m
moutbrood
vers gebakken
vol kostelijke
bouwstoffen!
het statussymbool
r RIJKS 1
POSTSPAARBANK
RENTE TOT
Al
1J-J
Spit* Spierpijn
S5 TWEEDE BLAD TEXELSE COURANT VRIJDAG 13 OKTOBER 1967
RUWVOEDERONDERZOEK ZEER
BELANGRIJKE ZAAK
We vinden het zeer verheugend, dat
IJ* de animo voor het onderzoek van hooi
Jr en kuilgras de laatste jaren flink toe
neemt. Het staat wel vast, dat er dit
seizoen in ieder geval wel 200 monsters
hooi en kuilgras van de bedrijven op
cns eiland zullen worden onderzocht.
Ik meen wel te mogen zeggen, dat de
Texelse veehouders in vergelijking met
hun collega's aan de vaste wal in dit
opzicht een goede beurt maken.
De waarde van dit onderzoek voor
de veehouders zelf is tweeledig. In de
eerste plaats kunnen zij met de gege
vens van het analyserapport vaststel
len welke voedermiddelen daarnaast
gegeven moeten worden. Het is dus
nodig om te kunnen vaststellen welke
soort en welke hoeveelheid krachtvoer
nodig is.
In de tweede plaats kunnen de vee
houders met de gegevens van het ana-
2. Een zestienjarig meisje zat half
rechtop in bed in een boek te lezen.
„Moet je er zo langzamerhand niet
uit?"
Ze keek op het wekkertje naast het
•J bed, waarna ze zich uitrekte. „Geen
haast Tien uur gaat de kast voor mij
open. Mooie tijd. 't Moest elke morgen
eigenlijk tien uur zijn".
„Wie was die jongen, door wie je
gisteravond thuisgebracht werd?"
Het meisje legde het boek neer en
vouwde de handen onder haar hoofd.
..Erik Wesselo. Van school. Vraag niet
naar de bekende weg, mam. Hij zit bij
Jaap in de klas. We zijn fijn even naar
het strand geweest. Het was zalig. Z'n
brommer rijdt wel vijftig".
„Dat mag toch niet? Met een brom
mer mag je toch niet harder dan veer
tig?"
„O, er mag zoveel niet. En hij doet
het alleen maar op stukken, waar geen
zijwegen zijn. Hij is heus wel voorzich
tig. Ik vraag voor m'n verjaardag ook
een brommer".
„Kind, hoe haal je het in je hoofd.
Dat is toch niets voor een meisje?"
i „U bent ouderwets. Als ik 'm niet
krijg, ga ik van de zomer in de va
kantie werken, net zo lang tot ik ge-
n°eg geld heb om er een te kopen".
..Zie we dan wel weer. Ik heb niet
eens aeen behoorlijke fiets".
„Kind, wat moet je met een fiets? Je
lyserapport nagaan wat het resultaat is
igeweest van hun methode van hooien
en inkuilen. Vooral voor voorlichters
is deze tweede functie van het analyse
rapport zeer belangrijk, omdat ze vol
gend seizoen weer voor de taak staan
de veehouders te adviseren over de
meest gewenste methoden voor het
hooien en het inkuilen.
Een eerste indruk
Wat de kwaliteit van het hooi be
treft menen we te moeten zeggen, dat
dit, wat de voedingswaarde betreft,
niet zo veel zal verschillen van het
hooi van 1966. Naast de voedingswaar
de zijn er echter ook andere zaken van
belang. We denken aan de smakelijk
heid. Deze zal ontegenzeggelijk over
het algemeen belangrijk beter zijn dan
vorig jaar. Dit verschil zal vooral uit
komen bij het geperste hooi.
We hebben de indruk, dat er hier en
daar wel wat broei door het hooi is
school is vlakbij! Geen vijf minuten
lopen".
„O, dus dat is het criterium. Volgens
deze gedachtengang heb ik genoeg aan
één jurk, want ik kan er toch maar één
tegelijk dragen".
„Je hebt jurken genoeg. En truitjes
en rokken".
„Hopen! Ik peins me 's morgens suf,
wat ik aan zal trekWen, vandaag m'n
blauwe trui en m'n grijze rok, en mor-
men m'n rose jurk met bloemetjes. Za
terdag gelukkig geen school, dus maan
dag maar weer trui en rok. Wat een
keus, he?"
En je grijze jurk dan? En dat groene
vest? En die donkerblauwe rok?"
„Hou op, mam. Allemaal hopeloos
uit de mode. Geef me zaterdag maar
geld voor een lap. Bij Winters hebben
ze leuke coupons en niet duur. Maak
ik er zelf wel weer een".
De vrouw zuchtte. „Ik zal het met
vader overleggen".
Het meisje kwam overeind, haar be
nen onder de dekens vandaan halend.
„Doe dat. Dan heb ik 'm tegen Kerst
mis wel. En voor m'n verjaardag wil
ik een babaydoll. Als tante Lies weer
met een nachtpon komt aandraven,
word ik wild en ga ik gillen".
„Wat ben je obstinaat vanmorgen?"
Ze stapte nu geheel uit bed en kwam
voor haar moeder staan. „Niet alleen
vanmorgen, mam. Dat ben ik altijd.
Omdat ik niets heb, geen mooie kleren,
gegaan. Is dit gering geweest, dan is
de schade niet groot. We vrezen, dat
het plaatselijk zo erg is geweest, dat
er wel duidelijke schade is.
Wat het kuilgras betreft, krijgen we
aan de hand van de tot nu toe ont
vangen rapporten de indruk, dat op
heel wat bedrijven de kwaliteit minder
zal zijn dan vorig jaar. Dit is zeer te
leurstellend, omdat het aantal veehou
ders, dat een goede methode van in
kuilen heeft toegepast groter is dan in
1966. Met name het ammoniakcijfer is
in het kuilgras hoger dan in 1966. Dit
wijst er op, dat een groter deel van het
eiwit verloren is gegaan en er boven
dien moet worden gerekend op een ho
ger percentage kuilen met een minder
goede geur.
Wat kan dc oorzaak zijn
In de tweede helft van mei en ook
de eerste tien dagen van juni was het
weer minder geschikt om goed kuil-
(gras te maken. Net als voor hooien is
droog weer met flink zon gunstig voor
het inkuilen. Water is een vijand van
kuilgras en de zon is nodig om een
flink suikergehalte in het gras te krij
gen. Een hoog suikergehalte is een be
langrijke voorwaarde voor een goed
conserveringsproces.
Deze minder goede weersomstandig
heden hebben een ongunstige invloed
bij iedere methode van inkuilen.
Voor voordroogkuil is een periode
van enkele droge dagen tussen maaien
en inkuilen een eerste eis. In de ge
noemde periode kwam dit bijna niet
voor en het gevolg is, dat veehouders,
die al een aantal jaren goede voor-
droogkuilen wisten te maken, nu met
een te hoog ammoniakcijfer zitten.
Ook bij de kuilen, die gemaakt zijn
volgens de methode van het maai-
kneuzen van stam zijn er te veel, die
een ammoniakcijfer hebben, dat soms
vrij ver boven het toegestane cijfer van
8 ligt. Ammoniakcijfers van 15 zijn
geen zeldzaamheid. We kunnen niet
anders concluderen dan dat door de
vele dagen met weinig of geen zon,
onvoldoende suiker voor een goede
conservering is gevormd.
De grootste teleurstelling geven de
kuilen, die gemaakt zijn volgens de
methode van het maaikneuzen uit het
zwad of de wiers. In feite is de bena
ming maaikneuzen hier onjipst, omdat
er niet gemaaid wordt. Het gras wordt
nl. van tevoren normaal gemaaid en na
één of meer dagen door de maaikneu-
zer uit het zwad opgenomen en in een
wagen gedeponeerd.
De reden, dat deze werkwijze werd
toegepast, ligt in de eerste plaats in de
grotere capaciteit, die de maaikneuzer
bij opname uit het zwad krijgt. Het
kan voor de boer dan een kostenverla
ging betékenen. Een ander motief om
tot deze methode over te gaan was het
verlangen om het gehalte van droge
stof van het kuilgras iets omhoog te
brengen. Doordat het gras bij dit sys
teem één of meer dagen op het veld
ligt verdwijnt er een gedeelte water.
De cijfers, die nu te voorschijn komen,
wijzen er op, dat de droging maar zeer
gering is geweest. Het gehalte aan
droge stof ligt in de meeste gevallen
maar enkele procenten hoger.
Het is bekend, dat het kneuseffect
bij opname uit het zwad belangrijk
minder is dan bij het rechtstreeks van
stam kneuzen en we vrezen, dat dit
vooral de oorzaak is van de minder
goede conservering van de kuilen, die
op deze wijze zijn gemaakt.
In de komende weken zullen nog
heel wat rapporten binnen komen en
indien daarvoor aanleiding is, hopen
we daarover nog iets mede te delen.
EEN SCHIP OP STRAND
U hebt dat natuurlijk ook wel eens.
Dat gevoel, dat je in een bepaald op
zicht tekort bent geschoten. Je loopt
tegen een bepaald „ongeluk" aan cn je
kunt je niet onttrekken aan de ge
dachte, dat je niet alles hebt gedaan
cm dat „ongeluk" te voorkomen. Er is
een „schip gestrand" en je loopt met
de vraag of je het licht van dc vuur
toren wel helder genoeg hebt laten
stralen cn of je er voor gezorgd hebt,
dat alle bakens op de juiste plaats la
gen.
geen behoorlijke fiets, nauwelijk wat
zakgeld, 't Is dat Erik op zijn manier
een beetje gek op me is, anders telde
ik toch zeker helemaal niet mee? Nu
ja, als ik over twee jaar m'n eind
diploma héb, ga ik meteen aan het
werk. Net als Hennie. Tot zolang zal
ik maar door de zure appel heenbijten".
Mevrouw Overvest schudde haar
hoofd. „Je bent onredelijk. We geven
jullie alles, wat mogelijk is. Iedereen,
die wil, mag doorleren. Zo groot is
vader's salaris ook niet".
„Hou maar op, mam, het heeft im
mers geen zin. Ik weet wel, waarop het
uitdraait: de moderne jeugd is veel
eisend en ondankbaar. We beseffen
niet, hoe goed we het hebben, want wij
in onze tijd.En dan besluiten we
met de gebruikelijke tirade: doorleren
was er niet bij vroeger; 's avonds na
donker niet meer buiten en niet met
jongens omgaan. Dat jullie nog aan de
man bent gekomen, verwondert me
steeds meer. Als ik in die tijd geleefd
had, geloof ik, dat ik revoluties ont
ketend had".
Nadat ook Tonia met een volle tas
naar school was gegaan, begon mevr.
Overvest met de ochtendafwas. Ik be
grijp steeds minder van m'n kinderen.
Ze hebben, wat hun hartje begeert en
Zijn nog ontevreden. Ze kijken altijd
alleen maar naar mensen, die het beter
hebben en rijker zijn gezegend met
aardse bezittingen. En er zijn miljoe
nen die het slechter hebben dan wij.
Maar breng dat de kinderen eens aan
het verstand?
's Avonds zei Jaap nog vóór men aan
de etenstafel zat: „De overkant is ver
kocht. Ze gaan het bos rooien en er
komen huizen. Dure middenstandswo
ningen. En de weg wordt ook verbreed.
Excuseer me dit wat vreemde begin,
dat misschien beter zou passen in de
wekelijkse meditatie. Er had boven dit
artikeltje ook heel gewoon kunnen
staan; „Houdt Uw kalveren in de ga
ten" of „Parasieten bedreigen Uw
jongvee". Want daarover zal het gaan.
Een goed koppel kalveren
Een week of drie geleden kon dat
gezegd worden van de kalveren op een
Texels bedrijf, waarmee we vrij regel
matig contact hebben. De kalveren za
gen er „vlot" uit en mestonderzoek
wees uit, dat de besmetting met para
sieten zo miniem was, dat geen bijzon
dere maatregelen nodig waren.
Toch waren deze kalveren niet hele
maal ideaal geweid. De kunstwei, waar
ze deze zomer hadden gelopen was al
een paar jaar oud en de omweiding
was ook niet helemaal volgens de eis
geweest. Maar mede dank zij de droge
zomer waren de kalveren toch gevrij
waard gebleven van een ernstige aan
tasting van longwormlarven of maag
darmparasieten. Er was alle reden om
aan te nemen, dat de kalveren straks
in goede conditie opgestald konden
worden.
Drie weken later
Dezer dagen kwam ik weer. De be
treffende veehouder was bezig om de
stalruimte voor de kalveren in orde te
maken. Hij vertelde mij, dat hij de
dierenarts had gevraagd de kalveren
een behandeling tegen parasieten te
geven. „Want", zei hij, ,.de kalveren
zijn de laatste dagen achteruit gevlo
gen". Het bleek, dat deze veehouder
met dit laatste niets te veel had ge
zegd. In plaats van het vlotte stel jong
vee van 3 weken geleden nu een luste
loos aanziende groep kalveren, die zo
dun „als een lat" waren. Je kon je
bijna niet voorstellen, dat dit dezelfde
dieren waren van 3 weken geleden.
Het was meer dan tijd, dat de dieren
arts hier bij kwam en de kalveren door
opstallen bewaard bleven voor verdere
besmetting.
Wat de oorzaak
Kort na ons eerste bezoek waren de
kalveren verweid naar een perceel,
waar op dat moment voldoende gras
stond. Het zag er ook fris en schoon
uit. Maar dit perceel was vrijwel de
'hele zomer beweid door de pinken,. En
we kunnen wel aannemen, dat hier
een enorme afscheiding van larven
heeft plaats gehad. Blijkbaar hadden
•de kalveren nog in het geheel geen
weerstand opgebouwd tegen een aan
val van parasieten. En de slag is hier
door buitengewoon hard aangekomen.
We hebben geen opleiding voor die
renarts gehad. En U hebt hier dus de
Volgende week gaan ze al beginnen.
De bus wordt omgelegd. Dat kan we
ken duren".
Tonia keek hem nieuwsgierig aan.
„Hoe weet je dat allemaal?"
„O, van Willem. Willem's vader is
immers gemeenteopzichter? En het
heeft ook al in de krant gestaan. Let
eens op: de Larixlaan wordt een luxe
laan".
„Dan mogen wij ons te zijner tijd
wel aanpassen", monkelde Tonia, ver
stolen kijkend naar haar vader.
Overvest hapte. „Waarom? De Larix
laan is altijd een straat geweest voor
de betere stand. Gegoede middenstand
zal ik maar zeggen".
„Ja, vooral dat gegoede is komisch".
Overvest fronste zijn wenkbrauwen.
„Waarom is dat komisch? Het is toch
zo? Noem eens iemand in de l&an, die
uit de toon valt?"
Tonia keek even naar haar moeder,
die de borden neerzette, geholpen door
Hennie. „Dat is erg gemakkelijk: Wij".
De man keek verbaasd naar zijn
jongste dochter. „Wij? Je raaskalt".
Hennie zei: „Tonia, houd je mond".
Overvest ging er op door. „Ik snap
dat niet goed. Binders naast ons is ver
tegenwoordiger. En Van Zalingen aan
de andere kant is bij het spoor. De
Vries is onderwijzer en Van der Goot
is analist in het ziekenhuis. Wie ken
nen wij nog verder? O ja, Smeelis is
boekhouder in het warenhuis. En dan
heb je op het hoekje Toelast, die leeft
van z'n centen. Wacht even.... naast
Smeelis zit die weduwe, mevrouw
Harstman, die piano- en orgellessen
geeft. Mij dunkt, we komen allemaal
wel zo'n beetje overeen".
Jaap had aandachtig geluisterd. „Er
is één essentieel verschil, pap, en dat
HET NUT BIEDT INTERESSANT
WINTERPROGRAMMA
Het departement Texel van de Maat
schappij tot Nut van het Algemeen
start het winterseizoen op donderdag
19 oktober. In hotel „De Lindeboom-
Texel" zal die avond een lezing met
kleurendia's worden gegeven over de
Himalaya-expeditie van 1962. Deze ex
peditie stond onder leiding van prof.
dr. C. G. Egeler en de lezing wordt
verzorgd door een van zijn medewer
kers.
De tweede avond is gepland op dins
dag 21 november, eveneens in hotel
„De Lindeboom-Texel". De heer L. J.
Bal uit Bergen (nh) die in watersport-
kringen bekendheid geniet als pionier
op het gebied van boot-trailing, zal
spreken over zijn reizen met zijn 2-tons
zeewaardige jacht naar de Adriatische
Zee. De fraaie kleurendia's die hij
heeft gemaakt, worden vertoond met
een bijzonder dubbelprojectieapparaat.
Verwacht wordt dat vooral de foto
liefhebbers hierin geïnteresseerd zul
len zijn.
De derde avond belooft ook bijzonder
interessant te worden. Op een nog na
der te bepalen datum in januari zal
Drs. H. C. Drinkwaard spreken over
Mosselcultuur.
Over een vierde avond wordt door
het bestuur nog onderhandeld.
cv en reumatische pijnen
wrgft U eveneens weg met
INGEKOMEN PERSONEN
Jannetje Holman, van Amsterdam,
Gen. Vetterstraat 13hs naar De Koog,
K 99c; Henk Heetveld, met gezin, van
Steenwijk, Kallenkoterallee 17 naar
Den Burg, Bernhardlaan 123; Alida M.
Bakker ev. Pastoor, met gezin, van
Hilversum, le Nieuwstraat 53 naar Den
Burg, Jac. P. Thijsselaan 103; Leonard
A. Arends, van Den Helder, Het Nieu
we Diep 5 naar Den Hoorn H 131; Her
man P. Bakker, van Utrecht, Hft.
Graaflandstraat 117 naar Den Burg,
Schoonoordsingel 21.
zienswijze van een leek. We menen
echter, dat in dit geval de oorzaak zo
duidelijk voor de hand ligt, dat we het
gewaagd hebben die aan te wijzen.
Laat dit schip op het strand voor
veel Texelse veehouders een baken in
zee zijn. En wat onze taak betreft, we
moeten het nog meer en nog duidelij
ker zeggen.
zie je over 't hoofd. Binders heeft een
wagen, goed, het is een VVV. Van der
Goot heeft een Ford en Smeelis rijdt
ook in een Ford. Toelast heeft een
Opel en mevrouw Harstman een Eend
je. En De Vries heeft een Messer-
schmidtje, zo'n wegluis. Met uitzonde
ring dan van Van Zalingen die man
is aan het spoor en zal wel vrij reizen
hebben zijn wij de enige, die geen
auto bezitten".
„Jongen, zeur niet. Jij altijd met je
auto. Wat moeten wij met een wagen?"
„Rijden", merkte Tonia lakoniek op.
„Onzin. We hebben geen auto nodig.
Niemand van ons zit ver van zijn werk
of de school en het bos hebben we aan
de overkant".
„Dat gaat weg en er komen huizen
voor in de plaats. Dat duurt geen jaar
meer", merkte Jaap op.
„Goed. De bus rijdt langs ons huis
en de halte i-s twintig passen hier van
daan. Daarmee komen we in het cen
trum en vandaar kunnen we alle kan
ten uit. We hebben fietsten.
Tonia schoot in een lach. „Ja, zegt u
dat wel. De mijne draait ook. De vod-
deboer geeft er geen vijf gulden voor.
Ik geneer me gewoon er op te rijden".
„Wat mankeert er aan? Ik wil hem
zaterdag wel eens nakijken".
„Ach nee, wat geeft dat? U begrijpt
het toch niet".
„We gaan eten", commandeerde
Hennie. „En aan de maaltijd geen ge
zeur over auto's en fietsen. Wees blij,
dat we allemaal gezond zijn en genoeg
te eten krijgen. En behoorlijk gekleed
gaan".
„Dank je, lieve zus", sneerde Tonia.
„Je brengt ons weer tot inkeer. Je lijkt
mam wel
(Wordt vervolgd)
FEUILLETON
door
Gerrit Franssen
l517oj
