Cjroen '/warL-Jexels in het harL,
f
I :j
t
Oude paasgebruiken herleven
i
1
Dit jaar grootse palmpaasoptocht in Den Burg
VRIJDAG O APRIL 1962
TEXELSE
73e JAARGANG
Ultgare N.V. r.h. Langcreld de Roojj
Boek-, Kantoorboek- en Fotohandel
HandcLs drukkerij
Den Burg, Texel - Postbus 11 - Tel. 2058
COURAN
Verschijnt dinsdags en rrijdag..,
Bank: Rotterdamse Bank; Coöp. Bo'.
bank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ2,40 f,
25 ct. incasso. Advertenties: familie!» i
12 cL p. mm.; andere advert 10 ct i
Reeds enkele jaren achtereen organiseert de buurtvereniging Schoonoord
singel-Witte Kruislaan-Kogerstraat op de zondag voor het Paasfeest een
„Palmpaas"-optocht. Kinderen met versierde palmpaasstokken trekken achter
de muziek aan en worden door leden van de buurtvereniging getracteerd.
Vorig jaar hebben niet minder dan honderdvijftig kinderen aan deze optocht
deelgenomen. Deze week heeft het bestuur van de buurtvereniging besloten
om dit jaar weer een optocht te houden, maarhet wordt een grootse
optocht, alle kinderen van Den Burg kunnen deelnemen.
Wat is nu eigenlijk een Palmpaas en
waarom trekken de kinderen dan met
hun Palmpaas door de straten. Het was
gezellig te horen hoe leden van ge
noemde buurtvereniging hierover heb
ben gediscussieerd. De één was van
mening dat het een kerkelijk karakter
had, terwijl de ander het een groot
heidens gebruik vond. In Winkler Prins
is er vanzelfsprekend wat van te vin
den.
„Hei Koerei"
Er staat in de WP dat de Palmpaas
is een van Palmtakken, d.w.z. takken
van de buksboom en papieren vlaggen
tjes voorziene stok, waaraan een krans,
rad of vogel (zwaantje of kippentje)
van koekdeeg vervaardigd, dikwijls met
vruchten versierd, gestoken is en die in
sommige streken en plaatsen van Ne
derland op Palmzaterdag en vooral op
Palmzondag door kinderen rondgedra
gen wordt, dikwijls onder het zingen
van liedjes.
Deze kinderoptochten zijn een over
blijfsel van de Palmprocessie, die oud
tijds op Palmzondag rondtrokken en
die de gehele Middeleeuwen in hoog
aanzien stonden. Het Palmpaas is dan
ook al een zeer oud gebruik. Toen na
de Reformatie de Palmprocessie in on
bruik geraakte, verwerd deze tot een
volks- en tenslotte tot een kinderge-
bruik, als hoedanig zij al in het midden
van de 16e eeuw in Zuid-Duitsland
voorkomt. De Palmpaas-optochten zijn
vroeger algemeen bekend geweest,
maar sinds het begin van de twintigste
eeuw wat van de baan geraakt. De
Palmpaasoptochten treft men in ons
land vooral in Drente, Twente en de
Achterhoek (en laten we Friesland niet
vergeten) aan, en zijn bovendien ook
in het Westen wel te vinden, o.a, te
Amsterdam. Ook op Texel, voorname
lijk in Oudeschild, werd in het verleden
de Palmpaasoptocht gehouden.
De palmpaas is als een meiboom in
miniatuur, de krans in de top of het
rad, waarmee ze versierd wordt, is
een nabootsing van het zonnerad. Er
werd en wordt ook bij een optocht ge
zongen. Van deze liedjes is het meest
bekende:
Palm Palm Paseo! Hel koerei!
Over ene zondag hebben w(j een el.
Eén el is geen ei, twee ei Is een half ei,
drie el is een paasei.
Waarschijnlijk is dit Hei Koerei, een
verbastering van het Kyrie eleison
(Heer ontferm U).
Het plan is om dit jaar de tocht in de
middag te organiseren. Vorig jaar werd
gestart om twaalf uur, maar er waren
diverse bezwaren tegen dit tijdstip. Nu
hoopt men om twee uur te verzamelen
en daarna door de straten van Den
Burg te trekken. Muzikale medewer
king is gevraagd van het Kon. Texels
Fanfarecorps. De startplaats zal nog
nader worden bekend gemaakt en ook
de route hopen wij in een volgend
nummer te publiceren.
Diverse prijzen
De jeugd kan met het versieren van
de Palmpaas diverse prijsjes winnen. Er
zijn drie rubrieken gemaakt. De leef
tijden in de verschillende rubrieken on
dergebracht, zijn: tot 6 jaar, 6-8 jaar
en van 8 jaar tot en met 12 jaar. Een
jury zal de palmpasen van de jeugd
bekijken en de prijzen bekend maken.
In het verleden waren er reeds mooie
kunstwerkjes bij, door de jeugd ver
vaardigd. Misschien geeft bijgaande af
beelding inspiratie? Na afloop van de
optocht zullen enkele kinderen de be
jaarden bezoeken en deze mogen dan
wat van de Palmpaas in ontvangst ne
men.
Meerdere Paasgebruiken
Naast de Palmpaas zijn er nog meer
dere paasgebruiken. Denken wij alleen
maar aan de vreugdevuren, de ge
kleurde eieren en het speciale paas-
brood of paasgebak. In de vormen,
waarin het gebak speciaal voor de
almpaas wordt gebakken (krakelingen,
anen, zwanen, beulings, zonneraden),
erkent .de folklorist nog de heidense
estanten: offergaven. Vooral het haan-
je ziet men veel boven in de palmpaas;
ij verkondigt de overwinning van de
uisternis door het licht. Soms (in en-
ele streken) ziet men het haantje ver
sagen door een zwaan. De zwaan werd
oor onze voorouders gezien als de
odin van de lente.
De eieren spelen met de paasdagen
k een belangrijke rol. Deze eieren be
ren gekleurd te zijn, want anders
n het geen echte paaseieren. De
eren moeten het liefst fel en egaal
eurd zijn. Sommigen tekenen er
wel allerlei figuren op maar dat is
eigenlijk niet je ware. Ze moeten ook
niet met waterverf worden bewerkt of
met andere verfproducten. Het echte
paasei werd voorheen gekookt om ze
bruin te hebben in de koffie, om ze
groen te krijgen in de spinazie; had
men liever een gele kleur dan moest
men ze koken in uien maar ook het roze
kleurtje is aantrekkelijk. Wil men dit
verkrijgen dan moet men de eieren
koken in Lindebloesem
Waarschijnlijk zullen de meeste huis
moeders de eieren wel behandelen met
een middeltje van de drogist.... maar
het zijn paasgebruiken.
BINDINGSAVOND VAN CENTRA
KRUIDENIER VAN HEERWAARDEN
SUCCESVOL VERLOPEN
Den Burg Dinsdagavond werden
in Casino de huisvrouwen van Texel
op diverse lekkernijen getracteerd door
de Centra kruidenier A. van Heer
waarden. In samenwerking met de
H.V.D. IfHuisvrouwen Voorlichtings
Dienst) heeft deze Burgse zakenman
weer het neusje van de zalm laten
proeven.
De dames hadden nog nauwelijks een
zitplaats gevonden of de koffie stond
voor hen gereed. Na een kort openings
woord van de heer Van Heerwaarden
werd het verdere van de avond het
woord gevoerd door de heer Ton de
Vries, die met zijn twee collega's Gerrie
Dekker en Eddie de Wilde een vlot en
aantrekkelijk programma afwerkten.
Het gesproken woord werd verduide
lijkt door aardige reclamefilmpjes. Wij
zagen de Zaanhagel rijkelijk over het
witte doek gestrooid en de Friese Vlag
koffiemelk is volgens spreker de
allerbeste. Het trio zong aardige liedjes
en natuurlijk werden diverse lekker
nijen aangeboden.
Texelse dames zijn ook echte bier-
tapsters. Dat is dinsdag duidelijk ge
worden, toen een viertal dames een
Amstelbiertje moest tappen. Een keurig
cadeau was de beloning voor de dames.
Eddie de Wilde was een waar kun
stenaar met zijn mondharmonica en
Gerrie Dekker wist alles te vertellen
van soepen en worst.
De dames hadden allen een enveloppe
ontvangen met keurige reclamefolders
en ook een bestellijstje voor de artike
len. Vier dames hadden geluk, want
een complete lijst met boodschappen zal
hen gratis worden thuisbezorgd.
De heer en mevrouw Van Heerwaar-
den kunnen met voldoening terugzien
op een succesvolle avond.
INGEKOMEN PERSONEN
Wilke Wassenaar, van Bellingwolde,
Leidijksweg 12 naar Den Burg, Witte
Kruislaan 18; Baukje Visser (ev. Schil
ling) van Enkhuizen, Kade 28 naar
Diek 17, Den Hoorn; Willy de Feijter
van Breskens, W 80 naar Achtertune
10, Oosterend; Margje J. C. Kampman,
van Meppel, Prinsenstr. 5a naar Boodt-
laan 5, De Koog; Brechtje Dijkstra (ev.
Sikma) van Dokkum, Hantumerwee F
99 naar K 35.
EXPOSITIE IN DE KLEUTERSCHOOL
TE DE COCKS DORP
Hedenavond van 7.30 tot 9 uur wordt
er in de kleuterschool te De Cocksdorp
een tentoonstelling gehouden van de
werkstukjes van de jeugd. Deze expo
sitie is voor een ieder toegankelijk. Juf
frouw De Visser hoopt velen te mogen
verwelkomen.
BURGERLIJKE STAND VAN TEXEL
van 28 maart tot en met 4 april 1962
Geboren: Walter Sjoerd, zv. Gijsber-
tus A. Oskam en Aagje v.d. Sterre.
Ondertrouwd: Henri Claude Marie
Guy Julien en Cornelia Nancy Kikkert.
Overleden: Cornelis Hopman, oud 57
jaar, echtgenoot en Cornelia W. Bakker
BOEIENDE LITERAIRE INLEIDING
VAN DE CRITICUS H. WIELEK
Mede ter gelegenheid van de Boeken
week organiseerde Het Nut, in samen
werking met boekhandel Langeveld
de Rooij, een literaire avond in hotel
„Texel".
De hiertoe uitgenodigde criticus H.
Wielek heeft zijn onderwerp „de na
oorlogse Duite literatuur" uiterst des
kundig behandeld. De heer Wielek,
persoonlijk vriend van de Duitse auteur
Heinrich Böll, bleek over een waarlijk
verbijsterende feitenkennis te beschik
ken, die hij, op boeiende wijze gedo
seerd, aan zijn gehoor wist door te
geven.
Spreker constateerde een buitenge
woon groot verschil tussen de Duitse
literatuur van na de eerste wereld
oorlog, welke literatuur een grote in
vloed had op die van de gehele wereld,
en de literaire produkten van na 1945,
die in tegendeel juist van een duidelijke
invloed van o.a. Amerikaanse litera
tuur deden blijken. Nog altijd wordt
het Duitse heldendom door veel schrij
vers enthousiast beschreven. De werke
lijk belangrijke schrijvers, helaas
slechts gering in getal, hebben het
koud, aldus de heer Wielek, zij worden
niet begrepen, zij staan „draussen vor
der Tür".
Wij hebben de indruk dat het pu
bliek, merkwaardigerwijs voornamelijk
uit dames bestaande, zeer geboeid naar
de inleider heeft geluisterd. Het is wel
bijzonder jammer, dat voor werkelijk
op niveau staande literaire avonden op
Texel over het algemeen weinig be
langstelling bestaat.
Tóch doorgaan, vinden wij.
INSTUIF DEN HOORN HOUDT
FEEST TEN BATE VAN 10 x 10
Zaterdag 7 april zal de Hoornder
drumband een rondgang door het dorp
maken in verband met het 's avonds te
houden feest van de Instuif ten bate
van de anti-honger-actie 10 x 10. Deze
avond is ook toegankelijk voor ouderen.
Entree: kinderen tot en met 12 jaar
halve prijs. Volwassenen ƒ1,
ANTI-HONGER-ACTIE
Het is met de actie 10 x 10 best ge
gaan. Iedere keer stellen we de vraag:
wie maakt een bepaald bedrag vol?
De ULO-school maakte met het enor
me bedrag van 550,— de ƒ7.500,— vol.
Burgemeester De Koning sprak in
zijn slotwoord van ƒ8.000,zou te ha
len zijn. Nu de laatste afrekeningen
binnenkomen, kunnen we vaststellen,
dat ook die verwachtingen overtroffen
worden. Zover overtroffen, dat we zelfs
durven zeggen, wie gaat straks de
ƒ10.000,vol maken?
Tienduizend gulden is voor Texel een
prachtig bedrag. Met dit geld dragen
we een respectabele steen bij ter ver
drijving van de honger.
„Ga er met je hele gewicht aan
hangen". De Texelse jeugd hangt er
met het hele gewicht aan en het resul
taat is er naar.
De meeste actiekaarten zijn nu ver
kocht en de actiecomité's zijn aan de
afrekening bezig.
Toch zijn er personen, die toegezegde
bedragen nog moeten afrekenen. Willen
zij dat even in orde maken?
De afrekening van „de Meeuwen"
kon ook nog niet plaats vinden De toe
gezegde bedragen worden nog inge
wacht. Zij deden een voorlopige toe
zegging van ƒ893,46.
Ook Den Burg kwam nog met een
bedrag van ƒ139,01.
Met trots vermelden we de volgende
bedragen:
Vorige stand ƒ6879,13
Toon Idema, Den Burg 340,20
ULO-leerlingen kaarten 550]
J. Bosma (uit Anti-Honger-pot) 6^
Toon Idema 139 01
J. v.d. Kerkhof, Meeuwen 89346
Totaal ƒ880740
MODERNE RIJWIELZAAK
TE DEN HOORN GEOPEND
Den Hoorn Woensdagmiddag is
onder grote belangstelling de nieuwe
winkel van de firma Troost geopend.
Deze opening werd verricht door de
heer Troost Sr., die na de officiële
handeling herinneringen ophaalde uit
het verre verleden. Hij dacht aan de
tijd dat er van 's morgens vroeg tot
's avonds laat moest worden gewerkt.
Dat de vrije dagen van de Hoornders
schaars, en er weinig nieuwe fietsen
nodig waren.
De heer Troost bezit thans een win
kel die er zijn mag. De voormalige
ruimte is niet meer terug te vinden.
Keurige wandborden, waarop nog
mooiere fietsen zijn geplaatst. Ook de
bromfiets ontbreekt niet. De aller
nieuwste modellen staan klaar om de
koper menig genoegelijk bromuurtje te
bezorgen.
Bij deze opening waren aanwezig de
heren C. J. van der Kooi, G. Bakker
en M. Goenga, namens de Texelse
Middenstand.
De inwoners waren nieuwsgierig naar
de handelingen van wachtmeester
Vlugt. Hij was in de nieuwe winkel
druk bezig een sleutel te reinigen. In
braak? Nee, dat niet. Alle bewoners
van het dorp hadden een uitnodiging
ontvangen, waarop een nummer stond
vermeld. Correspondeerde dit nummer
met het nummer van de sleutel van de
zaak, dan had de bezitter van de uit
nodiging geluk. Nummer vier was het
geluksnummer. Natuurlijk waren er
meerdere waardebonnen aan deze actie
verbonden.
De nieuwe winkelruimte is vlot tot
stand gekomen, dank zij de medewer
king van de heer J. Kikkert, die een
deel van het timmerwerk voor zijn re
kening nam (het andere deel heeft de
heer Troost Sr. zelf verricht); de heer
G. Witvliet was de schilder en de heer
Boon zorgde voor de vloerbedekking.
De firma Troost, maar ook de Hoorn
der gemeenschap, kan trots zijn op de
nieuwe rijwielzaak.
KUNSTKRING
De leden van de Kunstkring worden
eraan herinnerd, dat a.s. dinsdagavond
in het dorpshuis te Den Burg een ver
gadering van aangeslotenen plaats
vindt, waar de gelegenheid bestaat ken
nis te nemen van de plannen voor de
komende serie en hierover nadere sug
gesties te doen. Voorts vindt een ver
kiezing van bestuursleden plaats in
verband met de periodieke aftreding
van de heren P. A. Zegers, A. Stiggel-
bout en C. Bremer.
Op vrijdag 13 april a.s. zal in „De
Oranjeboom" voor de aangeslotenen
een voorstelling worden verzorgd door
„De Nieuwe Komedie" van het Vlaam
se blijspel „De gecroonde leerze". Deze
voorstelling zal voor aangeslotenen
gratis en voor halve abonné's tegen een
entree van ƒ1,50 aan de zaal te vol
doen toegankelijk zijn.
Tijdens de uitvoering en tijdens de
komende vergadering van aangeslote
nen zal de gelegenheid bestaan in te
tekenen op de serie 1962.
ERNSTIG BEROEP OP BEVOLKING
VAN TEXEL
Na-onderzoek T.B.C. 9 en 10 april a.s.
Wist U, dat het Massa-onderzoek in
januari 1962 meer gevallen van t.b.c.
aan het licht heeft gebracht dan het
vorige onderzoek in oktober 1959?
Dit bewijst, dat een grote waakzaam
heid geboden blijft bij de bestrijding
van deze gevaarlijke besmettelijke
ziekte.
Iemand met tuberculose kan velen in
zijn omgeving besmetten en zelfs in een
volkomen „gezuiverd" gebied ruïnerend
werken. Daarom is het zo van belang,
dat men zich bij dit onderzoek niet af-
zijdig houdt en niet om allerlei onbe
langrijke redenen thuis blijft.
Tuberculose is thans een ziekte, die,
mits tijdig ontdekt, zeer goed bestre
den kan worden. Tijdige ontdekking
bevordert een spoedige genezing.
Bovendien kunnen andere afwijkin
gen van de borstorganen, zoals hart
ziekten, longtumoren e.d. worden vast
gesteld.
A..s. maandag en dinsdag, 9 en 10
april, vindt nu nog een na-onderzoek
plaats. Wij doen nog eens een dringend
beroep op hen, die in januari j.l, niet
zijn onderzocht, om vooral niet te ver
zuimen.
Behoort U tot deze categorie, leest U
dan het volgende goed.
1 U behoort met enkele anderen uit
uw omgeving tot de weinigen die
nu nog niet zijn onderzocht.
Met alle middelen wordt getracht
t.b.c. op te sporen, omdat deze ziekte
gevaarlijk en zeer besmettelijk is en
zich in een oogwenk kan uitbreiden
zonder onderscheid des persoons.
Eventuele ziektegevallen kunnen
dadelijk met de modernste middelen
worden aangepakt, zodat U, Uw ge
zin, Uw medemensen veel leed kan
worden bespaard
Het onderzoek in de röntgenauto
TER OVERDENKING:
daarom luistert gij niet, J
gij niet uit God zijt (Joh. 8, 471
Aan de jongeren.
Interesseert het je of je uit Go1:, 1
of niet? Er zijn belangrijker
Maar wanneer ik tegen je zou 2^,.
je luistert niet naar m'n preken, c.
je niet uit God bent, dan zou jeH
ketting springen: wat denkt u'-É,
Waarom ik niet en u wel? Heb
preken nodig, heeft God ze nodi^..
Eigenwijze dominees menen d£t
hier op het eiland geroepen zijn o4,
evangelie te verkondigen. De wa?r
van Jezus Christus en niet andei
zijn er van overtuigd, dat die wast 1
niet alleen bestemd is voor hun gr
getrouwen, maar voor heel Texel
delen elkaar in aan de hand van st-
lang vastgestelde grenzen, ieder 'i
z'n eigen merk van kerk of kring
bijbel zegt zonder meer; wie uit
is, hoort de woorden Gods. Uit Gd'
niet uit God, dat is de kwestie.
Bedoel ik daarmee: kom hier lu<
ren, niet daar? Hier zijn de woo:
Gods, daar niet? Of daar minder? i!
bedoel: ben je bereid om te luiste!
Je weet dat het evangelie van J#(
Christus er is, en dat het uitgesprJ.,
wordt. Je kunt er dus naar zoeken
kunt je oor te luisteren leggen.
moet te vinden zijn voor wie zo*i
Mijn vraag is: ook al begrijp je if
schien nog niet goed wat je er aan h< I
luister. 1
Tegen de mensen om Hem heen
dat niet deden zei Jezus gewoon: ju-,
hebben de duivel tot vader. Er is gr
niemandsland; wij denken dat God* 1
is in de kerk 's zondags en niet daj
lijks in de bakkerij of op school;
God er is in het kerkboekje en niet
het stemhokje; in de kring van
kerkmensen, en daarbuiten ben je v*
jezelf. Maar toen Jezus bad, deed I
dat niet alleen voor de zijnen maar ot
voor hen die door hun woord zoud»
gaan geloven. Hij bad niet voor de W'
reld, zei Hij, en toch smeekte Hij oj
de eenheid der christenen opdat c-
wereld zou geloven. Alzo lief heeft Gd
de wereld gehad dat Hij Zijn eniggé
boren Zoon gegeven heeftJezt
is in de kerk te vinden, maar Hij dooi4
breekt de grenzen, die wij tussen elkaa-
trekken, en Hij zegt tegen jou: „ook ji
hoort er bij; wat je bent? Mij interes*
seert alleen maar, of je uit God bent'
d.w.z. of je luistert".
Er zijn onder je tijdgenoten die Ir
deze dagen belijdenis doen van hur
geloof. Elke zondag zijn er overal op
het eiland kerkdiensten; straks op 2de
Paasdag is er weer een gemeenschappe
lijke dienst van verschillende kerken.
„Ik ben in uw midden als dienaar",
heeft Jezus gezegd. Dat geldt voor die
diensten, tussen die mensen. Maar nie--
mand zal ooit kunnen beweren dat Hij,1
Jezus, begerigen heeft buitengesloten,1
wie het ook waren. Hij betrekt heel I
Texel in Zijn grote liefde.
Wij hebben vele redenen om niet te
luisteren, redenen buiten onszelf: de
kerkmensen, de vele kerken, de domi-
nees maar Jezus houdt vol: Mij ge- l
looft gij niet, omdat Ik u de waarheid
zeg. Geloven vraagt luisteren: wie
niet kan luisteren, leeft in z'n privé-
leugens. Jezus is in ons midden als
dienaar; laat die boodschap niet aan
je voorbijgaan. Luister goed.
S. d. L.
duurt slechts enkele tellen.
5. U behoeft zich niet te ontkleden.
In bijzondere gevallen (ziekte, on
derwijs vaste wal, vakantie, be
roepswerkzaamheden b.v.) mag U
op een andere plaats of tijd dan op
Uw oproep staat, in de röntgenauto
verschijnen (zie het oproepschema).
Mocht U eventueel geen oproep
hebben ontvangen, meldt U zich dan
toch bij de auto. U kunt dan nog
worden onderzocht (kinderen gebo
ren na 1 januari 1948 niet meege
rekend) (zie eventueel het oproep
schema).
Staat het bij U vast dat U dichter
bij een andere onderzoekplaats
woont of werkt dan op Uw oproep
staat, meldt U zich dan op de dichtst
bijzijnde plaats (zie het oproep
schema).
De kosten bedragen per persoon
ƒ1,50.
Onderzoekschema
Maandag 9 april:
14.30- 18.00 Den Burg, Witte Kruisgeb.;
19.30 - 20.30 Den Hoorn, Dorpshuis;
21.00 - 21.10 P.H. Polder, H. G. Timmer;
Dinsdag 10 april:
8.45- 09.15 Oudeschild, Dorpshuis-
9.45 - 09.55 Zd.-Haffel, K.I.-station;
10.30- 10.40 De Westen, D. W. Keijser;
11.15-11.30 Gerritsland, Jac. Verseput;
13.15 - 13.40 De Koog, Dorpshuis;
14.10 - 14.25 Zd.-Eierland, Vliegveld
paviljoen;
15.0015.lï De Cocksdorp, De Hoop;
16.00 - 16.10 Md.-Eierland, oude school;
16.40 - 16.55 Oost, oude school;
17.30 - 18.15 Oosterend, Geb. voor Chr.
Belangen;
18.45 - 19.00 De Waal, Dorpshuis.
