(fro en 2rwarLrJexeU in het hartL, Harry de Graaf en zijn verdere verkenningen Texelaar in Nieuw Guinea jaag die oaérageuike Dat lukt U met Kruschen 75e JAARGANG No. 767 COURANT VRIJDAG 13 JULI 1962 TEXELSE Uitgave N.V. vJi. Langeveld de RooQ Boek-, Kantoorboek- en Fotohandel Handelsdrukkerij Den Borg, Texel - Postbus 11 - Tel. 2058 Het was in januari toen U kennis kon nemen van mijn eerste belevenissen in Nieuw Guinea. Naar aanleiding van die stukjes in de Texelaar heb ik heel wat p,ost mogen ontvangen van allerlei mensen. Hieruit kon ik opmaken, dat er in het algemeen veel belangstelling voor bestond en met genoegen wil ik die artikelenserie vervolgen met een beschrijving van wat we in de maan den daarna hebben mogen beleven. Hoewel U in de kranten dagelijks kunt lezen over het probléém Nieuw Guinea het is intussen wereldnieuws ge worden wil ik daar liever geen oordeel over geven. Hoewel de politieke storm rond dit land tot ongekende kracht is toegenomen en iedereen rekening is gaan houden met het ergste een totale oorlog zal ik het nalaten, daar over uit te weiden. Niet in de laatste plaats omdat dit voor mij grote risico's meebrengt. Door mijn militaire functie ben ik steeds betrokken bij feiten en gebeurtenissen waar velen nog geen weet van hebben en die bij bekend raken zeker gevaar voor onszelf zouden kunnen opleveren. Geen gepraat dus over militaire inspanningen, operaties, toekomstplannen, locaties en sterkten. Neen, wij hebben Nederlandse Nieuw Guinea verkénd en zoveel mogelijk geprofiteerd van de bestaande mogelijkheden om toch maar zoveel mogelijk te zien en te beleven. Dat is intussen aardig gelukt. Toen wij een half jaar in Nieuw Guinea zaten medio maart waren we „verlofgerechtigd" konden we gebruik ma ken van onze toegewezen vakantiedagen. Naar Hollandia de hoofdstad En zo stapten we dus op een vroege morgen in een Dakota van de Neder- lands-Nieuw-Guinese Luchtvaartmaat schappij „Kroonduif'' om de reis aan te vangen van Biak naar Hollandia. Een afstand van bijna 600 kilometer en vliegen is de meest efficiënte manier om deze te overbruggen. Denkt U niet dat we zelf voor de kosten opdraaiden. Men heeft tijdens zijn vakantieverlof recht op een retourticket van de gar nizoensplaats naar Hollandia. De „Kroonduif" is een zustermaatschappij van de KLM en is als enige onderne ming belast met het burger luchttrans port in Nieuw Guinea. De grootste toe stellen waarover de „Kroonduif" be schikt zijn de oude vertrouwde Dako ta's. Zij heeft er vier stuks van en ver der een tweetal Twin-Pioneer vliegtui gen, speciaal voor de zeer korte lan dingsstrips in het binnenland en dan de bekende Beaver-watervliegtuigen voor de plaatsen die helemaal geen vliegveld hebben maar aan zee of een rivier liggen. Hollandia heeft een uit stekend vliegveld en wij gebruiken dus de Dakota, die bijna dagelijks een dienst op Hollandia onderhoudt. We lieten de Mokmer landingsstrip achter ons en staken de geelvinkbaai over. De zon kwam hoger en bij de toenemende lichtsterkte hadden we een fantastisch gezicht op de Noordkust van het vaste land. We volgden de kust vrijwel pre cies en kwam steeds meer onder de in druk van de uiterst woeste bodemge steldheid beneden ons. De eerste in druk is: één groot boerenkoolveld. In derdaad lijkt de uitgebreide „boesh" op boerenkool, maar wie goed kijkt, ziet dat het de zeer dicht opeenstaande bo men zijn die Nieuw Guinea wel bijzon der houtrijk maken. Zeer vele rivieren monden uit als grote kronkelarmen met uitgestrekte delta's. De grootste rivier van Nieuw Guinea, de Mamberamo, lijkt meer een zeearm. Van tijd tot tijd merk je langs de stranden de piete peuterig kleine huisjes van de kust- papoea's op. De meeste huizen staan, evenals elders in Nieüw Guinea, in het water. Practischer dan U misschien denkt en zeer hygiënisch! Een wat grotere plaats is Sarmi, precies tussen Biak en Hollandia gelegen. Maar het maakt niet veel indruk. Ook de aller grootste plaatsen van Nieuw Guinea zijn nog niet te vergelijken met onze dorpjes op het platteland. Het woord „stad" heeft hier een wel heel andere betekenis. Een dorp als Den Burg zou hier zeker voor een wereldstad door gaan en dik onderstreept op de land kaart zijn aangegeven. Bij nadering van Hollandia was het goed te zien dat we het cycloop-gebergte naderden. Het ge bied werd minder vlak en toen we land inwaarts draaiden en hoogte minderden voor de landing, vlogen we tussen de zeer hoge bergen door. Een vlotte landing op de Sentani- strip en we konden vanaf de begane grond de omgeving in ons opnemen. Wij vonden Biak mooi maar dit landschap overtrof het in alle opzichten. Een blik op de grond vertelde ons, dat we het niet met de kale harde koraalaarde hadden te doen, maar met een vette rode kleisoort, waarin de plantenwereld het uitstekend doet, want rondom is het één groene weelde van hoog gras en pisangaanplant. Ook de temperatuur was aangenaam. Dat zit 'm in de grote hoogte. Het plaatsje Sentani met het vlieg veld van dezelfde naam liggen aan het Sentani-meer. Met recht is dit meer wereldberoemd om zijn sprookjesach tige schoonheid. Het uitgestrekte water, vol kleine eilandjes ligt temidden van de steil opreizende berghellingen. Langs de boorden van het blauwe water heeft men ruimte gevonden om enige landbouw te bedrijven. En met redelijk resultaat. De rode klei bleek goed vruchtbaar te zijn. In de gouverne mentsproeftuinen wordt nog voortdu rend geëxperimenteerd, om na te gaan met welke natuurproducten Nieuw Guinea zich in de toekomst zal kunnen bedruipen. Maar ook de ongerepte na tuur verschilt van die welke we gewend waren. Andere levensvoorwaarden doen de dieren- en plantenwereld uit andere soorten bestaan. De temperatuurver schillen zijn vrij groot voor Nieuw Gui nea. Des nachts kan het zelfs onaange naam koud worden, zodat het nodig is onder een paar lakens of een deken te kruipen. De plaats waar wij ons verlof gingen doorbrengen is echter niet Sentani maar het iets verder en hoger gelegen If ar. Indertijd koos generaal MacArthur deze plaats uit voor zijn buitenverblijf en wij hebben kunnen zien, dat hij een goede smaak had. Het is er werkelijk sprookjesachtig mooi. Vanaf de plaats waar eertijds het huis van MacArthur stond zagen we uit over het Sentani-meer en het groene dal. Langs de omringende berghellingen za gen we als zilveren strepen de beken, hier kalies genaamd, omlaag kruipen. De Nederlanders hebben een goede gok gedaan door hier een eenvoudig bouw werkje op te trekken dat door moet gaan voor „het militair verlofcentrum Ifar". Vanuit ons slaapvertrek bleek het uitzicht niet minder fraai te zijn. Na onze spullen te hebben uitgepakt trok ken we er onmiddellijk op uit, wel be seffend dat een week tijd niet overdadig veel is om deze omgeving met behulp van onze foto- en filmapparatuur be hoorlijk „uit te kammen!" Links en rechts informerende kwa men we aan de weet waar we het beste heen konden trekken. De eerste trip voerde ons naar een naburige kalie (een bergbeek) vol watervajlen en fantas tische rotsformaties. Het was niet mo gelijk de verleiding te weerstaan en we namen een frisse duik in het kristal heldere zoete koele water. Zoet koud water, een ongekende weelde op Biak. Wel was het oppassen voor de vele stroomversnellingen. De dag gleed snel voorbij en de avondmaaltijd in het ver lofcentrum bleek goed te smaken. In het eetzaaltje maakten we kennis met onze mede verlof gangers. Alle krijgs machtdelen waren vertegenwoordigd. Met elkaar een man of 7, niet overdadig druk dus. Op Biak deden allerlei ge ruchten de ronde over het vakantie centrum. Het zou er een vreselijk fana tieke militaire beweging zijn, met ijselijk vroege reveilles en appèls van vroeg tot laat. Daar hebben we niets van gemerkt. De beheerder, een burger, liet zich even zien toen hij ons in schreef en we hebben hem niet meer teruggezien voor hij ons kwam zeggen dat we weer konden vertrekken. Ver der alle vrijheid. Zelfs de nacht in Ifar bleek z'n ver rassingen te hebben. De krekels piepen anders en er is een dier dat een onge looflijk sterk geluid produceert: de cicade, een krekelachtig dier, ook in Indonesië zeer bekend. Er is toch iets dat we als een soort gemis aanvoelden. Je hoort geen vogels. Nieuw Guinea heeft een uiterst rijke vogelwereld en we hoopten daar iets van te ondervin den in deze omgeving. Maar afgezien van een eenzame papegaai of kaketoe, ziet of hoort men geen vogels. Bij infor matie bleek dat het vroeger anders was. Tijdens de oorlog hebben de Ame rikanen enorme hoeveelheden DDT over dit gebied uitgestrooid met de be doeling de malaria veroorzakende mus kieten te doden, die toendertijd soms meer slachtoffers eisten, dan de ge vechtshandelingen zelf. Niet alleen de muskieten werden gedood maar ook vele andere insecten die het hoofdvoed- sel van vele vogelsoorten vormden. Het resultaat laat zich raden. Mét de in secten verdwenen de vogels en ze zijn niet meer teruggekomen door de ge- isoleerde ligging tussen de bergtoppen. Maar ondanks dat is het landschap een dorado voor hen die er oog voor hebben! Zelfs hier: Texelaars! De omgeving verkennende kwamen we tot de ontdekking dat Ifar onder andere een mariniers-kazerne rijk is. En hoewel we zeker niet het plan had den om ons met militaire zaken te gaan bemoeien, zijn we op een avond toch eens wezen kijken naar de film die daar gedraaid werd in het recreatiezaaltje. Daar bleek zich onder de aanwezige mariniers een Texelaar te bevinden. Niek Brouwer uit Den Burg. Zojuist teruggekeerd van een patrouille troffen we hem niet in de allerbeste stemming. Niet om die patrouille, maar hij had zojuist gehoord dat hij nog drie maan den langer moest dienen in Nieuw Guinea. Op het moment dat ik dit schrijf, is hij al weer een paar weken in Holland. Maar dan heeft hij er ook 18 maanden Nieuw Guinea-term op zitten en dat is behoorlijk veel. Vlak voor z'n vertrek naar Holland heb ik hem later op Biak nog gesproken. Hollandia Hollandia ligt ruim dertig kilometer van Ifar verwijderd en om de hoofd stad van West-Papoea te gaan zien, moesten we vervoer „versieren". Samen met drie andere verlofvierders konden we voor een schappelijk bedrag een volkswagen huren die we de avond en de gehele volgende dag mochten ge bruiken. We beschikten over een uit nemende chauffeur maar we benijdden hem niet toen bleek dat hij al zijn rij vaardigheid nodig had om zonder on gelukken Hollandia te bereiken. Er is wel een goed te berijden weg tussen Ifar (met Sentani) en Hollandia maar men heeft rekening moeten houden met de bergen en het gevolg is dat men het te doen heeft met één grote serie haar speldbochten. Mocht men zo onfortuin lijk zijn, uit één der zeer vele bochten te vliegen, dan zijn er twee mogelijk heden: of men vliegt tegen de rotswand te pletter of men rijdt het Sentanimeer in. Sinds de tijd dat de Amerikanen deze weg ten koste van grote inspan ningen in het gebergte hebben uitge hakt, zijn er legio ongelukken gebeurd. Kon het vliegveld van Hollandit dan niet wat dichter bij de stad worden aangelegd? Neen, want dan zou men een heel gebergte hebben moeten weg hakken. Het dichtstbijzijnde stukje grond, waar men enkele honderden meters startbaan kon aanleggen vond men bij Sentani. Hollandia heeft zich de laatste jaren sterk uitgebreid. Was er geen plaats meer in het oorspronkelijke dal, geen nood. De diverse nieuwe „dokken" (ge nummerd van 1 t/m 8) bouwde men zonder meer tegen de steile hellingen aan. Het is een mooi gezicht voor de toeschouwer maar de bewoners kunnen zonder een goede auto niets beginnen. Zo'n auto heeft in de eerste versnelling soms nog moeite om tegen de steile wegen op te rijden. Hollandia is zeer uitgestrekt. De stad bestaat uit twee delen die een heel stuk, 15 kilometer, uit elkaar liggen: het oorspronkelijke deel, Hollandia-haven en het meer landinwaarts gelegen Kota-Barie, Hol- landia-Binnen. Hollandia haven is nog steeds het grootst en daar vindt men de voornaamste gebouwen zoals de gou vernementskantoren, het Nieuw Gui- nearaadsgebouw, het „paleis" van de gouverneur en de kathedrale kerk. Dit alles moet men zich niet al te groots voorstellen. In Nederlandse ogen ver dient Hollandia de naam „stad" niet, maar is te vergelijken met een villa dorp en daar lijkt het dan ook zeer sterk op. Geen dicht opeengepakte hui zenzee, maar veruiteenstaande lage gebouwen die merendeels in het groen verscholen liggen. Een uitzondering vormt de „winkelgalerij", die samen met het Nieuw-Guinearaadsgebouw het centrum van de stad vormt. Wij hebben gewinkeld en mer-kten dat Hollandia vrij veel speciaalzaken telt. Dus niet zoals op Biak toko's waar van alles te koop is, van levensmiddelen tot auto's toe! In een fotozaak konden we zelfs kiezen tussen verschillende merken rolfilms, een ongekende weelde! „We zijn bang Hoe reageert de bevolking van deze stad op de huidige politieke toestand rond Nieuw Guinea. Opvallend is het BURGERLIJKE STAND VAN TEXEL van 4 tot en met 11 juli 1962 Geboren: Johannes Catharinus Petrus zv. Sjoerd Jan Bosma en Maria A. Ger- ritsma; Nicoline Anna Maria, dv. Cor nells Th. Witte en Alida van den Berg. Overleden: Marretje Verberne, oud 45 jaar, echtgenote van Gerrit Witte; Marretje Johanna Saris, oud 48 jaar, echtgenote van Gerrit Koorn. INGEKOMEN PERSONEN Willem G. Boerhof (en gezin) van Hilversum, Lieven de Keijlaan 111 naar salonwagen Bosweg; Geerdina A. Y. Gulmans, van Engeland, Virginia Water naar Kogerstraat 88, Den Burg; Fintje de Boer, van Ede, Lunteren, Molen parkweg Oost 2 naar K 99c; Abraham C. de Ridder, van Amsterdam, a.b. Pol lux, Oosterdokskade naar E 129; Cor nells J. Eelman, van Den Helder, Hoofdgracht 14 naar Brink 6, De Koog. „WIRONRUITERS" KOMEN OP BEZOEK Zaterdag a.s. zullen 12 ruiters te paard van de Landelijke rijvereniging „Wiron" een vriendschapsbezoek bren gen aan Texel. Tevens zullen 12 pony's met berijder het eiland bezoeken. In samenwerking met „De Wadden- ruiters" en de Texelse Ponyclub zal zaterdagavond een openbare les worden gehouden te Den Burg. Deze les zal plaats vinden op het oefenterrein van de Waddenruiters aan het Schilderend en belangstellenden zijn hartelijk wel kom. De plaatselijke vereniging heeft thans een behoorlijk aantal leden en ook de Texelse ponyclub oefent wekelijks. De openbare les verdient dan ook ze ker behoorlijke belangstelling. Rheumatische Pijnen er uit! Inderdaad - een simpele bloedzuiveren de kuur doet wonderen. Naarmate de bloedzuiverende organen krachtiger gaan werken, daartoe aangespoord door Kruschen's zes minerale zouten, wordt het bloed allengs weer puur en zuiver als weleer. Alle onzuiverheid er in wordt losgemaakt en afgevoerd en kan zo geen schade meer doen aan Uw gestel. Pijnen nemen hand over hand af en U voelt U al gauw weer de oude, vief, fit en veerkrachtig. Wacht er niet mee. Begin Uw Kruschen kuur liever vandaag dan morgen. dal men er hier heel wat minder on verschillig tegenover staat dan b.v. in Biak. Men is ongerust. Dat schemert door in de gesprekken die je aanknoopt met mensen op straat en in de winkels. Het feit, dat reeds een vrij groot deel van de bevolking naar Nederland is gerepatriëerd, werkt niet bepaald ge ruststellend bij de achterblijvers. Het zijn vooral de Indische Nederlanders die de wijk nemen en in feite de eerste slachtoffers zijn van de koude oorlog rond dit gebiedsdeel. De overgrote meerderheid beschouwt het als een niet te ontkomen lot, dat Soekarno hier te zijner tijd de baas zal worden, op welke manier dan ook. Dat heeft uiteraard geen goede invloed op de onderne mingslust van de mensen. Hij die „iets gaat beginnen" krijgt van ieder te ho ren dat het „strak" toch moet worden overgedragen... Vooral de wegtrek kende ambtenaren vormen een groot probleem. Hoewel de seroom momenteel enigszins afneemt, laten zij toch een leemte achter die moeilijk is op te vullen. Juist door het verdwijnen van de administratieve macht stagneert het bestuurswerk in een té belang rijke periode in de ontwikkeling. De onderwijzers bijvoorbeeld. Wat komt er van het zo goed begonnen ontwikke lingswerk terecht als het onderwijzend personeel verdwijnt? Velen verlangen nu van de overheid dat zij de kosten van de terugreis zal betalen. Dat wordt geweigerd omdat men bang is dat dan de stroom onstuitbaar zal toenemen. De terugreis wordt pas dan betaald, wan neer het contract (meestal drie jaar) is afgelopen. Dat velen die drie jaren niet durven afwachten en zelf de (vrij hoge) reissom betalen, bewijst alleen maar dat wij aan de verliezende hand in de psychologische oorlogsvoering van Soekarno schijnen te zijn De dagen die volgden zal ik niet be schrijven. Neemt U aan dat ze voor ons een grootse belevenis hebben gevormd. Veel eerder dan we hadden gewild werd ons aangezegd dat het vliegtuig voor Biak gereed stond. Harry de Graaf Vervolg: Manokwari en Kaimana. Verschijnt dinsdags en vrijdags. Bank: Rotterdamse Bank; Coöp. Boerenlee bank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ2,40 p. kwaï 25 ct. incasso. Advertenties: familiebericht» 12 ct p. mm.; andere advert. 10 ct p. mi OVERDENKING: DE BIJBEL IS NIET BANG VOOR TEGENSPRAAK Wie het niet eens wil zijn met d: bijbel, kan met honderd en één argi menten tegen de bijbel komen aandrs gen. Hij heeft daarbij schijnbaar vri spel. Vijftig jaar geleden kwam er ee II boekje uit, waarin een paar honderi f- tegenstrijdigheden uit de bijbel als ee.j soort bloemlezing waren bijeengebracht Men had er de hele bijbel voor doorge plozen. Dat ging dan op de manier vat 1 in Genesis 6, 6 staat: het berouwde d I Heere, dat Hij den mens op de aard« 'j gemaakt had, en in 1 Sam. 15, 29 staatju Hij is geen mens, dat Hij berouw zoi hebben. De bijbel gaat aan dit soor tl triomfen van kortzichtige logica echte:'! voorbij. Verdedigt zich er ook niet een:'! tegen. Wie de moeite niet wil nemen diepeili door te dringen in het geheim van God:IJ trouw-door-alles-heen aan Zijn schep-ij ping (en daarom gaat het in beide ge-) noemde teksten) moet dan zijn eigerij bezwaren en tegenspraak maar houden.i Daar is dan verder ook weinig aan tejl doen. De bijbel geeft zijn innerlijke j samenhang alleen prijs aan de ernstige zoeker. Om hier nog één voorbeeld te j noemen, in Matth. 5, 39 staat: wie ui een slag geeft op de rechter wang keer- hem ook de andere toe. Het is een klein i kunstje om hier even aan te tonen, jj dat niet alleen voor politie-agenten, maar voor iedereen het leven onmoge lijk zou worden bij het opvolgen van, dit gebod. Maar wie dit woord van. Jezus werkelijk verstaat, in zijn op-i dracht tot vergeving en zelfverlooche- nende liefde, hoeft maar even achterom te zien in z'n eigen leven om te weten waar en wanneer dit gebod terdege voor hem gold De bijbel is een weerloos boek. Ieder- i een kan dit boek met „succes" bestrij den. Met de „hoe kan dat nou" vragen. Maar de bijbel is niet bang voor te genspraak. Daarvoor is deze tegen- 1 spraak te doorzichtig. Doorzichtig in z'n poging om Gods Waarheid en Liefde buiten de deur te houden. D. J. F. 1 FILMNIEUWS: „THE HAPPY ROAD" (Lopen of Liften) Zaterdagavond in De Waal en zon dagavond in Oudeschild kan men de film gaan zien „The Happy Road", die door de Stichting Cultureel Werk Texel wordt vertoond. Het gaat op de prent op z'n (Frans. Een jongen en een meisje lopen weg van een kostschool en zijn op weg naar hun resp. ouders, die in Parijs wonen. De vader van de weggelopen Danny heeft het druk met het inrichten van een zaak op Amerikaanse leest. Hij kan helemaal niet met zijn zoontje staan. Ook de moeder van Janine Du val heeft minder tijd voor haar dochter. Doch als beiden horen dat hun kinderen de benen hebben genomen, gaan ze samen op,zoek. Het wordt een dolle rit, maar als ze uiteindelijk thuis komen, zijn de kinderen er reeds. In deze vrolijke film zijn de Ameri kaanse en Franse levensstijlen op zeer innemende wijze tegenover elkaar ge zet. Een film voor alle leeftijden. „DE KOFFIE IS KLAAR" Achter de ruiten van diverse restau rants treft men de uitnodigende woor den: „De koffie is klaar". Een ieder die deze woorden leest, weet, dat het achter die ruiten aangenaam verpozen is ach ter een nog aangenamer „bakkie troost" Maar wat wij dezer dagen in Eierland ontdekten, hadden wij nog niet elders gezien. De heer B. Dros, geen hotelier maar de handelaar van fietsen en mo toren etc. in Eierland. heeft in zijn werkplaats een bord geplaatst „De koffie is klaar". Dat is niet alles, er onder staat: „bedien U zelf". Dit bord prijkt boven een keurige koffieketel. Wij hebben ons zelf bediend evenals zovele anderen, die dit reeds gedaan hebben. Wachten is altijd vervelend en de bezoekers, die nu moeten wachten in de werkplaats of er gewoon even een praatje komen maken, kunnen zich nu tegoed doen aan een pittig bakje koffie. Toen wij er op bezoek waren, stond juist de brievenbesteller van de PTT te genieten van een vers bakje. De heer Dros is zeker de eerste rij wielhandelaar, die in zijn werkplaats deze service verleent. Ook de gasten van het eiland vinden dit een aardige attractie, al is het hen misschien in hoofdzaak om het keurige suikerzakje te doen. Enkele gasten vonden het zo'n aardige aanbieding, dat ze enkele da gen later gebak lieten bezorgen met de mededeling „voor de jongens van de werkplaats!" De jongens hadden daar natuurlijk niets op tegen, maar het is de bedoeling niet. Zo wordt de zaak midden in Eierland wijd en zijd bekend, want het suiker zakje gaat mee de plas over. Wij vinden het een aardige service.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1962 | | pagina 1