Cjroen ^wartrjexels in het harL, 'rofessor Postma trok volle zaal met lezing over het N.I.O.Z. AGENDA Oud-leerlingen brachten kostelijk blijspel voor voetlicht taar uiteenzetting beantwoordde niet aan hooggespannen verwachtingen KOELEN OF VRIEZEN „Als je maar geld hebt Hoofdrollen waren uitstekend bezet .nIOOR Utyfa v zonwering Moerbeek's 80e JAARGANG No. 8136 COURANT iv« N.V. v/h Langeveld De Rood )US 11 - Den Burg, Texel - Tel. 2058 Ie: Harry de Graaf, Dorpsstraat 19, De Tel (02220) 2058, 's avonds (02228) 410 Verschijnt dinsdags en vrijdags Bank: Neder). Middenstandsbank; Coöp. Boe» renleenbank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ3,30 p. kw. 30 ct. incasso. Advert.: familieberichten 14 ct p. mm.; andere advert 12 ct. p. mm. Het idee om voor de leden vcm het Nutsdepartement Texel een lezinq te aten houden over het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee was af- omstig van de heer K. Stoepker. Dat deze in de roos geschoten had, bleek lit de zeer goede bezetting van de zaal van „De Lindeboom-Texel" toen rofessor Postma, een der directeuren van het NIOZ, donderdagavond zijn oordracht hield. Het is echter de vraaf of al deze belangstellenden later irerkelijk voldaan huiswaarts keerden, want de lezing beantwoordde niet ian de verwachtingen die velen koesterden. Professor Postma ging vrij uit- oerig in op de redenen, die ertoe hebben geleid het 30 miljoen kostende aboratorium naar Texel over te plaatsen, vertelde iets over de voordelen an het samenwerken van mensen met uiteenlopende wetenschappelijke op- eiding bij het zeeonderzoek en over de relatie van het instituut met de Ne- ierlandse universiteiten. Hij behandelde de stof oppervlakkig, kennelijk be- rreesd dat het pubhek zich anders zou gaan vervelen. Het gevolg was ech- er, dat hij geen nieuws vertelde. Alles wat hij naar voren bracht, kon men eeds eerder en veel uitvoeriger uit deze krant vernemen. Uit de titel van de voordracht viel op maken, dat een belangrijk deel van lezing zou gaan over het oceanogra- sch onderzoek. Professor Postma liet »t ibij enkele definities, terwijl men zo •aag zou weten hoe dergelijk onder- >ek in de praktijk wordt verricht. Het- 'lfde geldt voor het zeer boeiende .ologische onderzoek in het instituut. Hij sprak over proeven, vertelde dat onderzoekers waarnemingen deden, i de hand daarvan theorieën opstel- en deze theorieën vervolgens test- Maar het publiek had graag eens illen horen wélke proeven worden wiomen, met welke dieren en welke nclusies men daarbij heeft kunnen ekken. Natuurlijk zou het te ver ge werd hebben als alle onderzoekingen, in de loop der jaren in het Instituut jn gedaan, de revue zouden passeren, laar een enkel vooibeeld had toch bij kop genomen kunnen worden. Over et buitengewoon interessante onder- >ek naar de Eidereendenparasiet werd met geen woord gerept, hoewel met beschrijving daarvan een uitsteken- indruk zou kunnen worden gegeven an de werkwijze bij het zeeonderzoek. prekende over de personeelsbezetting an het toekomstige instituut had pro- ;ssor Postma zijn gehoor een goede ienst bewezen door eens te wijzen op logelijkheden voor Texelaars om in het ïstituut te gaan werken. Hoeveel rachten denkt men op het eiland aan werven en welke opleiding moeten hebben genoten? Wij wisten het niet weten het nu nog niet. Gezegd moet irorden, dat de spreker in de aanvang an zijn causerie had aangekondigd, 'at hij zich zou beperken tot algemeen- .eden en het toelichten van de achter- ronden, die tot de keuze van Texel als estigingsplaats hadden geleid én dat nen daarna kon vragen. Maar van de felegenheid tot vragen stellen werd lechts in beperkte mate gebruik ge naakt, mede omdat de voorzitter te nel (en ten onrechte concludeerde lat er geen vragen meer waren. Op merkelijk in dit verband was ook dat verschillende NIOZ-onderzoekers in zaal die zo had professor Postma angekondigd ook bereid waren hun egje te doen, geen van allen aan het voord hoefden te komen. De nutsavond heeft het gordijn van [eheimzinnigheid rond het NlOZ-labo- atorium niet kunnen optrekken. Ge- Diasdag 24 januari Oudeschild, Hervormde kerk, 20.00 uur. In terkerkelijke gebedsbijeenkomst in het kader van de week voor de eenheid der Christenen. 3e Cocksdorp, Herv. kerk, 20.00 uur. Inter kerkelijke gebedsbijeenkomst. Woensdag 25 januari Oen Burg, De Lindeboom-Texel, bridgedrive bridgeclub Groot Slem. Oen Burg, Dorpshuis, Personeelsvereniging jemeente-T.E M„ Spelavond Oudeschild. 't Skiltje, 20.30 uur. Voorlichtings avond over het werk van „De Schoor" te Hoorn. Donderdag 26 januari Den Burg, De Zwaan, 20.00 uur, R.K. Vrou wengilde. Mevr. De Vries-Ronday spreekt over ziekenverpleging in huis. Den Burg, De Zwaan, 20.00 uur, R.K. Vrou wenvereniging N.K.V., Jaarvergadering. Zaterdag 28 januari Den Burg. Cultureel Centrum. Uitvoering Gymnastiekvereniging Texel. Den Burg, De Oranjeboom, Oudleerlingen van de lagere Landbouwschool met blijspel „Als je maar geld hebt". Den Burg, Jac. P. Thijsseschool, Judo-kam pioenschappen Texel; 's middags jeugd; 's avonds ouderen. Oudeschild, 't Skiltje, 20.00 uur. Toneelver. .Nieuw Leven" met het blijspel in 3 bedrijven .'n Zeeman ging passagieren" door Koos Beswino. hoopt mag worden dat de belangstelling toch voldoende is geprikkeld om een eventuele volgende beslist noodzake lijke voorlichtingsavond over de MOZ-activiteiten tot een succes te maken. Verschillende richting In het NIOZ werken onderzoekers van verschillende „richting" nauw sa men. In tegenstelling tot de meeste andere wetenschappelijke instituten concentreert men zich dus niet op een bepaalde tak van wetenschap, maar op een bepaald deel van de natuur; de zee. Samenwerking tussen biologen, geologen, natuurkundigen en scheikun digen ligt in dit geval voor de hand, want de verschijnselen in zee worden veelal door zowel natuurkundige, schei kundige, geologische en chemische fac toren beheerst. In teamverband pro beert men zoveel mogelijk te weten te komen van de oceaan. Als onderwerp van oceanografisch onderzoek noemde professor Postma de getijden en de daaruit voortvloeiende verschijnselen; Door de eb en vloed worden de heen en weer gaande getijstromen veroor zaakt; de zeestromingen in één richting worden beheerst door andere factoren. Het zijn deze factoren die de fysicus tracht te overzien en te begrijpen. De chemicus daarentegen houdt zich bezig met de samenstelling van het water; de verschillen in het zoutgehalte en de verschillen die daarbij plaatselijk op treden. Zo is ontdekt, dat het water van de Waddenzee in de buurt van de Friese en Noordhollandse kust zoeter is dan in het midden, een gevolg van zoetwaterlozing. Het gehalte aan ande re zouten dan keukenzout neemt dich ter bij de kust evenwel toe. Het opspo ren van de oorzaak van dit verschijn sel hoort tot de taak van de chemicus. De geoloog houdt zich vooral bezig met de samenstelling van de zeebodem en onderzoekt o.m. de sedimenten, die zich in de loop der miljoenen jaren daar hebben afgezet. Bioloog De bioloog tenslotte heeft aandacht voor het leven in zee. Hij bestudeert de vruchtbaarheid van het water, die bepaald wordt door de hoeveelheid micro-organismen, waarop de voedsel- pyramide is gebaseerd. Hij tracht de gedragingen der vissen te verklaren en er achter te komen hoe zij tijdens de trek in de onmetelijke oceaan hun weg vinden. Oriënteren zij zich door de stroom en hoe kunnen zijn deze waar nemen? Niet alleen vissen en andere in het water levende dieren spelen een rol in het levensproces in zee; ook de zeevogels horen ertoe. Het laatste werd duidelijk door een uitstekend kleuren- filmpje, „Between the tides", dat een goed beeld gaf van de boeiende ver scheidenheid van het leven in zee. Het NIOZ streeft ernaar alle takken van wetenschap tot hun recht te laten komen, zo vervolgde professor Postma zijn lezing na de pauze. De onderzoe kingen hebben niet alleen plaats in het laboratorium. Ook daarbuiten, in de vrije zee, worden waarnemingen ver richt en het instituut beschikt over een eigen waarnemingsschip waaraan in de loop der volgende jaren meer vaartui gen zullen worden toegevoegd. Het in dertijd te Den Helder gevestigde Zoölo. gisch Station van de Nederlandse Dier kundige vereniging (flater omgedoopt in NIOZ) is uit zijn jasje gegroeid door Wij hebben juist wat u zoekt fa Gebr. Schoorl, tel. 2550 het bredere gebied waarop het onder zoek zich in de loop der jaren ging bewegen. Vooral na 1945 is de staf on derzoekers sterk uitgebreid, ook met niet-biologen. Voordien was het onder zoek nl. hoofdzakelijk biologisch. Het instituut moest worden uitgebreid en al gauw bleek dat het overigens gunstig gelegen Den Helder geen mogelijkheden bood. De vervuiling van het havenwa ter van het Nieuwediep was een extra stimulans om de Marinestad te verla ten. De goede bootverbinding naar Texel was er mede de oorzaak van dat tenslotte werd besloten het laborato rium in 't Horntje te vestigen. Daar zal het kolossale hoofdgebouw (doorsnee 80 meter) verrijzen, alsmede de aquaria, nettenschuur, wateropslag en vissers woning. De haven is reeds gereed en er wordt thans gebouwd aan de netten schuur, waterrevoir en ontslibtanks. Het hele project zal 30 miljoen kosten. Naast de dertig leden van de weten schappelijke staf zullen vele anderen belast zijn met technische, administra tieve en andere taken. Vragen Van de gelegenheid vtot vragen stellen, maakte o.m. de heer C. v.d. Eijk ge bruik. Hij informeerde naar de plaats die het NIOZ in het wetenschappelijk onderwijs inneemt. Prof. Postma ver telde dat het NIOZ ten dienste staat aan alle universiteiten Per jaar komen 40 tot 50 biologiestudenten naar het in stituut om er een cursus te volgen of om er onderzoekingen te verrichten. Ze zullen op Texel worden ondergebracht in een soort bungalowpark dat in de PH Polder zal worden aangelegd. In dit verband merkte de spreker op, dat het NIOZ niet het enige instituut is dat zee onderzoek verricht. Ook Rijkswater staat, KNMI, de Marine en verschillen de universiteiten bewegen zich op dit gebied. De commissie voor Zeeonder zoek voorkomt zoveel mogelijk dupli cering van het werk. Ook in andere landen zijn centra voor zeeonderzoek. In West-Europa zijn er ongeveer tien waarvan de meeste kleiner zijn dan het NIOZ in zijn toekomstige vorm. In de V.S. en de LT.S.S.R. wordt zeer veel zeeonderzoek verricht. In Amerika wordt er jaarlijks 500 miljoen aan be steed. De contacten tussen de institu ten onderling zijn zeer intensief; veel gegevens worden uitgewisseld, onder meer tijdens congressen. Op een vraag naar de praktische be tekenis van het NIOZ antwoordde de heer Postma dat het instituut in de eerste plaats zuiver wetenschappelijk is, dus de onderzoekingen niet in op dracht, voor een bepaald practisch doel, verricht. Indirect hebben de ontdek kingen wel grote waarde voor het toe gepast onderzoek, zoals dat b.v. in het Rijksinstituut voor Visserij onderzoek te IJmuiden wordt verricht. Waddenzee Dat het NIOZ naar Texel gaat houdt o.a. verband met de nabijheid van de wetenschappelijk zeer interessante Waddenzee. Gevraagd werd of het in stituut zinloos wordt, wanneer de Wad denzee te zijner tijd zal zijn afgesloten. Professor Postma antwoordde ontken nend, maar gaf toe dat het Waddenge bied van zeer grote waarde is en dat de onderzoekers gehandicapt zouden zijn als dit gebied weg zou vallen. Erg bezorgd maakte hij zich daarover nog niet, aangezien niet eerder aan de af sluiting wordt begonnen dan rond het jaar 2000, als er ooit aan wordt begon nen. De heer Wieringa informeerde of de onderzoekingen van het NIOZ van be lang zijn voor de wereldvoedselvoor ziening. Het ziet er nl. naar uit dat de zee een belangrijke rol zal spelen in het dekken van de voedselbehoefte. Profes sor Postma wees erop dat de zee reeds zeer intensief wordt bevist al zal het wellicht noodzakelijk en mogelijk zijn er een nog groter beroep op te doen. Zoals het er nu voor staat mag men geen grote verwachtingen koesteren. Het is beter er naar te streven dat be volking wat minder hard groeit. Gevraagd of de proefboringen op het continentaal plat geen gevaar opleve ren voor de reinheid van de zee, zei professor Postma dit niet te kunnen overzieni Mosselen Onlangs heeft de minister van land bouw en visserij besloten de mosselwa terproeven in het Horntje te gaan in richten. Hij was voornemens daarover contact op te gaan nemen met het NIOZ om tot samenwerking te komen. Gevraagd naar de stand van zaken rond deze belangrijke zaak, zei profes sor Postma dat de besprekingen hier over nog in een zeer jong stadium zijn, zodat nog niets kon worden meegedeeld. Aan het slot van de avond dankte voorzitter Wieringa de heer Postma voor zijn belangeloos gegeven uiteen zetting en overhandigde als geschenk een boekenbon. De oud-leerlinqen van de lagere Landbouwschool hebben weer eens in de roos geschoten. Voor de vrijwel uitverkochte zaal van „De Oranje boom" hebben zij zaterdagavond met groot succes het blijspel Als je maar geld hebt" van Wilfred Wroost opge voerd. Dat het publiek bijzonder heeft genoten, was vooral het gevolg van de sublieme wijze waarop de hoofdrollen werden vertolkt. De spelkeuze was juist. Ook vorige toneelsuccessen van de oud-leerlingen waren mogelijk om dat men stukken koos, waarvoor men de juiste spelers beschikbaar had. De bescheiden instelling, die daarvoor nodig is, zouden meer Texelse toneel verenigingen zich eigen moeten ma ken. Streven naar „iets goed" is lof waardig zolang de zaal van een der gelijk experiment geen slachtoffer wordt. Publiek, dat niet alleen uit be leefdheid applaudiseert, kan men al leen blijven trekken als het qebodene aanvaardbaar is. En aanvaardbaar is een prestatie helaas alleen als deze niet te schril afsteekt tegen hetgeen men regelmatig via de moderne media gepresenteerd krijgt. „Als je maar geld hebt" is een wat onwaarschijnlijk, maar toch aardig ge schreven verhaal, vol onverwachte wendingen. Hoofdpersoon is de arme wisselloper Kappelhof, die door de schoonzoon van zijn chef wordt ge- koeieneerd. Kappelhof is weduwnaar, maar heeft vier kinderen, de chauffeur Rudolf, de dienstbode Lissie en de pic colo .Freddy. Het huishouden wordt ge daan door zijn ongetrouwde zuster Millie, die reeds dertig jaar lang wacht op haar verloofde, die haar destijds trouw zwoer. Hoofdprijs De familie heeft het moeilijk, totdat Oscar Pommerenke komt opdagen, een man wiens leven jaren geleden door Kappelhof is gered. Oscar heeft de eerste prijs in de lotto gewonnen: een bedrag van meer dan drie ton. Omdat hij er ten onrechte van wordt ver dacht dat hij een smokkelorganisatie heeft gefinancierd, zet hij het gewon nen geld op een spaarbankboekje, op naam van Kappelhof, en besluit naar Zweden te vluchten. De helft van de rente van het bedrag is voor de arme boekhouder. Kappelhof's zuster en kin deren vinden echter het spaarboekje en menen dat vader hen voor de gek heeft gehouden. Een reeks verwikkelingen en misverstanden volgt, o.a. als gevolg van het feit, dat het bedrag niet com pleet is en dat het voor vijf jaar is geblokkeerd. De plotseling verbeterde financiële toestand van Kappelhof is voor de weduwe Alma Roggenbeek echter aanleiding er toch in toe te stemmen, dat taxichauffeur Rudolf trouwt met haar dochter Helga. Het duurt een tijdje voordat alles duidelijk wordt en het geluk werkelijk weer keert in huize Kappelhof. Goed spel De rol van Julius Kappelhof werd op uitstekende wijze gebracht door de heer Kees Witte. Hij speelde vlot, was dui- lijk verstaanbaar en had zijn type ge heel mee. Het was de heer Witte, die voor een belangrijk deel van het succes MEUBELHANDEL Den Burg Tel.2572 VOL-AUTOMATISCHE INDESIT WASAUTOMATEN Fantastisch goed, voor slechts/598, FA. GEBR. SCHOORL, tel. 2550. AANRIJDING MET BLIKSCHADE Zaterdagmiddag deed zich op de hoek Parkstraat-Weverstraat te Den Burg een aanrijding voor tussen de Renault van de 36-jarige C.O. uit De Koog en de Volkswagen van de 21-jarige mej. D. uit Eierland. O. stond in de Park straat voorgesorteerd om het verkeer in de Weverstraat voorrang te verle nen. De achteropkomende mej. D. meende, dat de wagen stond gepar keerd, reed aan de rechterzijde voorbij en sloeg linksaf. Op dat moment wilde ook O. weer gaan rijden, zodat hij de Volkswagen raakte. De blikschade aan beide wagens was niet bijzonder ern stig. Op grond van de nieuwe bepalin gen nam de politie van het ongeval nota, maar maakte geen proces verbaal op. AANRIJDING MET BLIKSCHADE (II) Zaterdagavond omstreeks half elf botsten op de kruising Beatrixlaan- Gasthuisstraat twee personenauto's. De in zijn Volkswagen op de Beatrixlaan rijdende H. (22) uit Den Burg verzuim de voorrang te geven aan de van rechts uit de Gasthuisstraat komende Union personenwagen, bestuurd door v.d. V. uit De Koog. Beide wagens liepen plaatschade op. Niemand werd gewond. De politie maakte proces verbaal op. DOOPSGEZINDE PASTORIE VOOR ƒ45.000,— VERKOCHT OOSTEREND De Doopsgezinde pastorie aan de Peperstraat te Ooster end is zaterdagmiddag tijdens een pu blieke verkoping in het Gebouw voor Christelijke Belangen voor ƒ45.000, van de hand gedaan. De nieuwe eige naar werd de heer J. v.d. Vis Pzn. te Oosterend, Gezien de huidige toestand op de huizenmarkt kan de Doopsgezin de gemeente verheugd zijn met de be haalde verkoopsprijs. Het huis (met erf en tuin) is 5,24 are groot en omvat: hal, toilet, trap, voorkamer met erker, ach terkamer met serre, keuken, bijkeuken, douche, garage, drie slaapkamers, over loop en vliering De verkoop van het huis, dat bewoond wordt door mej. G. van Zetten, houdt verband met de op heffing van de tweede predikantsplaats van de Doopsgezinde gemeente Texel. De woning komt uiterlijk 1 september voor de nieuwe eigenaar beschikbaar. Dezelfde middag werd ook de uit- neembare houten schuur van mevrouw M. J. de Krijger-Spigt te Den Burg in verkoop gebracht. De schuur, die ach ter de woning van mevrouw De Knjger in de Julianastraat staat, bracht 87, op. Eigenaar werd de heer H. Spigt. ƒ5000,voor zwembad SINTERKLAASACTIE VAN WINKELIERS NU AFGESLOTEN Dc Sinterklaasactie van de Winke liersvereniging Den Burg is een dezer dagen officieel afgesloten, door de op brengst te storten op dc rekening voor het Texelse zwembad. Na aftrek van kosten bedroeg de over te maken som precies ƒ5000, Nooit eerder werd een zo groot be drag in één keer voor het zwembad beschikbaar gesteld. Van burgemeester De Koning heeft het bestuur van de winkeliersvereniging intussen een brief ontvangen, waarin hij zijn erkentelijk heid voor dit middenstandsinitiatief naar voren brengt. Het bestuur van de vereniging dankt alle Texelaars, die door hun medewerking de actie tot een succes hebben gemaakt. van het stuk verantwoordelijk was. Een voortreffelijk tegenspeler had hij ge vonden in de heer Paul Eelman als de plotseling rijk geworden Oskar Pom- marenke. Hij deed weinig voor hem onder en viel op door zijn flitsend-vlot acteren, dat een geroutineerde indruk maakte. Zowel Witte als Eelman toon den geen spoortje plankenvrees; ze be wogen zich op het toneel even gemak kelijk als op het erf van hun bedrijf. Een bijzondere prestatie verrichtte ook mej. Betty Bakker als dienstbode Lis sie. Ze gaf rap en natuurlijk spel ten beste. De zeer bedaarde chauffeur Ru- dolf werd gestalte gegeven door de heer Paul Kuip. Hij zorgde voor verschil lende zeer goede momenten, maar gaf een enkele keer van een houding blijk, die niet paste bij die van de onderge schikte taxichauffeur. Hij deed het overigens best! De heer Giel Kuip toonde zich als de piccolo Freddy een verdienstelijk spe ler. Vooral zijn mimiek en bewegingen waren prima. Een wat kleinere rol had mej. Burka Beukers als Rudolf's ver loofde. Zij toonde zich over het alge meen iets te bedeesd, maar gaf in emo tionele scènes blijk van haar talent. Mej. Annelies Kuip beeldde de hard vochtige, op geld en status beluste we duwe Roggenbeek zeer behoorlijk uit. Ook zij speelde redelijk vlot en zeer na tuurlijk. Een bescheiden rol tenslotte was weggelegd voor de heer C. van Heerwaarden. Alh de op zwart zaad Izittende bankdirecteur Dorrman, maakte hij echter een wat tè berooide indruk. Zijn tekst had er wel iets pit tiger kunnen uitkomen. De spelers voelden elkaar goed aan. Duidelijk werd dat langdurig en se rieus is gerepeteerd. De regie was in handen van de heer C. Koorn.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1967 | | pagina 1