3!
sport en spel week-end
Dokter Renout kreeg film
camera en tuinameublement
De betoverde wereld van de
sigarettenrokers
Patiënten bewezen dankbaarheid
Zichtbaar onder de indruk beluisteren de dokter en rijn gezin de aubade van „Excelsior"
bü de ingang van het Gebouw
De oproep in ons blad om financieel
bij te dragen aan het jubileumgeschenk
voor dokter Renout heeft aan geen
dovemansoren geklonken. De bliksem
actie heeft een bijzonder succesvol ver
loop gehad. Zóveel geld stroomde bij de
diverse contactadressen op Texel bin
nen, dat men tenslotte tweemaal zoveel
had dan waarop men optimistisch had
gehoopt. Zaterdagmiddag heeft het hul
digingscomité de jubilerende arts, die
van alle voorbereidingen niets had ge
merkt het cadeau aangeboden: een
kostbare filmcamera en een tuinameu
blement.
De dokter had niet het minste ver
moeden van wat hem te wachten stond
toen hij en zijn gezin zaterdagmiddag
met een taxi van huis werd gehaald en
naar het gebouw voor Chr. Belangen
werd gebracht. Daar verwelkomde
„Excelsior" de jubilaris met een feeste
lijk stukje muziek.
In het gebouw sprak de heer Joh. C.
Roeper, lid van het huldigingscomité
tot de jubilerende arts en zijn gezin.
Hij verwelkomde de aanwezigen, waar
onder zich de burgemeesters De Koning
en De Waard bevonden, de afgevaar
digden van het ziekenfonds Texel en
bestuursleden van het voormalige zie
kenfonds „Helpt Elkander". Dc heer
Roeper gaf een overzicht van de ge
beurtenissen, die indertijd tot de komst
van Dokter Renout te Oosterend hebben
geleid. In de afgelopen periode werden
dokter Renout en zijn vrouw twee van
de meest gewaardeerde bewoners van
Oosterend De dokter slaagde erin met
ieder in de beste verstandhouding te
leven en maakte zich naast zijn medisch
ambt ook op allerlei onder gebied voor
de gemeenschap verdienstelijk.
Mevrouw Renout had zitting in tal
van verenigingsbesturen. Dokter Renout
heeft het vaak moeilijk gehad, maar hij
slaagde er in aller sympathie te ver
werven en zijn praktijk van de oor-
spronkel ;ke 700 patiënten tc doen uit
groeien let 3000 patiënten. Het is nu
wellicht d? grootste praktijk van het
eiland. Als een bekroning van de in
spanningen van dokter Renout be
schouwde de heer Roeper het feit. dat
de dokter onlangs tot gemeentearts
werd benoemd. Ook mevrouw Renout
deelde in de hulde. De heer Roeper
noemde haar „een lieve doktersvrouw",
die zich inspande voor tal van nuttige
instellingen.
Daarop reikte de heer Roeper het
cadeau van de patiënten over. Het bleek
Expositie tijdens feesten
FOTOCLUB GROEIT NOG STEEDS
Tijdens dc dezer dagen gehouden
jaarvergadering van dc Texelse Foto
club „Dc Kiekendief" is besloten mee te
werken aan de feesten van do a.s.
zomer. De fotoclub zal misschien in de
tentoonstellingtent een stand inrichten,
waarin een aantal foto's worden geëx
poseerd. Een groot bezwaar zijn de hoge
kosten. Berekend werd dat de huur van
standruimte voor dc club ƒ360,zal
bedragen. Misschien kunnen de foto
grafische produktcn van de club op een
minder kostbare wijze worden getoond.
De leden werden verzocht met het oog
op deze expositie hun beste negatieven
in te leveren. In clubverband zullen
hiervan vergrotingen worden vervaar
digd.
Het bestuur van „De Kiekendief"
bleef ongewijzigd. Voorzitter blijft de
heer H. Kievits, secretaresse mevr. A.
Tiessen-Spaans, en penningmeester, de
heer B. F. v.d Berg. In de fotojury ble
ven de heren H. Boon, J. Nauta en H.
Kievits zitting houden.
In de pauze werden twee zg. super
snelle films verloot. De winnaars (A.
Westerlaken en A. Tiessen-Spaans) zul
len thuis met deze film experimenteren.
De resultaten van hun werk zullen tij
dens een der volgende avonden bespro
ken worden.
Uit het jaarverslag van de 'secreta
resse bleek, dat de fotoclub nog steeds
groeit. Het aantal leden bedraagt thans
28. In het afgelopen jaar traden 11
nieuwe leden toe tegen vier bedankjes
De indertijd gehouden „kiekjes-wed
strijd" leidde tot de toetreding van
veel nieuwe leden, waaronder een heel
gezin!
een kostbare filmcamera te zijn, onge
twijfeld een hartewens van dokter
Renout, die als enthousiast smalfilmer
zich tot nu toe behielp met een ver
ouderde installatie. Het gehele gezin
Renout zal ook plezier hebben van het
tuinameublement met parasol, dat óók
bij het geschenk hooide. De dokter en
zijn vrouw waren door deze grote ver
rassing aangenaam getroffen.
Ook burgemeester C. De Koning feli
citeerde de jubilaris, mede namens het
gemeentebestuur. Hij vertelde aanvan
kelijk te hebben gemeend, dat het een
feestviering in Oosterender kring be
trof. Hij was blij op het laatste moment
uitgenodigd te zijn om zijn belangstel
ling te laten blijken. De burgemeester
schetste de betekenis van de arts in
andere dan medische aangelegenheden.
Nog korte tijd geleden speelde de dok
ter samen met de burgemeester als
schepen tijdens de tocht naar De Schans.
De heer S. van Heeringen, oud-be
stuurslid van het ziekenfonds „Helpt
Elkander" feliciteerde op originele
wijze. Hij las een door hemzelf gemaakt
gedicht voor, waarin de geschiedenis
van de afgelopen 25 jaar werd uiteen
gezet en wat aan de komst van de dok
ter voorafging.
De heer C. Bremer vertelde een 25
jaar oude anecdote, waarin de dokter
een belangrijke rol speelde.
De nog steeds zeer verbaasde dokter
drukte zijn waardering voor de hem
toegezwaaide lof tenslotte in enkele
woorden uit: „Héé! erg bedankt
DE OCEAAN: BRON VAN
ONVERWACHTE RIJKDOMMEN
Het is de geleerden allang bekend,
dat de Oceaan grote rijkdommen her
bergt. Kostbare delfstoffen, zoals goud
en kobalt, moeten onder water in grote
hoeveelheden te vinden zijn. De ontgin
ning van de rijkdommen is tot nu toe
afgeketst op het gebrek aan voldoende
technische hulpmiddelen. Het werken
onder het wateroppervlak vereist voor
zieningen, welke de ingenieurs op het
mement nog niet weten te scheppen. In
Amerika is nu echter een tienjaren-
program van stapel gelopen, dat in deze
gebreken moet voorzien. Met bijzondere
voortvarendheid wil het Amerikaanse
Bureau voor het Mijnwezen binnen tien
jaren zo ver zijn, dat men de delfstoffen
op grote schaal zal kunnen winnen.
In onze ti.jd van ontdekkingen in de
ruimte moeten we toch ook gelegenheid
vinden om onze eigen aarde wat beter
te leren kennen en gebruiken, zo meent
Edward Grawford, de woordvoeder van
dit Amerikaanse bureau Tot nu toe
heeft d^ techniek de mens slechts toe
gestaan om in ondiep water dicht bij
de kust te werken. Zo winnen de Ame
rikanen en de Japanners tin en ijzer uit
hun kustwater, in Zuid-Afrika speurt
m:n naar diamanten en in Indonesië
naar tin. Australië en India halen ijzer
erts van de zeebodem voor de kust weg.
Nocit echter hebben deze winningen
werkelijk grootse resultaten opgeleverd.
Daarvoor moet men verder de zee op.
In het kader van 't tienjarenplan willen
de Amerikanen nu verschillende tech
nische uitrustingsstukken bouwen,
waarmee zij dan de zeebodem kunnen
veroveren. Het eerste hulpmiddel is een
bemand onderwatervoertuig, dat drie
honderd meter onder de zee-oppervlak
te op de zeebodem kan blijven liggen.
Deze „duikboot" moet zijn uitgerust
met een boor, die nog eens driehonderd
meter dieper kan boren. Wanneer deze
duikboot ergens is gestationeerd, zal een
schacht naar de oppervlakte moeten
worden gebouwd, zodat via liften de
onderzeese mijnwerkers naar de bodem
van de Oceaan kunnen worden getrans
porteerd Het moet volgens Grawford
mogelijk zijn in de nabijheid van de
mijn onder water woongelegenheid te
bouwen, waar de mensen een week kun
nen verblijven. Bij het zoeken naar de
delfstoffen en het uitstippelen van de
werkmethoden moet gebruik kunnen
worden gemaakt van onderwaterlabora-
toria, welke van de nieuwste snufjes
zijn voorzien.
In de komende tien jaren zal Amerika
voor dit doel tientallen miljoenen dol
lars moeten uitgeven. Maar het loont,
volgens Grawford, best de moeite. Nu al
hebben onderzoekingen van de marine
uitgewezen, dat de bodemschatten van
de Oceaan inderdaad iedere fantasie
overtreffen. Het gaat er maar om, dat
men de juiste hulpmiddelen kiest om
deze naar de oppervlakte te brengen.
Een belangrijk hulpmiddel zal de kern
energie zijn. Grawford verwacht, dat de
onderwater-werksteden zullen worden
uitgerust met kernreactors, welke naast
energie voor de mijnmachines ook licht
en warmte zullen leveren voor de bewo
ners van de onderwaterstad.
Vele honderden mankten van de gelegenheid gebruik om dc populaire arts en zyn gezin
geluk te wensen
S.V. TEXEL
Zondag werd Texel op het Boys-
terrein met 13 geklopt. Dit is altijd
een lastige wedstrijd, maar als we met
zo'n voorhoede de competitie inmoeten,
ziet het er angstig uit. Waarom Jan
Beerling en Henk Stiggelbout niet op
gesteld?
Oosterend 1-Texel 2 63.
De wedstrijd Texel jun.-Tex. Boys
jun. was nauwelijks het aankijken
waard Over het algemeen leek ons de
Boys beter. Het onpraktische gepeuter
kan nooit tot iets goeds leiden, terwijl
vooral het spelen van een wedstrijd
een genoegen moet zijn voor elke spe
ler, die zich dan ook geheel geeft.
A.s. zondag vermoedelijk Texel-
Helder Texel 2-SRC 2, ZDH 2-Texel 3.
Adsp. Texel-ZAP.
Woensdag allemaal trainen. Het is
wel nodig, dat hebben we gemerkt. Dus
niemand mag ontbreken.
TEXELSE BOYS-NIEUWS
De zondag gespeelde oefenwedstrijd
van Boys 1 tegen Texel 1 eindigde na
een sportieve strijd in een 31 over
winning voor de Boys.
Voor rust nam Texel de leiding, doch
Aad Boogaard bracht voor theetijd de
partijen weer op gelijke voet.
Na de rust werd de strijd wat feller,
met de Texel-voorhoede veel in de aan
val, doch de Boys-achterhoede toonde
dat zij nu vaster in hun schoenen staat
dan in het begin van de competitie. Wel
waren er enige hachelijke ogenblikken,
doch doelpunten kwamen er aan die
kant niet uit.
De Boys-voorhoede stelde door snelle
tegenaanvallen de Texel-achterhoede
verschillende keren voor grote proble
men, wat na een kwartier het 2de doel
punt opleverde. Het derde van de Boys
werd gescoord door een achterspeler
van Texel. Na een gedwongen lange
rustperiode was C. Maas weer eens van
de partij. Aan de geblesseerde voet
werd door hem niet meer gedacht, en
hij nam zeer aktief zijn aandeel in de
strijd.
De junioren van Texel en de Boys
gaven elkaar mets toe. Deze wedstrijd
eindigde in een 22 gelijk spel.
Het programma voor zondag wordt
vrijdag bekend gemaakt.
Willen de junioren er om denken dat
vrijdagavond om 6.30 uur getraind
wordt onder leiding van de heer Hoebe.
De wedstrijd van zondag toonde wel dat
jullie best kunnen voetballen, maar dat
bij een paar jongens het uithoudings
vermogen nog gering is.
De senioren zijn er natuurlijk alle-
Iedereen die een sigaret opsteekt, verricht een magische handeling. Hij doet
iets dat hem calorieën noch vitaminen verschaft, maar dat hem desondanks een
onbeschrijfelijke bevrediging geeft. Tot 1950 genoot hij die bevrediging onge
stoord. Sindsdien hebben doktoren, professoren en comité's het roken tot een
onderwerp van discussie en van kritiek gemaakt. Het maandblad Readers
Digest is zelfs een ware kruistocht tegen het roken begonnen.
Committee ter harte zullen nemen is
Terwijl u deze regelen leest, legt in
Amerika een indrukwekkend comité
de laatste hand aan een nieuw rapport
over de invloed van het roken op de
gezondheid, een rapport dat u over een
paar weken zelf zult kunnen lezen. Dat
comité is het U.S. Surgeon General's
Advisory Committee on Smoking and
Health. Behalve de Surgeon General
zelf, dr. Luther L. Terry, die een pijp
rookt, zijn leden o.a. di. Charles Le
Maistre, directeur van het Woodlawn
Hospital in Dallas, eveneens pijproker,
professor dr. Louis F. Fieser, hoogleraar
in de organische chemie in Harvard en
sigarettenroker en dr. J Jacob Furth,
beroemd patholoog, die het op de sigaar
houdt. Dat neemt niet weg dat volgens
ieders verwachting, het eindrapport
van het comité wel enige hartige waar
schuwingen aan het adres der rokers
zal bevatten.
Het ligt voor de hand dat de tabaks
industrie ook zelf niet met de handen
in de schoot is blijven zitten. Kwekers
en fabrikanten hebben het Tobaccc
Industry Research Committee opgericht,
dat precies hetzelfde doet als al die
andere comité's namelijk zoeken of er
verband is tussen gezondheid en roken.
De tegenstanders zeggen dat dit comité
niet „objectief" is, ofschoon ze daarvoor
tot nu toe nog geen bewijs hebben aan
gevoerd. Een ander verwijt is dat de
tabaksindustrie meer geld uitgeeft aan
reclame dan aan wetenschappelijk on
derzoek. Onderzoek is echter niet alleen
een kwestie van geld. Wanneer men
capabele onderzoekers en adequate
apparatuur bij elkaar heeft gebracht,
heeft het weinig of geen zin het aantal
onderzoekers of de apparatuur te ver
dubbelen alleen om er meer geld aan
uit te geven!
Het is interessant nog eens in de
herinnering terug te roepen hoe en
waarom al deze beweging om het roken
is begonnen. Een der ziekten, die in de
loop der laatste decenniën sterk in fre
quentie zijn toegenomen, is de iong-
kanker. Het is niet de enige: ook hart
ziekten en wel speciaal ziekte van de
kransslagader bewegen zich in op
waartse lijn. Nu is deze laatste een ty
pische ziekte van mensen die teveel
van het goede krijgen, in dit geval van
rijk en vet eten. Het is zeer aanneme
lijk, dat ook de longkanker een gevolg
kan zijn van dingen die men teveel
krijgt. Sommige geleerden menen dat
wij teveel uitlaatgassen van auto's bin
nen krijgen en voeren als bewijs van
hun stelling aan dat er meer longkan
ker voorkomt in de steden dan op het
platteland. Anderen geven de schuld
aan de tabak en leggen de resultaten
van onderzoekingen en laboratorium
proeven ten bewijze hunner stelling op
tafel.
Of de rokers eventuele waarschuwin
gen van het Surgeon General's Advisory
een andere zaak. Tot nu toe is na elk
rapport de omzet in sigaretten tamelijk
scherp gedaald, om zich daarna weer
snel te herstellen. In feite gebeurt er
telkens hetzelfde wat u na een vlieg
ongeluk ziet: een aantal mensen zeggen
hun reeds geboekte passage af of nemen
zich voor niet meer met een vliegtuig te
reizen. Na enkele weken is dan de curve
van de boekingen der luchtvaartmaat
schappijen weer normaal. Toch hebben
er wel veranderingen van betekenis
plaats gevonden in de enorme rokers-
„marktMen rookt niet minder, maar
men rookt wel andere sigaretten. Een
van de opvallendste en waarschijnlijk
blijvende gevolgen is de reuzezwaai
naar de filtersigaret
In verschillende Europese landen, in
Amerika, Australië en Zuid-Afrika
vormen de filtersigaretten al meer dan
driekwart van het totale verbruik.
Alles wijs er op dat dit aandeel in de
komende jaren nog groter gaat worden.
In ons land is bovendien gebleken dat
het percentage filterrokers in de hogere
welstands (ontwikkelings) groepen be
duidend groter is dan in de lagere.
Sommige anti-rokers hebben zich met
enige felheid tegen de filtersigaret ge
keerd. Ze zeggen dat het filter een
ipseudo-bescherming is, die de roker
een vals gevoel van veiligheid geeft.
Maar het is een algemeen, ook door de
tegenstanders erkend feit, dat het laat
ste eindje van de sigaret de gevaarlijke
verbrandingsprodukten gedeeltelijk op
vangt en dat, hoe effectiever dit „peuk
je" werkt, hoe meer van dit bij-pro-
dukten worden tegengehouden. De fil
terfabrikanten hebben in feite niets
anders gedaan dan proberen het „op-
vangvermogen" van de peuk te vergro
ten. Door tal van proeven is aangetoond
dat ze daarin voor een groot deel zijn
geslaagd. Dr. Cuyper Hammond, van
het Amerikaanse Kankerinstituut, con
stateerde in een studie over ziekte en
doodsoorzaken van 1 miljoen Ameri
kaanse burgers, dat filterrokers minder
hoesten dan de rokers van gewone siga
retten.
De verandering in de voorkeur der
rokers is ook van een geweldige econo
mische betekenis. Alleen ql in de Ver
enigde Staten leven 750.000 boeren en
hun gezinnen en ruim drie miljoen in
dustrie-arbeiders en tussenhandelaren
met de hunnen van de tabak. Er is een
goede kans dat de filtersigaret deze
reusachtige industrie voor achteruit
gang zal kunnen behoeden. Dr. Ian G.
Macdonald, een chirurg in Los Angeles,
heeft overigens gezegd: roken als kal
merend middel is voor de meeste men
sen een stuk heilzamer dan het gebruik
van pillen en poeders (z.g. tranquilizers)
Overmatig bezorgd maken de mensen
in de tabaksindustrie zich dan ook nog
niet.
Herman van Wuizel.
maal om half acht. Voor het eerste zijn
alle kansen weer aanwezig. Callantsoog
zag kans om leider Petten met 32 te
verslaan. Het hoofd koel houden dus,
en gewoon doorgaan (met winnen!).
Maandagavond 13 januari om 8 uur
in De Zwaan allemaal present.
S.V. DE KOOG
De Koog 1-AGSV 1 2—8.
Direct na de aftrap zette AGSV een
hevig offensief in. De eerste 20 minuten
werd De Koog voor grote problemen
gezet. Er moest krampachtig worden
verdedigd, wat evenwel AGSV er niet
van weerhield 3 doelpunten te scoren.
AGSV speelde vrijer dan De Koog en
het plaatsen ging veel sneller. Maar De
Koog zat met helemaal stil. Bij enkele
uitvallen werd de achterhoede van
AGSV behoorlijk op proef gesteld. Er
werd echter steeds op tijd ingegrepen,
zij het soms met enig geluk. Bij een te
harde tackel moest de scheidsrechter 'n
penalty toekennen, die evenwel niet
werd benut. Het te slappe schot wist de
AGSV-keeper makkelijk te stoppen. Na
de twintigste minuten ging AGSV het
tempo wat verminderen en De Koog
kreeg nu meer kansen en zette een
offensief in. In de 23e minuut werd
door De Koog juist naast geschoten. Bij
een tweede poging van Van der Slikke
wist de keeper, hoogopspringend, de bal
weg te stompen, maar Gery Eelman
stond gereed en plaatste de bal in het
doel: 31. Bij een hoge trap van AGSV
verkeek Ipenburg zich en de midvoor
plaatste de bal in het lege doel: 41.
In de 32e minuut glipte Gery Eelman
door de verdediging en werd het 42.
Hierna ging AGSV weer beter spelen
en wist het middenveld te beheersen.
In de 38e minuut wist de linksbinnen
de scoren en even voor de rust boog de
linksbinnen van AGSV de ingeschoten
bal om en de keeper van De Koog was
een geslagen man: 62 voor AGSV.
Tijdens de rust ging de scheidsrechter
vermanend rond en waarschuwde dat
er te hard werd gespeeld op het gladde
veld. Dat hielp AGSV had na de rust
het heft weer geheel in handen en in
de derde minuut was het al raak. De
AGSV midvoor kopte hoog over Ipen
burg in het doel en in de zevende mi
nuut knalde de vrijstaande linksbinnen
uit een strafvoorzet ineens in. Hierna
geloofden beide partijen het wel. De
strijd was gestreden. In de resterende
minuten gebeurden er geen schokkende
dingen meer. Bi] de 82 staiyï bleef
het. De vier invallers hebben zich goed
geweerd, vooral Piet Douma. Theo
Kooiman moest uitvallen. Hopelijk is
hii spoedig weer hersteld.
De adsoiranten speelden thuis tegen
ZDH en verloren met 31 Tot de rust
een sterk aanvallend ZDH, dat op een
10 voorsprong kwam Na de rust
erst een gelijk opgaande strijd, waar
bij De Koop op 11 kwam, maar daar
na was ZDH sterker en wist nog twee
loelpunten te scoren.
S.V.O.-NIEUWS
De adspiranten van S.V.O. ontvingen
zaterdag Texel b. Dat ze nog een 22
elijk soel wisten te bereiken, pleit
voor het volhouden van SVO Als je
met 9 man moet spelen, valt het ook
niet mee. Waar waren de twee afwezi
gen?
Het eerste speelde een leuke en
vriendschappelijke wedstrijd tegen
Texel 2. Oosterend was voor de rust
sterker en voerde de stand op tot 61.
Maar toen lieten ze Texel komen en
werd het nog 63.
Zondag a.s.: Tex. Boys 2-SVO 2.
Oosterend 1 is weer vrij. Vanavond
allemaal weer trainen.
Woensdag 29 januari krijgen we de
film Benfica-Real Madrid, de bekende
cup-finale en een film over voetbal
training in Duitsland.
Vrijdag vergadering
OOSTEREND DOET MEE!
Vrijdagavond zal de feestcommissie
van Oosterend zich tijdens een openbare
vergadering in „Het Wapen van Am
sterdam" beraden over haar aandeel in
de feesten ter gelegenheid van het 550-
jarig Texels Stadsrecht. Van het groot
ste belang is het dat zoveel mogelijk
Oosterenders aanwezig zijn. Ieders
medewerking is noodzakelijk. Oosterend
zal zijn goede naam op het gebied van
de feestviering weer hoog moeten hou
den!
Tijdens dc vergadering zullen enkele
bestuursleden worden gekozen om te
voorzien in enige vacatures. (Zie adver
tentie vrijdag).
TEXELSE MARKT
Aangevoerd maandag 6 januari 1964:
13 schapen 110135; 4 rammen 150
175; 7 nuka's 125—180; 1 geit 40.