Cjrotn ^warL-Jexels in het hart.
Reinier Sybrand Bakels
!i
ASP
schilder van
Texel
PITTIG
BETROUWBAAR
RIJDEN
JAC. MET's
Kolenhaard
neen-
Uitgave N.V. v.h. Langevcld de RooQ
Boek», Kantoorboek» en Fotohandel
Handelsdrukkerij
)en Burg, Texel - Postbus II - Tel. 2058
VRIJDAG 21 SEPTEMBER 1962
TEXELSE
75e JAARGANG No. 7695
COURANT
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Bank: Rotterdamse Bank; Coöp. Boerenleen
bank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ2,40 p. kwart,
-f 25 et incasso. Advertenties: familieberichten
12 ct p. mm.; andere advert 10 ct p. mm.
Mr. Dr. Reinier Rakels
Zelfportret uit de collectie
Mr. F. Bakels
Vóór mij, aan de wand, hangt een schilderij van Texel. Over de duinen komt
het roodachtige licht van de ondergaande zon, dat de ruggen van enige grazen
de schapen in de weide op de voorgrond hél verlicht. Tegen het silhouet van de
duinenrij in de verte is een oude Texelse stolp te onderscheiden. Het schilderij
moet gemaakt zijn in het allereerste begin van deze eeuw want van de denne-
bossen is niets te bespeuren. Ondanks het goed gesuggereerde avondlicht, dat ro
mantisch zou kunnen zijn, heeft het werk dezelfde zware toon met bruin, grijs
en zwart als de schilderijen uit de eerste periode van Van Gogh. Het is alsof
de jonge Bakels heeft willen uitdrukken, dat hij Texel wilde schilderen zoals
het is. Niet romantisch, niet lieflijk, weinig gecultiveerd, maar juist daarom van
een ruwe en ruige schoonheid.
Reinier Sybrand Bakels geboren te
:n Hoorn op Texel de vierde augus-
1873, was een zoon van de doopsge-
ïde predikant Bakels, die beroepen
Den Hoorn, ook in De Waal en in Den
irg gearbeid heeft. Vader Bakels had
n onverstoorbaar goed humeur, en
is bepaald gelukkig getrouwd met een
ouw, die ons als bizonder levens-
achtig werd geschetst. Graag zouden
iden op het eiland gebleven zijn, maar
■wille van de kinderen, twee zoons
een dochter, werd naar een andere
mdplaats omgezien. Reinier Bakels
rliet Texel voor het Haarlemse gym-
sium en ging daarna studeren aan de
neentelijke universiteit van Amster-
m. In 1898 werd hij daar meester in
rechten en promoveerde dezelfde
g met lof in de staatswetenschappen,
nnelijk had de jonge Bakels reeds op
igdige leeftijd een goede wetenschap-
lijke reputatie, want na zijn promotie
rd hij dadelijk tot chef bij de belang-
ce afdeling „Handelsinrichtingen"
iden, spoorwegen, scheepvaart) van
Amsterdamse stadhuis benoemd,
er jaar lang heeft Bakels het als
ibtenaar uitgehouden. Een opstel dat
ronden werd in zijn nalatenschap, da-
end van 1903, maakt duidelijk hoe
gemoedsgesteldheid in die jaren
s:
■Thans gaan de dagen voorbij, altijd
:zelfde. de reis naar Amsterdam en
reis terug en iedere dag zeven uur
zitten op mijn bureau. Als ik
ivonds thuis kom is de dag geweken,
uren gaan traag voorbij in eentoni-
verveling. De spieren verslappen,
n wordt slaperig en lusteloos. Het is
schrikkelijk dodend en vermoeiend,
is ook demoraliserend omdat men
i karakter niet kan stalen en geen
.ces behalen, wat dunkt mij voor een
n onontbeerlijk is om zich krachtig
gelukkig te kunnen gevoelen." En
der:
De andere stemming is, wanneer
n 's avonds buiten loopt in een na-
rsstorm, de grijze wolken gaan snel
de hemel.De bomen krimpen
cn, een onbeschrijflijk gevoel van
1st, van woeste kracht overvalt U.
gevoelt de algehele ij delheid van
wereldse streven der mensen, maar
■nenin brandt de vlam van geluk, van
wondering en vertroostingDit
de stemming, waarin men ook zou
wien sterven.Geen leven mag
rden ingericht voor trots, ij delheid,
rière, deftigheid; ieder leven moet zo
i dat men de volgende dag zou kun-
isterven.
>oor zijn huwelijk met Henriette van
dffen Palthe werd het Reinier Ba-
mogelijk zijn betrekking op het
sterdamse Raadhuis op te geven,
n zijn vader had hij de begaafdheid
*1 te kunnen tekenen en zijn liefste
ns scheen vervuld toen hij besloot
h voortaan geheel aan de schilder-
fct te wijden.
Ws Van Gogh steeds maar weer
'beerde, steeds beter een maaiende
darbeider uit te beelden en zichzelf
Waamde in het métier, zo oefende
Reis zich op een kleine, verdraaide
«nstam, waaraan hij de schors tot in
de kleinste bizonderheden trachtte weer
te geven. In de jaren 1905, 1906 en 1907
komt hij herhaaldelijk en soms maan
denlang terug op Texel. Een oudere
Texelse die wij over de schilder spraken,
wist zich nog goed de rossige, magere
en lange jongeman te herinneren, die
tot in zijn ziel verdriet had over het
feit, dat de oude molen achter de schuur
van Keesom in de Molenstraat afgebro
ken was. In deze jaren kwamen heel
wat schilderijen over het eiland tot
stand. Hij vindt zichzelf terug in de
natuur van het eiland, herstelt zich van
zijn onevenwichtigheid en getuigt dan,
zoals hij het tot op hoge leeftijd dikwijls
zou doen, dat hij van nature een eilan
der is, afgetrokken en in zijn wezen
kritisch tegenover de „wereld van de
overkant".
Ik had het voorrecht te mogen blade
ren in enkele van zijn schetsboeken met
louter krabbels en aantekeningen, stel
lig uit de jaren, dat hij veel op Texel
vertoefde en kennelijk bedoeld als
voorbereidend werk voor de schilde
rijen, die hij wat later schilderen zou.
Talloos zijn de schetsen van schapen en
lammeren in enkele lijnen weergegeven
en bij krabbels van het destijds nog zo
schilderachtige Oude Schild, vermeldt
hij nauwkeurig tinten en kleuren van
de voorschoten der oude huizen, van het
kerkje en van een boet bij De Schans.
Ik zag een schets van het kerkje in Den
Hoorn met de aantekening „De man van
mijn baker is eens van de torentrans
op het dak gevallen, en van het dak op
het kerkhof. Toen hij daarna opstond
om naar huis te wandelen vroeg zijn
buurman hem, of hij niet een glaasje
water wilde drinken, maar hij zei „ik
heeft een volledig ge
synchroniseerd gang
wissel, licht en accuraat
stuurmechanisme, pro
gressieve vering en een
voortreffelijke weglig-
ging. Voor inlichtingen
en proefrit
Automobielbedrijf N.V
Alkmaar Tel. 34 4^
heb geen dorst" en ging rustig op zijn
huis aan". De schilder heeft goed ge
voeld, dat de Texelaar een soort van
nuchtere humor heeft.
Bakels is een schilder van zekere be
tekenis geworden, wien het tenslotte
aan officiële en officieuse waardering
allerminst ontbroken heeft. Hij kreeg
vele belangrijke portretopdrachten,
werd secretaris van Pulchri Studio in
Den Haag, ondervoorzitter van de Aca
demie voor Beeldende Kunsten, lid van
de Schoonheidscommissie en zag zijn
schilderijen door de belangrijkste musea
gekocht. Hij werkt door tot op hoge
leeftijd, komt toch weei op Texel en
maakt dan het mooiste werk, dat ik ooit
van het eiland heb gezien. De sombere
grijze en bruine tonen zijn verdwenen
en hebben plaats gemaakt voor een
kleuriger palet. Na de tweede wereld
oorlog hoort men weinig van hem, zo
als de meeste anderen is hij verbijsterd
om wat men „moderne kunst" pleegt te
noemen. Als een degelijk en begaafd
vakman kan hij slechts de schouders
ophalen over de charlatans, die hun
kans hebben gekregen. Zijn sterfdag
valt in 1956 als de dwaasheid in de
schilderkunst ten top gestegen is. De
naam Bakels wordt nauwelijks meer
gehoord.
Opnieuw kijk ik naar het schilderij
aan de wand, een impressie van Texels
natuur vlak vóór de schemering. In
gedachten lodp ik over de weiden met
het kortgevreten groengele gras, ik
hoor de rumoerige lieuw, de roep van
een wulp, die het duin opzoekt en het
hoesten van een schaap. Met welbeha
gen adem ik de klare lucht en ik meen
iets aan te voelen van de man, die ik
nimmer in levende lijve heb gekend,
maar met wie ik één ben in de sfeer,
die daar achter de duinen hangen kan.
VI.
l) Hij woonde in Hilversum.
F 2000,— VOOR TEXELSE RAM
Dezer dagen heeft de heer P.
Brans Azn. van Oost een 2-jarige
stamboekram verkocht voor
2000,De nestor van de han
delaren in Noordholland de heer
H. Keesom, Den Burg, heeft het
dier gekocht voor export naar
België. Dit exemplaar dat het ei
land verlaat was tijdens de laatst
gehouden schapcnfokdag reserve,
kampioen.
Het is in de geschiedenis van
het Texelse Schapenstamboek nog
nooit voorgekomen dat er wolvee
voor een dergelijke prijs werd
verkocht.
De schapenhouderij is thans een
lonend onderdeel van de agrari
sche bedrijven.
Diverse eigenaars in het buiten
land kopen veel wolvee omdat zij
hun bedrijven omschakelen. Bij
het houden van wolvee is name
lijk weinig personeel nodig en
personeel is ook in het buitenland
schaars en duur.
F 2000,is nog nooit voor een
ram betaald maar toch wijzen ex
perts er op dat niet alle beste die
ren verkocht moeten worden.
Volgend jaar wordt de natio
nale tentoonstelling gehouden en
daar mag het Texelse wolvee ze
ker niet ontbreken.
Woensdag a.s. wordt er in Alk
maar weer wolvee „geshowd" en
ook hier zullen diverse kopers uit
het buitenland aanwezig zijn.
RIJKSBEGROTING 1963
Op de Rijksbegroting 1963 komt de j
volgende post voor: Aanleg veerhaven
't Horntje op Texel en wijziging aanleg
plaats Den Helder 5.000.000.
De werkzaamheden aan de haven vor-
deren dagelijks. Vrijdag 5 oktober zal
de aanbesteding plaats vinden voor het
maken van een aanleginrichting voor
kopladingsschepen met bijkomende wer-
ken in de in aanleg zijnde veerhaven op
Texel.
Dit is dan de laatste etappe voor de i
afwerking van de haven, vandaar ook
het hierboven genoemde bedrag op de
Rijksbegroting.
VERGADERING VAN DE RAAD
der gemeente Texel op vrijdag 28 sep
tember 1962, n.m. 2.30 uur ten raadhui-
ze (vergaderzaal in het polderhuis).
Texel, 18 september 1962.
De burgemeester van Texel,
C. de Koning
1. Notulen.
2. Ingekomen stukken en mededelingen.
3. Benoeming van de leden der commis
sie, bedoeld in artikel 8, lid 1, der woon-
ruimtewet 1947.
Aanbevolen worden:
voor de heer A. Dros:
1. de heer A. Dros; 2. de heer J. J. West
dorp.
voor de heer M. W. Koorn:
1. de heer M. W. Koorn; 2. de heer S
W. Bruin.
voor de heer J. Daalder:
1. de heer J. Daalder; 2. de heer S. van
der Vis.
voor de heer B. Oostra:
1. de heer B. Oostra; 2. de heer C. P.
Karsman.
voor de heer J. Buisman:
I. de heeer J. Buisman; 2. mevr. S. M.
Keesom-Karsten.
4. Vaststelling presentiegeld leden
stembureaus.
5. Aankoop 12 schilderijen van R. S. Ba
kels.
6 Vaststelling van de begroting van de
dienst van gemeentewerken voor het
jaar 1963.
7. Goedkeuring van de begroting van de
Sociale Dienst in de gemeente Texel
voor het jaar 1963.
8. Vaststelling van de gemeentebegro
ting voor het jaar 1963.
9 Vaststelling van de le wijziging van
de begroting van de dienst van gemeen
tewerken voor het jaar 1963.
10. Vaststelling van de le tot en met de
16e wijziging van de gemeentebegro
ting voor het jaar 1963.
II. Vaststelling van de 17e wijziging
van de gemeentebegroting voor het jaar
1963.
12. Indiening van een verzoek om toe
kenning van een aanvullende bijdrage
uit het Gemeentefonds ter dekking van
het tekort van de gemeentebegroting
voor 1963.
13. Goedkeuring van de begroting van
het Algemeen Weeshuis te Texel voor
het jaar 1963.
14. Wijziging van de gemeentebegroting
voor het jaar 1962.
15. Aankoop van een perceel grond te
Den Burg van het Algemeen Weeshuis.
16. Rectificatie van het besluit van 25
juni 1958, nr. 24, tot aankoop van enige
percelen grond te De Cocksdorp van de
heer P. de Graaf, aldaar.
17. Verkoop van een perceel grond te
Den Burg aan de Stichting Lagere
Technische School Texel, gevestigd te
Den Burg.
18. Opdracht tot stemming in de Alge
mene Vergadering van Aandeelhouders
der N.V. Texelse Electriciteitsmaat-
schappij vóór het aankopen door die
N.V. van een perceel grond te Oude-
schild van de heer A. P. Dalmeijer, al
daar.
19. Opdracht tot stemming in de Alge
mene Vergadering van Aandeelhouders
der N.V. Texelse Electriciteitsmaat-
schappij vóór het aankopen door die
N.V. van een strookje grond te Den
Burg van mevrouw J. M. C. Dros-van 1
Bommel, aldaar.
ZONDAGSDIENST DOKTOREN
Deo Burg:
DOKTER SCHALKWIJK
(ingaande zaterdagmiddag 12 uur)
Oosterend en De Cocksdorp:
DOKTER SIEBINGA
(ingaande zaterdagmiddag 12 uur)
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ZUIGELINGEN
Woensdag 26 september a.s. worden de
moeders van de buitendorpen verwacht op de
volgende uren:
Den Hoom 2 00 uur; Oosterend 2.45 uur,
De Cocksdorp 3.30 uur; De Koog 4.30 uur.
PLATTELANDSVROUWEN
AFDELING TEXEL
De eerste bijeenkomst in het nieuwe
seizoen werd door veel dames bezocht.
Deze avond werd verzorgd door Ir. A.
Dros uit Eindhoven, die verre reizen ge
maakt heeft, dus ons veel kon laten zien
door middel van dia's. Op geestige wijze
vertelde Ir. Dros over zijn belevenissen
in India en Japan, zodat we met die ver
re werelddelen ook eens kennis gemaakt
hebben. Al met al zeer interessant en
boeiend.
CURSUS VEEVERLOSKUNDE
Bij voldoende deelname zal met ok
tober in de landbouwschool een cursus
veeverloskunde gegeven worden door
de heer H. de Boer, dierenarts.
De deelnemers aan deze cursus moe
ten minstens 18 jaar zijn of in het bezit
van een diploma van een landbouw
school.
De cursus duurt 12 weken en het cur
susgeld bedraagt 10,
Aangifte voor deelname aan deze cur
sus bij de heer C. P. Laan, Kogerstraat
21, Den Burg, tel. (02220) 2126 voor 1
oktober 1962.
OVERDENKING:
Het ongeloof der Astronauten
De Russische ruimtevaarders, die een
paar dagen baantjes gedraaid hebben
rond de aarde, hebben ook nog even uit
gekeken naar God. Hij was er niet en
dat was wat ze al gedacht hadden. Een
ogenblik dacht één van hen Hem nog te
zien, maar het bleek zijn collega-ruim
tevaarder te zijn. Wat een „superieure"
spot en wat een onzin ook!
De onzin ligt er, reeds wetenschappe
lijk gezien, dik bovenop. Deze heren zijn
een paar honderdduizend kilometer in
het heelal doorgedrongen, menselijk ge
zien een enorme prestatie, maar vanuit
het heelal gezien nog geen speldeprik.
De dichtsbijzijnde ster buiten ons zon
nestelsel zullen wij nooit bereiken. Een
ruimtevaartuig zou ruim 4 jaar met een
snelheid van 300.000 km. per seconde
zich moeten voortbewegen om dit doel
te bereiken. En dan te weten dat er zo
veel sterren zijn dat ieder van de 3 mil
liard aardbewoners er wel een paar mil-
lioen cadeau zou kunnen krijgen. En
niet ruim 4 maar tot op millioenen
lichtjaren van ons verwijderd.
Dat is een duizelingwekkende zaak.
Het is niet alleen een banaal atheïsme,
dat deze twee astronauten ten beste ge
ven, maar ook nog een belediging van
de wetenschap. Want de beste weten
schap kent haar grenzen en weet dat
achter alle ontdekkingen peilloze on
doorgrondelijkheden verborgen blijven.
Intussen de banale spot van deze
astronauten staat in de krant. En iedere
lezer kan er het zijne van denken.
Wat de bijbel er van denkt?
„Die in de hemel zetelt lacht,
De Here spot met hen" (Ps. 4 2)
D.J.F.
*£ku>onette
WORDT HET GEMEENTEBESTUUR
EIGENAAR VAN TWAALF
UNIEKE SCHILDERWERKEN?
Het gemeentebestuur van Texel is in
de gelegenheid 12 schilderijen aan te
kopen van de bekende kunstschilder R.
S. Bakels.
De heer J. A. van der Vlis - die ge
meentebestuur attent maakte op deze
collectie - schrijft in dit nummer iets
over het werk van Bakels.
B. en W. stellen de raad voor de on
derstaande schilderijen te kopen:
Oud werk, landschapje met gelig lich
tende schapen, gaaf, geen lijst, ongesig
neerd 350,
Ruwe, heldere schapenschets, bescha
digd, geen lijst, gesigneerd, 125,
Schapenboet in avondlicht, duinland
schap op achtergrond, strook bovenaan
te verwijderen, gaaf, geen lijst, gesig
neerd 390,
Dromerig, iets somber landschapje met
schapen, gaaf, geen lijst, gesig;n. 225,
Grote witte Texelse boerderij, een kras
erover, geen lijst, gesigneerd, 460,
Oud werk, gelige schapen, gaaf, geen
lijst, gesigneerd, 425,
Felbelichte Texelse boerderij, gaaf, geen
lijst, ongesigneerd, ƒ480,
Schapenschuur met staketsels er om
heen, gaaf, geen lijst, gesign. ƒ500,
Oud werk, landschap met dorpje Den
Burg op achtergrond, gaaf, geen lijst,
gesigneerd, 425,
Schets van schapenboet, felbelicht, gaaf,
nieuwe moderne lijst, gesign. 775,
Grote donkere boerderij te Oost, gaaf,
gouden eenvoudige lijst, gesign. ƒ745,
Groot werk, Texels landschap met scha
penscheerders, twee zeer kleine be
schadigingen, eenvoudige bruine lijst,
gesigneerd, 2250,
Totaal ƒ7150,—.
Boven de koopsom nog de kosten van
inlijsten, restauratie en vervoer, welke
op 850,zijn te stellen. In totaal zal
derhalve met de aankoop 8000,ge
moeid zijn. Weliswaar een bedrag van
betekenis, doch met het oog op de blij
vende en wellicht toenemende waarde
van de kunstvoorwerpen stellig een vol
komen verantwoorde investering, aldus
B. en W.
1
RO
