Groen TTvartsJexels in het harL,
.ammetjes in september dank zij
behandeling met hormonen
I
Batig saldo Oosterend
\Present: f 11.107,15
VOORJAARSTAFEREELTJE BIJ DEN BURG
Irie maal werpen
in twee jaar
4B-club verhoogt
activiteiten
Halve schuld kan worden afgelost
^rnmmrn,^
zonwering
Moerbeek's
2346
)AG 17 SEPTEMBER 1968
82e JAARGANG No. 8301
ive N.V. v/h Langcveld De Rootf
ms 11 - Den Burg, Texel - Tel. 2741
Harry de Graaf, Kecsomlaan 43, Den
el. (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Bank: Nederl. Middenstandsbank; Coöp. Raif*
feisenbank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ3,55 p.
kw. 40 ct incasso. Advert.: 18 ct per mm.
iVie dezer dagen een wandeling
iakt in de buurt van de Hollewals-
g, kan daar getuige zijn van een
veeltjedat eigenlijk niet in deze
j van het jaar past. Op het land
de heer D. Terpstra zijn de vorige
ek nl. lammeren geboren, wat
gelijk was dank zij een behande-
q met hormonen, die de betrokken
Oerdieren in april van dit jaar on
tgingen. In die tijd kon zo kunst-
\tiq de bronst worden opgewekt,
ar na de ram zijn werk kon doen en
geboorte dus in september volgde,
'is de heer Terpstra natuurlijk niet
de eerste plaats om het lieftallige
eieeltje te doen. Het zijn louter
nmerciële overwegingen, die hem
oe hebben gebracht als eerste op
tel zijn schapen tegen de herfst
laten lammen. Want de nu geboren
n meren zullen begin december
tchtrijp zijn, in een periode waarin
aanbod van lammeren minder is
de prijs dus hoog.Hóe hoog, is
g niet bekend, want de kwaliteit en
gewicht van de dieren zal ook een
spelen. De lammeren worden gebo-
i in een tijd waarin moeder natuur
het punt staat voor de opgroei de
test ongunstige situatie te scheppen,
moet dus worden bijgevoerd en de
runeren moeten onderdak worden
bracht. Deze kosten en de kosten
de behandeling zouden echter
1 eens ruimschoots kunnen opwe-
tegen de meerdere opbrengst en
Komend seizoen vijf ritten
[)oor allerlei oorzaken heeft de Mo-
auto- en bromfietsclub in het af
lopen seizoen een minder actieve in-
ïk gemaakt. Er werden betrekkelijk
:inig ritten georganiseerd, waardoor
t leek alsof men het zwaartepunt
ortaan op het houden van autocrosses
i leggen. Maar dat is beslist niet de
doeling. „De MAB-club wil geen
Ksvcreniging zijn", zegt voorzitter
de Wit.
Het bestuur heeft besloten in de ko
ude herfst vijf ritten te organiseren.
Op zondag 22 september wordt ge
nt met een oriënteringsrit (puzzelrit),
larbij in drie klassen kan worden
plgenomen. De A-klasse is voor ge
dineerde rijders, de B-klasse voor de
morderden en de C-klasse voor begin-
rs. Het bezwaar, dat beginnende rij-
rs geen kans zouden maken tegen-
er de geroutineerden, waardoor
itstgenoemden altijd met de prijzen
an strijken, geldt dus niet meer. Ge-
opt wordt, dat ook op deelname van
omfietsers kan worden gerekend,
tar veel hoop heeft men daarop niet.
MAB-club bestaat tegenwoordig
na uitsluitend uit automobilisten;
)tornjders zijn er zelfs helemaal niet
;er. De route voor deze oriënterings-
is uitgezet door de heren C. Mets
F Langeveld en voor insiders bete
nt dat, dat vrijwel zeker geen fouten
onduidelijkheden zijn begaan.
Op dertien oktober wordt een oriën-
'ingsnt van een bijzonder karakter
aouden. Er worden andere dan de
mnkelijike aanduidingen toegepast
gewerkt wordt met het bolletje-
nisje systeem bij het aangeven van
richting, die bij kruisingen moet
>rden gekozen.
Jet rittenprogramma wordt op 26
tober afgewisseld met een Feest-
ond in Tiroler stijl in „De Oranje-
am". Daartoe is de 15 muzikanten
lende Tiroler Erika-kapel uitgeno-
!d, die niet alleen zal concerteren,
ar ook voor dansmuziek en confe
ree zal zorgen.
Op 2 november wordt de traditionele
itrit, beter bekend als „snertrit"
rouden en op 1 december volgt de
iterklaasrit, waarbij na afloop de
jzen (in de vorm van speelgoed) door
goedheiligman zullen worden uitge-
kt. Tussen Kerst en Nieuwjaar,
'arschijnlijk op 29 december, zal de
rdejaarsrit worden verreden, waar-
te het herfstseizoen sluit. De jaarver-
ienng zal in januari worden gehou-
n.
Tweede „rijdende winkel"
aangeschaft
DE HEER N. HUISMAN NEEMT
TWEE MELKWIJKEN OVER
De heer Nan Huisman te Den Burg
heeft de melkwijken van de wed. Bak
ker en dc heer K. Lips overgenomen.
Dit betekent dat de heer Huisman 3U
van Den Burg van zuivelprodukten
gaat voorzien. De nieuwe regeling gaat
eind november in. De wed. Bakker en
de heer Lips zullen hun bedrijf dan
hebben beëindigd.
Om de nu zeer groot geworden mel'k-
wijk in korte tijd te kunnen bedienen,
heeft de 'heer Huisman een tweede
grote verkoopwagen, aangeschaft. Deze
wagen, die met zijn acht meter nog
twee meter langer is dan de wagen die
de heer Huisman sinds twee jaar in
gebruik heeft, kan worden beschouwd
als een rijdende winkel, waar niet al
leen zuivelartikelen verkrijgbaar zijn,
maar een compleet levensmiddelen
assortiment. De eerste wagen is een
commercieel succes gebleken. De mees
te huisvrouwen vinden het bijzonder
makkelijk, dat de winkel voor de deur
komt; ze zouden voor het kopen van
levensmiddelen anders het dorp in-
moeten. Het grootste deel van Den
Burg kan dus straks van deze service
profiteren.
De nieuwe wagen biedt ook ruimte
voor 'koel- en diepsvrieskast, maar deze
zal nog niet direct worden ingebouwd.
De tweede wagen maakte 't benoemen
van nog een chauffeur nodig; mej.
Attie Bakker. De verkoopwagens stop
pen tijdens hun ronde ongeveer bij elke
vier huizen. Door een hoornsignaal
worden de huisvrouwen erop attent
gemaakt dat de winkel voor staat.
dat zal blijken uit de marktberichten
van begin december. Ook op bedrij
ven van enkele andere Texelse vee
houders zullen dezer dagen lammeren
worden geboren.
Voor de niet-schapenhouders; onder
normale omstandigheden wordt een
Texels schaap bronstig in september-
januari, buiten die periode is dus geen
bevruchting door de ram mogelijk. Als
de boer de ram in september-oktober
bij zijn schapen laat, dan mag worden
verondersteld, dat binnen 17 dagen (de
duur van de bronstcyclus van het
schaap) het grootste gedeelte van de
ooien wordt gedekt. Een aantal dieren
„breekt op" (wordt niet direct drach
tig) en wordt in de volgende 17 dagen
gedekt. Daar de variatie in draagtijd
ongeveer acht dagen beloopt, zullen de
ooien in een periode van 17 17 8
42 dagen hun jongen ter wereld
brengen. De boer is in deze tijd dus
meer dan een maand dag en nacht in
touw om bij de vele bevallingen te
assisteren.
Bronstsynchronisatie
Als het mogelijk zou zijn de tijd
waarin de schapen kunnen worden ge
dekt, in te krimpen tot een kortere pe
riode, zou odk de lammer tijd worden
bekort. Dit is tegenwoordig mogelijk
door wat in vakkringen „bronstsyn
chronisatie" wordt genoemd: het ge
lijktijdig in bronst brengen van de
ooien. Als het alleen gaat om het be
korten van de lamperiode gebeurt dat
in augustus door het zg. „sponzen" dat
door de dierenarts wordt uitgevoerd.
Deze brengt met behulp van een spe
ciaal apparaatje een schuimrubber
sponsje diep in de schede van de te
behandelen ooien. Het sponsje is ge
drenkt in het hormoonpreparaat Hy-
droxyprogesteron, dat de eigenschap
heeft de bronst af te remmen. Dat af
remmen gebeurt gedurende de dertien
dagen dat het sponsje vlak voor de
baarmoedermond blijft zitten. Dan
wordt het verwijderd en binnen drie
dagen worden de ooien gelijktijdig
bronstig en kan de ram zijn werk doen.
Maar ook de meest vitale ram kan geen
onbeperkt aantal schapen in een paar
dagen terwille zijn.
Na- en voordelen
Voor elke 7-10 schapen heeft men
één ram nodig. Vooral bij de fokkerij,
waar de zeer goede rammen slechts be
perkt voorhanden zijn, is dat een na
deel. Dit bezwaar zou vervallen bij toe
passing van kunstmatige inseminatie.
Is de lammertijd eenmaal aangebro
ken dan zullen de „gesponste" schapen
binnen een tijdsbestek van 12 dagen
hun jongen ter wereld brengen. In de
praktijk betekent dit beter toezicht op
het werpen en dus minder dode lam
meren. Bovendien is uniforme opfok
beter te verwezenlijken door de vrijwel
gelijke leeftijd. Het beweidingsschema
wordt eenvoudiger en de behandelin
gen tegen maag-darmwormen, entingen,
couperen en castreren kunnen nu ge
lijktijdig plaatsvinden, wat ook kosten
besparend is. Het systeem is uitvoerig
beproefd (met een kudde van 400
Texelse schapen) door professor Dr. C.
H. W. de Bois van de kliniek voor Vété
rinaire Verloskunde en Gynaecologie te
Utrecht en deze kwam tot zeer gunsti
ge bevindingen.
Andere tijd
Het opwekken van de bronst kan ook
Géén archieffoto maar een plaatje, dat wij
vorige weck maakten op het land van de heer
D. Terpstra bjj Den Burg.
- V
TWEE AUTO'S VERNIELD BIJ
GECOMPLICEERDE AANRIJDING
Om 6.20 uur donderdagavond deed
zich een gecompliceerde aanrijding
voor op het kruispunt Pontwcg-Ger-
ritslandcrdijk-Kogerweg, waarbij twee
auto's totaal werden vernield en twee
personen werden gewond, zodat zij naar
het ziekenhuis moesten worden overge
bracht.
Uit de richting Den Burg kwamen
over de Pontweg twee Duitse personen
auto's. Zij wilden linksaf de Gernts-
landerdijk oprijden en stonden bij het
kruispunt voorgesorteerd. Uit de rich
ting De Koog naderde een Ford Taunus
met aanhangwagen, bestuurd door de
heer M. H. Koopman uit Den Burg. Op
dat moment kwam van de oude Koger-
weg een Daf personenauto, bestuurd
door M. C. J. G. uit Eindhoven.
Deze stopte voor de kruising en trok
toen weer op om de Pontweg over te
steken. Koopman remde zeer krachtig
om een aanrijding met de Daf te ver
mijden en begon daarbij hevig te slin
geren, waarbij hij de wagen van G.
raakte, over de kop sloeg en daarbij
tegen de wachtende Volkswagen van de
Duitser klapte. Laatstgenoemde wagen,
bestuurd door H. Saebisch uit Üüssel-
dorf werd zwaar beschadigd. Beide
andere betrokken auto's werden ver
nield. De heer Koopman en de mede-
inzittende Hofman kwamen met diver
se verwondingen uit hun op het dak
liggende Taunus tevoorschijn en moes
ten naar het ziekenhuis worden ge
bracht.
in een andere tijd van het jaar gebeu
ren en dat is het geval geweest bij de
ooien van de heer Terpstra. Twintig
ooien van hem werden begin april door
dierenarts De Boer van sponsjes voor
zien. Elf dagen later kregen de dieren
bovendien met de injectiespuit een an
der preperaat toegediend: het hormoon
PMS, dat de rijping en afstoting van de
eicel veroorzaakt, m.a.w. het vrucht
baar worden bewerkstelligt. De spons
jes werden toen verwijderd en de ram
kon zijn plicht doen. Dat hij er zich
niet met een Jantje van Leiden heeft
afgemaakt, is nu dus gebleken, want 16
schapen hebben lammeren geworpen.
Dezelfde ooien kunnen in oktober
weer op de normale wijze bij de ram
worden gebracht en het komend voor
jaar opnieuw kinderen krijgen. De hor
moonbehandeling opent de mogelijk
heid om een ooi driemaal in twee jaar
te laten lammen, hoewel pas op den
duur duidelijk kan worden of de na
tuur zich dit spelletje zal laten welge
vallen.
Niet op grote schaal
Dat de methode voorlopig niet op
grote schaal zal worden toegepast staat
wel vast. Boeren met een klein koppel
tje schapen: twintig tot veertig, heb
ben er het meeste profijt van. Er zou
in de korte periode, waarin zeer veel
schapen hun lammeren werpen wel
heel veel toeziend personeel nodig zijn.
De heer Terpstra heeft alle vertrou
wen in het slagen van de proef. De kos
ten van de hormoonbehandeling be
dragen per dier ƒ10,„Het moet gek
gaan als ik die ƒ200,er niet uithaal",
zegt hij.
GESLAAGD
OOSTEREND Vrijdag slaagde
onze plaatsgenoot Fred Timmer, aan
het Opleidingscentrum voor Onderwijs-
bevoegdheden te Den Helder voor de
volledige bevoegdheid als onderwijzer.
Blikseminslag
HOOIKLAMP IN BRAND
OOSTEREND Tijdens een hevige
onweersbui sloeg (vrijdagochtend om
streeks vijf uur de bliksem in een grote
klamp hooi aan de derde Dwarsweg in
de polder Het Noorden. De stapel
raakte in brand en stond een half uur
later in lichterlaaie. De brandweer
werd gealarmeerd, die erin slaagde het
vuur te doven, waardoor bijna de helft
van de klamp kon worden behouden.
Van de 270 ton hooi ging 150 ton ver
loren. Eigenaar is de heer G. de Wit uit
Julianadorp.
MEUBELHANDEL
Den Burg Tel. 2572
OOSTEREND Het batig saldo van
het driedaagse feest Oosterend Present
bedraagt ƒ11.107,15. Dit werd vrijdag
avond tijdens een slotavond in „De
Bijenkorf" bekend gemaakt door de
heer Joh. C. Roeper, voorzitter van het
organiserend „comité van zeven". Het
geld zal worden gebruikt voor het af
lossen van dc dorpsschuld van
ƒ23.000,op het dorpshuis. Bijna de
helft kan dus worden afbetaald. Dc
heer Roeper vertelde, dat het comité
zo zuinig mogelijk is geweest om het
eindbedrag zo hoog mogelijk te krijgen.
Uit het financieel verslag bleek, dat
6000 driedagenkaarten waren verkocht
a ƒ7,50, dus voor een bedrag van
ƒ45.000,Daarbij komt dan nog
meer dan ƒ10.000,aan losse kaarten.
De verenigingen, die aan diverse on
derdelen van het feest hadden meege
werkt, zoals de Paardensportivereni-
ging, de drumbands uit Den Burg, De
Koog en Den Hoorn en de boerenkapel
werden verblijd met een financiële
gift ter versteviging van de kas.
Voor de muziekvereniging „Excelsior",
die met haar drumband veel heeft ge
daan door verschillende keren op te
treden, was er ƒ100,
Terugblikken
De slotavond werd onder meer bijge
woond door burgemeester Sprenger
(ere-voorzitter van Oosterend Present),
wethouder Daalder, genodigden die
prijzen hadden gewonnen en vertegen
woordigers van bedrijven, die prijzen
beschikbaar hadden gesteld. In zijn
openingswoord bracht de heer Roeper
naar voren, dat de avond bedoeld was
als een bijeenkomst in gemoedelijke
sfeer, waarbij men nog eens op het ge
slaagde feest van de afgelopen zomer
zou terugblikken. De heer Roeper me
moreerde, dat men het buitengewoon
goed had getroffen met het weer in
deze overigens nogal natte zomer. Ver
der heeft de bevolking van Oosterend
enorm meegewerkt, o.a. bij het in het
„bruiloftspak steken" van het dorp.
Voorts deelde de heer Roeper mee dat
vrijdag- en zaterdagavond a.s. in het
dorpshuis dia's en een film worden ver
toond. Ieder is daarbij welkom. Vrijdag
worden de jongenen tot 18 jaar ver
wacht; zaterdag de anderen.
Prijzen
Een welverdiende pluim kregen de
vissers, die met hun vlootshow bij de
IJzeren Kaap voor een zeer geslaagd
onderdeel hadden gezorgd. De heer T.
de Visser van de inspectie der Visse
rijen, jurylid bij de vlootshow, vertelde
waar bij de beoordeling der schepen in
het bijzonder op gelet was. Er werd
kritisch gekeken naar het onderhoud
van het schip en de bevlagging. Hij
vond dat reclamevlaggen niet thuis
hoorden in een vlootshow en had daar
met zijn beoordeling dan ook terdege
rekening mee gehouden. Daarna ging
hij over tot het uitreiken van de prij
zen. Zoals bekend waren deze zeer de
moeite waard. (In de rubriek van de
origineelste versiering had de eerste
prijs een waarde van 750,Vervol
gens werd het jurylid de heer v.d?- Pijl
uitgenodigd de pnjzen van de dc?rps-
versieringen uit te reiken. De heer v.d.
Pijl vertelde dat de versieringen, zowel
bij dag als bij avond waren beoordeeld.
Iedere straat had een „straatpresident"
die bij de versiering de leiding had. Dit
systeem heeft uitstekend gefunctio
neerd. Naast de straten werden ook de
huizen apart beoordeeld; ook hiervoor
werden prijzen toegekend en uitge
reikt. De tuinkeuringen waren uitge
voerd door de heren P. Riemens en L.
v.d. Zee.
Bloemen kweken
De heer Roeper kwam met het idee
om jaarlijks de bejaardensoos van bloe
men- en plantenzaad te voorzien en de
door de bejaarden gekweekte plantjes
uit te zetten in alle Oosterender tuin
tjes. Bij het feest was dat ook gebeurd
en dat leidde tot een grote planten- en
bloemenweelde.
Bij de veeshow was gewerkt met
hokken, die alleen van nummers waren
voorzien, zodat de jury niet wist wie de
eigenaars van de geëxposeerde schapen
en lammeren waren. Mogelijk hierdoor
was de uitslag nogal opmerkelijk. Zo
kreeg de heer K. Eelman Wzn. een
prijs met dieren, die niet in het scha
penstamboek waren ingeschreven. De
prijzen van de kalveren- en schapen-
keuring werden aan de winnaars over
handigd door de vertegenwoordigers
van de zaken, die ze beschikbaar had
den gesteld. Verder werden de prijzen
van de veebeoordelingswedstrijd en
van het concours-hippique uitgereikt.
De prijs van de mooiste stand op de
tentoonstelling viel toe aan de vereni
ging van Oud-leerlingen van de land
bouwschool.
Nadat de financiële resultaten waren
bekend gemaakt, kwam mevrouw Zijm-
Boogaard naar voren, die na een
leuk gedicht te hebben voorgedragen
het comité een plakboek met het hele
verloop van Oosterend Present aan
bood. Daarqp volgde een voorproefje
van de dia-avonden van vrijdag en za
terdag, van commentaar voorzien door
de heer Roeper. Er waren bijzonder
geslaagde opnamen bij.
Aan het slot van de avond sprak
burgemeester Sprenger zijn bewonde
ring uit over het financiële resultaat
van het feest. „Als anderen iets willen
organiseren, valt er voor hen in Oos
terend heel veel te leren. Het zou mis
schien wel goed zijn hier eens advies
te vragen om onze gemeentebegroting
sluitend te krijgen", aldus burgemees
ter Sprenger.
BAKKERS IJZERHANDEL N.V.
nieuw telefoonnummer
