Groen kwartsffexels in het harL,
Jan en Nico lanceerden nieuwe
ideeën voor uitbreidingsplan
M. S. Witte in beroep tegen
weigering bouwvergunning
2346
Huidige nieuwbouw
is onleefbaar
„Waarom de een wel
en de ander niet"?
echte gezinsbank
Karwei van 4 maanden
Schilderend krijgt
nieuw riool
SIMCA1100
fflllHl
Garage
„WESTEND"
VRIJDAG 13 SEPTEMBER 1968
81e JAARGANG No. 8300
Uitgave N.V. v/h Langcveld De Roojj
Postbus 11 - Den Burg, Texel - Tel. 2741
Rtd.: Harry de Graaf, Keesomlaan 43, Den
Bnrg, tel. (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
Plattegrond van een dozyn woningen, die
samen een hofje vormen.
straat worden gezet, maar in groepjes
worden geformeerd rond een soort
binnenplaats of tuin: het 'hofje. Op
deze wijze wordt bereikt dat bijna geen
huis dezelfde opstelling heeft: Iedere
gevel levert een anders beeld en van
uit iedere woning heeft men een ander
uitzicht. Nog meer variaties ontstaan
als ook in de hoogte wordt gewerkt.
Het dak van het benedenhuis kan die
nen als terras voor een bovenwoning.
Naast het eigen tuintje, voor sommigen
een onmisbaar stukje leefruimte is er
vooral veel ruimte voor gezamenlijk
gebruik. Met gezamenlijk gebruik wordt
dan bedoeld: voor de bewoners van het
betrokken hofje, dus niet voor het ver
keer. En kan veilig gewandeld en ge
speeld worden. Al die groepjes huizen
zijn kleine bastions tegen de boze bui
tenwereld. De bewoners kunnen er zich
veilig voelen, ook waar het gaat om de
privacy, terwijl deze bouw toch het
intermenselijk contact bevordert.
Afwisseling
Er zullen geen twee hofjes precies
hetzelfde zijn. Mensen, die er wonen of
er even moeten zijn, moeten zich in een
herkenbare omgeving bevinden, 't Komt
in nieuwe wijken in sommige gemeen
ten voor, dat de ouders plaatjes op de
deuren plakken om te voorkomen, dat
hun kinderen het huis niet meer kun
nen vinden. Die hofjesbouw kan alle
asopecten van het leven tot zijn recht
laten komen. Je moet er onbelemmerd
kunnen wandelen, tuinieren, spelen,
zonnebaden, aan sport doen, je auto
wassen.In het plan zijn ook be
jaardenhuis en bejaardenwoningen ge
projecteerd, zodanig dat de bewoners
contact kunnen blijven houden met het
„jonge leven", hier o.a. in de vorm
van een kleuterschool. Er zullen te
midden van al die huizengroepjes vele
bomen geplant moeten worden, waar
door het effekt van een „bewoond
park" bereikt wordt. De genodigden,
die vanmiddag het kantoor van Jan en
Nico komen bezichtigen, zullen het alle
maal kunnen zien op een grote ma
quette.
Haalbaar
Een vraag, die ongetwijfeld gesteld
zal worden is: wat zal het kosten. Mo
menteel is de situatie zo dat het de
grootste moeite kost om de stichtings-
kosten van een woningwetwoning zo
danig te drukken, dat het door de
minister gestelde maximum niet wordt
overschreden. Het is vooral de grond
prijs, die de bouw te duur maakt. Heb
ben Jan Visser en Nico van Heeringen
zich wel eens afgevraagd of hun plan
financieel haalbaar is?
Nico; Moeilijk om daar wat over te
zeggen. Het duurt nog jaren voordat
met de uitvoering van dat nieuwe be
stemmingsplan kan worden begonnen.
We weten dus niet hoe de normen, die
immers telkens worden aangepast, dan
zijn. Maar vast staat voor ons dat deze
bouwwijze niet duurder hoeft te zijn,
dan wat tot dusver aan woningwet
woningen is neergezet. Grote besparin
gen kunnen worden verkregen door
toepassing van elementen. Het plan is
op dat elementen-idee gebaseerd. Alle
woningen zijn anders, maar de stukken
waaruit ze zijn samengesteld, zijn uni
form. Met twee soorten elementen zou
dit hele plan kunnen worden uitge
voerd. Voorbeeld: een bungalow zou
kunnen bestaan uit één element; een
gewone woning zou dan uit twee van
zulke elementen kunnen bestaan en bij
een flat zou je elementen kunnen sta-
Jan Visser (links) en Nico van Heeringen,
discussiërend bij hun maquette
Jan Visser (24) en Nico van Heerin
gen (25) hebben zo hun eigen ideeën
over woningbouw op Texel. Vanmid
dag openen ze in het pand Juliana-
straat 3 (het voormalige notariskan
toor) hun „buro voor architektuur en
binnenhuisarchitektuur"een archi
tectenbureau dus. Zij zijn niet de eer
sten op Texel en dat maakt een onder
neming in die brancheeen beetje
tot een waagstuk. Jan en Nico zijn
echter vol goede moed. „We hopen
met het werk dat we leveren zoveel
leclame te maken, dat we voldoende
opdrachten zullen krijgen om in leven
te kunnen blijven".
Nico van Heeringen ging na zijn
HBS-opleiding naar de HTS en van
daar naar de academie voor bouwkunst
waar hij twee jaar studeerde. Van de
daarop volgende praktijdperiode bracht
hij o.m. een half jaar in Zweden door,
waar hij vooral stedebouw bestudeer
de. Jan Visser volgde de opleiding aan
de Gerrit Rietveldacademie te Amster
dam, en legde zich daarbij vooral op
binnenhuisarchitectuur toe. Dat weer
hield hem er niet van om zich ook met
het tekenen van „buitenwerk" op te
houden. Zo ontwierp hij naast een aan
tal kleine verbouwingen op Texel de
bungalow van pastoor Persoon aan de
Beatrixlaan en een merkwaardig woon
huis in driehoéksvorm voor de heer
D. Graaf aan de Hollewal. De jongste
opdracht, de bar-dancing van de heer
Jellema in de Kantoorstraat, wordt
echter door het maatschap uitgevoerd.
Stedebouw
Nico en Jan hebben daar uiteraard
niet de handen vol aan en hebben
daardoor volop gelegenheid gehad met
een maar een stedebouwkundig plan
voor Den Burg te ontwerpen. De tot
dusver vastgestelde bestemmingsplan
nen voor Den Burg zijn in vergaand
stadium van uitvoering en de gemeen
telijke bestuurderen zullen binnen af
zienbare tijd een nieuw terrein moeten
aanwijzen om Den Burg verder te kun
nen laten groeien. Het staat vrijwel
vast, dat de komende uitbreidingen in
het westen zullen worden gezocht, om
te beginnen op het terrein dat wordt
omsloten door Akenbuurtsweg, Beatrix
laan, Pontweg en Gasthuisstraat. Op
dit terrein hebben Jan en Nico 400 wo
ningen geprojecteerd. Als dit plan ooit
eens uitgevoerd zou worden, zou een
woonwijk ontstaan, die wel heel sterk
afw.jkt van de nieuwbouw die tot dus
ver is verwezenlijkt. Over die bouwerij
van de afgelopen jaren zijn de jonge
architecten slecht te spreken. Jan Vis
ser: „Het is droevig zoals de mensen
moeten wonen in die Thijsselaan, Bur-
detstraat en andere nieuwe straten. Het
is allemaal eentonig, fantasieloos. Alle
huizen zijn eender en staan met het
front naar de straat. Je kunt er dwars
doorheen kijken; echt léven kun je in
zulke bouwsels niet".
Er worden meer voorbeelden ge
noemd. „De nieuwe woonkern 't Horn-
tje had men niet afzichtelijker kunnen
ontwerpen dan nu is gebeurd. De wo
ningwetwoningen zijn daar keurig in
twee rijtjes aan de straat gezet, terwijl
het in deze maagdelijke omgeving nu
juist zo veel aardiger had gekund".
't Kan beter
Nico pakt een stuk papier en krab
belt een schetsje om te laten zien hoe
hij die woningen bij het Homtje zou
hebben neergezet. En dan vallen de
woorden hofje en hofjesbouw. Huizen
moeten niet in stomme rijen aan de
pelen rond een trappenkern. Verder is
het een kwestie van fantasie en prak
tisch inzicht. Door de elementen op be
paalde manier aan- en op elkaar te
zetten, ontstaan automatisch weer al of
niet overdekte tussenruimten, die tot
tuin, garage of gezamenlijk portiek ge
maakt kunnen worden.
Geen opdracht
Het idee om juist voor dit gebied een
plan te maken is afkomstig van wet
houder C. Joustra. Die wilde wel eens
zien wat Visser en Van Heeringen er
van zouden maken. Van een opdracht
is geen sprake. Maar als men er van
gemeentewege alleen maar welwillend
naar zou willen kijken, zijn de archi
tecten voorlopig al tevreden. De kans,
dat men zich van dergelijke ideeën wat
meer aantrekt dan vroeger, is er wel,
want de gemeente heeft de stedebouw
sinds kort in eigen hand. Dat „eigen"
moet men overigens wel tussen aanha
lingstekens zetten. De realiteit is dat
men bij de plannen met handen en voe
ten is gebonden aan de voorschriften
van de provincie.
Het kan
Dat kan het optimisme van Jan en
Nico met verstoren. Ze wijzen op een
gemeente als Emmen, waar men een
soortgelijke weg is ingeslagen. Daar
kon het dus wel. Jan Visser: „Het is
een beetje moeilijk om te beweren, dat
de mensen aan de Thijsselaan en de
Burdetstraat beroerd wonen. Er is wo
ningnood; ze zijn blij dat ze een dak
iboven het hoofd hebben. Maar je moet
natuurlijk naar de toekomst kijken.
Dan is er geen woningnood meer en zal
er gelet worden op kwaliteit, op leef
baarheid. Het zou onverantwoord zijn
het nog langer op de oude manier aan
te pakken. De mensen zouden eens
moeten weten hoeveel beter het zou
kunnen voor hetzelfde geld; dan zou
zo'n hele wijk in opstand komen, geloof
ik".
Nico: „Wij willen protesteren tegen
deze rotzooi maar we willen ook laten
zien hoe het volgens ons wél zou moe
ten. Daarom hebben we die maquette
gemaakt. We verwachten heus niet dat
de gemeente zal zeggen: prachtig jon
gens, we gaan er direct aan beginnen.
Als ze maar iets gaan voelen voor het
idee, dan zijn wij al blij".
Klein werk
Jan en Nico zijn realistisch genoeg
om te weten dat ze voorlopig met hun
stedebouwkundige plan geen zaken zul
len doen. Ze zullen dan ook trachten
naam te maken met architectuur op
kleinere schaal. Niet alleen huizen,
bungalows, winkels en boerderijen,
maar ook het verbouwen van bijkeu
kens en ander klein werk. Déarmee
moeten ze bekendheid zien te verwer
ven. Op een andere wijze kunnen ze
geen reclame maken, want dat is tegen
de beroepscode.
Dc heer M. S. Witte, E 59, wil 'n voor
malige kippensckuur bij zijn woning tot
zomerwoning verbouwen. De gevraagde
bouwvergunning werd door het ge
meentebestuur geweigerd, omdat bij
het betrokken hoofdgebouw reeds een
zomerwoning werd gebouwd en de
bouw van een tweede zomerwoning
volgends de zomerwoningverordening
niet is toegestaan. De heer Witte heeft
zich bij deze beslissing niet neergelegd
en is bij de gemeenteraad in beroep ge
gaan. „Waarom deze aanvraag afgewe
zen is, is mij een raadsel", aldus de
heer Witte in zijn brief aan de raad. „Er
zijn meerdere bedrijfsgebouwen ver
bouwd tot 3, 4 en zelfs 7 zomerhuisjes.
In dezelfde periode werd een vergun
ning verleend tot het verbouwen van
een kleine schuur tot twee zomerhuis
jes. Ik vraag me dus af: waarom de ene
wel en dc andere niet
Ingevolge de procedure bij dergelijke
kwesties, mocht de heer Witte zijn be
zwaren tegen de weigering mondeling
komen toelichten tegenover het ge
meentebestuur. Dat gebeurde op 22 juli
j.l. De heer Witte bracht naar voren,
wat hij later ook in zijn brief aan de
raad zou doen en vertelde voorts dat
hij eigenaar is van een klein agrarisch
bedrijf, waarin het moeilijk is een be
hoorlijke boterham te verdienen. Wan
neer er nog een zomerverblijf zou mo
gen worden bijgebouwd, zou zijn finan
ciële positie beter worden. Burgemees
ter Sprenger vroeg de heer Witte en
kele voorbeelden te noemen van geval
len, waarin wel meerdere zomerwonin
gen zouden zijn gebouwd. De heer
Witte noemde daarop de heer Kuip
(Spang), Van Bennekom ('s-Hertogen-
boschweg), Stark (Vuurtorenweg) en
Zwan (Kogerweg). Bovendien zijn er,
aldus spreker, tientallen die een zomer
verblijf hebben gebouwd zonder ver
gunning.
Bedrijfsbeëindiging
De heer Daalder gaf een toelichting
op de door de heer Witte genoemde
verbouwingen In die gevallen was
sprake van bedrijfsbeëindiging in ver
band met inbreng van het bedrijf m
het ontwikkelings- en saneringsfonds
voor de landbouw. Bij ieder woonhuis
mag één zomerwoning worden ge
bouwd. De heer Witte vroeg of hij dan
eerst moest wachten tot de exploitatie
van zijn bedrijf niet meer mogelijk is.
Hij wilde het liever proberen door het
bouwen van nog een zomerverblijf. In
zijn huidige bedrijf I(jl6 ha.) vindt spre
ker een moeilijk bestaan. De heer Witte
wees ook nog op het feit, dat op Texel
veel garages als zomerverblijf worden
gebruikt; dat wordt oogluikend toege
staan. Voorts begreep hij niet het bou
wen en verbouwen, dat bij de heer
Zwan aan de Kogerweg is gebeurd. De
heer Daalder zei dat bij Zwan is ge
bouwd met vergunning, dus volgens de
voorschriften.
Het beroepsschrift van de heer Witte
zal in de raadsvergadering van dinsdag
worden behandeld.
VUURBUKS IN BESLAG GENOMEN
Maandagavond omstreeks 7 uur werd
in de Dennen de aandacht van een
jachtopziener getrokken door een ge
weerschot. Hij begaf zich in de rich
ting van het geluid en kwam in de
Fazantenlaan de 46-jarige S. D. uit
Oudeschild tegen, die in zijn auto een
vuurbuks, caliber 22 meevoerde, als
mede een doos met 50 Longrifle patro
nen. De buks bleek geladen te rijn. In
de auto bevond zich geen wild. Het
vuurwapen werd in beslag genomen.
JONGE WIELRIJDER GEWOND
De 6-jarige wielrijder Jan Rienstra
uit Den Burg werd dinsdag aan een
been gewond, toen hij door de aanne
mer D. op de Maricoweg werd aange
reden. De jongen kwam van het par
keerterrein en had de naderende auto
door het struikgewas niet gezien. De
auto werd beschadigd.
Verachgnt dinsdags en vrijdags.
Bank: Nederl. Middenstandsbank; Coöp. Raif»
feisenbank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ3,55 p.
kw. 40 cL incasso. AdverL: 18 ct per nun.
In de loop van de komende week zal
de fa. De Vries v.d. Wiel beginnen
mte de aanleg van een nieuw riool in
het Schilderend. Het bestaande riool,
een dunne pijp, is ontoereikend gewor
den, wat blijkt uit de verstoppingen,
die zich af en toe voordoen. De nieuwe
pijp komt in het gedeelte tussen de
Keesomlaan en de grens van de be
bouwde kom. Om het verkeer niet meer
te hinderen dan nodig is, wordt niet
direct dit hele stuk opgebroken, maar
wordt gewerkt in fasenu Telkens wordt
een tussen twee straten gelegen gedeel
te onder handen genomen en geheel af
gewerkt. Het verkeer wordt omgeleid.
Begonnen wordt bij het laagste punt,
het gedeelte tussen Keesomlaan en
Emmalaan. Hier komt een buis met een
doorsnee van 50 cm. Tot de R. Keijser-
straat komt een stuk van 40 cm. door
snee, maar daar splitst het riool zich in
twee pijpen van 20 cm, die ter weers
zijden van de rijbaan in de grond ko
men. Dit in verband met het feit, dat
dit laatste gedeelte van het Schilderend
is geasfalteerd. Als men later aan het
riool werkzaamheden wil verrichten, is
het niet nodig het asfalt op te bréken.
Van de gelegenheid zal gebruik ge
maakt worden om het andere gëdeelte
van het Schilderend van een nieuw
plaveisel te voorzien, bestaande uit be-
tonkeien. Het asfaltgedeelte krijgt een
nieuwe laag. Verder zal de weg op
sommige punten worden verbreed en
zal aan de zuidelijke kant een parkeer-
stroók worden aangelegd.
Woensdag is al begonnen met een
ander rioleringskarwei in Den Burg: de
aanleg van een nieuwe rioolpijp van het
in aanbouw zijnde raadhuis via de
Elemert naar het bestaande riool in de
Keesomlaan. Het gedeelte van raadhuis
naar Warmoesstraat (burgwal) zal uit
een voorlopige persleiding bestaan, die
na de afbraak van garage Smidt (t.b.v.
de doorbraak) door een definitieve,
dikkere buis zal worden vervangen. Het
karwei duurt ongeveer drie weken en
wordt uitgevoerd door de fa. Wester-
laken. Odk hier wordt het verkeer om
geleid.
„BELLENWAGEN" NAAR
BRANDWEERMUSEUM
Het gemeentebestuur heeft de uit
1943 daterende manschappenwagen
van de Texelse brandweer, de z.g. bel
lenwagen, geschonken aan het brand
weermuseum in Den Haag. De auto is
overbodig geworden na de aanschaf
van het nieuwe materieel. De wagen is
bij gemeentewerken opgeknapt en zal
zaterdag Texel verlaten. Vooral door
de weinig indrukwekkende snelheid is
de bellenwagen onbruikbaar geworden.
Het is herhaaldelijk gebeurd, dat hij
op weg naar een brand op topsnelheid
rijdend door groepen bromfietsers
werd ingehaald. Dat was bovendien
niet bevorderlijk voor het moreel van
de inzittende vuurbestrijders.
NOG EEN BURGER
BEJAARDENTOCHT
De bejaarden van Den Burg hebben
dinsdag een zeer geslaagde tocht naar
Friesland gemaakt. De 180 deelnemers
zien terug op een zeer genoegelijke dag,
mede door het fraaie weer. Er is ech
ter nog wat geld overgebleven en de
organisatoren zijn nu voornemens een
tocht op Texel te houden voor de be
jaarden, die de reis naar het vasteland
niet hebben meegemaakt omdat rij dat
bezwaarlijk vonden. De tocht is ge
pland op donderdagmiddag 19 septem
ber. Belangstellenden dienen zich zo
spoedig mogelijk op te geven bij mevr.
J. Wassenaar-Wilmink, W. van Beie-
renstraat 34, tel. 2161.
BAKKERS IJZERHANDEL N.V.
nieuw telefoonnummer
Maak aan proafrit bij:
Vliestraat 11 - Oosterend
Telefoon (02223) 396
