Cjroen ^wartsjexels in het harL,
Ook bezwaren tegen de uitbreidingsplannen
voor Den Burg en Dey Waal
Dr. J. Verwey nam afscheid
het N.I.V.O.Z.
van
Wf %MATr m /refill
Zijn verdienste: groot
instituut op Texel
DINSDAG 19 OKTOBER 1965
TEXELSE
79e JAARGANG No. 800»
COURANT
Uitgave N.V. v/h Langeveld dc Rooö
Postbus 11 - Den Burg, Texel - Tel. 2058
Redaktie: Harry de Graaf, Wilhelminalaan 33,
Den Burg, tel. 2058, 's avonds 2382.
Ook teqen het herziene uitbreidinqsplan-in-onderdelen voor Den Burq en
De Waal zijn bij de qemeenteraad bezwaarschriften binnenqekomen, nadat
de plannen enige tijd in het qemeentehuis ter visie hebben qeleqen. Teqen
het plan „De Waal werd één bezwaar inqebracht t.w. door mej. G. A. Roeper
te Den Burq en teqen het plan „Den Burq" vijf bezwaren, t.w. door mej. G. A.
Roeper, mevr. F. Boerhorst-Rodijk, dokter R. Coutinho, de heer R. Beukema
en de heer J. Aqter sr., allen te Den Burq. Het herziene uitbreidinqsplan
,J)en Burq", dat in qrote trekken overiqens weiniq verschilt van het in 1957
door de qemeenteraad en in 1958 door GS goedgekeurde plan, heeft een
structuur die voornamelijk wordt bepaald door een niet qeheel qesloten bin-
nenrondweq en een buitenrondweq. De binnenste rondweq wordt gevormd
door de Keesomlaan, de Lijnbaan, De Zes, de Burqerhoutstraat en de Wilhel
minalaan, die via de Julianastraat en de Weverstraat weer aansluit op de
Keesomlaan. De buitenste rondweq wordt qevormd door de Beatrixlaan, de
Bernhardlaan en de Emmalaan. Het rondweqensysteem is een uitbreidinq
van de komvorm van de oude dorpskern. Binnen de twee rondweqen vinden
we de woonbebouwinq en de openbare voorzieningen. Het eiqenlijke cen
trum tekent zich rond het nieuwe raadhuis af.
Het oude centrum, bestaande uit een
vrij compacte ring van ééngezinshui
zen, winkelhuizen en kleine bedrijven,
heeft een goede aansluiting op de nieu
we buitenwijken, o.a. door een door
braak tussen Warmoesstraat en Park
straat. Hier ontstaat een aantrekkelijke
verkeersvrije winkelpassage. Buiten de
grote rondweg zijn de sportterreinen,
industrieterreinen en terreinen voor
openbare en bijzondere doeleinden ge
legen. Slechts op enkele plaatsen zijn
hier woningen toegestaan, zoals een
bungalowterrein aan de Bernhardlaan
en de bouwstroken voor vrijstaande
huizen langs de Beatrixlaan. Een uit
zondering vormt een gebied in het
noordwesten, dat de bestemming
„woongebied" heeft gekregen. Hier zal
in de toekomst dus nog een woon-
wijkje tot stand komen, dat aan zal
sluiten op de Beatrixlaan. Ook in het
zuidwesten zijn gronden voor woonge
bied bestemd. Deze uitbreiding zal
echter geen aansluiting krijgen op de
buitenste rondweg. Op diverse plaatsen
in de onmiddellijke omgeving van de op
het centrum berichte wegen zijn par
keerterreinen gesitueerd. Ook zijn
gronden gereserveerd voor een drietal
garagebdrijven. De plaats, die Texel in-
neemi als recreatiegebied en de cen
trumfunctie. die Den Burg daarbij ver
vult, maken deze voorzieningen beslist
noodzakelijk. Uit de kaarten van het
- Brievan van laren kullen verantuecrdeBjUield van da redallla
POMPEN OF VERZUIPEN
Een vereniging is te vergelijken met
een groot schip. De leden van de be
manning hebben elk hun werk. Wat de
anderen doen, gaat ze niet aan. Het
interesseert ze ook niet. Alleen de com
mandogroep overziet het geheel en
treft haar maatregelen.
Maar soms. bij groot gevaar, is dat
niet voldoende. Als een orkaan het
schip bedreigt, moeten de bemannings
leden mee initiatieven nemen om de
•boot drijvend te houden.
Zo ziet het bestuur van S.V.C. de or
kaan „Nieuw speelveld met kleedtent"
naderen, begeleid door de depressies
„Gymleidersprobleem", „Adspiranten-
vervoer" en „Contributieverhoging".
Met goed beleid te trotseren gevaren,
mits je weet dat de bemanning het niet
af laat weten.
De beeldspraak losgelaten: S.V.C.
heeft plannen, die de gemeenschap in
De Cocksdorp aangaan en waarvoor het
medewerking moet hebben. En wat
doen de leden en donateurs van S.V.C.?
Vrijdagavond is er een ledenvergade
ring. Wie kan het bestuur daar ver
wachten? Zeker is het al van de komst
van een groepje voetballers dat kritiek
al of niet gegrond op het bestuur
komt uitoefenen. Welkom natuurlijk.
Maar óók de ouders van jeugdige gym-
leden. die donateur zijn? Is het voor
hen niet van belang, dat hun kinderen
goede en geregelde gymleiding hebben?
Het bestuur probeert dit door onder
handeling met de Stichting Cultureel
Werk Texel te verbeteren, maar weet
zich graag gesteund door de leden. Je
hebt vaak de indruk, dat er gerede
neerd wordt: Laat het bestuur maar
modderen. We zien wel wat er komt.
„Naar de vergadering ga ik niet, want
er is een goed programma op de T.V.",
of „Ik heb net die avond een klusje
waar wat mee te verdienen valt".
Maar zo komen we er niet. Zo ver
zuipen we. We hebben geen matrozen
nodig die de kapitein wel eventjes uit
zullen leggen, hoe hij moet pompen,
maar mannen, die niet te beroerd zijn
om zelf te pompen en die, als het ding
kapot is. de fut hebben om te proberen
het weer op gang te brengen.
Het S.V.C.Jbestuur roept alle hens
aan dek leden, donateurs help mee
aan de oplossing van de problemen,
waarvoor het bestuur zich gesteld ziet.
Kom op de vergadering.
Pompen mannen, vrouwen!! Of mis-
I schien liever
G. A. Smeenk,
Kikkertstraat 16. De Cocksdorp
uitbreidingsplan blijkt, dat er ruimte is
voor 1456 woningen, waarvan er in de
loop der tijden 923 zijn gebouwd. In het
plan zijn 136 autoboxen gesitueerd; bo
vendien zullen bij een reeks woningen
nóg 585 boxen kunnen worden opge
richt, waardoor het plan aan totaal 721
boxen plaatsbiedt. Het aantal parkeer
plaatsen kan op 927 worden gesteld,
waardoor in totaal 1648 auto's gestald
dan wel geparkeerd kunnen worden.
Bezwaren
Mej. G. A. Roeper had geconstateerd,
dat een groot gedeelte van de achter
tuin van haar woning aan het Schilder
end deel gaat uitmaken van het ge
plande parkeerterrein, dat aan beide
zijden van de Slingerweg is geprojec
teerd. Zij stelt dat het huis daardoor
in waarde vermindert. Ook haar buur
vrouw, mevr. F. J. Boerhorst-Rodijk,
ziet niet graag een groot deel van haar
achtertuin verdwijnen, waarbij zij aan
voert, dat zij bij de bestaande ruime
tuin belang heeft in verband met de ge
zondheidstoestand van haar man. Een
uitvoerig bezwaarschrift was binnenge
komen van dokter R. Coutinho, die ook
protesteert tegen de voorgenomen be
stemming van zijn achtertuin tot par
keerterrein. Hij ziet daardoor zijn plan
nen tot uitbreiding van zijn praktijk
ruimte onmogelijk gemaakt. Hij voelt
zich daarom in de uitoefening en de
ontplooiing van zijn beroep ernstig ge
hinderd. terwijl ook de veroorzaakte
waardevermindering van zijn pand hem
zorgen baart. Ook de heer R. Beukema
(Schilderend 44) ziet de waarde van
zijn bezit verminderen door het ge
deeltelijk verdwijnen van zijn tuin. Hij
deelde in zijn bezwaarschrift mee, nog
onlangs een bod op het gehele pand te
hebben gehad van een zakenman, die
vooral geïnteresseerd was in de grote
ruimte achter het huis, die hij wilde
benutten voor uitrit, expeditie en op
slag. Bovendien staat op het door de
gemeente aan te kopen deel van zijn
tuin een garage, die voor stalling van
twee auto's wordt verhuurd. De daar
uit voortkomende inkomsten zullen op
houden te bestaan.
Tegemoetkoming
Hoewel B. en W. de raad voorstellen
deze bezwaarschriften niet ontvankelijk
te verklaren, menen zij de adressanten
toch wel gedeeltelijk tegemoet te kun
nen komen. De bestemming „parkeer
terrein" kan voor een gedeelte worden
gewijzigd in „tuinen en erven" en ten
dele in „garages". Door deze wijziging
wordt toch iets aan het parkeerpro
bleem gedaan en worden alleen de
diepste tuinen veel kleiner. Deze wijzi
ging is intussen in het uitbreidingsplan
aangëbracht.
Ook de heer Jan Agter Sr. had een
bezwaarschrift ingediend. Deze had ge
zien. dat zijn grond aan de Schoonoord-
singel, die in het oude plan als bouw
grond was aangemerkt, nu was aange
wezen als „bosgrond". Hij protesteerde
daartegen, temeer daar hij een deel van
het terrein als bouwgrond had ver
kocht. B. en W. hebben het bezwaar
schrift van de heer Agter gegrond ge
acht. Inderdaad werd hem indertijd de
toezegging gedaan, dat op het stuk ge
bouwd mocht worden. Het betreffende
onderdeel van het uitbreidingsplan is
derhalve weer in de oude toestand ge
bracht.
De Waal
Het op 14 mei 1954 door de raad vast
gestelde uitbreidingsplan-in-onderdelen
„De Waal" is in de herziening uitge
breid tot de inmiddels aangelegde Som-
meltjesweg. Dit maakt de bouw moge
lijk van vier bungalows en vijf éénge
zinshuizen. Dorpshuis en rijtuigenmu
seum kregen de bestemming „Openbare
en bijzondere gebouwen", terwijl een
terrein bij de graansilo werd bestemd
voor agrarische handels- en hulpbe-
drijven. Aan de Oosterenderweg is
grond gereserveerd voor een rioolwa
terzuiveringsinrichting. Na de tervisie-
legging was één bezwaar binnengeko
men, t.w. van mej. G. A. Roeper, die
ook hier haar bezit bedreigd zag. Zij
bezit te De Waal 12 are grond, die zij
wil behouden en er bouwplannen zélf
realiseren. B. en W. achten het be
zwaarschrift ongegrond, maar hebben
er geen bezwaar tegen als zij bouwplan
nen op het stuk zelf laat uitvoeren.
DEN HELDER De directeur van
het Nederlands Instituut voor Onder
zoek der zee, dr. J. Verwey, is zaterdag
tijdens het Waddenzee-symposium, dat
was belegd ter gelegenheid van zijn
afscheid wegenis het bereiken van de
pensioengerechtigde leeftijd, benoemd
tot lid van verdienste van de Neder
landse Dierkundige vereniging. Een
groot aantal biologen, zoölogen en ge
leerden op het gebied van de mariene
wetenschap was aanwezig.
Het belangrijke werk, dat dr. Verwey
heeft verricht als directeur van het
NIVOZ werd benadrukt door een drie
tal sprekers. De kracht van het weten
schappelijke werk van dr. Verwey lag
in zijn visie de problemen over een
breed terrein van onderzoek aan te
pakken, zodat hij in staat was allerlei
aspecten van de mariene biologie met
elkaar in verband te brengen. Een voor
beeld hiervan is zijn vergelijkend on
derzoek naar de trek van vogels en zee
dieren. Als onmisbare steun hierbij had
hij zijn grote kennis en zijn werk
kracht.
Prof. dr. J. de Wilde, voorzitter van
de Nederlandse Dierkundige Vereniging
bracht in herinnering dat dr. Verwey
in 1931 voorzitter van de vereniging
werd, maar al sinds 1922 als lid stond
ingeschreven. „Verwey heeft alles ge
daan om te zorgen, dat wij het hoofd
fier kunnen dragen ten opzichte van de
prestaties die op marien biologisch ge
bied in het buitenland worden gele
verd" .aldus prof. De Wilde. Niet alleen
in materiëel opzicht heeft hij veel we
ten te 'bereiken, de bouw van een groot
instituut op Texel en van een groot
onderzoekingsvaartuig voor internatio
nale expedities in de toekomst is ge
heel zijn verdienste, maar door zijn
verfrissende aanpak wist bij het insti
tuut ook een voortreffelijke weten
schappelijke reputatie te geven. Prof.
De Wilde zei te wensen dat de afslui
ting van de Waddenzee, die overigens
op dit symposium niet aan de orde is
geweest, voor dr. Verwey nog lang zou
uitblijven.
De heer F. L. Rutgers sprak als di
recteur-generaal der wetenschappen
van het Ministerie van onderwijs, kun
sten en wetenschappen.
Hij betitelde de wetenschappelijke
onderzoeken van het NIVOZ als van
zeer speciale aard en noemde de resul
taten van de kleine kring van welen-
schappelijke medewerkers opzienba
rend. Door de heer Verwey heeft het
instituut een eigen karakter gekregen
en een eigen indivudualiteit. De heer
Rutgers bracht in herinnering, dat in
1945 het instituut 5 personeelsleden
telde en de begroting niet hoger kwam
dan ƒ2000.Tien jaar later waren
deze getallen resp. 12 en ƒ100.000,
In 1965 zijn er 62 medewerkers en is
de begrotingspost het miljoen genaderd.
In het begin was het instituut het
eigendom van de Nederlandse Dierkun
dige Vereniging, maar het rijk kreeg
een steeds dikkere vinger in de (zoölo
gische) pap. De heer Rutgers zei, spre
kend over het nieuwe gebouwencom
plex aan de zuidkant van Texel (nabij
't Homtje), dat dit twintig tot dertig
miljoen gulden zal gaan kosten. De be
langrijkheid van het NIVOZ komt het
best tot uitdrukking uit de opmerking
van de heer Rutgers, dat het „in Den
Haag" voorkomt onder het hoofd
Verschijnt dinsdags en Trijdags.
Bank: Nederl. Middenstaudjbank; Coöp. Boe
renleenbank. Postgiro 652. Aboan.pr. ƒ2,95 p.
kw. -|- 30 ct. incasso. Advert: famfheberichtsa
14 ct. p. mm.; andere advert. 12 ct p. nua.
DRONKEN CHAUFFEUR RAMDE
GEPARKEERDE AUTO'S
De 36-jarige K. V. uit Oosterend heeft
in de nacht van vrijdag op zaterdag
met zijn auto twee wagens geramd, die
op de Groeneplaats in Den Burg ston
den geparkeerd. De man verkeerde on
der invloed van sterke drank. Hij kon
zaterdagochtend worden gearresteerd,
waarbij zijn rijbewijs werd ingevor
derd. In afwachting van de rechtzitting
werd hij later op vrije voeten gesteld.
V. startte omstreeks één uur op de
Groeneplaats zijn Ford Anglia en ram
de prompt daarop twee geparkeerde
auto's. Een Ford Mustang van Baron
Tuill van Serooskerke uit Wassenaar
werd aan de voorzijde geraakt en liep
voor ongeveer ƒ500,schade op. De
andere wagen, een BMW van een Haags
zakenman, liep voor ƒ2000,schade
op, doordat de voortrein werd ontzet.
Begrijpelijk dat ook de wagen van V.
ernstig werd beschadigd, maar de
chauffeur slaagde er toch in, er vandoor
te gaan. Omwonenden, die het lawaai
hadden gehoord, waarschuwden on
middellijk de politie. Deze slaagde er
niet in de dader snel te grijpen, omdat
verschillende onjuiste inlichtingen wer
den gegeven door lieden, die kennelijk
de aandacht van V. wilden afleiden. Op
grond van aanwijzingen van een eige
naar van een der beschadigde auto's,
kon V. zaterdagochtend van zijn kot
ter worden gehaald.
BENOEMD TOT DIJKGRAAF
Bij Koninklijk Besluit is met ingang
van 1 januari 1966, tot dijkgraaf van
de polder Waal en Burg op Texel be
noemd, H. J. Keijser Dz. te Den Burg.
GESLAAGD
De heer Wim Goënga te Den Hoorn
slaagde een dezer dagen in Amsterdam
voor het vestigingsdiploma handelaar
in aardappelen, groenten en fruit.
GESLAAGD
Te Den Haag slaagde de heer Hans
Jongedijk voor het examen kapitein
Kleine Handelsvaart. Hij werd opgeleid
aan de Zeevaartschool te Amsterdam.
„inter-universitair instituut". De heer
Verwey wist met de overheid steeds 'n
prettig en vruchtbaar contact te onder
houden, aldus de heer Rutgers, die in
de scheidende directeur prees, dat hij
nooit met een plan kwam alvorens dit
uit en te na te hebben overwogen.
„Hiervoor zijn wij u dankbaar".
Niet onopgemerkt
De heer Rutgers merkte nog op, dat
de wijze van werken van dr. Verwey
diens gevoel voor geleidelijkheid en
weloverwogen beslissingen bij minister
Diepenhorst niet aan de aandacht zijn
ontsnapt. Spreker zei wel te geloven,
dat de naam van de heer Verwey nog
lang na diens pensionering zal worden
genoemd.
Mevrouw Verwey betrekkend in zijn
dankbaarheid jegens directeur Verwey
sprak de heer Rutgers de wens uit, dat
beiden samen vele goede jaren zouden
mogen beleven.
Prof. dr. N. Tinbergen, docent ge
dragsleer van dieren in Oxford, was uit
Engeland overgekomen om zijn vriend
Jan Verwey en zijn leermeester dr.
Verwey in het zonnetje te zetten. Hij
deed dat op een vriendelijke, geestige
en bijzondere innemende wijze.
Twee grote fouten
„Ik heb inderdaad twee grote fouten",
begon dr. Verwey zijn toespraak. „Als
ik ergens mee bezig ben. dan ben ik
grenzeloos eenzijdig en een heel verve
lend ventje voor wie me stoort. Dat is
geen verdienste maar een tekortko
ming. En ik vind van alles dat ik het
beter kan doen dan een ander". Hij
merkte op dat het er op lijkt alsof hij
veel heeft bereikt", maar zoiets maak
je niet alleen. Eigenlijk is de hele zaak
ontstaan door de grenzeloze medewer
king van vele kanten'. Met name bracht
hij het ministerie dank voor het begrip,
dat hij vond en de toezegging, die werd
gedaan met betrekkng tot de bouw van
een nieuw instituut. Ook Rijkswater
staat en de gemeente Texel betrok hij
in zijn erkentelijkheid en natuurlijk
zijn medewerkers. „Dit is het mooiste
moment om er uit te stappen, nu er iets
is bereikt. Eén van de meest capabele
mensen is bereid mij op te volgen".
Tijdelijk is prof. dr. G. P. Baerends be
noemd tot directeur samen met prof.
dr. H Postma. Binnenkort zal de nog
in Canada verblijvende dr. C. de Groot
de plaats van prof. Baerends innemen.
Anti-Honger-Actie 1965
HULP VOOR HET KLEINE CEYLON
Twee miljard mensen, twee-derde
van de wereldbevolking, leeft in onder
ontwikkelde gebieden. We hebben het
al zo vaak gehoord, dat we er niet meer
van schrikken. Trouwens, wat zou je als
individu kunnen doen voor die mensen
daar ver weg in arme landen? Onze bij
drage lijkt een druppel op een gloeiende
plaat en bovendien: wie garandeert je
dat de paar guldens, die je in de col
lectebus stopt, inderdaad terecht komen
bij de mensen voor wie je ze gaf?
Nederlanders zijn gesteld op een
correcte afrekening. We houden niet
van verspilling. Omdat we zelf econo
misch bedachtzaam zijn, willen we
graag zeker weten dat met onze giften
voorzichtig wordt omgesprongen. Om
zekerheid te hebben dat ons geld goed
terecht komt is in het hulpbehoevende
land organisatie nodig en veel persoon
lijke inspanning. Wanneer die inspan
ning ook van de andere kant komt en
de resultaten niet te lang op zich laten
wachten, willen we wel meedoen. Want
wij Nederlanders zijn niet alleen voor-
zientig, we zijn ook gewetensvol.
Van die twee miljard mensen in arme
landen wonen er 10 miljoen op het
eiland Ceylon, dat ongeveer twee keer
zo groot is als Nederland. Ze hebben te
kampen met dezelfde problemen van
alle andere ontwikkelingslanden. Er is
te weinig industrie, de primitieve land
bouw levert geringe produktie op, de
wegen zijn moeilijk begaanbaar, er zijn
lacunes in het onderwijs en de gezond
heidszorg is gebrekkig.
De export (vooral thee) brengt min
der geld op dan nodig is voor de import
Het land kan zichzelf niet bedruipen.
Zelfs het dagelijks voedsel van de Cey-
lonezen moet voor een belangrijk deel
worden geïmporteerd Ceylon zou zich
zelf wel kunnen voeden als de op
brengst van de landbouw groter was.
Als er naast thee ook meer rijst werd
verbouwd. Maar voor rijstbouw is irri
gatie nodig, en de aanleg van irrigatie
kanalen vereist techniek, geld en ar
beid.
Vóór
Nu heeft Ceylon enkele dingen vóór
op veel andere ontwikkelingslanden.
Het eiland is betrekkelijk klein, de
situatie is overzichtelijk en de bewoners
zijn arbeidszaam
In 1960 heeft de regering van Ceylon
besloten een grote ontwikkelingsaktie
op te zetten onder de naam SHRAMA-
DANA, in het nederlands DOE HET
ZELF. De actie berust op het feit. dat
de bewoners van Ceylon (grotendeels
werkzaam in de landbouw) vele dagen
van het jaar werkloos zijn (zoals in
ieder land waar de landbouwtechniek
laag ontwikkeld is).
Als de mensen bereid zouden zijn om
hun arbeidskracht vrijwillig in te zet
ten voor de nationale ontwikkelings-
projekten, zou het werk aanmerkelijk
goedkoper worden. En de bevolking
doet graag mee op die basis. Ze helpen
mee aan de ontginning van oerwouden,
de aanleg van irrigatiekanalen, het
planten van vruchtbomen, de verhar
ding van wegen en het herstel van wa
terwerken. De schoolgaande jeugd bo
ven de 15 jaar werkt drie dagen per
jaar mee als onderdeel van het les
rooster; de militairen worden inge
schakeld tijdens hun diensttijd.
Zelf meewerken
Zo werkt de bevolking van Ceylon
zelf hard mee aan haar eigen ontwik
keling. De organisaties van de Verenig
de Naties hebben de helpende hand
toegestoken en Nederland doet mee nu
dit jaar alle krachten worden gecon
centreerd op de hulpverlening aan dat
verre kleine land, dat toont dat het
werken kan en wil.
Daarom; u kunt verzekerd zijn dat
er iets uit de bus komt in Ceylon. De
twee grote voorwaarden planning en
zelfwerkzaamheid zijn aanwezig. Of
het internationale samenwerking wordt
hangt verder mede af van 12 miljoen
Nederlanders.
MERKWAARDIG TRANSPORT
Vorige week kon men dit merkwaar
dige transport in de buurt van De Koog
zien rijden. Het was het dak van een
van de vleugels van het kamphuis
Bosch en Zee, dat op het ogenblik
wordt veranderd in een modern jeugd-
hotel. Het dak kon men daarbij niet ge
bruiken. De bollenkwekers Gebr. Bak
ker kochten het om er op hun land in
het Kogerveld een bollenschuur van te
maken. Een oplegger van de VTB was
nodig om het gevaarte te vervoeren.