Cjroen ^warts jexeh in het harL,
Zilveren medaille O.N. voor
jubilerende filiaalchef
Waddenzee is essentiëel voor
de natuur in West-Europa
wm tite zumm wm
Onyx medaille
van Albert Heijn
Zilmeta
Bakkers Ijzerhandel
Dr J. Verivey voor Koninklijke Academie
echte gezinsbank
De Waddenparel
~W)AG 1 MAART 1968
TEXELSE
81e JAARGANG No. 8246
a?e N.V. v/h Langeveld De Rooij
jus 11 - Den Burg, Texel - Tel. 2741
larry de Graaf, Keesomlaan 43, Den
>1. (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
COURANT
35
RGERLIJKE STAND VAN TEXEL
an 21 tot en met 27 februari 1968
eboren: Cornells, zv. Luit Burgman
Klaaske Eelman; Sylvia Saskia Mar-
dv. Pieter Vennik en Rosemarie
12; Anthonius Wilhelmus, zv. Willem
Bakker en Catharina A. Smit;
>ert, zv. Inse Daalder en Marja
Albert, zv. Jan Kuik en Grietje
man, Jeroen, zv. Bauke E. Visser en
ia Bos; Cornelis Wilhelmus, zv.
ius A. Witte en Antonia A. Tim-
Irs; Mariska, dv. Simon Bremer en
tske Krotje.
Indertrouwd; Alphonsus J. M. Boom
Emma C. van der Gracht; Gerard E.
•per en Marretjo Bakker, Willem
!S en Cornelia C. Verseput.
V - b'jlUfl er*nt»oor4*CjU>*ld vtn iradaltl•VSETt*.
E AANVAL DER NOORMANNEN
fa lezing van het artikel in de Tex.
over de plannen voor het spel t.g.v.
>sterend Present" wilde ik het vol
de opmerken.
[oezeer ik ook van feest en spel
d, vraag ik me nu toch af wat deze
ïsen bezielt. Wie heeft er nog be-
ifte in deze tijd, met zoveel ellende
gruwelijkheden, alle dagen te zien
TV en te lezen in de pers, om bij een
t zulke zelfde gruwelijke feiten uit
geschiedenis, zo realistisch mogelijk
vermakelijk spel op te voeren Ben
iet bezig een zeer aparte mentaliteit
cweken bij de jeugd door dit soort
gen (verbranden van een dorp enz.)
!b vermakelijk te beschouwen?
T. Timmer-Blooker, Oosterend
|WIJ MOETEN LIEF ZIJN VOOR
ELKAAR
p het historische onderdeel van
>sterend weer Present" (T.C. 20
rzoals dat op 10 febr. is voorge-
d en toegelicht, moet men bij nader
en toch wel een protest laten horen,
lit barbaarse geweld te brengen in
feest of een spel, moet zowel de
werpers, als de medewerkers tot na
ken stemmen. (Met het sussen van
ïn en andermans geweten zijn we er
Moet hier, en nu door spel, de
log, de angst en ellende, aanvaard-
,r gemaakt worden voor klein en
IBot? Dat de Vikingen geen lieve jon-
s waren, dat zal wel, maar de beel-
die U dagelijks ontvangt uit het
atisch deel van de wereld, laten dat
nmin zien. De wereld is groter dan
dorpsgemeenschap van Oosterend,
geschiedenis vermeldt ook minder
reldadige gebeurtenissen, zodat
:hts een vrediger keuze de commissie
C. J. Ellen, Oosterend
ASCHRIFT
had ook kunnen schrijven: ,,Als
believend Oosterender verheugt het
telkens weer, dat het in ons dorp
■lijk is, ondanks alle verschil in
tieke en godsdienstige richting, een
t te organiseren, waaraan ieder
lousiast meedoet. Dat geeft een
;je hoop in een wereld, waarin men
ar om politieke, ras- en geloofsver-
illen naar het leven staat. Dat door
opvoeren van een historisch spel
jlog, angst en ellende, voor klein en
•t aanvaardbaar gemaakt zou kun-
worden, is wel heel omvaarschijn-
k. Het tegendeel is eerder het geval,
alle respect voor ieders overtuiging
ik het daarom jammer, dat er toch
iele Oosterenders zijn, die die
e sfeer in 't dorp trachten aan te
len door eraan mee te werken, dat
en krant een verhaal verschijnt, dat
it noch wal raakt en waardoor in
lande een indruk wordt gekweekt,
;e in lijnrechte tegenstelling is met de
■kelijkheid. Daarmee is de vrede, zij
in klein verband, niet gediend",
■armee we alleen maar wilden zeg-
ïn 't is maar hoe je het bekijkt.
lactie.
Hebben wij U, gewapend met hel-
ard, niet zien meemarcheren in ,,de
t naar de Schans"?
ADMINTONCLUB START MET
JUNIOREN AFDELING
■De Texelse badmintonclub zal wor-
uitgebreid met een afdeling voor
Dcrs van 10 - 16 jaar. Dit is mogelijk
■verband met de nieuwe regeling bij
I toewijzen van zaalruimte aan de
■schillende sportverenigingen. Tot
■verre gold voor de vereniging een
ienslop omdat men over slechts één
|p kon beschikken.
■olgens de nieuwe regeling krijgt de
B> drie velden toegewezen. De junio-
I zullen wekelijks op zondagmiddag
3 tot 6 uur trainen onder leiding
senioren, te beginnen op zondag 3
Jrt. Bij die gelegenheid kan men zich
fcns laten inschrijven. Men kan zich
>k tevoren opgeven bij de heer M.
■rnaar, p/a Langeveld de Rooij,
■kstraat 10, Den Burg. Adspirant-
■n worden erop gewezen, dat het
aanbeveling verdient zelf een
et te kopen, aangezien deze in ver-
higsverband aanmerkelijk voorde-
;r kan worden aangeschaft.
Dinsdag was het 40 jaar geleden, dat
de heeT L. J. Picterse te Den Burg in
dienst trad bij Albert Hejjn. Omdat hij
in die periode het filiaal te Den Burg
tot grote bloei heeft gebracht, en zich
daarbij eerlijk en plichtsgetrouw heeft
gedragen, had het de Koningin behaagt
hem te onderscheiden met de zilveren
ere-medaille verbonden aan de Orde
van Oranje Nassau. De onderscheiding
werd hem 's middags opgespeld door
loco-burgemeester J. Daalder. Het jubi
leum werd meegevierd door de direc
teuren G. J. Heijn en J. van Meer uit
Zaandam, die met nog enkele andere
figuren uit de leiding van het groot
winkelbedrijf naar Texel waren geko
men. De heer G. J. Heijn speldde de
heer Pietersc een hoge bedrijfsondcr-
scheiding op: de Onix medaille en over
handigde de gebruikelijke couvert, als
mede een persoonlijk schrijven van di
recteur Albert Heijn. De heer F.
Brandsma, van Personeelszaken van
AH, begiftigde mevrouw Pieterse met
een gouden broche.
De plechtigheid had plaats in de wo
ning van de jubilaris aan de Wilhel-
minalaan. De buurtbewoners hadden
hun vreugde over het gedenkwaardige
feit niet onder stoelen of banken ge
stoken, want huis aan huis wapperden
de vlaggen. Een buurvrouw was 's mor
gens vroeg (nog in nachtgewaad) komen
aandragen met het gezamenlijk buurt-
geschenk: een tuinkabouter. Bij dit ene
cadeau bleef het niet. In de loop van de
dag arriveerden vele tientallen bloem
stukken, taarten en andere geschenken.
Niet alleen van familieleden en vrien
den, maar ook van vele klanten, die op
deze wijze wilden tonen, dat zij bijzon
der tevreden waren over de ondervon
den service in al die jaren.
Loopbaan
Voordat de heer Pieterse Texelaar
werd, woonde hij in Vlissingen. Het
AH-filiaal in Den Burg was precies drie
SARABANDE
526 r
dagen oud toen Leen Pieteree er in 1928
zijn werk begon. Het verblijf op Texel
werd korte tijd onderbroken, toen hij
op 19 maart 1932 ging werken in het
AH-filiaal te Den Helder. Dat duurde
echter maar een paar maanden, want in
juli 1932 werd hij filiaalchef te Den
Burg.
Prijzen
Door zijn werkkracht en de vertrou
wenspositie, die hij zich onder de klan
ten verwierf, vertoonde het Texelse
filiaal een gezonde groei. Regelmatig
won de heer Pieterse prijzen in de door
Albert Heijn uitgeschreven omzetwed-
strijden. Wegens ziekte heeft de heer
Pieteree onlangs zijn werk moeten sta
ken. Hij is thans herstellend, maar om
dat de datum van zijn pensionering na
bij is, zal 'hij de leiding van het filiaal
aan zijn opvolger overdragen. De heer
Pieterse vertelde ons er bijzonder blij
over te zijn, dat besloten is zijn zoon
Johnny, thans nog werkzaam bij AH te
Sint Maartensdijk op Tholen, tot filiaal
chef te Den Burg te benoemen. Dat be
tekent voor hem een mooie promotie,
want het Tholense filiaal is zeker drie
maal zo klein als dat te Den Burg. Het
werken bij AH begint familietraditie te
worden, want ook zoon Frans is er al
jaren in dienst.
Andere verdiensten
De heer J. Daalder zei het te kunnen
begrijpen, dat de AH-directie blij is met
een filiaalchef als de heer Pieterse. „In
deze tijd waarin men zoveel hoort over
fraude e.d. is het prettig te kunnen re
kenen op iemand, die op onkreukbare
wijze de belangen van de onderneming
behartigt". De heer Daalder wees ook
op de verdiensten van de heer Pieteree
buiten zijn dagelijks werk. Hij was ja
ren penningmeester van de Oranjever
eniging te Den Burg, die de feestelijk
heden tijdens de nationale feestdagen
verzorgde, evenals de jaarlijkse doden
herdenking. Ook bij de totstandkoming
van het definitieve monument ter nage
dachtenis van de gevallenen heeft de
heer Pieterse het nodige werk verzet.
..U stond er goed op bij ons in Zaan
dam", aldus de heer Heijn, doelende op
het vertrouwen dat men stelde in de
man op de verre buitenpost, waar de
directie minder controle kon uitoefenen
dan elders in het land. Uit de vlaggen
op straat en de vele geschenken van
klanten concludeerde de heer Heijn dat
het publiek de heer Pieterse een goed
hart toedroeg. Ook de sterk gestegen
omzetcijfers lieten geen twijfel over zijn
kwaliteiten bestaan.
Zelfbediening
In de verhouding tussen klanten en
filiaalchef dreigde verandering te ko
men door invoering van het zelfbedie
ningssysteem. Men heeft daartoe dan
ook zeer aarzelend besloten, maar het
opmerkelijke is dat de heer Pieterse
toch nog de zo gewaardeerde persoon
lijke service heeft kunnen bieden, o.a.
door het bezorgen van bestelde levens
middelen, een systeem dat elders in het
land vrijwel in onbruik is geraakt. Dit
laatste werd benadrukt door de heer
Van Meer, die ook mevrouw Pieterse
in de hulde betrok door erop te wijzen,
dat ook zij een belangrijk aandeel heeft
gehad in de florissante ontwikkeling
van het bedrijf. Zij was voor haar man
een steun, met raad en daad. Een zicht
baar teken van waardering daarvoor
was de gouden broche.
ZWEEDSE NATUURVRIENDEN
BEZOCHTEN TEXEL
Een groepje leden van de Zweedse
S,FU (te vergelijken met de Nederland
se Jeugdbond voor Natuurstudie) is een
week op Texel geweest om „vogeltjes te
kijken". Het gezelschap verbleef in he
bungalowbedrijf van de heer Venne-
man. De excursies, die op Texel wer
den ondernomen leverden vele interes
sante waarnemingen op. De jonge Zwe
den meenden o.a. een Grijze Snip te
hebben gezien. Dat zou dan uniek zijn,
want waarnemingen van deze winter-
gast in Nederland zijn nooit officiéél
erkend. De kans is echter vrij groot, dat
men*een grutto of andere steltloper in
winterkleed heeft gezien. De foto, die
de jongelui ervan gemaakt hebben, zal
aan de twijfel een eind kunnen maken.
Ook in Zweden heeft Texel naam als
vogeleiland. Nog onlangs verscheen in
een ornithologenblad een uitvoerig ar
tikel over de Texelse vogelwereld.
VERBOUWING WAGENMUSEUM
BEGONNEN
DE WAAL Vorige week is begon
nen met de vergroting van het Wagen
museum te De Waal. Het werk wordt
uitgevoerd door de aannemer P. J.
Kooger Onderaannemers zijn De Kort
en de fa. Oele. De uitbreiding, achter
het bestaande gebouw, krijgt een opper
vlakte van 15 x 12 meter, wat een ver
dubbeling van de expositieruimte be
tekent. Het wordt een betrekkelijk een
voudig bouwwerk, waarin veel hout
wordt toegepast. Het dak wordt vlak.
De vloer zal bestaan uit tegels op zand.
De betonnen voeting is thans gereed.
De aanbouw zal ruimschoots voor het
seizoen klaar zijn.
Verschijnt dinsdags en vrijdags
Bank: Ncderl. Middcnstandsbank; Coöp. Raif-
feisenbank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ3,55 p.
kw. 40 ct incasso. Advert.: familieberichten
14 ct p. mm^ andere advert 12 ct p. mm.
„EEN TON OF EEN TAART"
Om de deelname aan de voet
baltoto te bevorderen verloot de
Sportvereniging Texel sinds kort
taarten onder degenen, die geen
enkele goede voorspelling op hun
totoformulier hebben ingevuld.
Reeds twee maal is deze merk
waardige „premie" uitgekeerd:
aan de heren S. Dros en R. Gieles.
De slagzin, die de vereniging
voert, luidt dan ook: Vul 'n toto
in en win een ton of een taart.
Meldingen kunnen worden gedaan,
bij de heer J. van Zeijlen, War
moesstraat 69, Den Burg.
Ook niet-leden mogen mee
REISJE VAN „OVERKOEPELING"
Aan het reisje, dat bij voldoende be
langstelling, op 30 anril, 1 en 2 mei
door het Overkoepelend Orgaan van
Vrouwenorganisaties zal worden ge
maakt naar Valkenburg en de Belgische
Ardennen, zullen ook vrouwen kunnen
deelnemen, die niet bij een vereniging
zijn aangesloten. Zoals bekend bedra
gen de kosten per deelneemster 85,
a ƒ90,alles inbegrepen. Om de reis
te kunnen laten doorgaan zijn minstens
40 deelneemsters nodig. Mocht onder de
dames onvoldoende belangstelling be
staan, dan kunnen ook heren worden
ingeschreven. Aanmelding is tot uiter
lijk 7 maart mogelijk. Bij opgave dient
ƒ25,vooruit te worden betaald.
Dr. J. Verwey, oud-directeur van het
Ned. Instituut voor Onderzoek der Zee
(NIOZ), heeft de afdeling natuurkunde
van de Koninklijke Nederlandse acade
mie van wetenschappen verteld, dat af
sluiting van de Waddenzee een zeer
ernstig verlies voor de natuur in een
groot deel van Europa zou betekenen,
en mogelijk zeer schadelijk zou zijn
voor de visvangst op de Noordzee.
Afsluiting van het Waddengebied zou
tot gevolg hebben dat:
1. Een flink aantal soorten vogels uit
het noorden en het verre noorden van
Europa zou worden beroofd van prak
tisch meer dan de helft van hun voed-
selterrein; dat zou waarschijnlijk bete
kenen, dat hun aantal tot de helft zou
worden gereduceerd.
2. Het best geexploiteerde mosselge-
bied van Europa verloren zou gaan.
3. Er een zeer belangrijk voedselter-
rein voor jonge platvis verloren zou
gaan, waardoor waarschijnlijk de
vangst van volwassen dieren in de
Noordzee aanzienlijk zou teruglopen.
4. De biologie een belangrijk studie
object en oefenterrein voor de opleiding
van jonge biologen zou gaan missen.
Toch heeft, aldus dr. Verwey, de we
tenschap net zo goed oefenterrein nodig
als defensie.
Medewerkers van het Instituut voor
Onderzoek der Zee hebben de afgelopen
jaren de Waddenzee op biologisch ge
bied vrij goed in kaart gebracht, al zijn
er nog vrij grove schattingen nodig ten
aanzien van bepaalde diersoorten.
Het gebied wordt gekenmerkt door
een betrekkelijk gering aantal soorten,
en een groot aantal individuen per
soort. Dat volgt uit de aard van het
terrein. Er worden hoge eisen gesteld
aan de hardheid van de dieren, maar
als ze eenmaal aan die eisen kunnen
voldoen, dan vinden ze ook een zeer
rijke voedselbron.
Eerste stap
De dieren moeten aangepast zijn aan
sterke stromingen, water waarin zeer
veel deeltjes zweven, sterke schomme
lingen in het zoutgehalte, in licht en
temperatuur, een kale 'bodem waarvan
Van de daarop in hotel „De Oranje
boom" geboden gelegenheid tot felici
teren werd door zeer vele vrienden en
bekenden gebruik gemaakt.
sommige gedeelten tweemaal per et
maal droogvallen en weer onderlopen.
De Waddenzee is wel voedselrijk; zo
wel het plankton dat met het zoute zee
water meekomt als dat met het zoete
rivierwater meekomt sterft in het
brakke water. Verder zorgt de naar
binnen toe afnemende stroomsnelheid
ervoor, dat er een zeer groot deel van
det zwevende deeltjes neerslaat; de
Noordzee, met 9 milligram vaste stof
per liter water, levert vaste stof aan de
Waddenzee met 23 mg per liter. Onge
veer 12 pet. van die vaste stof is orga
nisch materiaal.
De eerste stap in de voedingsketen
zijn de schelpdieren, waaronder de
mosselen zeer belangrijk zijn. Men
vindt tot 10 kg. mosselen per vierkante
meter Waddenzee, en al die mosselen
samen pompen eens per twee weken al
het water van de Waddenzee door zich
heen, en scheiden er alle vaste stof uit
af. Ze nemen het organische materiaal
op, en verwerken het niet-organische
materiaal tot een slijmerige, nauwelijks
te transporteren massa, die op de zee
bodem achterblijft.
Behalve mosselen vindt men nog an-
Gezellige sfeer
dere schelpdieren, zoals de kokkels, die
even onder de bodem liggen op droog
vallende platen, enkele tientallen soor
ten wormen, en schaaldieren, waarvan
de strandkrab en de garnaal de belang
rijkste zijn.
Al deze dieren vormen prachtig
voedsel voor vissen en vogels. We zien,
dat de hele viissersvloot in de Wadden
zee per jaar ongeveer vijf miljoen kg.
garnalen ophaalt. De vissen vreten ten
minste het veertigvoudige daarvan op.
Vissen en vogels
De vissen verdwijnen gewoonlijk in
de herfst, als de temperatuur in de
ondiepe Waddenzee snel daalt. In het
vroege voorjaar komen ze terug, d.w.z.
dan komen er vissen terug. Er komen
evenwel nauwelijks volwassen vissen
in de Waddenzee, alleen jonge dieren
tot ten hoogste vier jaar oud, maar die
komen er dan ook bij miljoenen. Zou
de Waddenzee dicht gaan, dan zouden
de jonge vissen dit voedselgebied mis
sen, wat vermoedelijk zou leiden tot
een aanzienlijke verlaging van de vis
stand in de Noordzee.
Er zijn ongeveer 700.000 vogels die in
het Waddengebied een voederplaats
hebben; de meeste van deze dieren
hebben broedplaatsen in Noord-Europa
tot op Spitsbergen. Er is berekend, dat
een vogel zich kan voeden met de die
ren, die op ongeveer 1000 m2 droogval
lende plaat beschikbaar zijn. Dat bete
kent, dat elke drooggemaakte vierkan
te km. Waddenzee duizend vogels min
der te eten kan geven.
(Zie vervolg pagina 2)
