Cjroen ^warL- Jexels in het L Texelaars in de negentiende eenw Het bankroet van W. Bok Jr. r-3 aifoüssc.:. ---<*!££* xx&ti X* - - -J De grote toneel avond van de R.H.B.S. Texel Uitgave N.V. v.h. Lange veld de Rootf Boek-, Kantoorboek- en Fotohandel Handelsdrukkerij jj pto Burg, Texel - Postbus 11 - Tel. 2058 Ö1NSDAG 20 MAART 1982 TEXELSE 75e JAARGANG No. 7944 COURANT Verschijnt dinsdags en vrijdags. Bank: Rotterdamse Bank; Coöp. Boerenleen bank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ2,40 p. kwart. 4- 25 ct. incasso. Advertenties: familieberichten 12 ct p. mm.; andere advert. 10 ct. p. mm. Waar de Warmoesstraat uitmondt in Weverstraat staat een oud huis. hans bewoond door de heer en mevr. ,d. Meulen Dit huis met een parkach- ige tuin er achter en doorlopend tot oorbij de tegenwoordige Wilhelmina- aan, was eertijds de woning van de amilie Bok. Vele Texelaars kwamen aar over de drempel en niet alleen mdat men slechts zakelijk bij de nota- is moest zijn. Vooral toen de zoons en lochters waren opgegroeid was het een ;omen en gaan van verwanten, vrien- len en kennissen. Bovendien was bij edere gebeurtenis van enig belang va ler Bok wel op een of andere manier jetrokken. En hoewel de meeste Keij- iers hem niet mochten, was hij toch roor velen een gerespecteerde raad- lever. Neeltje Bakker overleed in 1863, ook Mr Willem Bok was op de begrafenis, waar Dominee Jakob Huizmga woorden ^prak niet zozeer van troost dan wel vermanend en opwekkend. Bok maakte Jakob Huizinga hierover een compli ment en bij het verlaten van het kerk hof ontstond een gesprek over Willem Koning die te Alkmaar tot 14 dagen cellulaire gevangenisstraf veroordeeld was wegens het kopen van hout, dat eigenlijk bij de strandvonder aange bracht had moeten worden. Algemeen was men verontwaardigd over deze straf omdat het z.g. drijfhout de moeite van het aanbrengen niet waard was en omdat volgens burgemeester Pieter Keijser, die hiertoe een verklaring on dertekende, dit soort hout door de vin der behouden mocht worden. Boven dien schreef de burgemeester op ver zoek van Willem Bok een andere ver klaring inhoudende dat Willem Koning op het eiland een te goeder naam en faam bekend staand ingezetene was. Bok adviseerde Koning om te Amster dam in hoger beroep te gaan, hij was bereid hem alle mogelijke bijstand te verlenen. Toen de zaak in Amsterdam diende, werd Koning wel niet vrijge sproken, maar de oneervolle gevange nisstraf werd veranderd in een boete van 25,De brigadiers, die tegen Willem Koning proces verbaal hadden opgemaakt, werden op Texel verwenst en Huizinga beschrijft, hoe na afloop van Neeltje Bakker's begrafenis, Reijer Pieter Keijser zich over het onrecht bi zonder opgewonden had. Bok's kinderen ontvingen een goede opvoeding, aan hun onderwijs werd door gouverneurs en gouvernantes, door de meesters van de „Franse" scholen, Verberne en Glijnis de nodige aandacht besteed. Bok zelf was school opziener, hij tikte meester Glijnis op de vingers toen deze aan het onderwijs in de geschiedenis en de Nederlandse taal naar zijn mening te weinig aandacht besteedde. Toen de burgemeester de gewone schoolmeesters van De Waal en De Koog eens danig de mantel uitge veegd had, kwam dit natuurlijk ook Bok ter ore. Deze schoolmeesters waren geheel ontdaan troost en steun bij do minee Vrendenberg gaan zoeken. Voor al meester Smit van De Koog was vol gens de predikant geheel ten onrechte door Keijser uitgefoeterd en kennelijk waren Bok en Huizinga het hiermee eens. Het was olie op het steeds door- smeulende vuur tussen Bok en Keijser. Wij schreven echter over Bok's kinde ren. Omdat één dezer kinderen nl. Willem Bok jr. op het eiland nogal wat beroering veroorzaakte, zullen wij wat meer daarover vermelden. Willem Bok jr. volgde het beroep van zijn vader en vestigde zich na zijn huwelijk met mejuffrouw van Herwer den in het jaar 1863 te Nieuwediep. Zijn schoonvader was daar ook notaris ge weest. Toen de oude heer Bok het jonge echtpaar eens had opgezocht, vertelde hij aan Jakob Huizinga niet zonder trots, over de vorderingen van het nieuwe huis dat in het Nieuwe Diep voor zijn zoon m aanbouw was. De grond had ƒ5000,gekost en de bouw was aanbesteed voor ƒ20.000,„Het zal het eerste goede huis daar worden" zo sprak Bok en als terloops voegde hij er aan toe, dat de jonggetrouwden voorlopig in een huis woonden, dat voor ƒ1200,aangekocht was. Een goede toekomst scheen voor de jonge lui weggelegd, maar reeds na enkele jaren begaf Bok jr. zich in gewaagde speculaties, waar hij aanvankelijk grof mee verdiende, maar die weldra tot zijn ondergang zouden leiden. In juli 1870 drong tot Texel het ge rucht door, dat Willem Bok's geldza ken volkomen in het honderd waren gelopen en dat hij, geen raad meer we tende, met vrouw en kinderen naar Engeland was gevlucht. Het was een grote slag voor het gezin in de Wever straat, niemand die dit beter begreep dan Jakob Huizinga. Als vriend des huizes hoorde hij van mevrouw Bok, dat het gerucht helaas op waarheid be rustte. De oude heer was in Terschel ling op schoolbezoek, pas bij zijn terug keer zou hij de jobstijding vernemen. Mevrouw Bok beklaagde zich over de speculaties van haar zoon: nog nooit was er in zijn prachtige huis vreugde geweest en geld voor een reisje of iets van die aard had er nooit op over kun nen schieten. Het vorige jaar toen hij ook al in financiële moeilijkheden ver keerde, hadden zijn broers hem uit de brand geholpen. Toen Bok thuis kwam en het ver pletterende nieuws hoorde, was hij ge heel ontdaan. Hij verontschuldigde zijn zoon op generlei wijze, sprak van de mooie betrekking, die hij in het Nieuwe Diep met veel geld en met alle goede kansen had aanvaard en weeklaagde, dat deze zoon, die thuis steeds de mees te aanhankelijkheid had betoond, zo zijn carrière door plichtsverzuim be dorven had. Nu was hij in het noorden van Engeland met het doel door te reizen naar Amerika om daar zijn geluk opnieuw te beproeven. Bok sr. had daar echter weinig vertrouwen in, on danks de goede aanbevelingen, die hij voor drie bekende Amerikaanse huizen meegekregen had, achtte hij zijn kan sen op succes gering. Velen hadden Willem Bok jr. gelden toevertrouwd en onder hen waren ook heel wat Texelaars. Het laat zich horen, dat op het eiland grote ongerustheid was en dat er ook mensen waren, voor al vijanden van Bok sr., die de dolste en onzinnigste verhalen omtrent de voortvluchtige notaris uit het Nieuwe Diep, die altijd een praatjesmaker was geweest enz. enz. in omloop brachten Hoge bomen vangen veel wind, de trotse oude Bok, een grijsaard van in de zeventig, kreeg heel wat te verduren. Tegenwerking had hij op Texel zijn gehele leven ondervonden, daaraan was hij wel gewend geraakt, maar deze slag was nauwelijks op te vangen. Toerf zijn vijanden een spotprent over het bank roet ook op het eiland verspreidden, werd gegist naar de daders, men dacht zelfs aan de zoons van ds. Vrendenberg. Willem Bok jr. had op gezette tijden renten van hem toevertrouwde gelden naar zijn cliënten op Texel gebracht. Het was Sijbrand J. Keijser die zich voor deze mensen wendde tot Bruno Bok en die van hem de toezegging ver kreeg, dat hij persoonlijk voor vereffe ning zorg zou dragen. „Maar spreek er in hemelsnaam niet met mijn vader over" zo voegde Bruno Sijbrand Keijser toe. Bok sr. kon het niet laten met zijn vriend Jakob Huizinga steeds weer over de verloren zoon te praten. Hier door zijn wij over het verloop van Willem Bok's avonturen op de hoogte In april 1871 woonde deze in een voor stad van New York, waar hij met iemand van zijn slag een firma had opgericht ter exploitatie van octrooien. Spotprent op het bankroet tmi W. Bok jr. HANDELSREGISTER In het „Handelsregister" van deze week staat onder „wijzigingen": C. de Wijn Czn. Jr., Texel, Oudeschild, Heemskerckstraat 32. Bouw van sche pen enz. Uittred, eigenaar C. de Wijn. Zaak wordt voortgezet door een Venn, onder firma onder naam van fa. C. de Wijn Co., venn. C. de Wijn, venn. A. Hemelrijk (bep. bep.) POSTZEGELNIEUWS De leden van de Postzegelbeurs wor den verzocht de volgende nieuw uitge geven series spoedig aan de bekende adressen af te halen. Rode Kruis-serie Suriname 2,65; Cultuurserie Nederlandse Antillen 1,30, eveneens in blok verkrijgbaar en Veilig verkeer-zegels Nieuw-Guinea 0,65. HOOG WATER Hoog water ter rede van Oudeschild 20 mrt. 8.20 en 20.34; 21 mrt. 8.58 en 21.10; 22 mrt. 9.29 en 21.40; 23 mrt. 9.55 en 22.07. Aan het strand ongeveer een uur eerder hoog water CONSULTATIEBUREAU VOOR ZUIGELINGEN Woensdag 21 maart a.s. worden de moeders van Den Burg en Oudeschild ver wacht van 13.00 tot 16.30 uur. WEEKAGENDA VAN DE STICHTING CULTUREEL WERK TEXEL Dinsdag 20 maart Den Burg. Vliegveld. Plattelandsvrouwen, lezing J. Wout Meijer over muziek (met platenweergave). Den Burg, De Zwaan. Jaarvergadering Coöp. Boerenleenbank. Woensdag 21 maart Den Burg, Texel, Bridgedrive t.b.v. 10 x 10. Den Burg, De Zwaan. R.K. Vrouwengroep Gilde, lezing met lichtbeelden over „Goed eten en slank blijven". Den Hoom, Loodsmanswelvaren, Jaarverga dering sportvereniging ZDH. Donderdag 22 maart Den Burg, Dorpshuis, Fotoclub De Kiekendief Vrijdag 23 maart De Koog, De Toekomst. Toneelavond Lu- bertischool. Zaterdag 24 maart De Koog, De Toekomst, Toneelavond Lu- bertischool. Den Burg, Hotel Texel, familie-avond Mid denstandsvereniging Texel. WADDENZEEMOSSELEN Het Productschap voor vis en vis producten deelt mede, dat in 1961 de productie van mosselen een record hoogte bereikte met een totaal van 74.321 ton tegen 67.535 ton in 1960. De Waddenzee leverde in 1961 69.624 ton of 94°/o van het jaar-totaal tegen 57.187 of bijna 85% in 1960. Ook die onderneming zou op niets uit draaien. Soms was het of de oude heer zijn gedachten niet meer tot een be paald onderwerp kon bepalen, hij lag veel te bed en gaf blijken van geheu genstoornis, het was treurig om te zien hoe de aftakeling zich voltrok. „Ach het zou met mij wel beter gaan, als Willem het maar beter maakte", zo placht hij te zeggen en mevrouw Bok, die onophoudelijk zware zenuwpijnen aan haar hand had, stemde daarmee in. Mr. Willem Bok sr., gepromoveerd in de beide rechten, jarenlang secretaris van Texel, even lang opperstrandvon- der, schoolopziener en kantonrechter, is de 26ste april 1872 overleden en Ds. Huizinga noteerde d.d. 30 april: tegen 11 uur met ds. Koeke- bakker naar het sterfhuis van Bok. In de tuinkamer de gehele familie, het plaatselijk bestuur, waaronder de bur gemeester, het gehele personeel der schoolmeesters, ds. Bakels. Van de familie was er prof. Tideman (broer van Mevr. Bok VI.), notaris Tideman, hoofdingenieur Tideman, Voute (ge huwd met dochter van Bok VI.), Bok's kinderen Johannes, Bruno en Eduard. Johannes (predikant VI.) nam zijns vaders huisbijbel en wees op psalm, ik meen 130, waarbij de oude heer een briefje had gespeld met vermelding dat deze psalm in 1567 door een martelaar was gezongen toen men hem ter brand stapel voerde. Toen vatte prof Tide man het woord en hield tot zijn zuster een zeer eenvoudige, maar ook juist daardoor te meer treffende toespraak over het geloof dat sprak uit de woor den van de psalm, over wat dit geloof voor de overledene had betekend, vooral in de -laatste twee zo droevige jaren. Daarna gingen zij samen in een lange rij naar het kerkhof. Bij het graf sprak ik een woord, vooraj om in dank bare herinnering te brengen wat Bok voor Texel geweest was". De stemmen van Bok en van zijn tegenstanders zijn lang verstomd en vergaan in de eeuwigheid. Enkele schilderijen en portretten, een paar grafzerken, maar bovenal het dagboek van dominee Jakob Huizinga, stelden ons in staat enige schetsen over deze mensen te schrijven. Tot lering en be grip van hen, die nog veel te leren hebben, due van ons allen. VI. AANVOER VAN GARNALEN IN OUDESCHILD In 1961 werd in Oudeschild 1.240 kg. consumptiegarnalen aangevoerd (I960- 694 kg). Aanvoer van drogerij-garnalen kwam blijkens gegevens van het Productschap in Oudeschild in 1960 en 1961 niet voor. De aanvoer in Den Oever bedroeg in 1961 762.259 kg. consumptiegarnalen (1960: 797.206 kg.) en 544.075 kg. droge rijgarnalen '(I960: 878.488 kg.) D.E.K. BRACHT SERENADE Den Hoorn Zaterdagavond bracht fanfarecorps D.E.K. tezamen met de meisjesdrumband een serenade aan het echtpaar Kikkert-Hammenga, dat in Loodsmanswelvaren hun 40-jarig hu welijksfeest vierde. VERBETERING VAN DE TELEVISIE-ONTVANGST IN DE KOP VAN NOORD-HOLLAND Op de vorig jaar te Stockholm ge houden conferentie inzake de interna tionale verdeling van golflengten zijn, zoals reeds eerder werd bericht, aan Nederland o.a. ten behoeve van de tele visie een aantal nieuwe frequenties toegewezen in de zgn. banden IV en V. Hierdoor is onder meei de mogelijk heid geschapen, verbetering te brengen in de televisie-ontvangst in het noorde lijk deel van de provincie Noord- Holland en op de eilanden Texel en Vlieland, hetgeen tot dusver achter wege moest blijven, omdat ons land nog niet over het daartoe benodigde zendkanaa! beschikte. Thans is bes-eten over te gaan tot de bouw van een televisietoren op een nog nader te bepalen plaats in de kop van Noord-Holland. In deze toren zal eer. televisiezender worden geplaatst, die gaat werken in band IV. Zodra wordt besloten een tweede TV-programma in te voeren, zullen de daarvoor benodig de zendmiddelen eveneens in deze toren worden ondergebracht. Met de bouw van de toren en de in stallatie van de zender zal, naar het zich thans laat aanzien, ongeveer drie jaar gemoeid zijn. De kijkers in de bovengenoemde ge bieden zullen, om te zijner tijd de nieuwe TV-zender te kunnen ontvan gen, enige wijzigingen in hun toestel moeten laten aanbrengen, tenzij zij te gen die tijd over een toestel beschikken, dat reeds van een zgn UHF-kanalen- kiezer is voorzien. Ook zal dan tot aanschaffing van een nieuwe antenne dienen te worden over gegaan Aan toekomstige kijkers wordt in overweging gegeven om bij aanschaf fing van een TV-toestel met het boven staande rekening te houden Overigens zij erop gewezen dat na de invoering van een tweede TV-programma alom in den lande TV-toestellen zonder UHF- kanalenkiezer aangepast zullen moeten worden, wil men ook dit programma kunnen ontvangen. Na de inbedrijfstelling van bovenge noemde zender zal de frequentiewisse laar te Huisduinen voorlopig nog in dienst blijven, doch er dient rekening mede te worden gehouden, dat deze zender te zijner tijd zal verdwijnen. AMATEURSAVOND ACTIE 10 x 10 Ondanks de tegenslagen is de ama teursavond te Oudeschild een door slaand succes geworden. En zeer zeker een financieel succes en dat was toch de hoofdzaak. De zaal van 't Skiltje was tot de laatste plaats bezet en velen moesten zelfs met een staanplaats ge noegen nemen.. De medewerking bleef practisch be perkt tot Oudeschild. Wegens griep lie ten de medewerkers van de andere dorpen verstek gaan. Het programma was daarop niet berekend en zou vrij kort geweest zijn als niet enige bezoe kers spontaan hun medewerking had den gegeven o.a. de kunstfluiter André Zoetelief van De Koog en de heer Peter Kok van muziekschool Kok. Nadat jeugdleider De Vries allen een hartelijk welkom had toegeroepen, zette hij het doel van de aktie 10 x 10 uiteen. Hij hoopte dat het financiële resultaat van de avond een succes zou worden. Hierna werd een vlot programma af gewerkt, aan elkaar gepraat door Wim Witvliet. Er werkten aan mee Jopie Maas, Hans en Kees Boom, allen leden van Inter Nos met een tweetal sketches, die zeer in de smaak vielen. De imitator Jan Bruin van De Koog, Fennie Daal der en Kasja Koopman met liedjes bij de gitaar, Wim Bruin, voordracht, en Nettie Zuidewind, accordeon. Ze oogstten allen veel bijval. De loterij was een groot succes. Er moesten loten bijgemaakt worden om aan de vraag te kunnen voldoen. De prijzen voor de verloting waren door de winkeliers van Oudeschild gratis beschikbaar gesteld. Voor de actieve comitéleden een mooi resultaat. Vrijdag- en zaterdagavond j.l. gaf de R.H.B.S.-Texel voor de 5e maal haar grote toneelavond, deze maal in Casino. In tegenstelling tot de andere avonden werden ditmaal twee stukken ten to nele gebracht: voor de pauze het diver tissement „Regeren" door J. C. van Schagen, en na de pauze „De Klucht der Vergissingen", een vrije bewerking van Shakespeare's Comedy of Errors door P. H. Schroder. De in rijmvorm gestelde schets Rege ren, maakte ons duidelijk, dat een koning van een democratisch land heel wat problemen heeft te overwinnen voor hij zijn zin krijgt. De schatkist was leeg op een cent na, en er moest dus geld komen. Daarom wilde hij een briefje schrijven aan iemand met veel geld, de Sultan van de Gouden Schij ven, maar de inkt was op De hoflakei werd erbij gehaald om inkt te halen. Deze weigerde het te doen tenzij hij een stuk meloen kreeg. De tuinman werd geroepen, want die zorgde altijd voor meloenen e.d. Ook deze wilde er niet voor zorgen. tenzij hij een walvis kreeg. Er werden nog heel wat personen bijgehaald voor de koning zijn zin kreeg De leerlingen van de eerste en twee de klas kwamen er goed mee voor de dag De hoofdrolspeler, de koning, Kees van Es, verdient een pluim, want alles ging zonder haperen Natuurlijk mogen we ook de andere spelers niet vergeten, en vooral niet de regisseurs, de heren Van der Eijk en Boere. Door het schoolkoor werden vervol gens gezongen een liedje van 17e eeuw- se oorsprong, twee liedjes van Franz Abt, en het meerstemmige Viva la Musica. Ook hier is een pluim voor de heer Venneker en zijn koorleden op zijn plaats. Na de pauze kregen we „De Klucht der Vergissingen" te zien. Zoals in het programma van de hand van de heer Van Neerijnen, tekenleraar aan de R.H.B Sen ontwerper van de decors, reeds stond vermeld, was dit stuk niet aan tijd of historie gebonden en toen het doek opging, bleek dit al door het in strakke witte lijnen opgebouwde, fraaie décor. Toch was er in het stuk een 17e eeuws karakter aanwezig, dank zij de omlijstende muziek en de kledij van de spelers. De koopman Aegeon uit Syracuse be landt in Efese en wordt daar als onge wenste vreemdeling gevangen geno men. Hij zal worden opgeknoopt als hij er niet in slaagt zijn twee zoons, die hij in de loop der jaren is kwijtgeraakt, binnen een bepaalde tijd op te sporen. Het toeval wil, dat deze jongens, die, als tweeling beide Antipholus heten, tegelijk in Efese zijn. Ze weten het echter niet van elkaar de een woont er en is getrouwd, de ander is er in verband met zijn zaken. Beiden hebben een knecht, Dromio geheten, ook alweer een tweeling, maar evenmin iets van eikaars bestaan afwetend, omdat ze al jong uit elkaar geraakt zijn. De situatie die nu ontstaat wordt natuurlijk zeer verwarrend, want de ene Dromio ziet de andere Antipholus voor zijn meester aan, en omgekeerd, en ook de bevolking van Efese maakt rare ervaringen mee. De toestand is op het laatst niet meer te overzien. Er werd fris gespeeld. Vooral de tweeling Dromio, uitgebeeld door de tweeling Hans en Frans Moerbeek, de den het uitstekend, en algemene hilari teit ontbrak niet in de zaal! Alle spe lers onder leiding van hun regisseurs, de heer Hennephof (tevens medespelen- de) en de heer Daniëlse, wisten het stuk op een vlotte manier te brengen. De heer Van der Heerik besloot de eerste avond met een dankwoord, waar in hij opmerkte dat er uitstekend was gespeeld en dat met deze mooie avond de toneeltraditie aan de R.H.B.S. waar dig was voortgezet. Hij bood de mede- spelende dames bloemen aan. De heer Feitsma bedankte de tweede avond alle medewerkers en beloonde de lagere klassers met bloemen. Na afloop was er een gezellig bal onder leiding van de heer Craanen. Ter afwisseling fungeerde de heer Venne ker als band (hij speelde piano, terwijl Bob Dros de drumbegeleiding impro viseerde). De vrijdag- en de zaterdagavond waren, op enkele details na, gelijk als de beide Dromio's uit het toneelstuk na de pauze B. D. FEESTCOMMISSIE BIJEEN Den Hoorn Donderdagavond is er algemene vergadering van de feest commissie in Loodsmanswelvaren om 8 uur.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1962 | | pagina 1