De Vlessings hebben Texel verlaten
Roemruchte zakenlieden nu eigenaars van 2 meubelfabrieken
Bezoek aan de CO JA fabriek
te Culemborg
jssySii
CULEMBORG Er zijn weiniq Texelaars waarover in de
loop der jaren zóveel qeruchten en opzienbarende verhalen
de ronde hebben qedaan als de leden van de familie Vles-
sinq. Met name de heer E. Vlessinq was 'n omstreden tiquur,
die betrokken leek te zijn bij alle moqelijke transacties. Hij
deed zaken en wel op een zodaniq succesvolle manier, dat
hij een qefortuneerd man werd, daar twijfelde niemand aan.
Maar was hij ook niet betrokken bij de qeruchtmakende
verkoop van hotel „Texel", waarvan werd qezeqd dat het een
„doorqestoken kaart" was? En had hij niet de hand in de
veelbesproken qrondspeculatie van de Larense zakenman
Th. van Lamoen, om maar niet te spreken over de verkoop
van het „City-theater" en een qroot aantal vakantiehuisjes?
Vlessinq was de Texelse Caiansa of Zwolsman. Telkens weer
waren er lieden (die het weten konden) die vertelden, dat de
directeur van de N.V. Goederenhandel op het punt stond
failliet te gaan, verhalen, die onmiddellijk verstomden als
bleek dat de betrokkene juist allerlei nieuwe investerinqen
deed. Het leek of de heer Vlessinq alles aandurfde en altijd
slaaqde en omdat hij niet bekend maakte hóe hij het deed,
had meniqe Texelaar er een „verklarinq" voor. Veel van wat
men over de Vlessinqs wist. was ingegeven door naijver,
jaloezie. De heer Vlessinq zelf wist het maar al te qoed.
Nu hebben de Vlessings Texel verla
ten en zich voorgoed op het vasteland
gevestigd; het eiland bood hen niet lan
ger voldoende perspectief. Jaren gele
den al werd te Dokkum een meubelfa
briek opgericht, de Supersit fabriek, die
intussen is gegroeid tot 'n indrukwek
kende onderneming. Om zijn zaken in
Nederland en daarbuiten beter te kun
nen behartigen, vestigde de heer E.
Vlessing zich te Amstelveen, zijn zoon
Hans deed hetzelfde en onlangs ging
ook Philip er wonen. Dat laatste hield
verband met een zeer belangrijke meu-
expansie van het Vlessingbedrijf:
de aankoop van een grote meubelfa
briek in Culemborg. Gelijk daarmee
werd een begin gemaakt met het ver
pachten van de zaken op Texei. De
meubelzaak in de Gravenstraat werd
verpacht aan de heren Oosterhof en
v.d. Koppel, die de zaak onder de naam
Woninginrichting Europa-Meubel on
langs officieel hebben heropend.
De heer Vlessing zegt bijzonder veel
vertrouwen in de nieuwe eigenaars te
hebben. „Ze zijn ongetwijfeld zeer vak
kundig en zij zullen er zeker in slagen
de zaak de beste van Texel te laten
blijven." Ook het warenhuis zal te zij
ner tijd in andere handen komen. De
scepter wordt er op het ogenblik ge-
zwaaivl door de heer Maas uit Amster
dam, die het recht heeft dit onderdeel
van het voormalige Vlessing-concern
over te nemen. Alleen de dames- en
herenkledingzaak zal Vlessings eigen
dom blijven onder de bekwame leiding
van de heer Krayma.
Jongste loot
Op het vasteland heeft het Vlessing
bedrijf nu een indrukwekkende omvang
bereikt. Vorige week brachten wij een
bezoek aan de jongste loot, de grote
Coja meubelenfabriek te Culemborg,
waar we zagen hoe uit een stam ruw
tropisch hardhout tafels, stoelen, ban
ken en alle mogelijke andere meubel
soorten worden gemaakt. „Het bezoek
wordt U bij hoge uitzondering toege
staan," vertelt de heer Vlessing als wij
met een vaartje van 150 km. in zijn
luxueuse slee van 380 pk. over de
rijksweg naar Culemborg snellen. „Her
haaldelijk bezoek van belangstellenden
is buitengewoon storend. De arbeiders
worden afgeleid, wat in de krap bere
kende produktiegang onmiddellijk ver
tragingen tot gevolg heeft. Er staan
allerlei gevaarlijke machines, waar we
liever geen ondeskundigen bij laten. Bo
vendien hebben we enkele produktie-
methoden ontwikkeld, die we liever
geheim houden. Weet U dat N.V. Vles
sing 20% van de Nederlandse export
van gestoffeerde meubelen maakt?
Dat willen we graag zo houden!"
Texelaar af
Als wij hem vragen hoe hij denkt
over de vele jaren, die hij op Texel
doorbracht en ei zaken deed, zegt hij
„Zeer prettig. Ik heb aan veel Texelaars
veel te danken Ik heb er geleerd dat je
nooit mag aarzelen en alle kansen
moet grijpen voordat een ander het
doet. Ik heb op Texel een zeer gunstige
leerschool gehad, in feite een unieke
opleiding door de vele mensenkennis
die je opdeed en daar ben ik dankbaar
voor O ja, met veel Texelaars heb ik
vriendschapsbanden voor het leven ge
sloten, maar er zijn ook wel moeilijk
heden geweest. Weet U, we hebben di
verse processen gevoerd, maar nooit
hebben we er één verloren."
De heer Vlessing draait zijn grijze
Chrysler de fabriekspoort binnen. Van
Philip
Van rechts naar links: E. Vlessing (70);
Vlessing (36) cn Hans Vlessing (31).
grote afstand herkenden we het com
plex al, ondanks het feit dat de gebou-
wij op het bijna één hectare grote ter
rein tamelijk laag zijn. De naam COJA
prijkt in neon-letters hoog boven de
schoorstenen en is zo o.a. makkelijk
vanuit de passerende treinen te lezen.
In het ruime, fraai gemeubileerde
privé-kantoor ontmoeten we de heren
Hans (31) en Philip Vlessing (36), die
ons ook zullen vergezellen tijdens de
rondleiding. De drie heren Vlessing zijn
vaak bij elkaar. Ieder heeft zich in
bepaalde onderdelen van het bedrijf be
kwaamd en de belangrijkste beslissin
gen kunnen dan ook genomen worden
als vader en zoons de koppen bijeen
steken. „De Coja-fabriek is de één na
grootste meubelfabriek van Culem
borg, zegt de heer Vlessing. „Er staan
er hier maar liefst 68, maar daar zijn
veel kleine bedrijfjes bij. Een concern,
dat nog belangrijk groter is dan dat van
Vlessing, is de Gispen meubelfabriek,
waarvan het grootste complex enkele
straten verder staat. In de Coja fabrie
ken worden meubelen gemaakt, die in
prijs iets boven de middenklasse liggen.
Verreweg de meeste dressoirs, stoelen,
bankstellen, kastjes, wandmeubelen en
salontafels verraden de Scandmavische
stijl: strakke, rechthoekige eenvoud. Dit
in tegenstelling tot de fabriek te Dok
kum, waar meubelen van de meer
speelse „Windsor"-stijl gemaakt wor
den. Voor een bezoeker is de fabriek in
Culemborg overigens veel interessanter,
omdat men hier het gehele produktie-
proces van boomstam tot tafel kan vol
gen, terwijl in Dokkum vooral wordt
geassembleerd met onderdelen, die el
ders worden vervaardigd.
Rondleiding
Bij ons gezelschap voegt zich bedrijfs
leider C. de Jong, die voor de nodige
technische toelichting zal zorgen tijdens
de rondgang. De excursie begint bij het
begin, op het terrein en bij de schuren
waar het ruwe tropische hout ligt opge
slagen; teak uit Birma, afrormosia uit
Afrika en het kostbare, thans zéér in de
mode zijnde, palissander uit Brazilië.
Naar palissander is veel vraag en de
heer Vlessing is er dan ook op uit om
het zo goedkoop mogelijk te krijgen.
„We gaan binnenkort zelf naar Brazi
lië om met eigen ogen een partij uit te
zoeken. Dan kopen we voor een jaar
tegelijk!" De heer De Jong prikt met
een meetinstrument in een der stam
men. Het ruwe hout blijkt buitenge
woon vochtig te zijn, waardoor het on
geschikt is om verwerkt te worden. In
de droogkamer wordt het percentage
vocht snel omlaag gebracht. Ventilato
ren blazen tot 60 gr. C. verwarmde
lucht tussen de stammetjes door. Te
voren is het hout reeds op „standaard
formaat" gezaagd, hoewel nog niet te
zien is of uit deze ribben een poot, tus-
sensteun of een armleuning zal groeien.
Meer vorm ontstaat in de zagerij, waar
machines in snel tempo verwijderen
wat overbodig is. De heer Vlessing wijst
op een der apparaten, waarin drie be
werkingen gecombineerd worden. Het is
een eigen uitvinding. Nu zien we ook
dat de geschaafde stukjes teakhout, die
uit de machines rollen de armleggers
voor een bepaald type stoel zullen
worden. De tekening op ware grootte
van het meubel zien we ook. Het ont
werp komt van het Coja ontwerpteam
van drie man, dat onder supervisie
staat van de heer Hans Vlessing. Deze
onderzoekt de markt en weet wat hij
zijn ontwerpers moet opdragen om
straks met een meubel te kunnen uit
komen dat grif van de hand gaat. Het
gaat er niet alleen om een móóie stoel
te maken, maar hij moet ook gemaakt
kunnen worden met een minimum aan
bewerkingen, zodat hij zo goedkoop mo
gelijk wordt. Het is vaak een compro
mis tussen schoonheid en praktijk. Het
ontwerp moet zo machinaal mogelijk
kunnen worden uitgevoerd, daér ligt de
concurrentiekracht van een meubelfa
briek.
Trots
de
die
De
in
De heer Vlessing spreekt over
verschillende mechanische „foefjes",
in zijn fabriek worden toegepast,
jongste trots is een pers, waarin
enkele seconden tijds het plastic model
voor een bepaald type kuipstoel kan
worden gemaakt. We zien hoe een ar
beider de mallen van het apparaat vult
met „styropor"-kruimels, die na het
opendraaien van een kraan onder hitte
en druk van stoom tot één stevige kuip
ineenvloeien. In een later stadium zien
we hoe de witte kuip is bekleed en van
een chroomstalen onderstel is voorzien.
■Het is een fraai meubel, dat echter toch
een forse prijs moet opbrengen, omdat
met het ontwerpen van de machine en
het maken van de mallen ongelofelijk
hoge kosten zijn gemaakt.
Hoewel in de meeste afdelingen van
de fabriek veel zaagsel en houtstof ont
staat, ziet men er weinig van omdat
het direct wordt opgezogen en via een
buizenstelsel in een verbrandingsoven
wordt gebracht. De 130 arbeiders in de
fabriek (waaronder ook buitenlanders)
werken dus in een stofvrije omgeving.
De heer Vlessing wijst erop dat de
werknemers ook in andere opzichten
geen klagen hebben. „We kunnen ze een
goed loon uitbetalen en ze delen boven
dien mee in de winst."
Spijkers worden in een moderne
meubelfabriek vrijwel niet meer ver
werkt. Lijm daarentegen gaat er met
grote hoeveelheden door. We zien hoe
vier dunne plankjes hout door middel
van een soort wringer van een laagje
lijm worden voorzien, op elkaar worden
geplakt en onder de pers worden ge
legd. Een ogenblik later is het pakketje
veranderd is een nog gloeiendhete half
ronde stoelleuning, waarvan de meeste
palissander Coja stoelen worden voor
zien.
Alle verschillende meubelonderdelen
komen tenslotte bijeen in een montage
afdeling. Hier zien we, om maar iets te
noemen, hoe een arbeider de verschil
lende onderdelen van en houten tafel
bak, met hulp van een pers, in enkele
handgrepen samenvoegt.
Ook de bekledingsafdeling is interes
sant. Daar wordt ons o.m. de zg. stof-
fentrein gedemonstreerd, waarmee het
mogelijk is binnen enkele seconden over
een stuk van een bepaalde bekleding-
stof te beschikken, om dit rond de
grondvorm van een bank- of stoelkus-
sen te kunnen bevestigen. Er is keuze
uit tachtig soorten, die alle zijn ge
nummerd. Meisjes bedienen de instal
latie en hebben weinig meer te doen
dan op een knop te drukken. We zien
hoe van een rol skai uit de „trein" een
stuk wordt afgesneden en rond een
onderdeel van een bank gemaakt. De
meubelmakers werken niet meer met
de klassieke blauwe spijkertjes (waar
van ze een voorraadje in de mond be
waarden!) maar met een niettang, waar
mee tienmaal vlugger wordt gewerkt.
Veel vraag
Tenslotte komen we aan in het ma
gazijn De ruimte is niet bijzonder
groot „Dat is niet nodig", zegt de heer
Vlessing. „Er is zoveel vraag, dat de
meubels sneller worden afgevoerd dan
er nieuwe bijkomen. Coja heeft nooit
zoveel orders gehad als nu. De jongste
modellenseries zijn vooral in Duitsland
enorm aangeslagen. Met zes grote
vrachtauto's lijden we voortdurend
door heel Europa om onze buitenlandse
magazijnen in Duitsland, Frankrijk,
Zwitserland en België te bevoorraden.
Daarbij profiteren we van het verkoop
apparaat, dat door de Supersit-fabriek
is opgebouwd. We hebben eigen kanto
ren in Zurich en Berlijn. We zijn in de
afgelopen jaren een belangrijke Neder
landse meubelexporteur geworden. Al
leen de export van Dokkum bedraagt
20% van de totale Nederlandse export
van niet-gestoffeerde meubelen en ook
de orderportefeuille van Coja is nu
overvol. Ja, het is echt wel wat ge
worden sinds we in 1954 op Texel met
de ligstoelkussenfabriek begonnen. Dat
we de juiste weg zijn ingeslagen, mer
ken we aan de houding van onze con
currenten. Die weten, dat onze model
len aanslaan en zijn dan ook buitenge
woon nieuwsgierig naar onze plannen.
We worden al geïmiteerd. Uit alle
landen komen bi ijken van belangstel
ling voor onze meubelen. Zelf reizen we
er de hele wereld voor af. Mijn zoon
Hans heeft bij de KLM zelfs een voor-
rangskaart."
Zakenbloed
De heer E. Vlessing is al vijf jaar
AOW-gerechtigd. Het zakenbloed
stroomt hem echter nog met onvermin
derde snelheid door de aderen Hij blijft
voorlopig nog actief werkzaam.
Vlessing senior kan t.z.t. het bedrijf
aan z'n zoons overlaten, want hij con
stateert dagelijks dat ook bij hen de
zakenknobbel behoorlijk is ontwikkeld.
Hans Vlessing verzekert ons dat het
veel meer de langdurige intensieve
training door hun vader is geweest, die
hem doet voelen dat hij en zijn broer
het bedrijf straks aankunnen. „We
hebben bij vader een goede leerschool
gehad We weten dat we hard moeten
zijn, dat we niet mogen aarzelen en alle
kansen moeten grijpen, voordat een an
der het doet. Dat is nodig om te kun
nen voortbouwen aan wat vader heeft
opgericht en waarvoor we hem reuze
dankbaar zijn."
BURGERLIJKE STAND VAN TEXEL
van 6 tot en met 13 juli 1966
Geboren: Silvia Christina, dv. Jan
Endenburg en Margaretha K. M. van
Stratum; Franciscus, zv. Renze Roorda
en Aafke Meijer; Erwin, zv. Sietse
Broersma en Marry van Leeuwen; Tjit-
ze Sjouke Comelis, zv. Tjitze de Vries
en Irma M. S Duijzer.
Ondertrouwd: Pieter A. Betsema en
Willemina A. Brouwer; Johannes M.
Witte en Anna C. M. Witte; Willem P.
J Keijzer en Klaasje M. Knol.
Overleden; Warlina K. Beijert, echt
genote van J. Oosterhof, oud 68 jaar.
VERTROKKEN PERSONEN
Gerardus J. van Ree, van Den Burg,
Waalderstraat 2.0 naar Velsen, a/b
Arosa Sun, Emiel J. de Jager, van E
133f naar Millingen a/d Rijn, Prinses
Margrietstraat 8, Cornelis J. Vinke, van
Den Burg, Weststraat 18 naar Aals
meer, Wilgenlaan 19, Leendert Edel
man, van H 131 naar Den Haag, Mar
grietstraat 47.
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ZUIGELINGEN
Woensdag 20 juli a.s. worden de moeders
van de buitendorpen verwacht op de volgende
uren
Den Hoorn: 13.0013.30 uur; Oosterend «n
De Waal: 13.3014.00 uur; De Cocksdorp
en Eierland: 14.0014.30 uur; De Koog:
14.30—15.15 uur.
ZONDER COMMENTAAR
Een verkeerrdeskundige reed in
Frankfurt tweemaal dezelfde route van
12Ve km, eenmaal met inachtneming
der verkeers- en fatsoensvoorschriften
en de andere keei met veronachtzaming
van alle regels, waarbij onderweg in
derdaad zes uiterst gevaarlijke situaties
ontstonden. Op de eerste rit deed hij er
28l/t minuut over en de tweede keer 24
minuten.
Toen in de Britse plaats Colchester
een vrachtauto, geladen met bier, ver
ongelukte, moest de politie er aan te
pas komen om de lading te bewaken.
Enige passerende automobilisten waren
namelijk al gestopt om zichzelf te be
dienen.
Aan de Britse legerkoks is bekend
gemaakt, dat de worstjes voor officie
ren vijf procent meer vlees mogen be
vatten dan voor de andere rangen.
Een k(jkje in een der bedrijfsruimten van de
fabriek.
Een gerechtelijk lijkschouwer in de
Engelse plaats Lancing heeft vastge
steld dat de 15-jarige Christopher
Holligan zich van het leven heeft be
roofd omdat men hem gedwongen had
zijn lange haren af te laten knippen.
Twee uur na het bezoek aan de kapper
wierp de jongeman zich voor een aan
stormende trein.
Vooral techniek cn geneeskunde
REDELIJKE BELANGSTELLING
VOOR WETENSCHAPPELIJK
ONDERWIJS OP TEXEL
In het studiejaar 1963/'64 bedroeq
het aantal mannelijke studenten van
Texel dat aan een universiteit of hoge
school studeerde 26,6 per 100 Texelse
mannen van 18-29 jaar (In 1958/'59
22,0). De deelneminq van de Texelse
vrouwen bedroeq 5,3 per 1000 (in
1958/" 59 1.4)
Vorenstaande conclusies zijn ontleend
aan een studie van het C.B.S. „Statis
tiek van het wetenschappelijk onder
wijs 1963/'64; de regionale herkomst
der studenten (1966).
Het werkelijke {absolute) aantal
Texelaars dat in 1963/'64 studeerde
omvatte 24 mannen en 4 vrouwen. Naar
verhouding is de deelneming van de
Texelse mannen vrij behoorlijk te noe
men. Wel is waar is de deelneming op
Wieringen en vooral in Wieringermeer
aanmerkelijk hoger (37,0 per 1000),
maar aldaar is sprake van een tot op
zekere hoogte geselecteerde bevolking
bij het begin van de kolonisatie.
Texel steekt gunstig af bij de volgen
de gebieden, die alle voor wat be
treft de mannen een naar verhou
ding lagere deelneming blijken te be
zitten: Den Helder 12,4; Westelijk West-
friesland 18,7; Midden en oostelijk
Westfriesland 26,0; Noordholland Mid
dengewest en Groninger Oldambt 22,3;
Groninger Veenkoloniën 22,6; Fries
Zandgebied 20,2, Friese Bouwstreek
22,0; Friese eilanden 7,7.
Naast Wieringermeer met 37,0 per
1000, kunnen de volgende gebieden met
een eveneens hoge belangstelling voor
het wetenschappelijk onderwijs ge
noemd worden. Noord- en Zuid-Beve
land 30,2; West-Zeeuws-Vlaanderen
30,1 en Oost-Zeeuws-Vlaanderen met
35,8 per 1000.
Studieplaatsen
Meer dan de helft van de Texelse
studenten studeert in het nabije Am
sterdam aan de Gemeentelijke Univer
siteit (G.U.) Bij de studenten van Wie
ringermeer valt de nadruk op Wage-
ningen. De belangstelling van Texel
voor Wageningen is nooit erg groot ge
weest. De belangstelling van de Texelse
boerenzoong(?) ligt veel meer gespreid.
Wieringen
Texel Wieringermeer/
'58/'59 '63/'64 '58/'59 '63/'64
Leiden
2
2
2
Utrecht
1
4
7
Groningen
2
1
6
7
A'dam G.U.
9
16
4
11
A'dam V.U.
1
1
6
10
Nijmegen
4
3
Delft
2
5
3
6
Eindhoven
1
1
Wageningen
1
1
10
14
Rotterdam
Tilburg
1
3
Totaal
19
28
38
63
De spreiding over de onderscheidene
faculteiten was als volgt
'58/ 59 '63/'64 '58/59 '63'64
Texel Wieringermeer/
Wieringen
'58/ 59 '63/ 64 '58/59 '63/'64
2 6 8
6 3 5
Letteren 2
Geneeskunde 2
Tandheelk.
Diergeneesk. 1
Wis- en Natuurkunde
3 6
Technische Wetenschappen
3 6
Landbouwk. 1 1
Rechtsgeleerdheid
Economische Wetenschappen
2 1 3
Soc. en pol. Wetenschappen
Aardrijkskunde
2
Psychologie 1
Opvoedkunde
Totaal
De toeneming van het aantal Texelse
studenten vond vnl. plaats in de tech
nische vakrichtingen en de genees
kunde. De toeneming in Wieringen/
Wieringermeer doet zich eveneens in
hoofdzaak in de exacte vakken voor.
Het aantal studenten van Texel dat
godgeleerdheid studeert is zeer gering.
In het studiejaar 1963/'64 bedroeg dit
slechts één, in Leiden.
