Cjrocn '/warts-Jexels in het hart
Texelse amateurs voor
het voetlicht
Sic trancit
Gloria Mundi
Volgende maand begint men met de
bouw van achttien Bouwfonds
woningen te De Koog
De woningnood op ons
eiland nog zeer groot
JJSDAG 20 FEBRUARI 1962
75e JAARGANG No. 7636
TEXELSEWCOURANT
Uitgave N.V. v.h. Laugeveld de Roou
Boek-, Kantoorboek- en Fotohandcl
Handelsdrukkerij
ka Burg, Texel - Postbus 11 - Tel. 2058
De woningnood op het eiland is nog
tng niet van de baan. Op het spreek-
ur van de heer Van Heeringen, van
et huisvestingsbureau komen nog
eeds tientallen woningzoekenden. Er
loet door de heer Van Heeringen veel
nee" worden verkocht. Hij kan maar
yeinig bezoekers hoopvol huiswaarts
iten keren. Bij de woningzoekenden
jn ook niet eilandbewoners. Onder
en zijn er, die reeds vijf jaar op het
land werkzaam zijn ei nog steeds
een en weer reizen, hetzij naar Den
elder of nog verder het land in. Voor
en is het wachtenwachten en nog
ens wachten.
In diverse nummers van de Texelse
ourant heeft een advertentie gestaan
an het Bouwfonds Nederlandse Ge-
ïeenten. Deze N.V. zal 18 woningen
ouwen aan de Plevierstraat te De
;oog. Texelaars waren in de gelegen-
eid om eigenaar te worden van een
roning. Onlangs is er een vergadering
eweest van belanghebbenden. Een
ental Texelaars was gekomen om te
rorden voorgelicht door de heren van
et Bouwfonds. Goede voorlichting is
et halve werk zegt men wel en dat
-as hier dan ook zeker van toepassing.
Doel van ie instelling:
Het doel van de N.V. Bouwfonds
federlandse Gemeenten is bevordering
an het eigen-woningbezit, met name
ij bevolkingsgroepen met een inkomen
m het gemiddelde of lager; een tweede
oelstelling is, het sparen te bevor-
eren.
Dat gemeenten zich op dit gebied
ebben begeven, waaronder de ge-
ïeente Texel, heeft verschillende re-
enen. Zo huldigden de initiatiefne-
ïers de opvatting dat de overheid, in
et kader van haar bemoeienis met de
olkshuisvesting, ook bij de bevorde-
ing van het eigen-woningbezit een
aak heeft. Zij waren bovendien van
ordeel dat het particuliere bedrijfs-
even op dit gebied niet voldoende acti-
iteit ontplooide, vooral niet ten be-
oeve van de kleine man.
Van het begin af aan is aangestuurd
p verantwoord eigen-woningbezit, het
erschaffen van de juiste woning aan
e juiste persoon. Alleen dan was
ïgen-woningbezit volgens de opvat
ing van de oprichters een positieve
ijdrage tot verbetering van de volks-
uisvesting. De personen die terzijde
ouden worden gestaan bij hun streven
ich een eigen woning te verschaffen,
ïoesten worden geselecteerd omdat
iet voor iedereen het eigen huis de
neest geschikte woonvorm is. Voorts
noesten de te verlenen diensten zich
liet beperken tot het verschaffen van
en verantwoorde financieringsmoge-
eid; zij zouden ook bemoeiing met de
louw van het huis moeten omvatten.
Deze opvatting werd de jonge inter-
emeentelijke instelling bij haar op-
ichting in 1946 als richtsnoer meege-
even.
Het sparen
Het is voor diegenen, die van het
louwfonds een lening wensen niet ver
dicht dat zij eerst Bouwfonds-spaarder
ïjn geweest. De spaarmogelijkheid bij
iet Bouwfonds dient om de adspirant-
louwers die nog niet over een bij de
louw benodigd eigen-geldbedrag be-
chikken, in staat te stellen dit geld zo
nel en zo gemakkelijk mogelijk bijeen
e krijgen. In 1961 beliep het aantal
paarders omstreeks 12.000. Per maand
noet ten minste ƒ20,worden ge
paard; willekeurig hogere bedragen
ïjn echter altijd toegestaan.
Bouwkundige bijstand
Zal een eigen-huis-bezitter van zijn
voning blijvend profijt hebben, dan
noet deze woning aan hoge eisen vol-
loen wat soliditeit, ruimte en comfort,
lus wat permanente bewoonbaarheid
'etreft. Het huis moet zoveel mogelijk
egemoetkomen aan de bijzondere wen-
ien en behoeften van zijn gezin. Maar
laarnaast moet het ook betaalbaar zijn:
lij moet niet meer behoeven te ver
tonen dan in verband met zijn inko-
nen verantwoord is.
Teneinde te bereiken dat de wonin
gen voor de deelnemers zo goed moge-
ijk aan al deze voorwaarden voldoen,
leeft het Bouwfonds een Technische
dienst in het leven geroepen.
De diensten die de Technische Dienst
le deelnemers verleent bestaan in het
fort uit:
idvies bij de keuze van een bouwplan;
iet controleren van deugdelijkheid en
(eschiktheid van het bouwplan;
iet opzetten van een voorlopige kosten-
aming;
het verzorgen van de administratieve
bouwvoorbereiding;
het controleren van de aanneemsom en
het eventueel hierover onderhandelen
met de aannemer;
het opstellen van de definitieve kosten
berekening;
het regelen van en uitoefenen van con
trole op het bouwtoezicht;
het verrichten van de termijnbetaling
aan de aannemer;
het opnemen van de gereedgekomen
woning;
het opstellen van een eindafrekening.
De hypothecaire lening
Het Bouwfonds verstrekt hypothe
caire leningen tot maximaal 85°/o van
de waarde van het onderpand. Een
enkel geval uitgezonderd zijn de lenin
gen bedoeld voor nieuwbouwfinancie-
ring; onder „waarde van het onder
pand" wordt dan doorgaans verstaan
het bedrag der stichtingskosten.
Om het de deelnemers mogelijk te
maken op het ogenblik van de hypo
theekverlening hun toekomstige ver
plichtingen te kunnen overzien, zijn de
leningen (behoudens bij wanbetaling
e.d.) van de zijde van het Bouwfonds
onopzegbaar en is de hypotheekrente
gedurende de gehele looptijd van de
lening op een vast pencentage ge
fixeerd. Bij de huidige bouwkosten is
voor de financiering van de bouw van
een eigen woning een aanzienlijke geld
som nodig, de maximum-lening (85%)
beloopt dan ook vaak een bedrag dat
in verband met het inkomen van de
deelnemers hoog genoemd moet wor
den. Uiteraard is voor hen de hypo
theekschuld alleen acceptabel wanneer
de financiële verplichtingen, welke er
uit voortvloeien, niet een te groot deel
van het gezinsbudget opeisen. Daarom
is een lange aflossingstijd (30 jaar) toe
gestaan en kan de betaling van rente
en aflossing plaatshebben in annuïtei
ten, af te dragen in maandelijkse
twaalfden. Op deze manier wordt het
bedrag van een gebruikelijke „huur"
zo dicht mogelijk benaderd. Extra af
lossing is echter over het algemeen
toegestaan.
Woningonderhoud
Het Bouwfonds streeft er niet alleen
naar de deelnemers zo goed mogelijke
woningen te verschaffen, het acht het
ook van het grootste belang dat deze
woningen in goede conditie blijven.
Daarmee is het als hypotheekhouder,
maar zijn nog meer de eigenaren zélf
gebaat. Waar nodig wordt de deelne
mers van advies gediend over noodza
kelijke onderhoudswerkzaamheden.
Voorlichting op dit gebied wordt ook
gegeven in het tijdschrift „Ons eigen
huis".
18 woningen te De Koog
Begin maart hoopt men met de bouw
te beginnen van 18 woningen aan de
Plevierstraat te De Koog. Een straat,
die loopt van de Kamerstraat naar de
Ruijslaan. De woningen worden ge
bouwd in blokken van twee en de in
deling is gunstig te noemen. Een grote
woonkamer en ruime slaapkamers. De
toekomstige eigenaars zullen zeer ze
ker tevreden zijn als ze straks een
eigen home kunnen betrekken.
De woningen zijn nog niet allemaal
verkocht. Reeds zeven Texelaars heb
ben definitief ingeschreven en er zijn
drie gegadigden van de vaste wal, die
aan de Plevierstraat te De Koog hun
bivak op gaan slaan. Wij hebben de
vraag gesteld aan de heer G. Pansier,
de secretaris van de Texelse afdeling,
of de tijd van inschrijving voorbij was.
Dit is niet het geval. Texelaars hebben
nog steeds de gelegenheid eigenaar te
worden van een woning. Zij hebben
zelfs voorrang bij de niet-eilandbewo-
ners.
Waarom zijn de Texelaars dan zo
traag? Ongetwijfeld speelt de prijs van
de woningen hier een rol. Met zomer
woning kosten deze woningen
ƒ35.000,op naam. Er zijn Texelaars
geweest, die ons diverse krantenknip
sels hebben gegeven, waarop aan de
vaste wal woningen te koop worden
aangeboden, die een stuk goedkoper
zijn. Hierover hebben wij een gesprek
gehad met de heer E. Mol, inspecteur
van de N.V. Bouwfonds Nederlandse
Gemeenten. Wij hebben hem deze knip
sels laten zien en zijn antwoord was:
Het Bouwfonds kan ook dergelijke wo
ningen bouwen, maar dat wordt niet
gedaan. Het Bouwfonds geeft een
schriftelijke garantie op de bouw en de
bouw staat van het begin tot het eind
onder controle van het Bouwfonds. Een
bewijs, dat de bouw naar de zin is van
Zo heeft dan het raadhuis zijn poorten
gesloten,
De glorie op aard gaat nu eenmaal voorbij.
Daar zetelden eenmaal de Texelse groten,
Tesaam wel een zeer onafzienbare rjj.
Daar, achter die statige manshoge ramen
Kwam iedere maand weer de vroedschap
tesaam,
Daar zat nicn de plannen met ernst te beramen
Nu eens heel gewoon, maar soms ook heel
voornaam.
Daar werden de banden van 't huw'lyk
geklonken,
Ook ik heb daar eens voor het dorpshoofd
gestaan,
Dan kreeg je een toespraak, gedegen,
bezonken,
En streden om voorrang de lach en de traan.
Daar zette je twee-maal je naam voor
het leven,
Dan las men het vonnis van levenslang voor,
Dan beukte de hamer de tafel nog even
En dan ging de stoet er weer juichend
vandoor.
Hoe menige man, pas bevorderd tot vader,
Heeft daar eens, bedeesd voor de balie
gestaan,
Dan kwam hij schoorvoetend een klein
stapje nader
En reikte de ambt'naar het trouwboekje aan.
Maar kijk, na de tiende ging dat al veel beter,
Dan was het een kwestie slechts van repeteer.
En knipogend liet dan de ambtenaar weten:
„Zo, Jansen (of Klaasen) zo, ben je daar
weer
En dit hoort nu alles voor goed tot 't verleden,
De dagen van 't raadhuis zijn bijna geteld,
Weldra zal de sloper de ingang betreden
En wordt er dit stukje historie geveld.
Vaarwel, oud gebouw, want al was je
geschonden,
Je bergde van elk toch wat vreugd en verdriet,
En dat wordt aanstonds niet terug meer
gevonden.
Vaarwel, oud gebouw, wij vergeten je niet.
Huib de Rijmelaar.
LEZING DOOR
MEJ. DR. SCHOTSMAN
De Koog De helaas weinige be
langstellenden, die aanwezig waren bij
de lezing, zullen stellig hebben genoten
van de prachtige dia's en de leerzame
en interessante reisverhalen van mej.
Schotsman, naar aanleiding van haar
studiereis door verschillende Europese
landen in 1959.
Van het eerste land door haar be
zocht, Portugal, kregen we fraaie op
namen te zien van de universiteitswijk
van Coimbra, waarvan het hoofdge
bouw, de eigenlijke universiteit, een
prachtige bouwstijl had. Uit het vol
gende door haar bezochte land Italië
verschenen de beelden van prachtige
kerken en de interieurs daarvan op het
doek. Bijzonder mooi was het mozaik-
werk in deze kerken.
Vervolgens ging de reis naar Joego
slavië, een land, rijk aan natuurschoon.
Prachtige dia's van een reeks meren,
watervallen, kerken, stadsgezichten en
landschappen trokken in bonte rij ons
oog voorbij. Na de pauze kwamen er
nog beelden uit Oostenrijk, Duitsland,
Zwitserland, Frankrijk en Engeland op
het doek. Al met al een zeer interes
sante avond, nog opgeluisterd met een
tentoonstelling van verschillende kunst
voorwerpen uit Joegoslavië. We moeten
constateren, dat de wegblijvers veel
hebben gemist.
spaarders, is aan te tonen door de 3028
woningen, die vorig jaar zijn gebouwd.
Het Bouwfonds bouwt goede woningen
en heeft een dienende taak, aldus de
heer Mol. Het materiaal, dat bij de
bouw wordt gebruikt, speelt in de to
taalprijs een belangrijke rol.
De bouw op het eiland is duurder dan
aan de vaste wal. Het is jammer, zo
werd ons verteld, dat de Texelse aan
nemers nog een meldingsplicht hebben
van alle bouw die overwogen wordt.
Die meldingsplicht van de heren aan
nemers aan een centraal adres is een
overblijfsel uit de slechte jaren van
voor de oorlog. Dit is een van de rede
nen, waarom de 18 woningen niet door
een Texelse aannemer zullen worden
gebouwd.
Door wie de woningen worden ge
bouwd, werd ons niet meegedeeld.
Een Texelse aannemer noemde de
prijs gunstig.
Ongetwijfeld zullen er nog meer
Texelaars komen, die, als eenmaal met
de bouw begonnen is, belangstelling
hebben voor een eigen woning. Op het
gemeentehuis worden gaarne alle in
lichtingen verstrekt en tekeningen ge
toond.
Het zijn achttien woningen, maar ook
hierdoor is de woningnood op het
eiland niet van de baan.
DONDERDAGAVOND hebben Texel
se Amateurs hun beste beentje voor
gezet. De zaal van „Casino" was tot de
laatste stoel bezet met belangstellenden
toen na een welkomstlied „In Carrou
sel", de heer J. M. de Vries nog even
uiteenzette wat het doel was van de
actie 10 x 10. In alle dorpen is de
jeugd thans bezig zich in te spannen
voor een medemens, die minder heeft
dan wij, Texelaars.
Het was een vrij bont gezelschap, dat
hierna elkaar afloste en voor het voet
licht verscheen.
Wij willen beginnen met het noemen
van de imitator J. Bruin. Ongetwijfeld
heeft hij de aanwezigen het meest ge
boeid. Op een bijzonder vlotte wijze
zong, danste, speelde en sprak hij met
de stem van velen.
Een clubje Gereformeerde Jongeren
van Oosterend heeft zeer juist de spij
ker op de kop geslagen. Zij wisten wat
de actie nodig had; Geld, en weinig
woorden. Deze jongeren hebben te
Oosterend 3000 oliebollen aan de man
gebracht. Met een reusachtige „bol"
verschenen zij op het toneel en de
voorzitter van het Mevrouw De Ko
ning-Hulpcomité, ds. W. A. Soesan,
mocht de bol uit elkander peuteren. In
het hartje van dit meelproduct bevond
zich een doosje en daaruit kwam een
bedrag van.... 322,05 Dat er hierna
een hartelijk applaus uit de zaal kwam,
was te begrijpen.
De voorzitter van de Vereniging van
Oudleerlingen van de L.L.S., de heer J.
Zuidewind, kwam hierna voor de mi
crofoon met de heer Bakker, die be
reidwillig zijn baard voor de actie had
laten afscheren. Een verloting tijdens
de toneelavonden van de vereniging
bracht ƒ495,op. En zo steeg het be
drag, dat reeds bijeen is gebracht voor
de actie. In een grote enveloppe over
handigde de voorzitter van het jonge-
rëncomité, de heer A. Bremer, aan ds.
Soesan de laatste afrekening van de
bank. Als wij het noemen is het al
lang weer hoger, want iedere dag ko
men er giften bij op de bankrekening
en de jongeren hebben ook gezegd, dat
het veel hoger zal worden. Het bank
saldo was ruim ƒ2300,
Het koperkwaret Bousma bracht het
er goed af. Op een pittige wijze de
jonge Strooppotbewoners en -ster de
klanken de zaal in te biengen. Er was
deze avond veel muziek en dat is pret
tig, want wat is een mens zonder
muziek?
Het duo Koorn was ook weer present
en had merkbaar vorderingen gemaakt.
Verder het duo Breeuwer-Reuvers met
zang en gitaar, het ensemble Nauta en
ensemble Pieterse. Het dameskoor
van de heer J. Visser bracht enkele
zangnummers en even later verscheen
het Oosterender Mannenkoor o.l.v. de
heer C. Bremer op de planken.
Tussen al deze activiteiten was er de
muzikale Quiz van het Electrohuis. De
heer Zegel en mevrouw Beumkes ver
schenen op het toneel om deel te nemen
aan deze quiz. Er was natuurlijk wat te
verdienen. De heer M. Bakker toonde
hen een enorm snoer zilveren rijksdaal
ders. Jammer voor de beide deelne
mers, ze hebben ze niet verdiend. Toch
waren de rijksdaalders voor het goede
doel. Er was veel meer deze avond,
maar wij kunnen niet alle deelnemers
noemen.
Reeds enige dagen waren de jongeren
bezig geweest met het verkopen van
loten. Er waren twee prijzen beschik
baar gesteld door Texelse midden
standers De heer C. Zegel had zijn dui
zendste Solex geschonken en Bakker's
Ijzerhandel een wasmachine. De
comitéleden van De Cocksdorp zijn
schijnbaar actiever geweest dan in de
andere dorpen, want de twee pnjzen
kwamen in het hoge Noorden terecht.
De heer J. Daalder won de Solex en
de heer Moonen de wasmachine.
De organisatoren hebben niet het
onderste uit de kan willen hebben. Niet
alle duizend loten waren nog verkocht
en toch werd er getrokken. Wij willen
dit een beetje „vlot" noemen, want
de prijzen waren meer waard. Het doel
is toch veel geld voor 10 x 10. Ook
het paar schoenen dat aangeboden was
door schoenhandel Mantje, had wel
een klein bedragje op kunnen brengen.
De niet-Texelaar had deze avond een
aandachtig gehoor. Kees Stet uit Iers
woud heit hét wéér bar best zeit. Al
was hee dan niet kleddereg op z'n rèèg,
hij vertelde weer leuke dingen. Jam
mer voor hem dat het zo laat werd;
om 1 uur kwam hij voor de laatste
maal voor de microfoon, maar toen
hadden de aanwezigen genoeg genoten
en verlieten velen reeds de zaal. Het
was een bijzonder leuke afwisseling in
het programma.
Het doel van de avond is zeker be
reikt. De actie 10 x 10 is gesteund.
De algehele leiding was in handen
van de heer J. Wieten.
Verschijnt dinsdags cn vrijdags.
Bank: Rotterdamse Bank; Coöp. Boerenleen
bank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ2,25 p. kwart.
25 ct. incasso. Advertenties: familieberichten
12 ct. p. mm.; andere advert. 10 ct. p. mm.
Twee charmante dames, mej. Bruinoge en
mej. Rooy van de Landboiiwbuishoudschool
Texel openden de rij van amateurs voor d«
actie 10 x 10. Voorzien van koffer en wan
delstok werd een aardige dans uitgevoerd.
Het koperkwartet Bousma was geheel
nieuw aan het amateurfront. Er werd een
vrolijk nummertje geblazen.
Ook op de Amateursavond was Oosterend
Present. Ds. Soesan ontving een grote oliebol
van de Oosterender jeugd. De inhoud wae
ƒ322,05. Achter de microfoon de heer J. M.
de Vries.
Een muzikale quiz werd verzorgd door het
Electrohuis. Een ceintuur van rijksdaalders
was te winnen. De deelnemers wisten deze
niet te veroveren, maar de snoeren waren
voor 10 x 10.
KIELLEGGING NIEUWE VEERBOOT
1 MAART
De kiellegging van de nieuwe veer
boot van de N.V. TESO, die gebouwd
wordt door de N.V. ZaanlandM
Scheepsbouw Maatschappij te Zaandam
zal plaats vinden op donderdag 1 maart.
„CUPIDO IN 'N SPEELSE BUI"
Toneelvereniging ,,'t Amateurtje"
gaat het eerste lustrum vieren. Op
vrijdag 2 en zaterdag 3 maart wordt het
stuk opgevoerd „Cupido in 'n speelse
bui". De heer J. Plaatsman wil gaarne
een ieder van plaatskaarten voorzien.
AKKERBOUWERS OPGELET!
Nog een paar weken en de tijd va*
vergaderen is weer voorbij. Mogelijk
zullen er zijn, die die met een zucht
van verlichting onderschrijven. Inder
daad gaf de maand februari ons ook dit
jaar op vergadergebied weer heel wat
te verwerken.
Toch durven wij de akkerbouwers te
attenderen op de voorlichtingsbijeen
komst, die vrijdag a.s. wordt gehouden
in het restaurant op het Vliegveld. De
heer Zijdewind, bedrijfsdeskundige te
Schagen is voor vele akkerbouwer» op
ons eiland geen onbekende meer.
Hij hoopt op de bijeenkomst van vrij
dag een aantal punten onder de aan
dacht te brengen over de verbouw va*
aardappelen, bieten en granen, die ze
ker de moeite weer waard zullen zijn.
In de inleiding, die de heer v.d.
Hoek vorige week hield werd o.m. naar
voren gebracht: Denkkracht is meer dan
spierkracht! We moeten hieruit zek*r
niet de gevolgtrekking maken, dat we
het bij wijze van spreken in de toe
komst met de handen in de zakken zul
len kunnen verdienen. Maar de waar
heid van het spreekwoord: Bezint eer
gij begint geldt voor de boerderij meer
dan ooit. En bij dit bezinnen behoort
ook het luisteren naar een inleiding en
het samen discussiëren.
Denkt U er om, dat de vergadering
om half twee begint!
C. v. Gr.
