*n Humane
vrouw
TEXT1ELHUIS ZEGEL
Kopen
kritische
vrouwen
Pas-Tunette?
AEG en Zanker veriagen de prijzen
Electrohuis verlaagt mee.
N.V. Electrohuis Bakker Tel. 2000
RALSTON-verf strijkt soepeler...!
In gesprek met
PAPIEREN
PORTRETTEN
HET ANTWOORD op al uw VERF-vragen!
TWEEDE BLAD
TEXELSE COURANT
VRIJDAG 16 APRIL 1965
Het begint met een overbodige vraag,
overbodig althans naar de inhoud,
maar die tóch even gesteld moet
worden om het tracé van het gesprek
uit te zetten.
U bent een verenigingsvrouw?
Nou en of
Waarom
Ik houd van mensen.
Vindt U niet dat er onder de
mensen veel nare mensen zijn?
Ieder mens heeft goeie kanten.
Daar moet je eerst naar kijken.
Een dronkelap is nog niet zonder
meer een slecht mens
Bent U wel eens in mensen be
drogen uitgekomen?
Bedrogen uitgekomen? Wat is
dat? Ik heb natuurlijk wel eens
teleurstellingen ondervonden,
maar dan denk je wat zonde
van zo'n mens...., dat had ik
niet gedacht
Vindt U het de moeite waard je
voor mensen in te spannen?
De mens is een boeiend gegeven,
en altijd belangrijk genoeg om je
er voor in te zetten.
Dat mevrouw G. Laan-Kiste-
maker (53) een verenigingsvrouw
is weet iedereen op Texel. In die zin
is de openingsvraag dus inderdaad
overbodig. Maar ik wil maar éven
prikkelen, éven peilen of zij grenzen
stelt aan haar eigen humaniteit.
Zij vond het goed dat ik eens een
uurtje kwam praten. Kortgeleden
heeft zij haar veelomvattende be
stuurstaak bij de Plattelandsvrou
wen in andere handen gegeven, daar
mee toch een beetje een hoofdstuk
afgesloten, en dat is dan het ogen
blik voor wat oprechte nieuwsgierig
heid. In het afgesloten hoofdstuk
tevens het laatste hoofdstuk van
haar „verenigingsboek"; anders
gezegd' houdt mevrouw Laan er mee
op actief te zijn?
Aan de Kogerstraat ligt het huis van
de familie Laan. iets weggedrukt in
laten we maar zeggen het
esperanto-hoekje. We zitten in de
voorkamer, en ik verbaas me erover
voor de zoveelste maal te ervaren
hoe waar het is dat een huis met alle
spullen die de bewoners er in hebben
gebracht zo duidelijk een afspiege
ling van die mensen en hun mentali-
door Gui Fortgens
teit kan zijn.
Bij mevrouw Laan is het gezellig,
gewoon gezellig. Ik besef wat een
bloedarm cliché ik hier ter omschrij
ving gebruik, maar ik wil het hier
bewust gebruiken omdat het woord
gezellig (tot voor kort was het
gewoon taooe verklaard, omdat het
burgerlijkheid zou illustreren en
strijdig was met de moderne woon
stijl) bezig is een nieuwe inhoud te
krijgen.
Woonstijl is jaren in de greep van
de status-valsheid geweest; de
eerlijke afspiegeling van de mensen
in hun zoeken naar leefbaarheid was
veelal teloor gegaan.
Bij de Laans is geen sprake van sta
tus, wél van leefbaarheid. Daarom is
het er gezellig, uitnodigend;
daarom overheerst daar wat wel eens
,,het fluisteren van de vertrouwde
dingen" wordt genoemd. Dat „fluis
teren" mag weer vandaag-de-dag, in
tegenstelling tot de koele moderne
woonstijl die het tot voor kort ver
bood. Bij de Laans is dat „fluisteren"
nooit weggeweest
Mevrouw Laan zelf fluistert niet. Zij
heeft een duidelijke stem, haar zin
nen zijn bedachtzaam maar tref
zeker.
Het chapiter-mens is voor haar het
boeiende gegeven. En het lukt mij
niet haar tot enige negatieve verkla
ring te „verleiden". Terecht verlei
den, want zij is een plus-polige
vrouw, die uit geloof en vertrouwen
de mens positief wil zien.
Mijn negatieve vragen, en hoe
vaak zijn geïnterviewden niet bereid
om daar juist lekker op in te gaan,
om uiting te geven aan hun chagrijn,
hun onbevredigd zijn, hun kleine
haat tegen de wereld? laat ze niet
ketsen, op het beton van harteloos
heid, maar ze vangt ze op en geeft
een mild antwoord, waarbij de mede
mens overeind blijft staan, als een
waardevol gegeven, waarvoor het de
moeite loont je in te spannen.
Ze zegt
Ik heb altijd van mensen gehou
den. Ook toen ik twintig, dertig
jaar was. Mijn moeder was, ik
moet het eerlijk zeggen, een nega
tieve vrouw. Ik heb mijn inte
resse dus niet van huis uit mee
gekregen. Misschien is het zoeken
naar pluspunten bij mij juist wel
een reactie op dat neagtieve van
vroeger thuis
Komt het misschien voort uit een
religieuze instelling?, vraag ik mij af.
Of ik kerks ben? Ik ga iedere
week naar de kerk, maar ik ben
niet dweperig. Ik vraag me dat
ook niet allemaal zo af. Èr zal wel
een stuk doodgewone humaniteit
bij aan te pas komen, gesteund
door een christelijke levensover
tuiging. Zo is het altijd geweest,
en dan komen de taken vanzelf
op je weg. Op Texel ben ik bij
zo'n elf verenigingen of instellin
gen betrokken, als ik goed heb
geteld. Dat ik het voorzitterschap
van de Plattelandsvrouwen heb
overgedragen betekent niet dat ik
me aan het terugtrekken ben;
laat ik het zó stellen, dat ik phy-
siek gedwongen ben mezelf iets
in te houden. Een andere reden is
er niet. Ik ben tien jaar voorzit
ster geweest. Als ik zoiets op me
neem, wil ik er het beste van ma
ken. honderd procent als het kan.
De laatste tijd ging het wat min
der. Als de kinderen nog jong
zijn is het verenigingswerk ook
een stuk compensatie voor de
huiselijke beslommeringen. Ik
raak nu wat uitgekristalliseerd.
Maar ik zal ook als gewoon lid
geen avond bij de Plattelands
vrouwen missen. Ik heb gepro
beerd het zo goed mogelijk te
doen, maar de tijd was gekomen
om uit te treden. Dat heb ik dus
gedaan
Wat opvallend is bij mevrouw Laan
is dat zij zich zo ön-opvallend voor
doet. Dat heeft niets te maken met
diplomatie of opportunisme; het is
géén verworven instelling, maar een
karaktertrek, en daarom een wat
verhuld maar natuurlijk gegeven.
Die ervaring maak je je pas later
bewust. Beklemtoonde trekjes lopen
namelijk altijd bij eerste kennisma
king al in het oog; wat mevrouw
Laan aangaat besef je achteraf dat ze
niets in het oog lopends heeft, dat ze
typisch onopvallend is, en voor mij
schuilt daar immer een sprank van
dat zeldzame goed. dat wijsheid
heet, in.
Als ik me haar grafisch voorstel, is
zij als een vloeiende golflijn, zonder
diepe dalingen en zonder spitse top
pen. Gelijkmatigheid, noemt men
dat. maar dat is eigenlijk een onvol
ledige aanduiding. Dalingen en stij
gingen geven maar twee dimensies
aan. en bij mevrouw Laan is juist die
derde dimensie, die van de ver
dieping in de achtergrond, laat ik
zeggen het perspectief in haar karak
ter het meest waardevolle ele
ment.
Het artistieke heeft veelal aan twee
dimensies, die van depressie en ex
tase, genoeg; het maatschappelijk
bij de dingen betrokken zijn doet een
intens beroep op die derde. Daarin
ligt de beste garantie verborgen om
belangeloos van de medemens te
kunnen houden.
We hebben bij haar thuis niet over
die dimensies gesproken. Dat filoso
fietje is later bij mij opgekomen
zoekend naar lijst en achtergrond
voor dit papieren portret. En het
past wel, dacht ik.
Pratend met mevrouw Laan kan het
niet uitblijven of Texel komt aan de
orde
Ze zegt
Texelaars zijn lieve mensen.
Dat heb ik, eerlijk gezegd, nog nuoit
zó categorisch horen verklaren. Zij
echter kan het zeggen en weten,
want zij is een niet-Texelse, en heeft
dus de overkantse objectiviteit be
houden. Maar als Texel de wereld
was zou mevrouw Laan met een ge
rust en overtuigd hart zeggen:
de wereld is vol lieve mensen.
Ze zegt dat niet week of zweverig, ze
meent het; het is geen pose maar een
stelling, die inmiddels helemaal be
grijpelijk is. Maar ik wil er graag
even op doorgaan, omdat er in dit
onderwerp voor mij een stokpaardje
meedraaft.
Ziet U in datgene wat U met
lieve mensen" omschrijft,
vraag ik mevrouw Laan iets
als een Texelse mentaliteit?
Ik weet niet of ik die lieve ge
moedelijkheid als mentaliteit
moet aanmerken
Voor mij zeg ik is dat geen
mentaliteit. Misschien iets wat
men met Texels geweten zou
kunnen aanduiden
Texels geweten? Dat vind ik een
moeilijk begrip. Misschien is het
zó; als je de Texelaars hebt,
dan heb je ze goed. We moeten
Texel nooit naar een enkeling be
oordelen. De reactie van de massa
is veel belangrijker. Hoe vaak ge
beurt het niet dat je afgaande op
de mening van enkelingen een
indruk krijgt, die achteraf hele
maal niet blijkt overeen te stem
men met wat mén wil. En wat
mén wil op Texel zit wel goed.
Mag je dat het Texels geweten
noemen
Voor mij is Texel als eiland
waarop ik woon een heerlijk land.
Vroeger had ik altijd iets ge
jaagds over me. Dat stamt wel
licht van thuis; daar was het
's maandags dit, en dinsdags dat,
en ga zo maar door; altijd was
het jagen. Hier ben ik rustiger
geworden, hier kan ik alles beter
nemen zoals het komt.
Zelfs als niet-Texelse ben ik blij
als ik weer op de boot naar 't
Horntje zit. Dan valt er iets van
me af, dan ben ik rustig en te
vreden
Was het verenigingswerk de aanvan
kelijke inzet van het gesprek, wij zijn
uiteindelijk bij een stuk humaniteit
en wat mentaliteit uitgekomen. En
al is voor ieder mens ook de humani
teit aan grenzen gebonden anders
is de mens geen mens meer. maar een
heilige van mevrouw Laan heb
ik niet over die grenzen gehoord.
Natuurlijk is ze geen heilige; geluk
kig niet. Ze is een doorgewone
vrouw, maar vooral een humane
vrouw. Dat wisten we al uit de mate
waarmee ze zich voor anderen inzet.
Ik heb er nu in een persoonlijk ge
sprek nog wat theorie over gehad,
z konsekwent dat er geen speld
tussen te krijgen is. Ik zal me trou
wens wel wachten te pogen er een
speld tussen te krijgen. Want is de
hele humane rampzaligheid van deze
onze zo moderne wereld iets anders
dan het resultaat van de anti-huma-
nen, die trachten de kracht van de
humaniteit met speldeprikken te
verlammen
Bijvoorbeeld
AEG Tnrnamat f 1298.— NU f 1095.—
AEG Lavamat Nova f 1795.NU f 1545.
AEG Lavamat Regina f 1875.NU f 1595.
Zanker Intimat AZ5 trommelwascombinatie
f 1295.— NU f 1098.-
Zanker Intimat A5 automatische trommelwasmachine
[1145 NU f 965.-
Zanker EA5 automatische trommelwasmachine
f 798— NU f 748-
Zanker ZVA Volautomaat f 1990.NU f 1595.—
Beter dekken? RALSTON-verf!
Fijnere kleuren? RALSTON-verf!
Blijvende glans? RALSTON-verf!
Mooier uitvloeien? RALSTON-verf!
Soepeler strijken? RALSTON-verf!
Stel u daarom nooit tevreden met
„zo-maar-verf". Neem alléén genoe
gen met RALSTON.
Het topprodukt van het samenspel
tussen de moderne RALSTON-labo-
ratoria, de ervaren RALSTON-ver-
kopers en de honderdduizenden huis
vrouwen en zelfschilders, die jaar-in,
jaar-uit RALSTON-verf in de prak
tijk hebben getest.
Waarom
Omdat Pas-Tunette founda
tions modieus zijn en een per
fecte persoonlijke pasvorm
hebben. Dat is direct merk
baar als u een Pas-Tunette
foundation aantrekt. Daarom
dragen zóveel vrouwen Pas-
Tunette.
(Corselet, Lycra en nylon-sa
tijn. Optilon ritssluiting in het
voorpand 43.50
Ga de Pas-Tunette collectie
zien bij