Groen ^warG-Jexels in het kart-,
Orchideeën kweken is
spannende hobby'
„Wadden-airport" nu
van de baan
N
H. v. d. Meer in De Waal
1
Moerbeek's
'de worsteltent'
.59
Meer Texelaars moe
ten ermee beginnen
fa
Prof. Ir. Thijsse komt terug op plannen
bAG 12 SEPTEMBER 1967
80e JAARGANG No 8199
50
Van Oostduitse herkomst
PROPAGANDAFILMPJE
AANGESPOELD
)p het strand vond de heer Kees de
aaf uit Den Burg een groen plastic
ccrtje, dat zorgvuldig met plakband
s afgesloten. De heer De Graaf peu-
de het open en haalde er een vijftig
ïlden tellende zwart-wit filmstrook
bestemd om te worden geprojec-
rd. De dia's bleken van Oostduitse
komst te zijn en kennelijk bedoeld
de vinder ervan te overtuigen dat
DDR een heilstaat is in vergelijking
t de kapitalistische bondsrepubliek.
n het filmpje dat tot titel draagt
ie Geschafte des Herrn Flick gehen
ikrott", voert de Westduitse zaken-
n Friedrich Flick ten tonele. Aan de
id van diverse beelden wordt duide-
gemaakt dat deze topindustrieel,
tuurder van Daimler-Benz A.G., uit
idenden per dag DM 70.000,krijgt
gekeerd, terwijl zijn 2500 arbeiders
samen met hetzelfde bedrag per
moeten doen. Daimler-Benz is
iw verbonden met allerlei andere
lustrieën en deze weer met de mili-
krachtsinspanning van West-
itsland. De lasten daarvan draagt
volk in de vorm van inflatie, aldus
filmpje Natuurlijk wordt 't collec-
bezit gehuldigd" Was des Volkes
nde schaffen soil des Volkes eigen
n. Verder wordt de revanchistische
itiek van Westduit-sland scherp ge-
keld, wordt gesteld dat de belangen
n kapitalisten en arbeiders onver-
igbaar zijn en dat Erhard er alleen
uit was steeds meer miljonairs te
reken. Tal van beelden geven verder
i indruk van de macht van het leger
n de DDR en er worden tanks, leger-
irtuigen en helicopters getoond.
Blijkbaar is het doen aanspoelen van
ze kokertjes, tenzij het gevonden
emplaar per ongeluk is verloren, een
r methoden, die de DDR toepast om
het buitenland propaganda te ma-
ire N.V. v/h Langevcld De Rootf
)us 11 Den Burg, Texel Tel. 2741
Karry de Graaf, Keesomlaan 43, Den
el. (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
iw Ill 1M ITT I 52
ERNSTIG GEBREK AAN
iZINSVERZORGSTERS OP TEXEL
a
Op Texel bestaat een vrij ernstig ge
ek aan gezinsverzorgsters. De protes-
itse stichting voor gezinsverzorging,
i van de twee organisaties, die pro-
ert in geval van ziekte e.d. hulp te
den aan gezinnen, heeft momenteel
t ernstige moeilijkheden te kampen,
lijst met aanvragen is veel groter
n het aantal beschikbare gezinsver-
Fgsters. Waren er vorig jaar twaalf
zinsverzorgsters en gezinshulpen,
larpp geregeld een beroep kon wor-
n gedaan, nu is dit aantal met de
lft teruggelopen, omdat een aantal in
t huwelijk is getreden. Nu het sei-
enyverk zo goed als achter de rug is,
kt het moment gekomen om Texelse
ïisjes, die zich afvragen wat te gaan
en, te wijzen op de mogelijkheid om
:h in te zetten voor, de Texelse ge-
ïen^chap. Geboden wordt een be
st niet gemakkelijke, maar boeiende
veelzijdige werkkring tegen een be-
orlijke salariëring (vijfdaagse werk-
eek en goede vakantieregeling). Bij
bleken geschiktheid bestaat boven-
en de mogelijkheid voor meisjes, die
s gezinshulpen werden aangenomen,
i na enige tijd gratis een opleiding
n een half jaar te volgen voor ge-
plomeerd gezinsverzorgster. Zij, die
erover inlichtingen wensen, kunnen
eh wenden tot de leidster, mevrouw
Joustra-de Boer, Weverstraat 41,
in Burg.
(VFELTENNISSERS KOMEN BIJEEN
Op initiatief van de heer J H. de
aer uit Den Burg wordt maandag-
'ond, aanvang 20.00 uur, in het
>rpshuis te Den Burg een vergade-
ng belegd, waarop alle Texelse tafel-
nnissers of zij die van plan zijn deze
>ort te gaan beoefenen, worden uit-
ftodigd. Ter tafel zullen komen de
annen tot oprichting van een Texelse
feltennisvereniging. Reeds hebben
ch 18 gegadigden opgegeven, wat
hter nog niet genoeg is. Van gedachte
worden gewisseld over de dag
aarop het beste kan worden getraind,
aats van samenkomst en de contri-
itie, etc. Het is beslist niet nodig dat
en kan tafeltennissen; degenen die
«ds ervaren zijn, kunnen het de be-
inners leren. Ook dames zijn van
arte welkom; er hebben er zich al
fie opgegeven. In Den Helder is men
>k bezig met de oprichting van een
feltennisvereniging Wellicht is con-
'ct mogelijk in de loop van het vol
gde jaar.
HOOG WATER
Hoog water ter rede van Oudeschild
sept. 1.18 en 13.38; 13 sept. 2.27 en 15.03;
sept. 4.04 en 16.42; 15 sep.. 5.44 en 18.11;
sept. 7.02 en 19.18.
Aan het strand ongeveer een uur eerder
>og water.
DE WAAL In het gezin van de
heer H. A. v.d. Meer in De Waal be
staat geen „vadercadeauprobleem".
Prakkizeert menige familie zich bij het
naderen van Sinterklaas, verjaardag of
vaderdag suf om tenslotte te besluiten
het gezinshoofd maar weer te „verras
sen" met de klassieke stropdas of kist
sigaren, bij Van der Meer krijgt vader
een orchidee. Geen afgesneden bloem,
maar een complete plant. Want de heer
v.d. Meer beoefent als hobby het or-
chideeënkwekcn en gaat daar helemaal
in op. Wij wilden de orchideeën wel
eens zien en maakten een afspraak.
Maar wat een teleurstelling! Van der
Meer liet ons, in zijn zelfgetimmerde
kas aan de Polderweg, een stelletje
groene, aan witlof denkende planten
zien, waar verder weinig kleur of
smaak aan te beleven was. En toch
komt elke plant eens per jaar in bloei
en toont dan een exclusieve en exoti
sche pracht. Maar dat gebeurt alleen bij
uiterst goede verzorging. Een orchidee
is geen gewone kamerplant, zij stelt
zeer bijzondere voorwaarden aan tem
peratuur, luchtvochtigheid en grond
soort.
De ene soort is echter veel onver
schilliger dan de andere. Van der
Meer vertelt dat bijvoorbeeld de
OdontogloS'Sum grande, afkomstig uit
het relatief koele Guatemala, best in
de vensterbank kan worden gekweekt,
niet in e^n speciale kas dus. Over ge
brek aan soortkeus hebben orchideeën-
kwekers niet te klagen. Over de hele
wereld komen meer dan 16 000 soorten
voor. Velen daarvan lijken in het ge
heel niet op de exotisohe bloemen
waaraan men denkt bij het 'horen van
het woord orchidee. De op Texel in het
wild groeiende orchissoorten zijn ook
orchideeën. Het gaat meestal om de
tropische grootbloemige soorten met
fraai klinkende namen:' Bifrenaria,
Cattleya, Laelia, Miltonia, Oncidium,
Zygopetalum, Brassia verrucosa enz.
enz.
„Margriet"
De heer v.d. Meer is niet de enige
Texelaar die orchideeen houdt, maar
hij is wel de enige, die er een speciale
kas voor heeft gemaakt. Hij begon er
vier jaar geleden mee, naar aanleiding
van een beschrijving in „Margriet".
Hij sohreef naar de Nederlandse orchi
deeenvereniging om inlichtingen en
werd verwezen naar een kwekerij te
Aalsmeer, waar hij een stek kocht van
een makkelijk houdbare soort. Hij
moest er 25,voor betalen. Zo'n
stek bestaat uit een knol, bulb ge
noemd, voorzien van een uitloper en
een eerste bloemknop. Het geheel
staat in een pot met speciaal grond-
De lieer H. v.d. Meer toont in zijn plantenkas
één van zijn orchideeën
MEUBELHANDEL
Den Burg Tel.2572
mengsel. Dat mengsel kan men kant en
klaar kopen en bestaat uit mos, vaam-
blad, takjes en andere turfachtige pro-
dukten. De plant groeit betrekkelijk
langzaam. De bloem komt tenslotte uit
en blijft lange tijd (veel langer dan in
afgesneden toestand) haar praëht to
nen. De bloem sterft af en geruime tijd
later vormt zich aan de bulb een nieu
we scheut. Deze kan, weer na een ze
kere tijd, er worden afgehaald, „ge
scheurd", en als nieuwe plant worden
opgepot.
Vermeerdering
De heer v.d. Meer vertelt dat je op
die manier heel wat planten kan doen
ontstaan; het is de eenvoudigste ma
nier van vermeerdering. Moeilijker,
maar daarom ook veel spannender is
vermeerdering door zaad. Na de bloei
kan de vrucht tienduizenden zaadjes
bevatten, die buitengewoon fijn zijn
(het is het kleinste zaad, dat bij bloem
planten bekend is). Het rijpen van het
zaad in de vrucht kan wel een jaar in
beslag nemen. Het zaaien is niet een
voudig. Op een speciale voedingbodem
van een soort galatme met een oplos
sing van zes verschillende chemische
voedingstoffen, alleen in een speciale
afgesloten fles onder steriele omstan
digheden ontkiemen de zaadjes en de
planten kunnen naderhand worden uit-
gepoot. Ook kruising van twee ver
schillende orohideeënsoorten is moge
lijk. Met een veer wordt het stuifmeel
van de ene bloem op de stamper van
de andere gebracht en dan maar weer
geduld oefenen.... Na jaren kunnen
ook deze plantjes weer boeien door
hun bloemenpracht.
Hechte band
Met trots vertelt de heer v.d. Meer,
dat hij onlangs een Odontoglossum
Insleayi in bloei heeft gehad: 25 schit
terende bloemen aan een stengel van
maar liefst 1,25 m. Die stond er dan
ook heel mooi bij en had de begeerte
opgewekt van een andere amateur, uit
Alkmaar, die was komen kijken en
klaagde dat de stengel van zijn
Inslaeyi niet langer dan een halve
meter werdDe orchideeënkwekers
in Nedeland, aangesloten bij de vereni
ging, vormen een hechte band. Net als
postzegelverzamelaars bestuderen ze
met veel belangstelling eikaars aan
winsten, kopen, ruilen en richten ten
toonstellingen in.
Een orohideeénkweker streeft ernaar
zoveel planten van verschillende soor
ten te hebben, dat er elke maand ten
minste een bloeit. Die bloeitijd staat
tevoren nauwkeurig vast. Tenminste,
als de verzorging niet te wensen over
laat. Bij veel soorten moeten hygro
meter en thermometer nauwlettend in
de gaten worden gehouden. Er moet
op tijd worden geventileerd, maar plot
selinge afkoeling is funest evenals het
geven van leidingwater. Zoveel moge
lijk moet getracht worden de atmos
feer van het tropische oerbos te bena
deren wat uiteraard nooit helemaal
lukt, zodat de meest kritische orchi-
deeënsoorten voor de amateurs onge
schikt zijn.
De heer v.d. Meer zou graag willen,
dat meer Texelaars zich met het orchi-
deeënkweken zouden bezighouden. Het
is bijzonder leuk om in meer plaatse
lijk verband ervaringen uit te wisselen,
eikaar te helpen en te ruilen. Eén ding
zal een amateurkweker nooit doen:
bloemen afsnijden om ze te verkopen.
FANFARE VOERT
LEDENWERFACTIE
Het is genoegzaam bekend, dat het
Koninklijk Texels Fanfarekorps kampt
met een vrij ernstig ledentekort. Dit nu
reeds jaren voortdurende verschijnsel,
door dirigent C. Rijf „droge pleuris"
genoemd, heeft het bestuur evenwel
niet de hoep op een betere toekomst
ontnomen. Er wordt geanimeerd ge
speeld en over de gang van zaken van
het afgelopen seizoen is men zelfs meer
vcldaan dan over het jaar daarvoor,
toen het er enkele malen naar uitzag
dat het korps ten dode was opgeschre
ven. Om ook de toekomst van het
Fanfare veilig te stellen wordt nu een
ledenwerfactie gevoerd.
Men richt zich vooral op de jeugd;
de jongeren zullen de plaatsen moeten
innemen van de ouder wordende
muzikanten die op dit moment nog de
kern van het korps vormen. Niet alleen
in het muziekkorps zijn diverse va
kante plaatsen, ook de drumband kan
nieuwe leden gebruiken. De drumband
geeft namelijk een sterk verloop te
zien. Veel jongens en meisjes zijn de
laatste tijd voor studie of werk naar,
het vasteland vertrokken. De drum
band ontbreekt het zelfs aan majoret
tes, zodat de meisjes, die daarvoor voe
len, ook met open armen worden ont
vangen.
Jongelui, die het eens willen probe
ren, hetzij als .koperblazers, dan wel
tamboers of majorettes, zijn welkom
op woensdagavond van half acht tot
acht uur (drumband) en maandagvond
van kwart voor acht tot acht uur (bla
zers). Het is de bedoeling dat de oude
re 'korpsleden de leerlingen zelf op
leiden.
Verschijnt dinsdag en vrijdags
Bank: Ncderl. Middenstandsbank; Coöp. Raif-
feisenbank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ3,30 p.
kw. -f 30 ct. incasso. Advert.: familieberichten
14 ct. p. mm.; andere advert. 12 ct. p. mm.
MET HUURAUTO TEGEN
LICHTMAST GEBOTST
In de nacht van zaterdag op zondag
omstreeks twee uur kwam de 21-jarige
J. L. J. W uit Den Burg met een ge
huurde Volkswagen onzacht in aanra
king met een lichtmast op de hoek
Pontweg-Californiëweg. W. was met
hoge snelheid van de Californiëweg
gekomen en realiseerde zich blijkbaar
te laat dat hij bij de Pontweg rechtsaf
moest slaan. Hij remde hevig, waarbij
de auto slipte en met de rechterzijde
tegen de lichtmast kwam. De wagen
werd flink beschadigd en de lichtmast
raakte defekt. W. was ongedeerd en
wist met de ingedeukte wagen, die bij
het gebeuren bovendien een kapotte
band had opgelopen, het verhuurbe
drijf in Den Burg te bereiken, waar hij
de auto zonder iets te zeggen in de ga
rage zette en naar bed ging.
AANVANGSCURSUS EERSTE HULP
OUDESCHILD De E H.B.O.-
vereniging te Oudeschild heeft het
voornemen om een aanvangscursus
eerste hulp bij ongelukken te organi
seren. De eerste 16 lessen hoopt men
deze winter, telkens op donderdag
avond, te houden; de acht vervolg-
lessen de volgende winter. De lessen
worden gegeven door dokter L. Bar
nard. De kosten bedragen voor de ge
hele cursus 25,inclusief de boek
jes. Het is de bedoeling de cursus in
die plaats te houden, waar de meeste
cursisten vandaan komen. Men dient
zich uiterlijk 18 september op te geven
De eerste les wordt voorlopig in het
dorpshuis ,,'t Skiltje" te Oudeschild
gehouden op donderdag 21 september.
Men wende zich telefonisch, (02220)
2768, of schriftelijk tot mevr. L. Visser-
Spaan, Loodssingel 42 te Oudeschild.
Piot. ir. Jac. P. Thijsse gelooft niet
meer in zijn visie van enkele jaren
geleden voor een groot vliegveld op
een stuk droog te leggen Waddenzee
bij het eiland Texel, zo weet de Volks
krant van zaterdag te melden. Dit
vliegveld had het Europese centrum
voor supersonische vluchten moeten
worden. Dat had de oplossing moeten
zijn voor het afschuwelijke lawaai-
probleem, waarmee alle Europese
landen te kampen krijgen, wanneer
hun vliegvelden gebruikt worden door
supersonische vliegtuigen, die met
snelheden van drie, vier maal het ge
luid, over de oceaan aankomen. En
kele jaren aeleden dacht professor
Thijsse dat het „supersone" vliegveld
op de Waddenzee de oplossing zou
zijn. De huidige vliegvelden zouden
gebruikt kunnen worden voor het ver
voer van en naar de Wadden-Airport.
„Het was maar een visie, een ideetje,
mrar bij nadere bestudering blijkt dat
het niet gaat. Het buitenland zal nim
mer toestaan, dat Nederland dit vlieg
veld krijgt", zegt professor Thijsse er
Prof. Thijsse, hoewel gepensioneerd,
werkt aan een opdracht van de Ford
Foundation voor het voorbereiden van
een Europees planologisch studiecen
trum. „Ik heb zeker nog tot april vol
gend jaar werk", zegt de nu 71-jarige
planoloog.
Het lawaaiprobleem van Schiphol
straks? „Laat vooral uitkomen dat ik
het niet weet", zegt hij. „Onze hersens
lopen achter bij de technische ontwik
keling. Men heeft indertijd de fout ge
maakt niet te voorzien dat de vliegtui
gen zo groot zouden worden. Dat was
in de tijd, dat de prognose werd ge
maakt dat er nu 151 duizend auto's
zouden zijn, precies 151 duizend, geen
150 duizend, nee, duizend meer.
Prognoses
Dat was in de tijd, toen nog gedacht
werd dat prognoses uitkomen en zich
zelf niet overtreffen. Ik ben in Japan
geweest en daar hadden ze verkeers
wegen aangelegd. Ik heb ze gezegd dat
het aantal verkeersstroken voor de toe
komst te weinig zou zijn. Dat wisten ze
ook wel, zeiden die Japanners, maar ze
hadden gewoon hun prognoses door
Het plukken van een met veel moeite
gekweekte crchidee is doodzonde, ook
al is men bereid er tientallen guldens
voor neer te leggen.
Prof. Ir. Jac. 1*. Thjjsse
twee gedeeld, want ze waren bang ge
wórden van de hoge cijfers", illustreert
prof. Thijsse lachend.
„Eigenlijk zou er in Nederland hele
maal geen supersoon vliegveld moeten
zijn. Zo'n vliegveld zou beter in het
buitenland kunnen liggen". Maar het
economisch belang dan, de toeristen-
stroom? „Er zijn andere dingen, die
meer waarde hebben. Nederland zou
zich best kunnen verkopen als het
land van de stilte, een stilte-eiland in
Europa. Er bestaat al een stilte-eiland,
St. John, waar maar een gering aantal
toeristen wordt toegelaten cm het rus
tig te houden".
Vertikaal
Intussen ligt Schiphol er en het zal
worden gebruikt door supersonische
vliegtuigen „Er is natuurlijk de tech
nische ontwikkeling in het terugbren
gen van het lawaai, dat de vliegtuigen
produceren. We moeten internationaal
handelen, mede gericht op de ontwik
keling in de Verenigde Staten Ik zie
bijvoorbeeld een grote ontwikkeling bij
de vertikaal stijgende vliegtuigen. En
er is natuurlijk de publieke opinie in
de Verenigde Staten", zegt prof.
Thijsse, die druk kan uitoefenen op de
industrie".
(zie vervolg pagina 2)
Onze pannekoeken zijn vermaard.
