(jrocn 2 rwartsJexeUin het harL,
De inkomstenverdeling
Verhelderende causerie door
Dr. W. H. Vermooten
DINSDAG 20 NOVEMBER 1962
TEXELSE
76e JAARGANG No. 7712
COURANT
UHgav« N.V. v.h. Langeveld de RooQ
Boek-, Kantoorboek- en Fotohandel
Handelsdrukkerij
Den Borg, Texel - Postbus 11 Tel. 2058
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Bank: Rotterdamse Bank; Coöp. Boerenleen
bank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ2,40 p. kwart
25 ct. incasso. Advertenties: familieberichte!
12 ct p. mm.; andere advert 10 ct. p. mm.
DE MAMMOETWET
Woensdag j.l. sprak in hotel „De
Zwaan" de heer Dr. W. H. Vermooten,
lid van de tweede kamer voor de Partij
van de Arbeid, over de wet tot rege
ling van het voortgezet onderwijs, de
„Mammoetwet". Onlangs heeft de
tweede kamer haar fiat gegeven aan
het ontwerp dat nogal wat stof heeft
doen opwaaien gedurende de periode
dat zij in de kamer werd behandeld en
dat trouwens in vele onderdelen werd
gewijzigd. De vele krantenpublikaties
hebben niet tot resultaat gehad dat de
meeste Nederlanders precies begrepen,
wat de omstreden wet eigenlijk be
helsde Het is Dr. Vermooten onge
twijfeld gelukt de aanwezigen een dui
delijk beeld te verschaffen van de ver
anderingen die er in ons onderwijs
bestel zullen komen, wanneer det wet
zal zijn bekrachtigd.
Dr. W. H. Vermooten kwam naar
Texel op uitnodiging van het bestuur
der Federatie Texel van de Partij van
de Arbeid. Voorzitter J. J. Westdorp
heette de gastspreker en het publiek
van harte welkom
Allereerst stelde Dr. Vermooten vast,
dat het beter doen aaneensluiten van
de verschillende vormen van onderwijs
in ons land, het voornaamste doel van
de Mammoetwet is. De veranderingen
zullen zich gaan voltrekken in ons
voortgezet onderwijs; het lager onder
wijs, in dit verband basisonderwijs ge
naamd, blijft buiten beschouwing. Het
kind dat de lagere school verlaat, gaat
verder leren, móet dat ook omdat de
leerplicht tot 14 jaar gaat. Er dient een
keuze gemaakt te worden tussen de
verschillende mogelijkheden, die wor
den geboden. Bezoekt een kind sedert
enige tijd een bepaalde school en blijkt
na een tijd dat zijn vermogens zodanig
zijn, dat het naar een andere school zou
moeten - of kunnen, dan is die over
gang bepaald moeilijk en vaak zelfs
onmogelijk. De Mammoetwet brengt
een hervorming met zich mee, waar
door het wèl mogelijk wordt te wisse
len, wel te verstaan gedurende de
eerste tijd.
Vier schoolsoorten
Allereerst kennen we het Voorberei
dend Wetenschappelijk Onderwijs, dat
aansluiting geeft op een universitaire
opleiding Evenals dat nu het geval is
krijgen we drie schooltypen, die echter
elk zes leerjaren tellen. Te weten het
gymnasium, het atheneum (nu HBS) en
het lyceum (met een onderbouw van
één jaar en een bovenbouw van gym
nasium en atheneum).
Dan kennen we het Algemeen Voort
gezet Onderwijs bestaande uit een
HAVO (Hoger algemeen Voortgezet
Onderwijs) te vergelijken met de hui
dige HBS zonder aansluiting op uni
versiteit of hogeschool; ook te verge
lijken met de middelbare meisjesschool
van nu. Heeft men het HAVO doorlo
pen, dan kan men zonder meer hoger
onderwijs volgen b.v. HTS en de tweede
en derde leerkring van de kweekschool.
Verder het MAVO (Middelbaar Alge
meen Voortgezet Onderwijs). Het
MAVO zal de plaats van de huidige
ULO moeten innemen. De leertijd zal 4
jaar bedragen met een mogelijkheid om
dezelfde stof in drie jaar door te ne
men. Het MAVO zal algemeen vor
mend onderwijs zijn, aansluiting ge
vend op eventueel te volgen beroeps
opleidingen. Als derde het LAVO
(Lager Algemeen Voortgezet Onder
wijs). Het onderwijs aan deze school
kan zowel in het eerste leerjaar van
scholen voor lager beroepsonderwijs als
een cursusduur van twee jaar worden
in afzonderlijke LAVO-scholen met
gegeven Het LAVO komt ongeveer
met het huidige VGLO overeen.
Als een aparte groep moeten we zien
het Hoger, Middelbaar en Lager Be
roepsonderwijs. De hierondergenoemde
scholingen kunnen veelal worden ge
splitst in lager, middelbaar en hoger.
a. Technisch onderwijs (HTS, UTS,
LTS);
b. Huishoudonderwijs en landbouw-
huishoudonderwijs;
c. Landbouwonderwijs;
d. Middenstandsonderwijs;
e. Economisch en administratief on
derwijs;
f. Opleiding voor onderwijzend perso
neel;
g. Sociaal-pedagogisch onderwijs;
h. Kunstonderwijs (opleiding voor be
roepen op terreinen als toneel, mu
ziek, bouwkunst etc.)
Als een vierde groep beschouwt men
de andere vormen van voortgezet on
derwijs, waarbij men denkt aan be
staande instituten voor verdere vor
ming.
De inrichting van het onderwijs
Een zeer belangrijk kenmerk van
het nieuwe systeem is dat in de eerste
klassen van het HAVO en MAVO de
zelfde vakken worden onderwezen.
Gedurende dit eerste jaar het z.g.
brugjaar is het dus mogelijk dat
leerlingen, indien gewenst, kunnen
overstappen van de ene school naar de
andere. Het aanpassen op de nieuwe
school behoeft geen ernstige moeilijk
heden op te leveren. De voorstanders
van het Latijn in de voortgezette op
leiding hebben echter weten te bewerk
stelligen, dat in het brugjaar van gym
nasium ook Latijn kan worden gege
ven.
Geen toelatingsexamen
Het toelatingsexamen zal komen te
vervallen Om toch gunstig te kunnen
selecteren gaat men werken met proef
klassen. Het eindexamen zal blijven
bestaan maar het zal minder overladen
zijn doordat niet over alle vakken exa
men behoeft te worden afgelegd. Het
einddiploma van een der scholen van
het voorbereidend wetenschappelijk
onderwijs geeft zoals opgemerkt toe
gang tot examens in elke faculteit of
afdeling van een universiteit of hoge
school.
Oprichting nieuwe scholen
De Mammoetwet voorziet in een
planprocedure voor wat betreft de
oprichting van nieuwe scholen, gebon
den aan objectieve getalsnormen van
de te verwachten aantallen leerlingen,
gelijkelijk voor openbaar en bijzonder
onderwijs. Alle scholen, die in het jaar
lijkse plan van de minister zijn opgeno
men, komen voor financiering uit 's
Rijks kas in aanmerking, voor de eerst
komende drie jaar. Het plan wordt op
gesteld aan de hand van deelplannen,
die worden ingezonden door onderwijs-
verenigingen, gemeenten en school
besturen
Dr. Vermooten beschreef de moei
zame gang, die deze wet heeft moeten
gaan, voordat ze in het huidige verge
vorderde stadium was. De wet is zeer
aan kritiek onderhevig geweest en
vanuit allerlei hoeken is het oorspron
kelijke ontwerp gewijzigd. Ook daarna
was de meerderheid van stemmen in de
tweede kamer niet overdonderend.
Ook hielden de leden der verschillende
fracties onderling er vaak een ver
schillende mening op na. Dr. Ver
mooten vertrouwde zijn gehoor toe, dat
ook zijn fractie een groot aantal tegen
standers van de wet telde.
Na de pauze werd gelegenheid gege
ven tot het stellen van vragen. Door de
aanwezigen werd van deze mogelijk
heid gretig gebruik gemaakt; onder het
gehoor bevonden zich vele mensen uit
het onderwijs, die uiteraard ten nauw
ste bij deze ontwikkelingen zijn be
trokken. Nadat het geheel voor ieder
duidelijk was geworden, dankte de
heer Westdorp Dr Vermooten voor
zijn uiteenzetting en sloot de bijeen
komst.
HOOG WATER
Hoog water ter rede van Oudeschild:
20 nov. 1.37 en 14.32; 21 nov. 2.44 en 15.46;
22 nov. 4.02 en 16.59; 23 nov. 5.16 en 18.03;
24 nov. 6.17 en 18.54.
Aan het strand ongeveer een uur eerder
hoog water.
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ZUIGELINGEN
Woensdag 21 november worden de moeders
van Den Burg en Oudeschild verwacht. De
moeders van Oudeschild van 13.00 - 13.45
uur, daarna tot 16.30 uur de moeders van Den
Burg.
FOTOTENTOONSTELLING
„DE OUWE KIEKEBOE"
Vandaag is de expositie nog van
16.00 tot 18.00 en van 19.00 tot 22.00
uur in Café Nota te De Cocksdorp te
bezichtigen.
A.s. vrijdag (van 19.00 - 22.00 uur) en
zaterdag (16.00 - 18.00 en 19.00 - 22.00
uur) komen we met de tentoonstelling
in 't Wapen van Amsterdam te Oos
terend.
De oudere bezoekers van de tentoon
stelling willen we er nog op attenderen,
dat het meenemen van een leesbril
zeer nuttig kan zijn.
Dezer dagen zijn gegevens gepubli
ceerd over de inkomensverdeling in
1958. Tot dusverre vormden de cijfers
over 1955 dus van 7 jaar geleden
de meest recente opgave.
Allereerst enige globale gegevens.
In ons land bedroeg in 1955 het ge
middelde inkomen per inwoner ƒ.1710,
in 1958 was dit gestegen tot 2.120 of
met 24°/o.
Vanzelfsprekend nam niet in alle
delen van het land het inkomen in de
zelfde mate toe. Gebieden met een
meer dan gemiddelde stijging zijn o.a.
Friese Zand- en Weidegebieden, Weste
lijke en Oostelijke Weidegebieden in
Zuid-Holland, Westelijk Mijngebied,
Haarlemmermeer en Amstelland. Bij
het landsgemiddelde bleven achter
Schouwen-Duiveland, Oost-Zeeuws-
Vlaanderen, Westelijk Brabant Ook
Texel bleef achter bij de gemiddelde
procentuele stijging van het gehele
land.
Op Texel bedroeg in 1955 het gemid
delde inkomen per inwoner ƒ1.570, in
1958 ƒ1.810 of 15%> meer. In Wieringen
en Wieringermeer tesamen nam het in
komen tot van ƒ1.870 tot 2.030 of met
slechts 8%. :(zie ook de afzonderlijke
cijfers hieronder).
Het grootste gemiddelde inkomen
per inwoner kwam in 1958 voor in de
gemeente Bloemendaal (ƒ5 890), het ge
ringste in de gemeente Heel en Pan
heel (Limburg) (ƒ830).
Mede naar aanleiding van het achter
blijven van Wieringermeer merkt het
C.B.S. in zijn publikatie (Inkomensver
deling 1958) op dat de akkerbouwge
bieden t.o.v. de weidegebieden in een
zelfde streek als ook in het algemeen
aanmerkelijk zijn achtergebleven. Dit
is waarschijnlijk toe te schrijven aan de
grote regenval, waarvan het weidege
bied weinig te lijden heeft. In 1955,
aldus het C.B.S.viel 135 mm regen, in
1958 beliep dit 231 mm.
Wij merken hierbij op, dat ook op
Texel de akkerbouw een belangrijke
plaats inneemt. Wij weten niet of het
achterblijven bij de algemene toene
ming van het inkomen in de akker
bouw ook hier is toe te schrijven aan
een grotere regenval. De geringere
groei is op Texel wellicht ten dele
gecompenseerd door een sterkere groei
van de inkomens in het toerisme.
Het is n.l. opmerkelijk, dat op de
Friese Waddeneilanden, die nagenoeg
uitsluitend van het toerisme bestaan,
het gemiddelde inkomen per inwoner
van ƒ1440 in 1955 steeg tot ƒ2050 in
1958 of met niet minder dan 42%.
Wij komen dus tot de verrassende
conclusie, dat de welvaart in 1955
voor zover te meten aan het gemiddel
de inkomen per inwoner op Texel
8% hoger lag dan op de andere Wad
deneilanden, doch in 1958 op Texel
11% lager.
Bij het neerschrijven van deze con
clusie kunnen we niet nalaten ons af
te vragen hoe sedert 1958 de ontwikke
ling is geweest. Het antwoord zal ech
ter pas blijken uit de statistiek, die
over een paar jaar gepubliceerd wordt.
Het is echter goed te realiseren, dat er
van 1955 tot 1958 in de verhouding van
Texel tot de andere Waddeneilanden
meer veranderd is dan wij wel ver
wacht hadden.
Aangezien Texel zijn bestaan in
hoofdzaak vindt in de agrarische be
drijfstakken is een vergelijking met een
aantal andere, eveneens overwegend
agrarische, gemeenten zinvol. Wij ver
melden de absolute cijfers voor 1958
met de procentuele toeneming t.o.v.
1955.
Gemiddeld inkomen in 1958 per:
toe
belasting
toe
inwoner
neming
plichtige
neming
Texel
ƒ1.810
15%
ƒ4.710
12%
Wieringen
ƒ2.000
22%
ƒ4.590
20%
Wieringermeer
ƒ2.050
1%
ƒ5.810
3%
Wieringerwaard
ƒ1.980
15%
ƒ4.740
7%
Amna Paulowna
ƒ2.070
13%
ƒ5.140
6%
Zijpe
ƒ2.000
29%
5.020
23%
PUPILLENCOMPETITIE
Uitslagen van zaterdag:
ZDH-SVC geen uitslag ontvangen;
Texel c-Texel a gestaakt wegens onge
val; Tex, Boys a-Tex. Boys b 11.
Programma a.s. zaterdag:
Tex Boys b-SVO; ZDH-Tex Boys a,
SVC-Texel b. Nemen we er allemaal
goede nota van, dat de wedstrijden om
kwart over twee aanvangen.
COMITÉ BEJAARDEN
EIERLAND-DE COCKSDORP
Donderdag en vrijdag a.s., 's avonds
8 uur verzorgt de heer J C. Bruin voor
genoemd comité een filmavond in het
Vliegveldrestaurant. De donderdag
avond is bestemd voor de bejaarden.
Zij die zich bedacht hebben en toch
nog deze avond willen bijwonen, kun
nen zich alsnog telefonisch opgeven bij
de volgende adressen: mevr. Van 't
Noordende, tel. (02222) 245 of Dros'
Motorhandel, tel. (02225) 233, uiterlijk
tot woensdagavond.
Vrijdagavond is ten bate van de kas,
dus toegankelijk voor iedereen. Het
comité rekent op veel belangstelling.
De heer Bruin komt met een unieke
film over Noorwegen, Zweden en Lap
land
INGEKOMEN PERSONEN
Gerdina Jannie, van Zeist, Verl. Slot-
laan 75 naar Schilderend 87, Den Burg;
Martha Kok, van Huizen, LageLaar-
derweg 4 naar B 165a.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE
Woensdag, 21 november 1962 zuster-
kring te Den Burg.
VERTROKKEN PERSONEN
Jan P. Kikkert, van K 35 naar Den
Helder, Nieuwstraat 39; Hendrikus J.
Reinders, van De Koog, Brink 11 naar
Den Helder, Jan Bijlstr. 10; Gerkjen
Dijkstra, van De Koog, Badweg 2 naar
Opsterland, Gorredijk, Molenwal 2;
Elisabeth van Heerwaarden, van E 1
naar Bussum, Stationsweg 14; Hans B.
G. T L. C. L. R. A. Scheller, van Den
Burg, Groeneplaats 14 naar Brazilië;
Siets Ellen en gezin, van W 31 naar
Rotterdam, Enkeldijk 10; Egberdina J.
E. Graaf, van Den Burg, Groeneplaats
11 naar Amsterdam, le Oosterpark
straat 179; Hiltje Berkenbosch, ev.
Genemans, van Den Burg, Kogerstr. 71
naar Amsterdam, Camperstraat IA IV;
Johannes C. Groot, van Den Burg, Mo-
lenstr. 45 naar Hilversum, Noodweg 37;
Catharina G. Eelman ev. Boon van De
Koog, Dorpsstraat 1 naar Heemskerk,
Lessestraat 16; Koos Zoete, van B 131
naar Groningen, Ganzevoortsingel 57a;
Geerdine A Y. Gulmans, van Kogerstr.
88 naar Haarlem, Duvenvoordostraat 56
Opvallend is de ontwikkeling van
het inkomen in Wieringermeer, waar
een teruggang valt te constateren. Hier
voor werd de verklaring, die het C.B.S.
daaraan geeft, reeds vermeld.
Verder zien wij, dat het gemiddelde
inkomen per inwoner sterker is ge
stegen dan per belastingplichtige. De
reden daarvan is o.a. de trage groei
van de bevolking t.o.v. het aantal be
lastingplichtigen In Wieringerwaard is
zelfs sprake van een stagneren van het
aantal inwoners en belastingplichtigen.
Vermelden wij tenslotte nog dat het
in het voornemen van het C.B.S. ligt
t.z.t over het jaar 1960 meer uitvoerige
gegevens te publiceren.
SCHAAKCLUB „EN PASSANT'
Uitslagen 14 noveber:
A. Terpstra-M. Bremer 10
J. Hoogerheide-F. R Drevel 01
C. Joustra-C. Schulte afgebr.
Joustra-Schulte ziet er wel naar re
mise uit. Hoogerheide ging in het eind
spel foutief op torenruil in, hetgeen
hem het beslissende tempo kostte.
De stand na de 10de ronde is:
1. C. Joustra 136V2 pnt.
2 .en 3 ex aequo P. Bakelaar en F. R.
Drevel, beiden 134 pnt.
4. L. J. Vlugt 87 pnt.
5. C. Schulte 81V2 pnt.
6. J. Hoogerheide 77% pnt.
7. A. Terpstra 721/: pnt.
8. O. Feitsma 55 pnt.
9. M. Bremer 50Va pnt.
10 A. Hovenkamp 39 pnt.
BOOTDIENSTREGELING T.E.S.O.
Texel ('t Horntje)-Den Helder
Werkdagen:
v. 't Horntje 5.50 8.00 10.30 13.30
15.30 17.30 19.30
v. Den Helder 6.40 9.30 11.30 14.30
16.30 18.30 20.30
Zon- en alg. erk chr. feestdagen:
v. 't Horntje 8.00 10.00 12.00 16.30
18.30
v. Den Helder 9.00 11.10 12.50 17.30
19.30
PERCENTAGE AANSLUITINGEN
BEREIKT
In het jaarverslag van het Provin
ciaal Waterleidingbedrijf Noordholland
over 1961 wordt medegedeeld, dat op
Texel het percentage aansluitingen
nl. 95 bereikt is, waarvoor de ge
meente krachtens de met haar aange
gane overeenkomst de wateropbrengst
moet garanderen.
Behalve de op basis van genoemde
overeenkomst aangesloten percelen,
werden in 1961 nog 213 andere perce
len aangesloten De totale lengte van
het hoofdleidingnet op Texel bedroeg
op 31 december 1961 plm. 157 km.
„DE NIEUWE KIEKEBOE"?
(Ingezonden)
Geachte Redactie,
Bij het openen van de krant van 13
november valt 't oog al gauw op de
tekening van „het nieuwe Raadhuis"
of „de Nieuwe Kiekeboe".
Hoe wil Bruin het noemen? Hij heeft
ze toch wel „bruin" gebakken deze
keer.
Zou het niet beter in gebruik kun
nen worden genomen door de firma
Vroom en Dreesmann! Glas genoeg.
Wat zullen de Texelaars wel denken,
die daér hun landjes en pandjes voor
hebben afgestaan. Och, die goede oude
Texelaren!
Die zijn overal goed voor. Gemeente
lasten, straat en riool, dokken maar
jongens en je hóórt ze niet. Als schapen
in een kudde, gehoed door professor
Bruin.
Is het wonder, dat ik soms zo kan
verlangen naar de oude kiekeboe en
wie zal het mij kwalijk nemen, als ik
géén zin heb, om naar Fak Fak te gaan
morgen, omdat ik zo'n oer-oude Texe
laar ben.
14 november storm en regen.
En nu naar Fak Fak. 6 miljoen en
nóg geen gemak.
Gaat ooit een Texelaar daar met
genoegen naar toe?
En nu de „Nieuwe Kiekeboe". Die
moet „levendig" zijn en „niet domi
neren".
Zeker net als die schapen.
Mij niet gezien!
G. R.-E.
AFZETPROBLEMEN IN DE
LANDBOUW
Donderdagavond werd de jaarlijkse
Contactavond gehouden van de geza
menlijke coöperaties.
De heer C. H. Roeper opende deze
bijeenkomst met een woord van wel
kom in het bijzonder tot burgemeester
De Koning en de spreker van deze
avond, de heer Roosenschoon Het ver
heugde hem, dat er weer veel belang
stelling was voor de contactavond en
dat ook de dames flink vertegenwoor
digd waren. De heer Roeper achtte het
coöpereren in deze tijd nodiger dan
ooit. Willen wij als agrariërs ons blij
ven handhaven, dan zullen we zeer
actief moeten zijn.
De heer Roosenschoon, redacteur
van het FNZ-orgaan sprak hierna over
de afzetproblemen. Hij deed dit zeer
gevarieerd en hield zich niet star aan
zijn onderwerp, zodat het een genoegen
was naar hem te luisteren.
De heer Roosenschoon begon zijn be
toog met een uiteenzetting over de
E.E.G. Deze staat thans nog in de
kinderschoenen en het is begrijpelijk,
dat alles nog niet functioneert zoals wij
het graag zouden willen hebben. Dat
behoeft niet vreemd te klinken, want
ook wij moeten ons nog inspelen in het
geheel.
Helaas is vandaag de dag het aanbod
groter dan de vraag en dan komen er
altijd strubbelingen in de afzet. De
markt is overvoerd en dat komt ook
doordat de bewoners doorvoed zijn. De
eetgewoonten zijn veranderd, deels
doordat men veel minder zwaar werk
moet verrichten en deels door de kor
tere werktijd. Deze doorvoeding heeft
invloed op het teeltplan van iedere
boer. Wij moeten trachten de juiste
verhouding van behoefte en productie
in de juiste schaal te houden
Voor tien jaar was er genoeg vraag,
maar nu niet meer en dat is niet geheel
te verwijten aan de regering, maar ook
aan de producent.
De boer moet nóg goedkoper produ
ceren. Spreker drong aan op een hogere
productie, die samengaat met lagere
kosten, want mechanisatiekosten blij
ven gelijk.
De heer Roosenschoon gaf een duide
lijk beeld van de gang van zaken in de
gezinnen. Men wil een TV, er wordt
een ijskast aangeschaft en heeft buur
vrouw dat, dan moeten wij dat ook.
Alle moderne middelen zijn in de wo
ning te vinden, maar negen van de tien
gezinnen eten geen roomboter. Waar
om? Dit is te duur. De Nederlandse
markt zal zich aan de gewoonte moeten
aanpassen en de boter misschien wel
op een andere manier (aantrekkelijker)
moeten aanbieden. De verpakking
brengt in de winkels soms een hele
ommekeer teweeg.
Spreker noemde ook het verdwijnen
van de kleinere bedrijven Hij was van
mening dat dit de juiste manier is. De
regering moet dit gaan bevorderen. Dit
betekent voor de eigenaar niet altijd
verlies. De recreatie biedt vele mogen
lijkheden. De heer Roosenschoon ein
digde zijn betoog met de woorden:
„Minder mensen, minder land en zo
krachtig mogelijk coöpereren".
Na de inleiding werden er diverse
vragen gesteld. Dat de agrariër niel
graag zijn land afstaat, werd wel heei
duidelijk, maar toch noemde de heei
Roosenschoon de toerist een beter?
melkkoe dan de gewone koe.
Tot slot werden er enkele films ver
toond, die zeer in de smaak vielen
Ook deze jaarlijkse Contactavond maf
een succes worden genoemd.