Grom ^warts jexels in het hart-,
V akantiespreiding
De heer W. J. Jouwersma na ruim 45 jaar
het onderwijs te hebben gediend
met pensioen
SDAG 4 SEPTEMBER 1962
rEXELSE
75e JAARGANG No. 7690
COURANT
ga?e N.V. T.h. Langeveld de RooQ
joek-. Kantoorboek- en Fotohandel
Handelsdrukkerij
Borg, Texel - Postbus 11 - Tel. 2058
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Bank: Rotterdamse Bank; Coöp. Boerenleen
bank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ2,40 p. kwart.
25 et incasso. Advertenties: familieberichten
12 ct p. mm.; andere advert. 10 ct p. mm.
et onderwerp „Vakantiespreiding" schijnt nu wel dood gepraat. Reeds ja-
hebben instanties over de verschillende mogelijkheden van vakantiesprei-
gesproken, maar tot nu toe hebben belanghebbenden, zoals V.V.V.'s,
hrwegen en ook N.V. Texels Eigen Stoomboot Onderneming, weinig resul-
gezien van het gepraat over de spreiding. Toch moet men wel eerst
ten en onderzoeken om tot (hopelijk gunstig) resultaat te komen.
heer J. Swart schrijft in het blad „Recreatie» een tijdschrift van de
erlandsche Heidemaatschappij, iets over de Vakantiespreiding. De heer
,rt is een der topfiguren wat vakantiespreiding betreft. Wij laten hieronder
artikel volgen:
ort voor en direct na de tweede
eldoorlog in een periode dat het
ital vakantiegangers veel geringer
dan nu werd reeds de behoefte
•oeld om, ten behoeve van een zo
<d mogelijk aan haar doel beant-
jordende vakantiespreiding van de
ierlandse bevolking, maatregelen
>r spreiding van de vakanties te
ffen. Toen reeds deed zich een te
ite concentratie van vakantiegangers
)r in een te korte periode.
Vooral de jaren rond 1948 betekenden
>r vele honderdduizenden landgeno-
i een wettelijk geregelde vakantie,
volkingsgroepen zoals bijvoorbeeld
middenstanders die nooit meen-
n aan vakantie te zullen toekomen
>ffen beroeps- en bedrijfsregelingen,
het ook hen mogelijk maakten ge
rende een aantal dagen er op uit te
■kken. Steeds meer kon gesproken
trden van een massaal-vakantiever-
ijnsel.
je voortgaande verbetering van het
enspeil, steeds meer in C.A.O.'s vast
legde vakantieregelingen met extra
antietoelagen, deden het aantal Ne-
irlanders, dat gedurende één of meer-
re dagen de vakantie buitenshuis
lde doorbrengen, stormachtig groeien,
.arbij betekende vooral een verblijf in
sering en het steeds groter wordende
arbeidstempo.
De vakantiebesteding dient even
als vele andere vormen van vrijetijds
besteding om de mens gelegenheid te
bieden tot die algehele ontplooiing van
zijn persoonlijkheid, waartoe zijn vaak
gemechaniseerde en gespecialiseerde op
een beperkt terrein liggende beroeps
arbeid meestal niet de gelegenheid
biedt.
Een goede vakantiebesteding vereist
dan ook enerzijds rust en ontspanning
om los te komen van de dagelijkse be
slommeringen en anderzijds ook spon
tane activiteit. Het patroon van de
vakantiebesteding is rijk geschakeerd.
De een wil genieten van de rust en
schoonheid van de natuur en de ander
van hetgeen de grote stad te bieden
heeft. Concentratie van de vakantie
gangers in de periode eind juli en be
gin augustus betekent echter een zo
danige druk op de beperkt beschikbare
ruimte zowel op de geografische
ruimte als onder andere op de ver-
blij fsaccommodatie en het vervoer
dat het doel van de vakantie voor velen
verloren dreigt te gaan Deze ontwikke.
ling schiep reeds rond 1948 dermate
grote problemen, dat men in de kringen
van het bedrijfsleven, hel onderwijs en
de toeristische organisaties, in een spe
ciaal daartoe in het leven geroepen
comité, zich ging beraden op welke
wijze een zo effectief mogelijke sprei
ding van de vakanties gerealiseerd zou
kunnen worden.
Hierbij werd onderscheid gemaakt
tussen de betrekkelijk kleine groep van
de bevolking die niet gebonden was aan
schoolgaande kinderen of collectieve
bedrijfsvakantie en de veel grotere
groep landgenoten, die hieraan wel ge
bonden was.
De eerste groep werd vooral opge
wekt de periode van 15 juli tot 15
augustus zoveel mogelijk te mijden, ter
wijl voor de tweede groep gezocht werd
naar mogelijkheden om deze korte va
kantieperiode in haar geheel te benut
ten, teneinde de tot dusver bestaande
vakantiepiek, speciaal in de eerste week
van augustus, te voorkomen. Om dit
doel te kunnen bereiken werd het als
een noodzakelijkheid gezien, dat de
schoolvakanties niet in het gehele land
in dezelfde periode dienden te vallen.
Hiertoe werd aanvankelijk ons land in
drie en later in twee sectoren gesplitst.
De aanvangsdatum van de zomervakan.
ties was voor deze sectoren verschillend.
(Er zijn jaren geweest dat er tussen
deze aanvangsdata een verschil lag
van twee en drie weken). Met deze
sectorindeling werd ook door het be
drijfsleven rekening gehouden. Het
bouwbedrijf ging hierbij in sterke mate
voorop, niettegenstaande men in deze
bedrijfstak door deze medewerking met
bedrijfstechnische moeilijkheden te
kampen had. De Bedrijfsraad voor het
Bouwbedrijf was niet alleen bereid tot
1960 de vakantie in de noordelijke sec
tor reeds op of rond 10 juli te doen
aanvangen, dus veel vroeger dan voor
heen, doch ook door de splitsing in
sectoren, waardoor de bouwvakvakan
tie in het zuiden van ons land enkele
weken later kwam te vallen, opende zij
de mogelijkheid voor andere collectief-
sluitende bedrijfsgroepen de tussenlig
gende weken te benutten, waardoor een
spreiding over ongeveer zes weken kon
worden bereikt.
Door deze medewerking van het
bouwbedrijf waren tevens vele ge
meente. en schoolbesturen, die in vele
gevallen onvoldoende medewerking
verleenden, gedwongen de schoolvakan
ties reeds vroeg te doen aanvangen.
Men zal zich derhalve kunnen voor
stellen dat toen de Bedrijfsraad voor
BuK
„Recreatie - Tijd van verpozen". Alom in
de duinen treft men tenten. De bewoners van
deze linnen behuizingen zoeken verpozing.
Een volledige bezetting van de Texelse kam-
peerplaatsen is echter maar kort. Een juiste
vakantiespreiding zal ook voor ons eiland de
oplossing z(jn. Niet alleen de beheerders der
terreinen zouden hiermee gebaat zijn, maar
ook de Texelse vervoersmaatschappij.
De laatste weken is er voldoende animo
voor de ruiine kampeerterreinen van het
eiland. Bovenstaande foto werd gemaakt van
het Loodsmansduin door „Acro Camera".
Vanuit de lucht zijn bet maar kleine witte
stipjes, die in de ruimte verdwijnen. Texel is
een groot recreatiegebied. „Recreatie" let
terlijk: lier-schepping. Aan een herschepping
van de toerist kan ecu juiste vakantiespreiding
veel bijdragen.
Men kan op zo velerlei wijze kamperen,
Van super de luxe tot het soberste toe.
Het geld hoeft in deze niet te domineren,
De vraag is alleen maar hóe doen we het, hoe?
Je kunt in een pracht caravan Overnachten
Met alle comfort die men heden ons biedt,
Je hoeft bij je buta maar even te wachten
En klaar is je prakkie, zo gaar als een biet.
Je kunt met de duurste transistor gaan spelen,
(Zij 't dikwijls tot wanhoop van naaste gebuur)
Doch ondanks dit alles je stierlijk vervelen,
Want vreugde laat zich niet verbinden aan „duur
Als knapen dan kan je van enkele latten,
Een heel oud gordijn of een afgedankt sprei.
Met slechts op de bodem een paar biezen matten.
Je heerlijk gevoelen en vorstelijk blij.
Je graaft een paar kuilen waarin je kunt stoken.
Dan blaas je je longen voor vuur uif je lijf.
Waarna je heel rustig je potje kunt koken,
Al duurt het misschien een kwartiertje of vijl.
Zoals heel het leven een kunst op zichzelf is.
Zo is 't met kamperen nief anders gesteld,
De een ligt aan 't strand als en drogende schelvis.
Een ander die dartelt door bos of door veld.
Welaan dan kampeerders, gegoed of gesjochten,
Genief van uw vrijheid zoveel als dat kan,
Maar toont u die vrijheid dan waardig in alles
En maakt er geen bende of relletjes van.
Huib de Rijmelaar.
Vrijdagmiddag hebben B. en W. in de
tijdelijke raadzaal afscheid genomen
van de heer W. J. Jouwersma, die na
ruim vijfenveertig jaar het onderwijs te
hebben gediend eervol ontslag is ver
leend.. Bij dit intieme afscheid waren
ook de vele leerkrachten van de plaat
selijke ULO-school aanwezig en even
eens mevr. Reinhold-Scheuermann.
Burgemeester C. De Koning sprak
namens het gemeentebestuur enkele
woorden tot het scheidende schoolhoofd.
De burgemeester herinnerde aan het
veertigjarig ambtsjubileum, dat de heer
Jouwersma in 1957 op Texel vierde.
Toen is wel duidelijk naar voren geko
men welke plaats de heer Jouwersma
innam in de Texelse gemeenschap.
Spreker herinnerde er aan dat de heer
Jouwersma in 1929 als hoofd van de
ULO-school werd benoemd. Na in 1940
naar elders te zijn vertrokken, werd hij
in 1950 wederom hoofd van de ULO op
het eiland. De heer Jouwersma begon
zijn loopbaan op het eiland met 35
leerlingen. Er waren toen drie leer
krachten aan de school verbonden;
thans telt de school 250 leerlingen met
13 leerkrachten! Het verheugde de bur
gemeester, dat de gezondheid van de
heer Jouwersma weer zodanig is. dat
hij aanwezig kon zijn om zijn loopbaan
bij het onderwijs op deze wijze af te
ronden.'
De burgemeester bracht dank namens
het gemeentebestuur voor het vele werk
op Texel en voor onze jeugd ge
daan. Ook mevrouw Jouwersma werd
in deze dankwoorden betrokken. Na
mens het gemeentebestuur overhandig-
het Bouwbedrijf besloten had voor het
jaar 1961 de bouwvakvakantie op z'n
vroegst te doen aanvangen op 24 juli
(dus niet meer op 10 juli) dit een be
langrijke stap terug betekende op de
weg naar vakantiespreiding. De vrees
die toen ontstond dat nu ook vele
scholen hieraan zouden aanpassen bleek
niet ongegrond. Ging b.v. het openbaar
onderwijs in Den Haag nog in 1960 op
10 juli met vakantie, in 1961 werd de
aanvangsdatum op 31 juli gesteld. Niet
alleen in Den Haag was dit het geval.
In vele andere gemeenten ging men er
toe over de aanvangsdatum te verschui
ven naar 24 juli en later. De Bedrijfs
raad voor het Bouwbedrijf hield in
1961 nog in beperkte o.i. onvoldoende
mate rekening met de sectoreninde
ling. Voor het zuiden van ons land werd
toen n.l. de aanvangsdatum van de
bouwvak vakantie vastgesteld op 31
juli, waardoor drie weken met een
overlapping van 1 week werden be
nut. Thans heeft men in het hele
land voor het jaar 1962 de bouw
vakvakantie doen vallen in dezelfde
periode n.l. van 23 juli tot 4
augustus. Dit besluit was een tweede
rigoureuze stap terug. Een tweede stap
terug mede waardoor een situatie is
geschapen, die vergelijkbaar is met de
jaren rond 1948 toen ook nagenoeg
iedereen in de eerste week van augus
tus met vakantie ging. Echter met dit
verschil dat het aantal vakantiegangers
en vakantiedagen thans veel groter is
dan in 1948 het geval is geweest
Men zal zich kunnen afvragen waar
om een besluit van een enkele bedrijfs
groep van zo een grote invloed is op de
vakantiebesteding van onze gehele be_
volking. In de sector" van de bouw- en
aanverwante bedrijven zijn ongeveer
350.000 landgenoten werkzaam. De Be
drijfsraad voor het Bouwbedrijf is in
ons land de enige organisatie die voor
de gehele bedrijfstak de vakantiepe
riode bindend voorschrijft. Dit betekent
dat wanneer het bouwbedrijf in ons
gehele land voor eenzelfde periode stil
ligt ook een groot aantal andere z.g.
toeleveringsbedrijven (steen- en beton-
industrieën, houtverwerkende indus
trieën, metaalbedrijven e.d.) haar poor
ten moeten sluiten. Maar niet alleen
deze toeleveringsbedrijven, doch ook
vele andere collectief-sluitende bedrij.
ven, zoals o.a. de textielindustrie, geven
de werknemers bijvoorbeeld met het
oog op familierelaties en andere bindin
gen tussen de werknemers, bij voorkeur
in dezelfde periode als de bouwvakar
beiders de gelegenheid met vakantie te
gaan. Om u een indruk te geven om
welke aantallen werknemers het gaat in
de vier grootste collectiefsluitende be
drijfstakken volgen hier enige cijfers,
bouw- en aanverwante bedrijven
350.000
textielbedrijven 110 000
metaalbedrijven 460.000
confectiebedrijven en
schoenindustrie - 145.000
Samen 1-065.000
op een totaal van ruim 4.300 000 werk
nemers.
Uit het voorgaande kan men begrij
pen, dat de collectiefsluitende bedrijven
een grote hinderpaal vormen voor het
(Zie vervolg pagina 4)
de de burgemeester de heer Jouwersma
een speciale klok voor zijn donkere
kamer; zijn echtgenote mocht een
bloemstuk in ontvangst nemen.
De heer A. Peetom, die namens de
leerkrachten het scheidende hoofd toe
sprak, vond het een eer en genoegen dit
te mogen doen. De heer Peetom prees
het werk van de heer Jouwersma; hij
was er van overtuigd, dat deze altijd
beslagen ten ijs was gekomen Als leer
kracht moet je altijd jong zijn, soepel
van geest en je aanpassen aan elke ge
neratie. Het frappeerde menigeen, zo
vervolgde de heer Peetom, dat U er al
tijd zo jong uitzag. Niemand wilde ge
loven, dat U reeds aan Uw pensioen
toewas. Spreker noemde het leiden van
een school geen sinecure. Er kwamen
ook moeilijkheden, maar de stoot om
alles weer in normale banen te leiden
kwam steeds van U.
De heer Peetom herinnerde aan het
abrupte einde van het werkzaam leven
van de heer Jouwersma. „Wij bleven
achter als wezen", zo sprak de heer
Peetom, die geruime tijd tijdelijk hoofd
van de ULO-school is geweest. Hij prees
ook de prettige samenwerking met zijn
collega's. Het is de wens van de heer
Jouwersma geweest dat het afscheid in
kleine kring plaats vond, en niet op
school. De heer Peetom was er van
overtuigd, dat de heer Jouwersma zeer
bemind was bij de kinderen, die les
van hem hebben genoten. Hij wenste de
heer en mevrouw Jouwersma nog een
lange reeks van goede jaren. Namens de
leerkrachten werden bloemen overhan
digd en uit handen van het nieuwe
hoofd der school, de heer J. de Winter,
mochten de heer en mevrouw Jou
wersma een schilderij in ontvangst ne
men.
Ook de heer De Winter, die evenals
de heer Jouwersma twee maal naar
Texel is getrokken, wenste zijn voor
ganger nog vele goede jaren.
Ds. Reinhold dankte tenslotte het
scheidende hoofd voor de goede samen
werking, mede namens haar collega's.
De heer Jouwersma vertelde hierna
op bijzonder geestige wijze van zijn
eerste bezoek aan het eiland. Hij sprak
van de tijd dat het aantal ambtenaren
op de vingers van twee handen was te
tellen. Die tijd is voorbij en ook de
ULO-school geeft thans een totaal an
der beeld als destijds. Het scheidende
schoolhoofd bracht dank aan B. en W.
voor het vele, dat in het belang van het
onderwijs was gedaan De Texelse
ULO-school kan, wat leermiddelen be
treft, wedijveren met een school uit de
stad. Ik hoop, aldus de heer Jouwersma,
dat de heer De Winter spoedig in een
nieuwe school les mag geven.
Nadat de heer Jouwersma ook tot de
leerkrachten van de school waarderen
de woorden had gericht, bleef men nog
enige tijd in genoeglijke sfaer bijeen.
Vermelden wij tenslotte nog dat de
heer Jouwersma een van de weinige
onderwijzers was met een zéér groot
aantal akten (L.O. Hoofdakte, akte
Frans, Engels, Duits, Wiskunde en
Tuinbouwkunde L.O.). De heer Jou
wersma heeft in de volgende plaatsen
het onderwijs gediend: in 1917 begon
nen te Akkrum, daarna Den Haag,
Naaldwijk, Leeuwarden het lager on
derwijs; vervolgens het ULO te Leek,
Sneek en als hoofd van de ULO van
1929 tot 1940 te Den Burg en daarna
van 1950 tot 1 september 1962. Mevr.
Jouwersma is in de eerste Texelse pe
riode nog een aantal jaren als vakon-
derwijzeres nuttige handwerken aan de
ULO-school werkzaam geweest.
DEN OEVER GAAT GARNALEN
AANBIEDEN AAN DIVERSE
KINDERTEHUIZEN
Aan de dag voorafgaande aan de Dei
Oeverse visserijfeesten (8, 9 en 10 sep
tember a.s.) gaat een afvaardiging vai
de plaatselijke visserijgemeenschap d<
bewonertjes van de Amsterdamse kin
dertehuizen tracteren.
Met enkele schepen gaat men naa
Amsterdam, waar leerlingen van d
Visserijschool aan de verschillende kin
dertehuizen garnalen, mosselen en pa
ling aanbieden.
Vorig jaar hebben wij uitvoerig gc
schreven over de visserijdagen in De
Oever. Wij hebben toen in vragend
zin geschreven: „Volgend jaar visseri,
dagen op Texel?" Er is de afgelope
winter door de vissers van het eilan
diverse malen over gesproken. De h<
ren vissers zagen er in het begin w<
kans toe, maar bij nader inzien hee
men toch besloten het niet te doen. Ei
kele dagen uit de vaart is een vrij kos
bare geschiedenis.
In 1964 gaat Texel feest vieren, n
het 550 jaar Stadsrechten. Misschien
er dan een mogelijkheid een Texel
vlootshow te organiseren?
