
soort wooncentrum we bij Zevenhuizen
te maken hebben. In die tijden werden
de woningen op palen gebouwd; restan
ten van dat soort bouw zijn niet gevon
den. Maar wat is wèl zeker? Als straks
het onderzoek is afgesloten, als de
„oerbank" (de eigenlijke oergrond) is
bereikt, zal al het verzamelde mate
riaal in Amersfoort onder de weten
schappelijke loep van Drs. H. Halberts-
ma, de leider van het onderzoek, wor
den gelegd.
Er zal misschien weer een heel
klein schakeltje kunnen worden gelegd
in de ketting die in de verre toekomst
misschien nog eens zal leiden naar een
goed inzicht in het leven van onze
verre voorouders. En dan is het de
moeite waard geweest.
ONRUST ONDER HET PERSONEEL
WERKZAAM BIJ DE
GRAANBEDRIJVEN
Op verzoek van de arbeiders, werk
zaam bij de graanbedrijven op Texel is
vorige week een vergadering belegd,
die onder leiding stond van bestuurders
van C.N.V., K.A.B. en N.V.V. Practisch
allen, die bij de graanbedrijven werk
zaam zijn, waren op deze vergadering
aanwezig.
Het bleek, dat de werfavonden van
Hoogovens en havenbedrijven de ar
beiders niet onberoerd hadden gelaten
en er werden dan ook drastische loons
verhogingen gevraagd om de arbeid in
de graan- en kunstmestbedrijven enigs
zins aantrekkelijk te maken en af
vloeiing van personeel naar elders te
voorkomen. Een grondloon van ƒ70,
past ook niet meer bij deze tijd en het
is begrijpelijk, dat daarover harde
woorden zijn gevallen.
Ook aan de sociale voorzieningen
ontbreekt nog wel het een en ander,
zodat ook op dit punt nog wel verbete
ringen kunnen worden aangebracht.
In het verleden zijn diverse wijzigin
gen in de C.A.O. op vlotte wijze tussen
partijen geregeld. Met het oog op de
arbeidsrust in de bedrijven is het te
hopen dat ook de nieuwe C.A.O. op een
bevredigende basis kan worden ge
bracht.
