Cjroen 'warL-Jexels in het harL,
Fuikbrug raakte defect
Stagnatie op
zondagochtend
't Amateurtje bracht voor de
tweede maal „Goud Aaltje
Vergadering van de raad
AGENDA
Weer goede prestaties
Waalder spelers
van
Elektrische dekens
LAf
4DBOUW
an VEI
:TEELT
Kopziekte: plaag voor diverse bedrijven
DINSDAG 27 OKTOBER 1964
78e JAARGANG No. 7907
TEXELSEW'COURANT
Uitgave N.V. v/h Langeveld de Rooü
Postbus 11 - Den Burg, Texel - Tel. 2058
Redaktie: Harry de Graaf, Wilhclminalaan 33,
Den Burg, tel. 2058, 's avonds 2382.
Verschijnt dinsdags en vrQdags.
Bank: Nederl. Middenstandsbank; Coöp. Boe
renleenbank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ2,65 p.
kw. -f- 30 ct. incasso. Advert: familieberichten
14 ct. p. mm.; andere advert. 12 ct. p. mm.
iiiiiiiiiiiiiiii
lllllillllllllli
Zondagochtend deed zich een storing
voor in het mechanisme van de brug in
de fuikhaven van 't Horntje. Het ge
volg was dat de „Marsdiep" enige tijd
buiten gebruik was, waardoor TESO
zich gedwongen zag „De Dageraad" in
te schakelen. Dit schip heeft de dienst
Texel-Den Helder cén keer gevaren.
Vrij spoedig slaagde men er in het de-
fekt aan de brug te herstellen, waarna
verdere moeilijkheden uitbleven.
De storing trad op toen de „Mars
diep", die om half negen uit Den Hel
der was vertrokken, in het Horntje af
meerde. Toen het mechanisme werd in
geschakeld, dat de brug in de fuik naar
beneden doet zakken, zakte het ge
vaarte slechts één meter en bleef toen
aan een zijde hangen. Er werd nog en
kele malen geprobeerd maar vergeefs.
De brug scheen telkens op een of an
der obstakel te stuiten en bleef onwrik
baar omhoog Het gevolg was dat de
auto's de „Marsdiep" niet konden ver
laten. Toen men zag dat men er niet
direct in zou slagen het defékt te ver
helpen, werden de passagiers in de ge
legenheid gesteld van boord te gaan op
een wat ongebruikelijke wijze, n.l. via
het wegdek van de brug dat in de
hoogst mogelijke stand ongeveer uit
komt ter hoogte van de passagiersuit
gang van het schip. Een bijzonder ge
lukkige omstandigheid was het dat
door de zondagochtend slechts enkele
passagiers en drie auto's aan boord
waren. Besloten werd „De Dageraad"
in de vaart te brengen om tenminste
voor zondag de dienst te onderhouden.
Dat betekende, dat men zo spoedig
mogelijk acht personeelsleden moest
verzamelen. In betrekkelijk korte tijd
had men de nodige mensen bijeen,
waardoor „De Dageraad" met een flink
aantal auto's en passagiers kon vertrek
ken. Een andere mogelijkheid was er
IJZEREN VAT EXPLODEERDE
OUDESCHILD De heer E. Slaman
is donderdag aan een groot gevaar ont
snapt, toen een ijzeren vat, dat hij
aan het bewerken was, explodeerde.
De heer Slaman was achter zijn sme
derij in de De Ruyterstraat bezig twee
ijzeren hoepels, die rond het vat waren
aangebracht, door te branden met een
accthyleenvlam. In de tank bevond
zich een kleine hoeveelheid zeer brand
bare verdunning.
Door de warmte ontstond een ideaal
knalgas, dat bovendien onder druk
kwam, ómdat was verzuimd de dop van
het vat te verwijderen. Toen de heer
Slaman de tweede ring bijna had door
gebrand, ontstak het mengsel en barst
te het vat uit elkaar. Een daverende
klap weerklonk en een metershoge
steekvlam schoot op. Door de lucht
druk werd het houten voorschot van
een schuurtje vernield en sprongen
verschillende vensters van de smederij
aan scherven. De steekvlam had zelfs
schroeiplekken nagelaten op de bijna
drie meter hoge dakgoot van de smede
rij. Wonder boven wonder mankeerde
de heer Slaman niets. Alleen waren zijn
oren wat al te zeer op de proef gesteld,
waardoor hij enkele uren lang doof
bleef.
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ZUIGELINGEN
Woensdag 28 oktober worden de moeders
van de buitendorpen verwacht op de volgende
uren:
Den Hoorn: 13.00—14.00 uur; Oostcrend:
en De Waal 14.00—15.00 uur; De Cocksdorp
en Eierland 15.00—16.00 uur; De Koog 16.00
tot 17.00 uur.
HOOG WATER
Hoog water ter rede van Oudeschild:
27 okt. 0.07 en 12.41; 28 okt. 0.47 en 13.33;
29 okt. 1.48 en 14.51; 30 okt. 3.15 en 16.25;
31 okt. 4.57 en 17.59.
Aan het strand ongeveer een uur eerder
hoog water.
GRONDSPECULATIE VOOR
V.A.R.A.-TELE VISIE
In het programma „Achter het
nieuws" heeft de VARA-televisie vrij
dagavond de grondspeculatie door de
Larense zakenman Th. A. van Lamoen
ter sprake gebracht. De VARA vond
het verwerpelijk, dat de regering der
gelijke speculaties toestaat.
HANDELSREGISTER
Onder nieuwe inschrijvingen in het
blad „Handelsbelangen" lazen wij:
Kleinhandelaren
„De Oude Kruik", Texel, De Koog,
Ruigedijkseweg K 10 b. Kleinh. in
antiquiteiten. E.: R. Tielemans-Steen-
kist.
trouwens niet geweest, want de „Konin
gin Wilhelmina" ondergaat op het
ogenblik een dokbeurt. Koortsachtig
bleef men intussen pogingen doen de
vastgelopen brug weer in beweging te
brengen. De heer L. J. Weijdt was ter
plaatse verschenen en ook directeur M.
C. de Gorter, maar het was de electri-
ciën H Visser, die precies om kwart
over elf de fout ontdekte: een defekte
schakeling in het elektrische mechanis
me van een der fuiktorens. Het bleek
zeer eenvoudig te zijn de storing op te
heffen, zodat tot opluchting van de om
standers de burg weer geheel kon wor
den neergelaten.
Een soortgelijk mankement deed zich
ook in de afgelopen zomer voor. De
oorzaak was toen de abnormale hitte,
waardoor de bruggen zover waren uit
gezet dat ze vastliepen. Toen werd
heel wat meer ergernis en oponthoud
veroorzaakt dan zondagochtend.
Dinsdag 27 oktober
Den Burg, avondbezoek tentoonstelling „In
brons bestendigd" in de RHBS, 7.30 uur en
8.30 uur.
Den Burg, Oudercommissie St. Jozefschool,
Ouderavond in Casino.
Woensdag 28 oktober
Den Burg, De Zwaan, R.K. Vrouwengilde,
mevr. Backer-Brecd, voordrachtkunstenares.
Donderdag 29 oktober
Den Burg, City-theater, Huishoudelijke voor
lichting, Zuiveldemonstratie.
De Waal, Dorpshuis, 15.00 uur Herv. Vrou
wenver., verkoopdagen t.b.v. N.H. Kerk.
Vrijdag 30 oktober
De Waal, Dorpshuis, 15.00 uur, Herv. vrou
wenver., verkoopdagen t.b.v. N.H. Kerk.
Oudeschild, Oudercommissie o.l.s Oudeschild,
Ouderavond.
Zaterdag 31 oktober
Den Burg, M.A.B.-club, snertrit.
Den Burg, Dorpshuis, dia-vertoning voor de
bejaardensociëteit.
DE WAAL Zoals bekend rekenen
wij de vereniging ,,'t Amateurtje" te De
Waal tot een der beste toneelgroepen
van ons eiland. Door het kiezen van
geschikte stukken en het voorbeeldig
enthousiast spelen daarvan, heeft de
vereniging zich een zeer goede naam
verworven. Ook zaterdagavond, toen
't Amateurtje voor de tweede maal het
boerenstuk „Goud Aaltje" voor het
voetlicht bracht in het dorpshuis „De
Wielewaal", werden de vele belang
stellenden niet teleur gesteld. Het was
overtuigend toneelspel, door acht spe
lers gebracht, waarvan er vier nooit
eerder waren opgetreden. Dit laatste
dient zeker in aanmerking te worden
genomen, wanneer men het spel van de
verschillende medewerkers aan een kri
tische beschouwing wil Jonderwerpen.
Deze vier nieuwelingen leverden veel
belovende prestaties, maar bij enkelen
hunner was een tikje onwennigheid
merkbaar. Dit viel vooral op naast de
creaties van de hoofdrolspeelster en
ook de boerenknecht Niek, waar men
toneelspel van allure in herkende.
„Goud Aaltje" is een toneelspel in
drie bedrijven, geschreven door A.
Boere. Het is een „boeren" stuk, waar
in de steenrijke Aaltje de centrale fi
guur is. Zij is getrouwd met Marcus
van der Ploeg, die daardoor van arme
tierig keuterboertje tot hereboer is ge
worden. Aaltje heeft met haar geld, dat
ze erfde van haar vader Barend de
Vrek het kwijnende boerderijtje tot een
groot bedrijf doen uitgroeien. Dit hu
welijk, waarin de liefde nooit een rol
heeft gespeeld, is echter volkomen mis
lukt. Dat is vooral te wijten aan Aaltje,
die met ijzeren vuist het bedrijf leidt,
maar ook haar man en haar achttien
jarige dochter Marijke onder de duim
houdt. Ook het personeel, waaronder de
BINGO-AVOND UITGESTELD
DE WAAL De Bingo-avond van de
toneelvereniging 't Amateurtje, die ge
houden zou worden op zaterdag 7 no
vember, is uitgesteld. Dit in verband
met het optreden van de toneelgroep
te Den Burg voor de bejaarden en te
Oosterend. De eerst-volgende Bingo
avond wordt gehouden op zaterdag 28
november.
VERKOOPDAGEN HERVORMDE
ZUSTERKRING DE WAAL
DE WAAL Donderdag en vrijdag
houdt de Hervormde zusterkring te De
Waal weer de jaarlijkse verkoopdagen.
De dames hebben gedurende een jaar
allerlei fraaie handwerken gemaakt.
Degenen, die reeds eerder deze ver-
koopdagen meemaakten, zullen zeker
weer van de gelegenheid gebruik ma
ken om in het bezit te komen van een
of ander mooi afgewerkt stuk. Er is
een ruime keus. Ook zij die nooit eer
der deze verkoopdagen hebben meege
maakt. moeten beslist een bezoek bren
gen aan het dorpshuis „De Wielewaal"
Aan de verkoping zijn traditiegetrouw
enige attracties verbonden. De openings
tijden zijn 's middags van half drie tot
half zes en 's avonds vanaf half acht.
BAKKER'S IJZERHANDEL N.V.
rubri
ek voor
Omkr rcduklic
>«n
<1 var» tponln|jrii
knecht Stefaan, siddert voor Aaltje, die
om haar geld spottend Goud-Aaltje
wordt genoemd. Vrijwel ieder kijkt
werkeloos toe als de van alle menselijk
gevoel gespeende Aaltje de familie
Klaassens dwingt het huis te verlaten
dat haar bezit is. Wat de in verwach
ting zijnde Klazientje Klaassens ook
onderneemt. Aaltjes besluiten zijn niet
te wijzigen, door niemand. Grote be
roering wordt op de boerderij veroor
zaakt door de nieuwe knecht Niek, die
zich niets van Goud Aaltje aantrekt en
het overige personeel opruit. Aaltje is
machteloos, want de knecht blijkt alles
te weten over de afkomst van de stu
dent Freek Lennep, die bij Aaltje lo
geert en verliefd wordt op Marijke
Freek, die zijn moeders naam draagt,
mag volgens Aaltje beslist niet met
Marijke trouwen maar "Marcus denkt
daar anders over. Het is de aanleiding
en oorzaak van hefige conflicten, die
tenslotte zo hevig oplaaien dat Goud
Aaltje er aan ten onder gaat. In een
tragische slotscène wordt tenslotte dui
delijk wie de vader van Freek is ge
weest.
Enthousiast spel
Zoals gezegd hebben de leden van 't
Amateurtje het stuk met veel bezieling
naar voren gebracht. Mevrouw T. Lui
ken-Ketelaar gaf op voortreffelijke
wijze haar lange en moeilijke hoofdrol
gestalte. Haar rolkennis was verbluf
fend. Voor de toeschouwers was het
bijzonder moeilijk in de kijvende, op
vliegende boerenvrouw met de vuur
schietende ogen de ongetwijfeld geheel
anders geaarde mevrouw Luiken te
herkennen. Ook de heer K. van Splun-
ter deed het goed als de wat sullige aan
de drank geraakte hereboer Marcus
van der Ploeg. Mej. Hetty Bakker za
gen wij als lid van 't Amateurtje voor
het eerst op de planken. Haar spel was
goed en overtuigend, maar het is de
vraag of zij wel beantwoordt aan het
type dat men zich voorstelt als men
aan een rijke boerendochter denkt.
Niettemin betekent zij een aanwinst
voor de Waalder toneelvereniging. Een
gewaardeerd lid zal ook de heer Henk
Broekman worden, die van zijn moei
lijke rol, de student Freek Lennep, heel
wat maakte, maar toch duidelijk teke
nen van geremdheid en onwennigheid
vertoonde. Iets meer brutaliteit en hij
is er! De heer A. C. Kager bevestigde
weer eens zijn naam als geboren toneel
speler en onmisbare kracht voor de ver
eniging. Als de brutale knecht Niek, die
als enige Aaltje weerstaat, zorgde hij
voor een kostelijk stuk spel, dat alleen
in de eindfase iets zwakker was. Ove
rigens vonden wij het laatste bedrijf
duidelijk achterblijven bij de twee
eerste. Vooral het slot was weinig over
tuigend en het dramatische karakter
ervan kwam nauwelijks tot zijn recht.
Wij hebben de indruk, dat men dit de
spelers minder kan verwijten dan de
schrijver van het stuk, die het hoogte
punt van het verhaal wel wat erg be
knopt heeft afgedaan. Rest ons nog iets
te zeggen over de kleinere rollen. Mej.
Roely Sweere als Klazientje Klaassens,
die ook haar debuut maakte, bracht het
er behoorlijk goed af. Hetzelfde kan
gezegd worden van de heer G. Jimmink
als de knecht Stefaan. Uitstekend deed
mej. Emmy Bakelaar het als het dienst
meisje Maartje.
De regie van „Goud Aaltje" berustte
bij de heer A. de Wilt. Met de grimage
was mevrouw J. Beumkes-de Radder
belast.
Op 7 november zal 't Amateurtje het
stuk nogmaals opvoeren op de zolder
van de o.l. school te Oosterend. Op
vrijdagavond 6 november zal de succes
volle Waalder vereniging optreden voor
de bejaarden in „De Oranjeboom" te
Den Burg.
Mogelijk denken veehouders, die in
het algemeen wel iets van kopziekte
afweten, dat het een vreemde tijd is om
nu over kopziekte te schrijven. Deze
ziekte treedt immers in hoofdzaak in
het begin van de weideperiode en in
een enkel geval ook wel aan het eind
van de weidetijd op. Maar in ieder ge
val beschouwt men het als een ziekte
van het weideseizoen. En dit nu zo
ongeveer verstreken. Toch meen ik,
dat er reden voor kan zijn op dit mo
ment iets over deze ziekte te schrijven.
Niet alleen een dierkundig
probleem
Het feit, dat een landbouwvoorlichter
over dit onderwerp schrijft, wijst er al
op, dat kopziekte niet alleen een zaak
van de dierenartsen is. Als deze er aan
te pas moeten komen is het in zekere
zin al te laat, hoewel we dankbaar wil
len constateren, dat er dank zij het in
grijpen van de dierenartsen heel veel
dieren voor de dood worden bewaard.
Het zou echter veel beter zijn als we de
dierenarts niet nodig hebben.
Meer en meer komt men tot de over
tuiging, dat bij het oplossen van het
probleem van het optreden van kop
ziekte tot de landbouwkundige een
taak heeft.
Wat weet men al
Het eerste, dat men meestal te horen
krijgt als er met veehouders over deze
zaak gesproken wordt is de bewering,
dat het een gevolg is van een teveel aan
kali in de grond. Dit betekent intussen
niet, dat alle veehouders hiervan zo
overtuigd zijn, dat hiermee ook welbe
wust rekening wordt gehouden. We
hebben het al enkele keren meege
maakt, dat veehouders, die na grond
onderzoek het advies kregen op bepaal
de percelen geen kunstmestkali of
kalihoudende andere meststoffen te ge
bruiken toch rustig op de oude voet
doorgingen. In de vorm van een meng-
meststof werd toch kali gegeven ofwel
men ging op deze percelen gier of stal
mest brengen Met het gevolg, dat het
nog al eens fout liep.
Intussen moeten we wel vaststellen,
dat de bewering, dat kopziekte een
gevolg van een teveel aan kali is zeer
eenzijdig, of beter gezegd, onjuist is.
Toch meent men, dat een teveel aan
kali wel een rol speelt.
Een kwestie van evenwicht
Veehouders, die er iets meer van
afweten laten naast de kali ook het
magnesium een rol spelen. We komen
er dan al een heel stuk dichter bij. Het
vraagstuk is veel te ingewikkeld voor
veehouders en landbouwvoorlichters
om het volledig uit de doeken te doen.
Maar dat magnesium een rol speelt
kunnen we rustig aannemen. Eén van
de feiten, die geconstateerd worden is
nl. dat het magnesiumgehalte in het
bloed van dieren, die kopziekte hebben,
laag is. Dit is in de meeste gevallen
terug te voeren tot een laag magne
siumgehalte in het voer, dat de dieren
hebben opgenomen. En in de weidetijd
is dit dus gras En als we de oorzaak
van het lage magnesiumgehalte in het
gras willen opsporen, dan moeten we
waarschijnlijk naast andere zaken ook
aan kali gaan denken.
Populair gezegd is het nl. zo, dat de
kali en de magnesium in de grond on
derling een strijd voeren om de plant,
dus het gras, binnen te komen. En net
als in het leven van de mensen en de
dieren is het zo, dat de grootste en
sterkste koppel het wint. Zijn er veel
kali-eenheden in de grond ten opzichte
van het aantal magnesium-eenheden,
dan is de kans groot, dat de kali het
wint en voor een groot deel bezit neemt
van de plant, d.w.z. het gras kali-rijk
en tegelijk magnesium-arm maakt.
Er zijn aanwijzingen, dat er nog een
aantal andere oorzaken is. Vast staat
i(Zie vervolg pagina 4)
Vergadering van de raad der ge
meente Texel op vrijdag 30 oktober
1964, n.m. 2.30 uur ten raadhuizc (ver
gaderzaal in het Polderhuis).
Texel, 22 oktober 1964.
De burgemeester van Texel,
C. De Koning.
1. Notulen.
2. Ingekomen stukken en mededelingen.
3. Benoeming van een afgevaardigde
en van een plaatsvervangend afgevaar
digde van de raad naar de in 1965 te
houden algemene vergaderingen van
aandeelhouders van de N.V, Texelse
Electriciteitsmaatschappij (T.E.M.).
Aanbevolen worden:
Als afgevaardigde; 1. de heer J. Daal
der; 2. de heer S. Keijser;
Als plaatsvervangend afgevaardigde:
1. mevr. G. Vrijdag-Keijser; 2. de heer
F. L. de Grave
4. Opdracht aan de afgevaardigde van
de gemeente naar de Algemene verga
dering van Aandeelhouders van de N.V.
Texelse Electriciteitsmaatschappij
'(T.E.M.) tot benoeming van een direc
teur per 1 januari 1965. Aanbevolen
wordt voor herbenoeming de heer B.
Kleinhuis.
5. Benoeming van bestuursleden van de
Stichting Sociaal Toerisme Texel we
gens periodieke aftreding per 1 januari
1965. Aanbevolen worden:
a. vooi de heer J. K. P. Zwan, door de
Algemene Texelse Middenstandsvereni
ging. 1. de heer J. K. P. Zwan; 2. de
heer J. van de Kerkhof; 3. de heer M.
Goënga
b. rechtstreeks door burgemeester en
wethouders:
voor de heer C. De Koning: 1. de heer
C. De Koning; 2. de heer C. H. Roeper;
voor de heer J. J. Westdorp: 1 de heer
J. J. Westdorp; 2. de heer A. Dros;
voor de heer G. Westerlaken. 1. de
heer G. Westerlaken; 2. de heer J.
Daalder.
6. Benoeming van een lid van het Cen
traal bestuur van de Stichting Cultu
reel Werk Texel in de vacature, ont
staan door het vertrek van mevr. W. A.
van Bilderbeek-de Jong. Voorgedragen
worden:
1 mevr. G Bakker-Zuidewind, Witte
Kruislaan 10, Den Burg; 2. de heer J.
van der Pijl, Waalderstraat 49, Den
Burg.
7. Benoeming van een lid van het dage
lijks bestuur van de Stichting Cultureel
Werk Texel in de vacature, ontstaan
door het vertrek van mevr. W. A. van
Bilderbeek-de Jong. Voorgedragen
worden:
1. de heer W. Albers; 2. mevr. G. Laan-
Kistemaker.
8. Benoeming van bestuursleden van
het Algemeen Weeshuis wegens perio
dieke aftreding per 1 januari 1965.
Aanbevolen worden;
voor de heer C. van Groenigen: 1. de
heer C van Groenigen; 2. de heer A.
Kikkert Jzn.
voor mevr. T. Dros-Roeper: 1. mevr. T.
Dros-Roeper; 2. mevr. M de Beurs-Rab.
9. Wijziging van het besluit van 14 fe
bruari 1964, nr. 29 tot onteigening van
enige percelen en perceelsgedeelten
grond, gelegen aan en nabij de Waal
derstraat en de Kogerstraat te Den
Burg.
10. Intrekking wijziging verordeningen
rioolgeld en straatbelasting, en vaststel
ling van een verordening op de heffing
van een rioolgeld.
11. Vaststelling van een verordening op
de heffing van brucellose-rechten.
12. Wijziging van de verordening op de
heffing van marktgeld en weegloon.
13. Vaststelling van de begroting van
de dienst gemeentewerken voor het
jaar 1965
14. Vaststelling van de le wijziging van
de begroting van de dienst gemeente
werken voor het jaar 1965.
15. Goedkeuring van de begroting van
de Sociale Dienst in de gemeente Texel
voor het jaar 1965.
16. Vaststelling van de gemeentebegro
ting voor het jaar 1965.
17. Vaststelling van de le tot en met
de 11e wijziging van de gemeentebegro
ting voor het jaar 1965.
18 Indiening van een verzoek om toe
kenning van een aanvullende bijdrage
uit het Gemeentefonds ter dekking van
het tekort van de gemeentebegroting
voor 1965.
19. Goedkeuring van de begroting van
het Algemeen Weeshuis te Texel voor
het jaar 1965.
20. Machtiging tot het aangaan van kas
geldleningen ten behoeve van de dienst
1965.
21. Bepaling van het maximaal toelaat
bare krediet voor 1965 op grond van de
met de N.V. Bank voor Nederlandse
Gemeenten aangegane rekening-cou
rant-overeenkomst.
22. Aangaan van een rekening-courant
overeenkomst met de Coöperatieve Boe
renleenbank te Den Burg voor het jaar
1965.
23. Aangaan van een rekening-courant
overeenkomst met het kantoor Den
Burg van de Rotterdamse Bank N.V.
voor het jaar 1965.
24. Verlenging van de verhoging van
het maximaal toelaatbare crediet voor
1965 op grond van de met de N.V.
Texelse Electriciteitsmaatschappij aan
gegane rekening-courant-overeenkomst.
25. Verlening van een voorschot en
overdracht van grond aan de woning
bouwvereniging „Texel" ten behoeve
van de bouw van 38 woningwetwonin
gen te Den Burg.
26. Wijziging gemeentebegroting 1964.
