i
f'
BENT U 00K ZO BESCHEIDEN
ALS U ACHTER HET STUUR ZIT?
VOOR HETTE LAAT IS
Op zoek naar de oorzaak
van domheid
Visbeurs van aquariumvereniging
in gebruik genomen
ledereen maakt fouten. Wees daarom een beetje
verdraagzaam in het verkeer
t
ik rij beter dan de anderen, ik maak nooit fouten. Ik rij beter
dan de anderen, ik maak nooit fouten. Ik rij beter dan de
anderen, ik maak nooit fouten. Ik rij beter dan de anderen, ik
maak nooit fouten. Ik rij beter dan de anderenKom HOU.
Rijkdom en armoede spelen via het voedsel
een belangrijke rol
DEN BURG Zaterdagochtend om
tien uur verrichtte de heeT J. Tjonk uit
Den Burg de officiële opening van de
eerste Texelse Visbeurs. Ten huize van
de heer Harry Ellen in de Weverstraat
was een klein gezelschap bijeengeko
men onder wie twee afgevaardigden
van de Helderse aquariumvereniging
„Rasbora", om deze eenvoudige plech
tigheid bij te wonen.
In zijn welkomstwoord wees de heer
Ellen vooral op het tot dusverre zeer
bloeiende bestaan van de aquarium
vereniging „In Aqua Vita", die mede
een stimulans was geweest voor de tot
stand koming van de visbeurs. De jon
ge vereniging telt reeds 70 leden. Een
bijzonder woord van dank ging naar de
heer J. Schoo, die de zo noodzakelijke
centrale verwarming voor de ruimte,
waar de beurs is ondergebracht, be
langeloos heeft geïnstalleerd. Als blijk
van waardering werd de heer Schoo
namens de vereniging een fraai dam
bord met inscriptie en toebehoren aan
geboden.
Vissen cn kienhout
De heer W. v.d. Kley uit Den Helder,
enthousiast aquariumliefhebber en
(amateur)handelaar in tropische vissen,
öchonk een collectie vissen. Het ge
schenk van „Rasbora" bestond uit een
fraai stuk kienhout en werd overhan
digd door de secretaris, de heer B.
Schrieke. De Stichting Cultureel Werk
was vertegenwoordigd door de heer G
A Oskam, die zich bijzonder verheugd
toonde met de visbeurs en vooral met
de vereniging „In Aqua Vita", die naar
zijn mening als zuivere „hobbyvereni
ging" op Texel een belangrijke plaats
inneemt.
Op de vrijdagavond in de LTS ge
houden bestuursvergadering van „In
Aqua Vita" was besloten om de vis
beurs in zijn geheel over te dragen aan
de heer Ellen. Dit vooral om organisa
torische redenen.
Overzichtelijk
Zoals reeds in ons vorig nummer
uitgebreid werd vermeld, ziet de beurs
er aantrekkelijk en verzorgd uit. Om
het de kopers gemakkelijk te maken,
zijn op alle bakken de namen en prij-
REIZENDE BIBLIOTHEEK
OUDESCHILD
Oudeschild De wlntercollecte van
de Reizende Bibliotheek is aangekomen.
Er is keus naar ieders smaak uit een
fraaie collectie van 150 romans en 150
jeugdboeken. Het uitlenen begint op
woensdag 10 januari, niet zoals gebrui
kelijk in 't Skiltje, maar in de open
bare lagere school.
De uitleentijden zijn als volgt: Iedere
woensdag voor de jeugd van half vier
tot vier uur en voor de volwassenen 's
avonds van zeven uur tot half acht. De
prijs bedraagt 10 cent per boek per
week.
zen van vissen en planten op duidelijke
wijze vermeld. De bedragen voor de
vissen variëren van 0,75 tot ƒ3,60. De
planten zijn o\fer het algemeen iets
duurder.
Zaterdagmiddag dienden zich reeds
vele klanten aan. Dat vissen en planten
nu op Texel verkrijgbaar zijn, zal voor
vele liefhebbers een stimulans zijn om
hun hobby voort te zetten en voor an
deren om met deze boeiende vrijetijds
besteding te beginnen.
„VRIENDENKRING" NEEMT NIEUW
STUK IN STUDIE
DEN HOORN De toneelvereniging
„De Vriendenkring" heeft het toneel
spel in drie bedrijven „Jong zijn we
maar eenmaal" van het schrijversduo
Chr. van Bommel-Kouw en H. Bakker
in studie genomen. In tegenstelling tot
de laatste uitvoeringen ligt dit stuk op
het ernstige vlak.
De voorstellingen zullen plaats heb
ben op 1 en 2 maart.
„BEN IK NU GETROUWD OF NIET
DEN BURG De Rederijkerskamer
U.D.I. heeft als nieuw stuk op haar
repertoire gekozen het Engelse blijspel
in drie bedrijven „Ben ik nu getrouwd
of niet
De uitvoeringen zijn vastgesteld op
15 en 16 maart.
WETENSWAARDIGHEDEN
WAT IS EEN MIJL
In ons land rekenen we wat de af
stand betreft met bijvoorbeeld kilome
ters en daar zijn we geheel mee ver
trouwd. Zo nu en dan duikt echter wel
eens de naam „mijl" op als afstands
maat en dan heerst er prompt verwar
ring, want hoeveel is nu precies een
mijl? In veel gevallen betreft het dan
de zogenaamde „Engelse mijl" en dan
weten velen het wel: zo ongeveer an
derhalve kilometer, of nog iets juister
gezegd: 1600 meter. Inderdaad bedraagt
de Engelse statute mijl 1,6093 kilometer
om precies te zijn, maar we moeten wel
oppassen, want er is ook een Engelse
zeemijl en die is 1,852 kilometer lang
en dat is toch wel een aanzienlijk ver
schil.
Wanneer er over mijlen wordt ge
sproken, dan moet men eigenlijk een
tabel bij de hand hebben om de afstan
den omgerekend in kilometers precies
te weten, want er zijn nog veel meer
soorten mijlen.
De geografische mijl is bijvoorbeeld
7.4074 kilometer lang, dat is weer heel
iets anders dan de Engelse mijl. Dan is
er nog de Hollandse mijl, die gerekend
wordt op één uur gaans en die, 5,5556
kilometer lang is. Dan zijn er nog Prui
sische mijl 7,532 km; de Oostenrijkse
mijl 7,586 km; de Zwitserse mijl 8,333
km, die ongeveer gelijk zijn aan de geo
grafische mijl. De langste mijl is wel de
Zweedse, Noorse mijl, die rond tien
kilometer lang is. Voor ons dus vrij ge
makkelijk mee te rekenen. De andere
mijlmaten, ook onze Hollandse mijl zijn
moeilijk om te rekenen.
DE NAMEN VAN ONZE
WEEKDAGEN
Iedereen kent het rijtje weekdagen:
zondag, maandag, dinsdag, woensdags,
donderdag, vrijdag en zaterdag. Hebt u
zich al eens afgevraagd hoe we aan die
benamingen komen? Het is toch eigen
lijk merkwaardig, dat velen die deze
benamingen regelmatig gebruiken niet
weten waar de dagen hun naam aan
danken.
In veel tijdrekeningen vond men het
gemakkelijk om naast jaar en maand
een nog kleinere tijdsindeling te heb
ben en wel de week van zeven, acht of
ook wel tien dagen. In de christelijke
wereld kennen we de week van zeven
dagen en in onze streken werd deze
tijdsindeling overgenomen van de Ro
meinen. Deze Romeinen hadden de
weekdagen naar planeten genoemd, ge
ïdentificeerd met Romeinse godheden
en wel Zon, Maan, Mars, Mercurius,
Jupiter, Venus en Saturnus. Dat zon en
maan werd evenals Saturnus hier over
genomen en zo ontstonden: zondag,
maandag en saturnusdag (zaterdag).
Voor de Romeinse goden plaatsten de
Germanen hier hun eigen goden in de
plaats die enigszins verwantschap ver
toonden met hun Romeinse collega's.
Zo werd Mars vervangen door Ti'us
(Dings, later Dins-); Wodan kwam voor
Mercurius en Wodansdag werd tenslot
te woensdag; Donar verving Jupiter en
Donarsdag werd donderdag, terwijl de
liefelijke godin Venus werd vervangen
door de godin Freya, ons nu nog her
innert in vrijdag.
UNIEKE BROEDPLAATSVAN DE
ZEESCHILDPAD
Een stukje Surinaams grondgebied,
Eilanti genaamd, aan de monding van
de Marowijnerivier, is naar blijkt een
bijzonder belangrijk gebied. Volgens
ïecente onderzoekingen is het de enige
plek in de wereld, waar de African
Redley zeeschildpad haar legplaats
heeft.
In de maanden mei, juni en juli
kruipt deze schildpad in groten getale
Wanneer wij de geschiedenis bezien,
dan constateren we steeds weer, dat de
rijken de grote mannen waren, die lei
ding gaven cn het verstand bezaten,
terwijl de arme mensen niets betekende
cn ook dom was.
Hiertegen kan men protesteren en
menen, dat die kinderen van arme
ouders het ook ver hadden kunnen
brengen, wanneer er maar de gelegen
heid was geweest dat zij scholing had
den ontvangen, in de vorm van onder
wijs e.d.
uit zee het zandstrand op om er eieren
te leggen. De African Redley wordt he
laas met uitroeiing bedreigd.
Aanvankelijk werd aangenomen, dat
de zeeschildpadden, die dit strand als
legplaats gébruikten in deze gebieden
thuishoorden. Kortgeleden kwamen
echter Amerikaanse wetenschapsmen
sen naar Suriname om het massaal aan
land gaan van de zeeschildpadden te
aanschouwen. Bij de waarnemers was
prof. Archie Carr, een specialist op het
gebied van schildpadden. Toen hij zijn
waarnemingen verrichtte, kwam hij tot
de conclusie, dat de zeeschildpadden
die hier aan land kropen, dieren waren,
die in geheel Zuid-Amerika niet thuis
behoorden, doch inheems zijn in Afrika
en dat men hier te doen had met de
African Redley. Een stukje zandstrand
van ongeveer één kilometer lengte op
Eilanti, is tot nu toe de enig bekende
massale legplaats in de wereld van
deze schildpad, die dus om eieren te
leggen in groepen de gehele Atlantische
Oceaan oversteekt.
MODERNE BEVEILIGING VAN
ONS VOEDSEL
Het voor de voeding van de wereld
bevolking zo belangrijke koren, wordt
door schadelijke dieren bedreigd, ook
wanneer het in silo's is opgeslagen.
Normaal moet men dan met een verlies
van 5% rekening houden en dat bete
kent een ernstige schade.
Een Engelse firma heeft in Turkije
de eerste bestralingsapparatuur ter
wereld gebouwd, waardoor schadelijke
dieren in het koren worden vernietigd,
zonder dat het koren daar nadeel van
ondervindt. De straling wordt geleverd
door een Kobalt-60 stralenbron, die in
korte tijd alle in het koren levende
schadelijke insecten, hun larven en
poppen dood. Voorheen maakte men
ook gebruik van gas, doch dit doodde
de eieren niet, iets dat de stralen wel
doen. De apparatuur kan 30 tot 50 ton
koren per uur verwerken.
Natuurlijk zouden er dan ongetwij
feld een aantal kinderen van arme
ouders geweest zijn die hadden uitge
blonken, maar ook al zal men dat op
het eerste gezicht niet willen geloven,
toch schuilt er een grote waarheid in
de bewering dat kinderen van die arme
mensen over het algemeen dom waren
en ook niet in staat waren pm zich tot
een redelijk geestelijk niveau op te
werken. Het klinkt hard, maar recente
onderzoekingen hebben aangetoond, dat
daar inderdaad een kern van waarheid
in schuilt. Wat is namelijk het geval.
In de armoede, waarin vroeger in
Europa heel veel mensen leefden en
waarin nu nog miljoenen mensen leven
in de ontwikkelingslanden, was en is
men dikwijls niet in staat de kinderen
behoorlijk te voeden en hoe merkwaar
dig dat ook mag klinken, daar schuilt
de kern van de zaak.
Wanneer men volwassen mensen lan
ge tijd ondervoedt, dan lopen zij licha
melijk- terug, maar aan hun geest wordt
geen schade toegebracht. Anders is dat
met heel jonge kinderen, babay's, kleu
ters e.d. Die zijn nog in hun lichame
lijke en geestelijke ontwikkeling en
wanneer deze kinderen te weinig eiwit
ten krijgen, dan ontstaat er een vorm
van hersenschade, die leidt tot gebrek
aan intelligentie, tot domheid. Al krij
gen dergelijke kinderen later uitste
kend onderwijs, dan zullen zij niet veel
bereiken. Dat zijn de resultaten van on
derzoekingen verricht in de arme ge
bieden van Midden-Amerika en Afrika.
Natuurlijk zijn er enkele uitzonderin
gen op de regel, maar in zijn algemeen
heid gaat het op.
Ook blijkt, dat wanneer dit eiwitte
kort generaties lang aanhoudt, de dom
heid een erfelijke factor wordt. Bij
dierproeven constateerde men, dat er
dan enige generaties goeddoorvoede
dieren nodig zijn om dit erfelijk effect
te elimineren.
In zijn algemeenheid geeft dit tevens
een verklaring voor het feit, dat we
altijd horen en leren, dat arme mensen
niet intelligent zijn en behoren tot wat
men pleegt te noemen „de domme
massa". Het probleem is, dat wanneer
ze arm blijven, ze ook dom blijven. Het
is een vicieuze cirkel die de toestand
continueert, wanneer deze niet door een
toevallige omstandigheid wordt door
broken.
Met betrekking tot de ontwikkelings
gebieden zien we, dat het van het aller
grootste belang is, dat deze mensen re
gelmatig over een behoorlijke voeding
kunnen beschikken. En dit geldt wel in
het bijzonder voor de kinderen, want
voldoende eiwitten of een tekort daar
aan kan doorslaggevend zijn voor hun
gehele verdere leven. Wanneer wij deze
ontwikkelingslanderi willen verheffen
en wel zo, dat zij in staat zijn op eigen
benen te staan, over eigen kader en in-
telligentia beschikken,dan komen we er
niet alleen met het geven van onder
wijs, maar dan zullen we ook de kern
moeten aanpakken en dat is de honger
en armoede. Wij zullen het moeten zijn,
die de vicieuze cirkel doorbreken, want
zelf zijn deze mensen daar niet toe in
staat. Zijn honger en armoede eenmaal
verbannen, dan mogen we er op ver
trouwen, dat de ontwikkeling wel komt.
Natuurlijk gaat het hier niet om enke
lingen, die uitzonderingen zijn op de
regel, maar om het niveau van het ge
hele volk.
AMSTERDAM DIE GROTE STAD
Wij Nederlanders zijn maar wat trots
op de echte grote steden van ons land,
zoals Amsterdam, Rotterdam en Den
Haag. Voor ons zijn dat grote cosmopo-
litische steden, maar in wezen zijn ze
maar klein vergeleken bij vele andere
steden in de wereld. Goed, Rotterdam
mag zich de grootste en belangrijkste
haven van de wereld noemen en Am
sterdam geniet ook een geweldige be
kendheid als handelsstad in de wereld,
maar hun roem staat niet in verhou
ding tot hun grootte. Van ons land is
Amsterdam de stad met de meeste in
woners en wel ruwweg bijna 900.000.
Toch is onze hoofdstad nog een kleuter
vergeleken met een stad als Tokio met
ruim 8 miljoen inwoners en New York
met bijna 8 miljoen. Dat zijn steden
waar bij wijze van spreken tweederde
van onze landelijke bevolking in zou
kunnen wonen. Uiteraard zijn er nog
veel meer zeer grote steden in de we
reld die verweg groter zijn dan Am
sterdam. Toch zijn er onder deze ste
den, waarvan wij, Nederlanders, het
niet zouden verwachten. Wat denkt U
bijvoorbeeld van een stad als Bogota in
Columbia in het verre Zuid-Amerika
met zijn ruim 1 miljoen inwoners? Het
zelfde geldt voor Lima in Peru en San
tiago in Chili. Milaan in Italië telt
bijna twee maal zoveel inwoners als
Amsterdam. Ook Hamburg, Boedapest
en Djakarta, om er maar enkelen te
noemen, tellen ongeveer tweemaal zo
veel inwoners als onze hoofdstad. Neen,
wat dat betreft kan Amsterdam zich
niet meten met de echte wereldsteden.
Maar gelukkig behoeft de grootte geen
maatstaf te zijn voor belangrijkheid en
wat dat betreft mag onze hoofdstad er
gelukkig wel zijn.
OPENINGSTIJDEN
OPENBARE BIBLIOTHEEK
De openingstijden zijn
Maandag: 10.00 tot 12.00 uur;
Woensdag: 19.30 tot 21.30 uur;
Donderdag: van 12.00 tot 13.30 uur (niet
tijdens de schoolvakanties) en
15.30 tot 17.30 uur.
Vrijdag: 14.30 tot 15.30 uur en 19.30 tot
21.30 uur.
Jeugd: woensdag van 14.30 tot 17.30
uur en vrijdag van 15.30 tot 17.30 u.
MA AND AGENDA VAN DE STICHTING
CULTUREEL WERK TEXEL
Woensdag 17 januari
De Waal, Dorpshuis, Oecumenische ontmoe
tingsavond.
Vrjjdag 19 januari 1968
Den Burg, Dorpshuis, Fotoclub „De Kieken
dief", 20.00 uur.
Dinsdag 23 januari 1968
Eierland, Hotel 't Eyerlandt, Plattelands
vrouwen De Cocksdorp-Eierland, 19.30 uur.
Jaarvergadering, voorafgegaan door brood
maaltijd. Bestuursverkiezing en quiz.
Den Burg, Jeugdherberg Panorama, Jaarver
gadering Plattelandsvrouwen afd. Texel.
Oosterend, Kerkekamer Herv. kerk. Vergade
ring Herv. Manncnvereniging.
Donderdag 25 januari
Den Burg, Casino, vergadering Stichting
Texels Folklore.
Vrüdag 26 januari
Den Burg, Burg. De Koning-hal, optreden van
het Cantater Cabaret.
Zaterdag 27 januari
Den Burg, De Oranjeboom, Toneelavond van
de Vereniging van Oudleerlingen van de La
gere Landbouwschool.
Vtijdag 2 februari 1968
Den Burg, Dorpshuis, Fotoclub „De Kieken
dief', 20.00 uur.
Oosterend, Gereformeerde Kerk, jubileum
concert Excelsior.
Den Burg, Hotel De Lindeboom-Texel, Dag-
vergadering van de Ver. voor Bedrijfsvoor
lichting, aanvang 10.00 uur.
Zaterdag 3 februari
Den Burg, De Oranjeboom, Toneelavond van
de Vereniging van Oudleerlingen van de La
gere Landbouwschool.
Maandag 5 februari
Oosterend, Kerkekamer Herv. kerk, vergade
ring Herv Manncnvereniging.
Zaterdag 10 februari
Eierland, „De Kievit", schooltoneelvoorstelling
Midden-Eierland, met het stuk „In de Ver
gulde Os", een klucht van Joh. Blaaser, aan
vang 8 uur.
Donderdag 15 februari
Den Burg, Hotel De Graaf, Postzegelruil-
beurs, 20.00 uur.
Vrijdag 16 februari
Den Burg, Burg. De Koning-hal, kwartet
Harry Sevcnstern.
Den Burg, Dorpshuis, Fotoclub „De Kieken
dief", 20.00 uur.
Maandag 19 februari
Oosterend, Kerkekamer Herv kerk, vergade
ring Herv. Manncnvereniging.
Zaterdag 24 februari
Den Burg, Toneeluitvoering door „St. Jan'.
Zondag 25 februari
Den Burg, Toneeluitvoering door „St. Jan"
Vrjjdag 1 maart 1968
Den Burg, De Oranjeboom, toneeluitvoering
U.D.I.
Den Burg, Dorpshuis, Fotoclub „De Kieken
dief', 20.00 uur.
Zaterdag 2 maart
Den Burg, De Oranjeboom, toneeluitvoering
U.D.I.
Donderdag 7 maart
Den Burg, Hotel De Lindeboom-Texel, Con
tactavond van de Nederlandse Vereniging tot
Behoud van Natuurmonumenten, 20.00 uur.
Vrjjdag 15 maart
Den Burg, Dorpshuis, Fotoclub „De Kieken
dief", 20.00 uur.
Dinsdag 19 maart
Eierland, Hotel „De Kievit", Plattelandsvrou
wen De Cocksdorp-Eierland, 20.00 uur.
Voordrachtskunstenares Nel Kars „Vrouwen-
spel".
Donderdag 21 maart
Den Burg, Hotel De Graaf, Postzegelruil
beurs, 20.00 uur.
Iedere woensdagmiddag van 4 tot half 5.
Voorleeshalfuurtje voor de le en 2e klassen
der lagere scholen, in de openbare leeszaal te
Den Burg.
Wijzigingen en aanvullingen voor de agenda
kunnen worden doorgegeven aan het bureau
Culturele Zaken, p/a Raadhuis, Den Burg,
tel. (02220) 2141.
- -
,"v. -
PUBLIKATIE AANGEBODEN DOOR DIT BLAD IN SAMENWERKING MET DE STICHTING IDEËLE REKLAME
4: