(fro en "ZwartsJexels in het karL,
Dit jaar ongekend hoge
graanopbrengst
Drijvende boortoren komt
binnenkort naar Waddenzee
Uniek bedrijf voor Texel
Fa. J. Kiljan vervaardigt concourswagens
Over Veilig Verkeer
Links uitwijken bij
ingehaald worden
ENSDAG 15 SEPTEMBER 1964
78e JAARGANG No. 7W5
Uitgave N.V. vJi. Lungeveld de Roojj
Postbus 11. - Den Burg, Texel - Tel. 2058
[edaktie: Harry de Graaf, WiUiehninalaan 33,
Den Burg, tel. 2058, 's avonds 2382.
Verschijnt dinsdags en vrjjdags.
Bank: Rotterdamse Bank; Coöp. Boerenleen
bank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ2,65 p. kwart
30 ct. incasso. Advertenties: familieberichten
14 ct. p. mm.; andere advert. 12 ct. p. mm.
Het is in veel gevallen een kwalijk
ding. dat we zo erg gauw aan de dingen
wennen en geen verwondering meer
kennen. Dat is al zo in het gewone le
ven. Alle luxe en welvaart van deze tijd
aanvaarden we als de gewoonste zaak
van de wereld. Het lijkt me goed om
hierbij direct op te merken, dat ik, wan
neer ik hier spreek van „luxe en wel
vaart" dit vooral zie ten opzichte van
volken in andere landen en werelddelen.
Waarom ik hierboven sprak van een
kwalijk ding? Omdat ik geloof, dat een
leven, waarin nooit meer iets is van
verwondering het gevaar loopt een
saai, vlak en „zuur" ieven te worden.
Het lijkt me toe, dat verwondering één
van de voorportalen van dankbaarheid
is.
In dit artikeltje wil ik eens een paar
dingen noemen op het gebied van de
landbouw, waar we misschien wel eens
even van hebbn opgekeken, maar die
we toch heel gauw als de gewoonste
zaak hebben beschouwd.
Vervanging van handwerk
door machinewerk
Een paar weken geleden schreef ik
in deze rubriek: „De oogst is een kwes
tie van machines geworden" Ik werd
daar kort geleden nog eens goed met de
neus opgedrukt. Ons werk bracht ons
op een bedrijf, waar die dag begonnen
werd met de oogst van tarwe, 's Mid
dags om half twee werden 2 maaidor
sers ingezet. Voor de bediening van elk
van deze machines is slechts één man
nodig. Deze zorgt er voor, dat het graan
van stengel af als gedorst graan in een
tank op de maaidorser komt. Is deze
tank vol, dan is één handbeweging vol
doende om dit graan in een daarvoor
ingerichte vrachtauto of wagen te bren
gen. Als de chauffeur van deze vracht
auto in één van de Texelse pakhuizen
komt zijn een paar handbewegingen
weer voldoende om het graan op te
slaan. Gp deze wijze zorgt de be
stuurder van de maaidorser en een
chauffeur er voor, dat een op het veld
staand gewas als verkoopbaar product
in de silo komt.
Toen ik, staande op één van deze
maaidorsers dit machtige werk bekeek
moest ik denken aan de lange rij wer
kers die onze grootvaders en over
grootvaders nodig hadden om dit zelfde
werk uit te voeren. En we kunnen aan
nemen, dat dit heel wat meer zweet
heeft gekost. De twee hiervoor genoem
de maaidorsers presteerden het om in de
bedoelde „namiddag" plm. 16 ha tarwe
te oogsten. Vóór het middernacht was
werd plm. 70.000 kg gedorste tarwe in
de silo opgeslagen. Eerlijk gezegd sta
ik hier even verwonderd van.
i j
Buitengewoon goed groeijaar
Een wel heel duidelijke illustratie van
de gunstige "groeiomstandigheden is de
uitspraak van een landbouwer: „Als ik
zelf de weersomstandigheden zou mo
gen bepalen zou ik het niet beter kun
nen doen dan deze zomer". En daar is
inderdaad wel reden voor.
De eerste gunstige indruk van de op
brengst van zomergerst - het belang
rijkste gewas op de Texelse landbouw
bedrijven - kan nu een definitieve uit
spraak worden. Hoewel zeker geen re
gel, werden in enkele gevallen opbreng
sten van 5.000 kg en nog iets meer per
bunder gehaald. En dat op grond, waar
in een droge zomer met de helft van
deze opbrengst genoegen moet worden
genomen. De kwaliteit van de grond
lijkt in zo'n jaar maar een heel geringe
rol te spelen.
O.g. was eerst wat pessimistisch over
de opbrensten van de' zomertarwe. Op
dit moment kunnen we echter zeggen,
dat ook dit gewas een record-opbrengst
heeft gegeven. In enkele gevallen komt
men tot opbrengsten van 5500 kg. droog
zaad.
Reeds eerder konden we vertellen, dat
DUITSERS WILLEN VUIL LOZEN
IN DE NOORDZEE
BONN Op de Nederlandse wadden
eilanden en aan de Duitse Noordzeekust
is schrik gezaaid door een plan, om het
vuil van het Ruhrgebied 's werelds
sterkst geïndustrialiseerde streek in
de Noordzee te gooien. Er gaat binnen
kort bij wijze van proef een schip met
een lading Ruhrafval huisvuil zowel
als afval van de fabrieken de haven
van Emden uit, om de hele zaak in zee
te dumpen.
De plannen zijn tot nu toe geheim
gehouden, zoals ook plannen om afval
uit Leverkussen met schepen de Nieu
we Waterweg uit te varen nog steeds
niet aan de openbaarheid zijn prijsge
geven. Het Hamburgse dagblad „Die
Welt" weet nu te melden, dat een offi
ciële commissie in het Ruhrgebied aan
het werk is, om de Noordzee tot vuil
nisbelt te verklaren.
de opbrengst van de voor pootgoed ver
bouwde aardappelen ver boven normaal
ligt.
De suikerbieten staan er veelbelovend
voor. Het bietengewicht ligt voor deze
tijd van het jaar flink boven het nor
male, terwijl ook het suikergehalte goed
is.
En tenslotte het grasland. Zelfs in de
periode, waarin de groei de meeste ja
ren stagneert, nl. de maand juli is geen
grasgebrek voorgekomen. Op diverse
bedrijven was men een paar weken ge
leden weer aan het kuilen. Niet als
gevolg van het feit, dat de wintervoor
raden onvoldoende zijn, maar pure
noodzaak door overmaat van gras.
Ik geloof, dat het goed is om ook in
dit geval even verwonderd te staan
over zoveel weelde.
Verbeterde
productieomstandigheden
We spraken met een veehouder, die
sinds kort op zijn door de ruilverkave
ling klaar gemaakte kavel zit. Een ge
sprek, dat je als iemand, die enigszins
bij dit werk betrokken bent, goed doet.
Het rundvee en de schapen liepen in
de prachtige nieuwe weiden, die nu al
len in de onmiddellijke nabijheid van
het bedrijfsgebouw liggen. Enthousiast
vertelde de boer ons over de grote voor
delen van een aaneengesloten ligging
van het bedrijf en een goede vorm van
de percelen. Voorheen was het verwei
den van de koeien een karwei, waar
mee Je met de bijkomende werkzaam
heden een dag mee bezig was. Nu zet
je het hek open en het vee verweidt
zichzelf. De gunstige grasgroei had het
mogelijk gemaakt nog een grote opper
vlakte van het nieuw ingezaaide gras
land te maaien voor de graskuil. Voor
heen betekende dit een gesleep van ver
re afstand met een vrachtje gras en
meermalen over percelen van collega's.
Nu is het 'n kwestie van minuten om 't
gras op de bestemde plaats te brengen.
Als gevolg van de verspreide ligging
had deze veehouder nog nooit de kans
gehaa om in voorjaar en najaar de
melkkoeien overdag in de wei te heb
ben en 's nachts weer op stal te halen.
Dit gaat deze herfst zeker gebeuren.
Ik weet, dat niet iedere veehouder zo
veel profiteert van het werk van de
ruilverkaveling als de man met wie we
dit gesprek hadden. Maar het zijn er
in ieder geval heel wat. bij wie dit
wel het geval is. Denken zij er wel eens
aan welke voordelen deze hergroepe
ring van de percelen en kavels voor hun
bedrijf betekent? Of is er alleen maai
de gedachte; „Wat zal dit straks gaan
kosten?".
Wij vragen geen struisvogelpolitiek. We
behoeven echt niet te doen of de kosten
geen rol spelen. Maar ik geloof, dat er
in de eerste plaats reden is om blij ver
wonderd te zijn over een werk, dat dank
zij flinke subsidies van de overheid,
kundige begeleiding van overheidsper
soneel en een over het algemeen royale
medewerking van alle betrokkenen tot
stand kon komen.
BRAND BIJ KEIJSER CO.
Vrijdagmiddag omstreeks vijf uur is
er door kinderspel een oliebrandje ont
staan in het pakhuis van Keijser Co.
aan de Burgwal te Den Burg. Enkele
jeugdige knaapjes uif de buurt waren
in de opslagruimte van de schuur met
lucifers aan het spelen. Plotseling sloeg
het vuur in een plasje olie onder een
petroleumvat. Een van de personeels
leden van Keijser Co. bestreed de
vlammen met een schuimblusser en de
brand was snel gëblust. Hoewel de
brandweer snel ter plaatse was, was er
voor de spuitgasten geen werk meer.
De schade was miniem.
WEDEROM EEN HOGE
ONDERSCHEIDING
De ram, waarmee de heer P. Verberne
op de Texelse schapenfokdag de kam
pioenstitel verwierf, heeft tijdens de
nationale tentoonstelling voor varkens
en schapen in Den Bosch een hoge be
kroning gekregen. De ram heeft in het
totaal twee keer de hoogste onder
scheiding op Texel in de wacht weten
te slepen.
WAALDERSTRAAT AFGESLOTEN
Vanaf heden (15 september) is de
Waalderstraat, in verband met werk
zaamheden aan de riolering voor onbe
paalde tijd afgesloten voor alle verkeer.
EXTRA VUILNISOPHAALDIENST
KOMT TE VERVALLEN
De extra rit van de vuilnisophaal
dienst op vrijdag komt na 18 september
te vervallen.
SCHAAKCLUB „EN PASSANT"
Woensdag begint de competitie voor
het seizoen 1964/ 65. Er wordt gespeeld
in „De Oranjeboom", aanvang 's avond
8 uur. Nieuwe leden en belangstellenden
zijn van harte welkom.
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ZUIGELINGEN
Woensdag 16 september worden de moeders
van de buitendorpen verwacht op de volgende
uren:
Den Hoorn: 13.00—14.00 uur; Oosterend:
en De Waal 14.00—15.00 uur; De Cocksdorp
en Eierland 15.00—16.00 uur; De Koog 16.00
tot 17.00 uur.
INGEKOMEN PERSONEN
Eelke G. Bouwman met gezin, van
Rotterdam, Hontenissestraat 44. naar
Den Burg, salonwagen aan de Beatrix-
laan; Margaretha Blok, van Rotterdam,
Vnjlandtstraat 70 naar De Koog, Ruijs-
laan 35; Hans Berlingen, van Heem
stede, Rijnlaan 6 naar E 38; Jan Steen,
van Leek, Borglaan 9 naar W 63; Cor
nelia W. Glasbergen, van Katwijk, Tor
tellaan 15 naar Oosterend, Botterstraat
11; Hillegonda van Meerveld ev. Van
Veen, van Amsterdam, Zunderdorp,
Kerklaan 2hs naar Den Burg, War
moesstraat 24; Christina M. J. Thijssen
ev. Witte, van Rotterdam a.b. „Maria",
Sophiakade 34b naar Den Burg, Molen
straat 67; Jan J. J. de Boer, van War
mond, Mrg. Aengenetlaan 1 naar Den
Burg, Molenstraat 18; Aant J. Betsema,
van Leusden, Vlooswijkseweg 5 naar
Den Burg, Schilderend 111; Maria Smit,
van Heerlen, Imstenrade 5 naar Molen
straat 37, Den Burg; Eowut Stiekema,
van Alkmaar, Wiardi Beckmanstraat 33
naar Den Burg, Molenstraat 59.
Waarschijnlijk enig in West-Europa
Sinds een jaar vervaardigt de fa. J.
Kiljan in Den Burg een concourswagen
voor de paardensport. Uit liefhebberij
ontstond een internationaal bekend
wordende „industrie".
Hobby
Zonder de gedachte dat hun show- of
concourswagen eens tot ver over onze
grenzen bekendheid zou krijgen, begon
nen de heren Kiljan, senior en junior,
op een goede dag naar eigen idee een
wagentje te construeren. Al spoedig
bleek dat er zeer veel liefhebbers voor
waren. In een jaar tijd groeide hun
hobby uit tot een belangrijk onderdeel
van de smederij. Alle onderdelen, be
halve de wielen en het hout, worden
door deze handige mensen zelf gemaakt.
In het totaal zijn er tot nu toe achttien
karretjes verkocht, vreemd genoeg nog
geen op Texel, maar aan de vaste wal
en in het buitenland. De wagentjes wor
den in twee maten geleverd: een voor
paarden en de ander voor pony's. On
langs kreeg de heer Kiljan opdracht om
een wagen te bouwen met een hoogte
van slechts 67 cm.
De heer Kiljan jr. vertelde ons, dat
het bednjd op het ogenblik waarschijn
lijk het enige in West-Europa is. dat
deze concourswagens bouwt. Voor de
oorlog werden ze ook in Engeland ver
vaardigd, maar daar ligt de produktie
sindsdien volkomen stil. Nu is er de
laatste tijd op internationale schaal
vraag naar concourswagens en de fa.
benut.
Op het moment zijn er onderhandelin-
Op het moment zijn er onderhandelin
gen gaande met een firma in Zuid-
Afrika, die daar meerdere van deze
karretjes wil verkopen. Ook in
Duitsland toont men grote interesse.
De wagens zijn door mensen uit het vak
gekeurd en zij waren zeer enthousiast.
De heer Kiljan heeft nu plannen voor
het vervaardigen van een kar, speciaal
voor het vervoer van paarden.
Niemand zou vermoeden, dat in
de kleine smederij van de fa. Kiljan
een bedrijf met een internationale be
kendheid is gevestigd.
Zoals wij reeds eerder berichtten,
heeft de Amerikaanse oliemaatschap
pij Placid International Oil Company
besloten in de Waddenzee naar olie
en aardgas te gaan zoeken. Vast
staat,, dat op verschillende plaatsen
een proefboring zal worden uitge
voerd, waarbij gebruik zal worden
gemaakt van tot dusver in Europa
volkomen nieuw materiaal. De maat
schappij beschikt namelijk over een
drijvende boortoren. Het is een bij
zonder omvangrijke installatie, die
onlangs de oceaan is overgesleept en
voorlopig in de Rotterdamse haven is
afgemeerd.
Op bovenstaande foto ziet men het
reusachtige vaartuig, dat de naam
„Bill Dordan" voert. De lengte be
draagt ruim zeventig meter, de
breedte 20 meter. Op de afbeelding
ziet men de Bill Dordan met neerge
laten boortoren. In deze „rusttoe
stand" is het vaartuig twintig meter
hoog, en kan door sleepboten naar
alle plaatsen op aarde worden over
gebracht. Omdat het gevaarte een
diepgang van vijf meter heeft, moet
op de plaats waar men wil gaan bo
ren nog minstens zes meter water
staan. Wanneer de drijvende instal
latie omstreeks 1 oktober naar zijn
eerste nog niet precies bekende
hoorplaats is overgebracht, wordt het
geheel stevig verankerd. Daarna
wordt de boortoren omhooggetrok
ken, waardoor het geheel ruim veer
tig meter boven de waterspiegel uit
steekt.
Door middel van een advertentie
campagne heeft de Amerikaanse
maatschappij in verschillende plaat
sen rond de Waddenzee, waaronder
ons eiland, arbeiders aangeworven.
Totaal ongeveer dertig krachten, die
het aan boord gelegerde Amerikaan
se vakpersoneel behulpzaam moeten
zijn. Alles wat tot de omvangrijke
installatie behoort, die voor het doen
van een proefboring nodig is, is aan
boord. Voor de bemanning zijn er
geriefelijke verblijven, air-conditio-
ned en beveiligd tegen ontploffings
gevaar. Voor de aandrijving van de
machinerieën zijn drie dieselmotoren
met een totaal van 2625 pk. inge
bouwd Deze motoren zijn gekoppeld
aan generatoren van elk vijfhonderd
kilowatt. Met de opgewekte elektrici
teit worden o.a de motoren aange
dreven, die de boorbeitel moeten la
ten draaien. Ook de hijsinstallatie
wordt elektrisch aangedreven. Dat
deze hijsinstallatie een aanzienlijk
vermogen moet hebben, blijkt uit de
maximum diepte, die met deze drij
vende boortoren kan bereiken: vier
tot vijf kilometer. Aan boord is
voorts een noodverlichtingsvoorzie
ning aangebracht en er zijn tanks die
de ca. 7000 liter slijpvloeistof bevat
ten. Van de zijde van de maatschap
pij vernamen wij, dat de kansen op
succes bij het boren, zeer groot wor
den geacht. Overigens stelt de Placid
International meer prijs op aardolie
dan aardgas.
ZONDER COMMENTAAR
In de Engelse stad Huddersfield heeft
een kapper zijn tarieven met 10 procent
verhoogd, omdat het aantal bezoekers
van zijn zaak minder wordt. De oorzaak
hiervan is, dat vele jongelui, die de
Beatle-haardracht imiteren, hun haren
langer laten groeien.
RECTIFICATIE
Door een vergissing onzerzijds was
de opgave van de zondagsdienst van de
doktoren in de editie van vrijdag 11
september niet juist. In plaats van dok
ter Coutinho nam dokter Van Loon de
zondagsdienst waar. Hiervoor onze ex
cuses. Red.
HOOG WATER
Hoog water ter rede van Oudeschild
15 sept. 1.22 en 13.39; 16 sept. 2.33 en 14.57;
17 sept. 3.57 en 16.22; 18 sept. 5.23 en 17.43;
19 sept. 6.38 en 18.54.
Aan het strand ongeveer een uur eerder
hoog water.
Zou de man, die door de grote zwarte
auto naar de middenberm wordt ge
drukt, zijn wagen nog in bedwang kun
nen houden? Het is te hopen van wel,
anders wordt er weer een middenberm
ongeluk aan de lange lijst toegevoegd.
Veel van dergelijke ongelukken op de
autosnelwegen vinden er hun oorzaak
in, dat inhalende auto's van de weg
worden gedrongen door plotseling naar
links uitwijkende voertuigen.
„Links uitwijken bij ingehaald wor
den" is één van de ernstige fouten, die
het Verbond voor Veilig Verkeer en de
Surveillance-groep Auto Snelwagen van
de Rijkspolitie (beter bekend als de
„witte Porsche patrouilles")' in hun ge
zamenlijke Actie Zwarte Zes bestrijden.
Om ongelukken te voorkomen, is het
noodzakelijk alvorens men gaat inhalen
er zich door middel van zijn spiegels
goed van te overtuigen, dat de achter
liggende linkerweghelft vrij is.
BOOTDIENSTREGELING T.E.S.O.
Texel-Den Helder v.v.
Werkdagen:
v. Texel- 6.00 7.00 8.00 9.00
10.00 12.00 14.00 15.00
16.00 17.00 18.00 20.00
v. Den Helder: 6 30 7.30 8.30 9.30
10.30 12.30 14.30 15.30
16.30 17.30 19.00 20.30
Zon- en algem. erk. chr. feestdagen:
v. Texel: 8.00 9.00 10.00 12.00
15.00 16.00 17.00 18.00
20.00
v Den Helder: 8.30 9.30 10.30 12.30
15.30 16.30 17.30 18.30
20.30