Cjrocn ^warL-Jexels in het harL,
C
Omschakeling van de
Texelse vloot
J
Het bouwland in de zomer
van 1963
TESO had
zaterdag een
zware dag
Hager Sportverein kwam voor
de derde maal naar Texel
Aandacht voor
oude Texelse
boerderijen
FILM-NIEUWS
DINSDAG 3 SEPTEMBER 1963
TEXELSE
76e JAARGANG No. 7790
COURANT
Uitgave N.V. tJi. Langeveld St de RooO
Boek-, Kantoorboek- en Fotohandel
Handelsdrukkerij
Dm Borg, Texel - Poetbne 11 - TeL 2058
Verschijnt dinsdag» en TrtJdags.
Bank: Rotterdamse Bank; Coöp. Boerenlee»
bank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ2,40 p. kwart
25 ct incasso. Advertenties: familieberichte»
12 ct p. mm.; andere advert 10 ct p. mm
In ons overzicht over het wel en wee op de graslandbedrijven in het lo
pende seizoen, maakten we de opmerking, dat de waardering van de boeren
omtrent het weer meermalen verschilt van dat van de vakantiegangers. Dit
geldt wel zeer speciaal voor de graslandbedrijven. Vooral voor die bedrijven is
het nl. van groot belang, dat de perioden tussen twee dagen met regen niet al
te lang is. In dit verband hebt U mogelijk ook wel eens de uitdrukking ge
hoord, dat grasboeren pas tevreden zijn als we zes dagen regen hebben en de
zevende dag een donderbui.
Akkerbouwers een iets andere
waardering
Van akkerbouwers hoor je nog al
eens de opmerking, dat droge" jaren
meevallen. We menen, dat dit vooral
van toepassing is voor de betere gron
den, met name de klei- en zavelgronden
uit goede bouwpolders. Op Texel ligt
dit wel iets anders. Daar redden we het
zonder regen of een minimale hoeveel
heid beslist niet.
In ieder geval is het wel zo, dat de
Texelse akkerbouwers de laatste weken
de steeds maar weer vallende regen
niet vriendelijk hebben aangekeken.
O.g. verwondert zich in dergelijke om
standigheden telkens weer over die
boeren, die zich niet „uit het lood laten
brengen". Met een voor het oog onver
stoorbare rust wachten ze op het keren
van het getij. De ervaring leert, dat ze
vrijwel altijd gelijk krijgen. Terwijl ik
dit artikel schrijf lijkt het er op of de
„optimisten" het ook dit keer weer
raden.
De start ook voor de
akkerbouwers niet gunstig
Het late voorjaar was ook voor de
akkerbouwers ongunstig. Na de lange
winter volgde een periode, waarin de
grond niet voldoende opdroogde. Met
een collega van de vaste wal, die nog
al eens naar voren brengt, dat het
werk op de akkerbednjven in het voor
jaar te laat aanvangt, heb ik enkele
keren een rondrit over het eiland ge
maakt om na te gaan of dit inderdaad
het geval is. Daarbij kwamen we wel
tot de conclusie, dat het zeker dit
voorjaar verstandig was om zijn tijd af
te wachten. Dit betekende echter, dat
het zaaien van de akkerbouwgewassen
een paar weken later plaats vond dan
in normale omstandigheden gewenst i£.
En in dit opzicht moeten we beslist
spreken van een ongunstige start.
Ook eerste aanloop niet
gunstig
Het zou zeker niet de eerste keer zijn
geweest, dat een iets te late zaaitijd
volledig weggewerkt werd door zeer
gunstig weer in het begin van de groei
periode. In 1963 werd dit in ieder ge
val niet zo. De achterstand is de hele
zomer gebleven. Het vorige jaar meen
den we te moeten concluderen, dat we
waarschijnlijk niet spoedig een zo late
oogsttijd meer zouden meemaken als
dit in 1962 het geval was. Thans moeten
we vaststellen, dat de zomer, die we nu
beleven vrijwel gelijk is aan z'n voor
ganger.
Toch ook wel goede kanten
Zo negatief als het oordeel van de
vakantiegangers over dit sdizoen be
hoeft echter ook het oordeel van de
akkerbouwers niet te zijn. Vrijwel ner
gens is droogteschade van betekenis op
getreden. En dit zegt op ons eiland al
heel wat. Verder zijn we van mening,
dat een langdurige zeer warme periode
in de maand juli veel had kunnen be
derven. De ervaring is n.l. dat late
graangewassen, die door hoge tempera
turen in deze tijd „gedwongen" worden
snel af te rijpen meestal tegenvallen. De
korrel blijft dan te mager.
Waarschijnlijk heeft de korte warm-
teperiode van eind juli en begin augus
tus wel enig kwaad gedaan. Maar het
is o.i. in ieder geval een voordeel, dat
de laat tot ontwikkeling gekomen ge
wassen niet op de normale tijd gingen
rijpen.
De eerste resultaten bekend
Tot 26 augustus kon het oordeel om
trent de opbrengst van de zomergerst
(ons vroegste graangewas) niet meer
dan een schatting zijn. Er waren op
die datum n.l. nog maar enkele percelen
geoogst. Op dit moment kunnen we
over dit gewas iets meer zeggen.
Het is wel zeker, dat we de record
opbrengsten van vorig jaar zeker niet
zullen halen. Opbrengsten van 5.000 kg.
droog zaad per bunder op zeer matige
zandgronden zullen dit jaar wel niet
voorkomen. Er zullen echter wel heel
wat percelen aan een opbrengst van 4
ton zaad per ha toekomen. Voor ons
eiland, waar de gemiddelde opbrengst
van zomergerst in normale jaren niet
boven 3500 kg. per bunder komt is dit
zeker goed te noemen.
Vrij zeker zal ook dit jaar het ver
schil in opbrengst tussen de betere en
de lichte droogtegevoelige gronden klei
ner zijn dan in de regel het geval is.
Voor de overige graangewassen
nog een vraag
Wat het gewas haver betreft moeten
we constateren, dat het zich niet zo
gunstig laat aanzien. Het gewas is door
het slechte weer ernstig gelegerd en
vooral als dit in een wat vroeg stadium
is gebeurd, gaat dit ten koste van de
opbrengst. Het oogsten van de tarwe
zal dit jaar weer bijzonder laat vallen.
Op enkele percelen heeft dit gewas nog
maar nauwelijks de kleur, die de rijping
gaat aankondigen.
Diverse percelen tarwe vertonen
plaatselijk een bruingrauwe kleur, die
er op wijst, dat mede als gevolg van de
slechte weersomstandigheden bepaalde
schadelijke schimmels een aanval op
het gewas doen. Dit zal zeker ten koste
van de opbrengst gaan.
Aardappelen en bieten
Een steeds groter gedeelte van de
aardappelen op ons eiland krijgt als
bestemming pootmateriaal voor de vol
gende oogst. Dit jaar is n.l. 75°/o van het
aardappelenareaal bestemd om voor
pootgoed te dienen. Een gedeelte hier
van is reeds gerooid en ligt opgeslagen
in luchtgekoelde ruimten. Naast be
richten over zeer goede opbrengsten
horen we ook klachten, dat het veel
minder is dan vorig jaar. Hier blijkt
vooral de eerste ontwikkeling van het
gewas een rol te spelen. Waar die door
het gebruik van minder goed voorbe
reid pootmateriaal of fouten in de be
mesting te wensen overliet valt de op
brengst erg tegen. We denken in dit
verband aan één van onze grootste
pootgoedtelers. Op bedoeld bedrijf werd
de volledige bemesting ter bevordering
van de werkzaamheden vóór het ploe
gen gegeven. Dit blijkt funest geweest
te zijn.
Een deel van deze meststoffen is
blijkbaar naar de ondergrond verdwe
nen of was in ieder geval aanvankelijk
niet te bereiken voor de planten. Het
gevolg was een zeer traag ontwikkelend
gewas. Een later gegeven overbemes
ting heeft het gewas niet meer volledig
kunnen redden.
Voor de suikerbieten zal 1963 zeker
geen topjaar worden. Als er één gewas
is. dat van de ongunstige weersomstan
digheden geleden heeft, dan zijn dat de
suikerbieten. Hoewel een goede herfst
nog heel wat kan goed maken, is het
uitgesloten, dat we hoge opbrengsten
krijgen. Landelijk gezien een enorme
strop. De suikervoorraden in de wereld
zijn n.l. zo klein, dat de prijzen op de
wereldmarkt in een half jaar tijd om
hoog gevlogen zijn. Nu naast een flinke
daling van de oppervlakte suikerbieten
in ons land ook de opbrengst laag zal
zijn betekent dit een tekort aan suiker
in ons land.
Tot slot de handelsgewasscn
Hoewel de oppervlakte van dit soort
gewassen op ons eiland nooit bijzonder
groot is, betekent een minder goede
opbrengst van deze gewassen voor en
kele bedrijven toch nog wel iets. We
denken speciaal aan de teelt van herfst-
knollenzaad. Verder is er het gras
zaad. We menen, dat voor deze gewas
sen 1963 geen gunstig jaar zal zijn.
Naast een matige opbrengst zijn er de
moeilijkheden bij het oogsten van deze
gewassen. Het is wel zeker, dat een
deel van het zaad zijn bestemming niet
zal bereiken of van mindere kwaliteit
zal zijn.
Geen gunstig jaar voor
diepbewerkingsproeven
De afgelopen zomer heeft ons geen
gelegenheid gegeven om na te gaan in
hoeverre de in de herfst van 1962 uit
gevoerde diepgrondbewerkingen nut
hebben gehad. Het blijkt wel duidelijk,
dat een dergelijke bewerking zeker van
geen belang zou zijn als we regen op
bestelling konden krijgen, ook al zou
deze bestelling enige kosten meebren
gen. Als er voldoende regen valt. is er
beslist geen behoefte aan verandering
van het grondprofiel.
Slechts op één van de bedrijven kre
gen we duidelijk aanwijzingen, dat de
bewerking gunstig is geweest. Maar hier
is dan ook sprake van uitzonderlijk
Historisch Boederij-onderzoek
In Arnhem is gevestigd de Stichting
Historisch Boerderij-onderzoek. Deze
stichting houdt zich bezig met het
verrichten van documentair onderzoek
ter plaatse, het verzamelen van histo
rische gegevens en het verstrekken van
adviezen en inlichtingen omtrent oude
boerderijen.
In ons blad van 23 augustus j.l. maak
ten wij gewag van de restauratie van de
Koningshoeve te Oosterend. Daarnaast
vinden er op ons eiland restauraties
plaats onder toezicht van Monumenten
zorg. Daarbij wordt het zoveel mogelijk
in de oorspronkelijke staat terugbren
gen of een aanpassing daaraan, op de
voorgrond gesteld. De Stichting Histo
risch Boerderij-onderzoek verleent
daarbij nog wel eens hulp, zoals uit het
jongste jaarverslag blijkt.
In dat jaarverslag over 1962 lezen
wij n.l. over de documentatie, die de
Stichting over boerderijen op ons eiland
verschafte aan de Rijksdienst voor de
Monumentenzorg te Den Haag.
Onder dit documentatiemateriaal be
vond zich ook een fotografische repro
ductie van de boerderij Westermient B
141.
In het verslag wordt verder melding
gemaakt van de aankoop van de door
de architect Korringa (Heemstede) ge
maakte collectie boerderijplattegronden.
Hiertoe behoort o.a. de plattegrond van
de boerderij Zuidhaffel B 74.
Gezien het culturele belang van het
instandhouden van uit een oogpunt van
bouwkunst waardevolle boerderijen en
het vergroten van onze kennis daar
omtrent, willen wij graag de aandacht
van onze lezers vestigen op het ver
zoek van de Stichting om medewerking.
De Stichting verzoekt n.l. diegenen die
opmetingen in hun bezit hebben of van
het bestaan ervan afweten, hiervan
mededeling te willen doen aan het Se
cretariaat (Arnhem, Schelmseweg 89,
tel. 08300-36503).
Het seizoen mag dan op z'n end lopen,
niettemin had het uitvallen van de
„Koningin Wilhelmina" voor het TESO-
vervoer uitermate lastige gevolgen.
Van Texel af was de drang natuur
lijk het grootst; tegen de middag stond
een zeer groot aantal auto's op haven
terrein en Pontweg opgesteld. Omtrent
het middaguur stonden de auto's zelfs
drie rijen dik opgesteld tot ongeveer de
woning van d£ schilderes mej. S. de
Wijn. Erna liep het aantal langzamer
hand terug. De vrees dat tot in de
nacht zou moeten worden doorgevaren
werd dan ook gelukkig niet bewaar
heid. Om ongeveer half twaalf konden
de laatste liefhebbers worden ingeladen.
Ook de „Voorwaarts"
Ook de kleine, trouwe „Voorwaarts"
werd het afgelopen weekend weer in
geschakeld. Er zullen, wat de wacht
tijden betreft voor de richting Texel-
Den Helder, wel weer records gebroken
zijn. Er werden tenminste tijden „ge
boekt" van negen a tien uren!
Naar Texel toe was het natuurlijk
heel wat rustiger dan voor enkele we
ken. Het bar slechte weer zal daaraan
mede debet geweest zijn.
Toch maar optimistisch blijven! Als
de nieuwe pont weer helemaal op orde
is, en de fuiken zijn klaar.... ja dan!
Dan zullen de bezwaren wellicht weer
totaal anders gaan klinken Velen im
mers verwachten dan op Texel zélf een
chaos, omdat dan de vervoerscapaciteit
op machtige wijze is verbeterd, terwijl
er weinig of niets wordt gedaan aan de
vergroting van de opnamecapaciteit.
Voor mensen met capaciteiten en
durf liggen er op Texel kolossale moge
lijkheden!
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ZUIGELINGEN
Woensdag 4 sept. a.s. worden de moeders
van Oudeschild en Den Burg verwacht van
12.30 - 15.30 uur.
droogtegevoelige grond. Op verschillen
de andere percelen is de stand op het
bewerkte deel beslist minder goed dan
op het onbewerkte gedeelte. Om posi
tieve gegevens te krijgen moeten we
dus een droger jaar afwachten. Intus
sen blijkt de animo door diepgrondbe-
werking niet geheel verdwenen te zijn.
Met name voor het diepfresen is be
langstelling.
C. v. Gr.
In ons blad van 30 november 1962
maakten wij reeds melding van de om
schakeling van de Texelse vloot op de
boomkorren. Thans kunnen wij mede
delen, dat volgens een bericht in het
jongste nummer van Visserij-Nieuws,
in juni j.l. op 2 vaartuigen na de ge
hele Texelse vloot reeds was uitgerust
met boomkorren. Vooral in de zomer
maanden, wanneer de platvis dicht
onder de kust zwemt, zijn de resultaten
met de boomkorren aanmerkelijk gun
stiger dan van de bordentrawlvisserij.
Hoewel hierover nog geen exacte ge
gevens ter beschikking staan, krijgt
men wel de indruk dat aan de visserij
met de boomkorren (aan iedere zijde
van het vaartuig een net) grotere risi
co's verbonden zijn, dan aan de borden-
trawlvisserij (1 net achter het vaartuig).
De kans op omslaan zou nu groter zijn.
Wij brengen hier in herinnering het
vergaan van de WR 47 op 14 augustus
j.l. nabij Terschelling als gevolg van
het vermoedelijk niet, of te laat, vieren
van de vislijn, nadat men op een wrak
was gestoten. Over de moeilijkheden,
waarin onlangs enige Urkers kwamen,
bericht Visserij-Nieuws het volgende:
„De UK 1 liep op 5 juni vast met de
boomkorren, waarbij de mast brak en
het vistuig verloren ging. Ditzelfde ge
beurde met de UK 97, die in de nacht
van 18 op 19 juni vastliep. Ook de UK
90 liep op 4 juni met zijn boomkor vast.
Daar men niet in staat was de vislijn
te vieren, kwam het schip met zijn
boord aan het water te liggen. Gelukkig
brak toen de vislijn, zodat de zaak met
het verlies van het vistuig nog betrek
kelijk goed afliep".
Veranderingen in de
garnalenvisserij
De Wieringer vissers staan bekend
om hun grote voortvarendheid bij het
zoeken naar en toepassen van nieuwe
visserij technieken. De belangrijkste
ontwikkeling van de laatste tijd is wel
de uitrusting van de garnalenkotters
met koelinrichtingen. Enkele vissers
hebben hierin nauw samengewerkt met
en bovendien hulp ondervonden van
T.N.O. (Toegepast Natuurwetenschap
pelijk Onderzoek). In het bezit van
koelinstallaties kunnen de vissers lan
gere reizen maken naar betere vis
gronden, zonder dat zij zich zorgen be
hoeven te maken over de houdbaarheid
van hun produkt.
Gedurende de laatste tijd zijn de al
dus uitgeruste vaartuigen opnieuw in
de belangstelling van de Nederlandse
visserijwereld komen te staan in ver
band met de grote garnalenvangsten
voor de Deense kust nabij de eilanden
Hanö en Fanö. Hier bleken zelfs trek
ken van 600 kg. in een half uur moge
lijk! Deze fantastische vangsten roepen
echter een groot aantal problemen op
ten aanzien van verwerking en ver
voer. De moeilijkheden doen zich in
het bijzonder voor bij vaartuigen, die
niet over een koelinstallatie beschik
ken. Het gevolg is dan, dat veel weer
verloren gaat, omdat het geruime tijd
duurt eer de aldus gevangen garnalen
in Nederland (al dan niet per as) aange
voerd kunnen worden.
De schepen uitgerust met koelinstal
laties kunnen echter wel van derge
lijke grote vangsten op grote afstand
van de thuishaven profiteren.
Visserij-Nieuws heeft hierover enige
belangwekkende mededelingen gedaan,
die wij onze lezers, aangezien op Texel
de garnalenvisserij niet ontbreekt, met
willen onthouden.
„Het is gebleken, dat de berekende
opslagcapaciteit van de tanks met on-
dergekoeld zeewater bij dergelijke
vangsten te klein is. De WR 248 kon
maar 1200 kg. bergen in de 4 tanks,
terwijl de WR 98 in 5 tanks 1600 kg.
kon bergen. Bij T.N O. had men aan
vankelijk gedacht dat de schepen resp.
1600 en 1"200 kg. konden bergen. De
schepen met droogkoeling kunnen aan
merkelijk meer in het visruim bergen,
hetgeen hun zeer ten goede gekomen
„Erholung und frische Luft"
In 1958 waren ze op het eiland, in 1959 nog eens en dit seizoen maakten ze
wéér deel uit van* de stroom vakantiegangers uit Duitsland. We bedoelen de
90 leden van de sportvereniging uit de West-Duitse industriestad Hagen, die
de afgelopen weken bivakkeerden in het kamphuis „Bosch en Zee" te Koog.
H.S.V. heeft op Texel gevonden, waarnaar het reeds lang zocht: ruimte en
frisse lucht. De weersgesteldheid nemen ze op de koop toe. Hoewel de pers
medewerker van de groep, Herbert Müller nogal alarmerend in de Hasper
Zeitung schreef over de groep, die beurtelings gebukt ging onder storm, regen
en brandende zonneschijn, is het duidelijk dat dit sensationele tintje aan de
vakantie wel op prijs wordt gesteld. In het algemeen lijken Duitsers zich
minder om slecht weer te bekommeren dan Hollanders; de HSV-ers tonen zich
wel bijzonder gehard.
Wie denkt dat de Duitse sportvereni
ging naar Texel kwam om daar in de
eerste plaats aandacht te schenken aan
het beoefenen van de vele sporten die
door HSV worden bedreven en waar
van voetbal de belangrijkste is. komt
bedrogen uit. Het gaat om de ontspan
ning die het eiland kan bieden; Ver
pozing in een vrije heldere en gezonde
omgeving. Een groot contrast met de
rokerige atmosfeer van de woelige
industriestad Hagen (nabij Dortmund).
Het al of niet fraai zijn van het weer
is dan van ondergeschikt belang. Wan
neer de regenval ontspanning m de
buitenlucht onmogelijk maakt, is er
altijd nog de grote recreatiezaal van
Bos en Zee, waar men zich kan amuse
ren met zang, tafeltennis, film en an
dere genoegens.
De 90 jongens, die naar Texel zijn
gekomen, vormen een klein deel van
de gehele sportvereniging, die bestaat
uit 1400 leden! HSV is onderscheiden
in verschillende afdelingen, die zich elk
met één bepaalde sport bezighoudt.
Voetbal is hoofdzaak. Deze sport heb
ben de Duitsers ook op Texel al menig
maal beoefend tijdens vriendschappe
lijke wedstrijden tegen Texelse Boys
en S.V. Texel. De meeste wedstrijden
werden door de Duitsers gewonnen, wat
echter niets aan de uitstekende sfeer
heeft afgedaan. Zelfs werden de Texel
se voetballers met klem verzocht in de
vakantie eens naar Hagen te komen om
ook daar een dergelijke ontmoeting te
arrangeren De Texelaars hebben van
het agnbod nog geen gebruik gemaakt,
maar dat komt misschien nog De Duit
sers hebben hun reis zelf moeten bekos
tigen. Elk lid spaarde met ƒ5,per
maand het benodigde bedrag bijeen.
Tien maanden voorbereiding waren
nodig eer de groep in bussen naar Hol
land vertrok onder leiding van de heer
Gerd. Langhanki. Herr Langhanki
wordt geassisteerd door negen anderen.
waaronder de trainer Herr Willi Kraft.
De HSV-jongeren hebben intussen
Hagen weer opgezocht. Vast staat dat
ze vroeg of laat individueel of in
groepsverband het gouden boltje weer
zullen aandoen. Het is immers ein
ideales Erholungsort
TEXELAAR VERONGELUKT
OP DE AFSLUITDIJK
Zondagavond is de 45-jarige J. W
Boks uit De Cocksdorp met zijn wagen
op de Afsluitdijk door een vrachtwagen
aangereden. De heer Boks werd uit de
wagen geslingerd en bleef zwaar ge
wond op de glooiing van het dijk-
lichaam liggen. De heer Boks is later
in een ziekenhuis in Sneek overleden.
Het ongeluk gebeurde, doordat de
wagen van de heer Boks plotseling naar
links zwenkte en geschept werd door
de veewagen.
„Het zoete (zotte?) leven van Graaf
Bobby" is een bijzonder vrolijke film,
die de bioscoopbezoekers op dinsdag
en woensdagavond kunnen zien. De
dolle geschiedenis begint als de privé-
detective opdracht krijgt de immigratie
van call-girls tegen te gaan. De eige
naars van verschillende nachtclubs
worden verdacht van meisjeshandel en
Bobby (Peter Alexander) moet hen zien
aan te houden met behulp van Mucki
(Gunther Philipp). Bobby slaagt er in
zich als vrouw verkleed te mengen in
een groep danseresjes. Dan blijkt dat
't niet gaat om handel in vrouwen, doch
in verdovende middelen. Met behulp
van een Amerikaanse politieman gelukt
het de leider van de smokkelbeweging,
de gevreesde Sokrates op te sporen.
Bobby ziet zijn bemoeiingen o.a. be
loond door de liefde van Vera, een der
danseresjes! Toegang alle leeftijden.