Zweeds witbrood MEVROUW, I dezehandig wasdroger T i m m e rs b a k k e r ij Bakkers Ijzerhandel n.v. Lot van de mensheid kan van de computer afhangen BRIGADIER PIET EN DE SPORTCOMPUTER DIEPVRIES AANBIEDINGEN PéDé Cor de Jong Fa. Lagerveld wist u dat Modehuis BEEKMAN ook een ruime sortering heeft in: JAPONNEN WINTERMANTELS JUMPERS ROKKEN Modehuis BEEKMAN Den Burg, Texel Apparaat kan fouten maken Reeds griezelige ervaringen bij SPINAZIE SPINAZIE a la cream VISSTICKS 750 gram 450 gram 10 stuks van 1,28 nu ƒ1,15 van 1,28 nu ƒ1,15 van 1,25 nu ƒ1,15 Tonnetjes BITTERBALLEN Grote SOEPGROENTEN ROOMIJSTAART van 35 nu 30 ct. nu 70 ct. van 3,50 nu ƒ3,25 Wilt u brood dat dagenlang vers blijft neemt u dan eens ons Ook deze lekkernij vindt u in o.a. Kamgaren gevoerd alle kleuren 22-95. Zojuist ontvangen: MIRLON-MIRLANA maillots alle kleuren van 2-15 jaar De TV WALA Marjorettc, b.h. en eorsetten GRAVENSTRAAT 13 DEN BURG Philips compact wasdroger voor 2 kg. wasgoed. Uw was kastklaar en d o n z i g zacht. Kan staan en hangen bij elk stopcontact in huis. Afm. x 57 x 54 cm. Een nog jong constructiebedrijf in Krimpen aan de Lek, dat aanvankelijk groeit e en bloeide met een bezetting van rond duizend man personeel ziet zich plotseling voor een katastrofe ge plaatst, omdat. de nieuwe compu ter van het bedrijf gedurende enige maanden ernstige fouten heeft gemaakt die tot een schade van niet minder dan acht miljoen leidden, waardoor het bedrijf tot de ondergang is ge doemd. Wel heeft het bedrijf bij de fabrikant van de computer een eis tot schadevergoeding van vijf miljoen gulden ingediend, doch of die schade vergoeding gegeven zal worden, blijft een open vraag. Hier hebben we voor het eerst te ma ken met het gevaar dat kan schuilen in het gebruik van computers. Tenslot te is het een stukje techniek en zoals een elk stuk precisie-apparatuur kan er een mankement ontstaan en wanneer dit onopgemerkt doorwerkt in de uit komsten van dit mechanisch brein, dan zijn de gevolgen niet te overzien. Uit het gebeurde kan in elk geval worden vastgesteld, dat iets dergelijks met computers mogelijk is, ook al zullen dergelijke gevallen tot de uitzonderin gen behoren, maar dat neemt dus niet weg, dat het kan en dat betekent dat men zich dient af te vragen of het ver antwoord is om in de toekomst een be langrijk deel van ons gehele menselijk doen en laten op aarde te laten bedis selen door dergelijke computers. Berekeningen Voor zover zij als automatische ma chines voor de produktie worden inge schakeld zijn de gevaren niet zo bijzon der groot. Een beDaald produkt zou met kunnen uitvallen zoals we ons dat voorstelden, maar dat behoeft nog geen ramp te betekenen. In de industrie schuilt het gevaar dus niet zozeer. Het begint daar waar de computer wordt gebruikt voor het doen van belangrijke berekeningen, die niet zonder meer ge controleerd kunnen worden. Wanneer het gaat om ingewikkelde berekenin gen, zoals de kostprijsberekeningen van koolschepen op het constructiebedrijf in Krimpen aan de Lek, dan moet de com puter met zeer veel factoren rekening houden. Het gaat dan dus om ingewik kelde berekeningen, waarvan het eind resultaat niet zonder meer door de mens te controleren is. Of er dan vijf miljoen of zes miljoen gulden uit de bus komt, behoeft nog geen achterdocht te wekken. Toch kunnen dergelijke fouten in de berekening voor een bedrijf een katastrofe betekenen. Hier begint het gebruik van een computer reeds echt gevaarlijk te worden, want men levert zioh zonder meer over aan het doen en laten van een dergelijke machine, waarin men wel een blindelings ver trouwen moet stellen, want anders heeft het gebruik van een dergelijk ap paraat geen zin. Wanneer we dan weten, dat de futu rologen, de wetenschapsmensen, die zich bezig houden met de toekomstige maatschappelijke, wetenschappelijke en technische ontwikkelingen menen, dat het niet zo lang meer zal duren, of het grootste deel van het gehele menselijke doen en laten, zeker op industrieel en maatschappelijk terrein, zal beheerst worden door computers, dan moet men hierbij toch wel een vraagteken plaat sen. Geen overzicht meer Gezien de snelle uitbreiding van ons weten en kunnen zal het in de toe komst niet meer mogelijk zijn voor één mens om bekwaam te zijn in het brede vlak. Men zal zich bekwamen in de diepte, dus specialiseren. Het gevolg van een dergelijke ontwikkeling is, dat er geen mens meer zal zijn die in staat is het geheel te overzien, ongeacht of dit nu gaat om een groot bedrijf, of om het besturen van een geheel land, of zelfs nog grotere toekomstige eenheden. Hiervoor zal men dan noodgedwon gen wel moeten overgaan tot het in ge bruik stellen van computers, geweldig gecompliceerde machines, die wel in staat zijn met alle factoren rekening te houden. En die in uitzonderlijk korte tijd bepaalde dingen of zaken kunnen berekenen, bekijken of bespiegelen. De mens krijgt dan de door de machine be rekende einduitkomst en kan daarmee verder werken, door te handelen, maat regelen te nemen of wat dan ook. Het ligt voor de hand, dat wanneer op dergelijke terreinen, door zo'n ma chine fouten zouden worden gemaakt, terreinen die soms het wel en wee kun nen bestrijken van miljoenen mensen, ja eventueel van de gehele mensheid, het toch wel een riskante zaak wordt. Mens niet beter Natuurlijk mogen wij bij deze bespie geling niet ontkennen, dat ook aan mensenwerk fouten kleven. Toen men nog geen computers gebruikte en de mens het reken- en denkwerk deed, werden er natuurlijk ook kapitale blun ders gemaakt. Door dergelijke blunders van zakenlieden zijn in de loop der tij den al heel wat bedrijven ten gronde gegaan, door blunders van staatslieden zijn oorlogen ontstaan, zijn miljoenen mensen geofferd en is immens leed over de aarde gebracht. We mogen dus zéker niet stellen, dat de mens het er beter zou afbrengen dan de computer, waarschijnlijk brengt de computer het er beter af, maar waar het om gaat is wel dat men ook in diezelfde compu ter, die het echt wel beter doet dan de mens, die als het apparaat goed func tioneert geen fouten kan maken, toch geen onbeperkt vertrouwen mag stellen en wel met nadruk op dat „onbeperkt". Ook tegenover het werk van de compu ter moet de mens altijd argwanend blij ven staan, want tenslotte blijft nu een maal de kans bestaan, dat er een fout wordt gemaakt. Wanneer het in de toekomst zover mocht komen, dat computers algemeen zullen worden ingeschakeld, zoals de futurologen verwachten, dan moet die argwaan blijven bestaan en is men verplicht om, wanneer het gaat om het maken van berekeningen die voor de gehele mensheid van belang zouden kunnen zijn, dergelijke berekeningen te laten maken door meer dan één com puter en wel zo, dat deze machines on afhankelijk van elkaar werken. Bij een dergelijke werkwijze is de kans de dupe te worden van een foutieve werking van een der computers wel tot een mi nimum gereduceerd. CURSUS AMATEUR-SPELLEIDERS GAAT DOOR De cursus amateurspelleiders heeft tien belangstellenden getrokken en zal daarom kunnen doorgaan. Er is overi gens nog plaats voor twee candidaten. Het wordt betreurd dat de sportvereni gingen De Koog en De Cocksdorp geen gegadigden hebben kunnen vinden. Het te verwerven diploma „Amateur spelleider" geeft recht op een licentie als onbezoldigd oefenmeester voor club genoten die uitkomen in competities van een afdeling. Het lesprogramma omvat een theoretisch en praktisch ge deelte.. Wat de praktijk betreft komt training, techniek, tactiek en lesgeven aan de orde. De cursus omvat 18 les sen van elk twee uur. De praktische lessen worden op zaterdagochtend ge geven. Plaats van samenkomst is de Kletskeet op het terrein van S.V. Texel. Deelnemers moeten minimaal 18 jaar oud zijn. Begonnen wordt zodra een KNVB-docent beschikbaar is. Belang stellenden kunnen zich intussen nog opgeven bij de heer C. Kök, tel. 362 te Den Hoorn of de heer J. M. de Vries, tel. 2473. GESLAAGD Mej. Maria H. Graaf slaagde aan het Sint Elisabethziekenhuis te Alkmaar voor het diploma ziekenverpleging A. Met enorme snelheden razen vloedgolven over de pacific DE DODELIJKE „TSUNAMIS" We hebben allemaal wel van vloed golven gehoord. Dat zijn door zeebevin gen veroorzaakte geweldig sterke golf- bewegingen in zee, die wanneer zij een kust naderen zich ontwikkelen tot enorme golven, die dan alles wat zich aan en op deze kust bevindt wegslaat, Dergelijke vloedgolven die gezien vulkanische aktiviteit in en rond het pacificgebied veelvuldig voorkomen, eisen soms tienduizenden doden. Het merkwaardige is, dat deze ge weldige bewegingen die door aardbe vingen in de zeebodem ontstaan, op zee zelf nauwelijks merkbaar zijn. Ze veroorzaken daar geen bijzonder hoge golven en een schip behoeft er totaal niets van te bemerken. De waterver plaatsing vindt ongemerkt, doch met enorme snelheden plaats. Hoe dieper de zee ter plaatse, hoe sneller de verplaat sing. In het vrije en diepe gebied van de Stille Oceaan, waar men diepten meet van ongeveer 5000 meter, kunnen de waterbewegingen een snelheid krij gen van wel duizend kilometer per uur Welk een geweldige kracht daarin schuilt is wel duidelijk. Bij het naderen (van een kust wordt de diepte steeds ge ringer en men krijgt dan het branding- effect, zoals wij dat in bescheiden mate ook aan onze kust kennen. Hoe ondie per, hoe hoger de golven van de gewel dige voortijlende watermassa's worden Op die manier kan een dergelijke vloedgolf wel een hoogte van dertig meter bereiken en wanneer die zich over het land werpen verpletteren ze op slag alles aan boten, huizen en men sen. Het is duidelijk, dat de landen rond de Stille Oceaan, zoals Japan, Nieuw- Zeeland, de Philippijnen, Australië en de Verenigde Staten grote belangen hebben bij een waarschuwingssyteem. Men meent dit gevonden te hebben door meetapparatuur in de vorm van automatische waterpeilregistrators. Deze apparatuur wordt geplaatst op een groot aantal plaatsen in en langs het pacificgebied, ook op al de kleine eilandjes in deze oceaan. Deze appara- uur geeft dadelijk afwijkende water standen, ook al zijn ze maar klein, door. Op deze manier hoopt men te kunnen komen tot een volautomatisch werkend waarschuwingssysteem tegen de dode lijke „Tsunamis" (Japanse naam voor vloédgolf). Wanneer de apparatuur de mensheid aan een bedreigde kust slechts voldoen de tijd laat om te vluchten, waardoor misschien tienduizenden mensenlevens woeden gespaard, dan is zij al goud waard. Mogelijkheden om dergelijke vloedgolven te keren en daardoor ook de materiële schade te voorkomen, be staan nog niet. VLINDERS MET FIJNE NEUZEN Wanneer we spreken over reukver mogen, dan weten we wel, dat de mens niet tot die levende wezens behoort, die uitblinken door wat men pleegt te noe men een fijne neus. Per kubieke cen timeter inhoud lucht moeten er in die lucht niet minder dan 19 biljoen geur- moleculen zijn, wil de gemiddelde mens in staat zijn een geur waar te nemen. Zoals bekend zijn er verschillende dieren die aanmerkelijk beter kunnen ruiken dan de mens. We behoeven hier bij maar te denken aan de hond. Der gelijke dieren hebben al genoeg aan en kele miljoenen geurmoleculen per ku bieke centimeter. Uitzonderlijk goede geurruikers zijn echter vele insekten die op dat gebied dikwijls tot ongelooflijke prestaties in staat zijn. Hierbij valt wel op, dat het dan om geuren dient te gaan die voor deze insekten op pen of andere ma nier van bijzonder belang zijn. Recente onderzoekingen van weten schapsmensen in het Max Planck-Insti- tuut hebben aangetoond, dat een be paald soort vlinder wat dat betreft de kroon spant. Voor dit dier is de geur van een wijfje in verband met de voortplanting van zeer groot belang De onderzoekingen wezen uit, dat het mannetje van deze vlindersoort, de „zijdespinner" in staat is de wijfjesgeur te ruiken, wanneer er slechts één mole cuul een geurzintuig beroeren kan. Een dergelijk bijzonder ontwikkeld reuk vermogen was vrijwel niet voor moge lijk gehouden. 179. Het ziet er nu werkelijk naar uit, dat alle geheime agenten en alle andere aasgieren, die op Yokito's sportcompu- ter loerden, definitief het land uit wa ren. Kid Sucker en William D. Buck- shooter waren immers aaoi boord van kapitein Ziltpruymers trotse galjoen! En de Barroesjaanse schavuiten waren immers de grenzen over gestoven! Maar eh.toont het plaatje niet een héél ander beeld? Natuurlijk, want daar zwemmen ze weer, die heren uit Dol- larmenië. Het galjoen ging ze veel te langzaam. Daarom waren ze kwiek van boord gesprongen, de zilte baren weer in. Met forse slag doorkliefden ze de golven, en als ze met deze snelheid voortzwommen, dan zouden ze zonder twijfel zéér snel de kust van Dollarme- nië bereiken „Hardstikke stapel en knotsdaas!" zei kapitein Ulbo Ziit- pruymer. „Net wat je zegt, kappie", antwoord de matroos Gerrit-Jan Upkema. „Ze moeten snel naar huis, zeeën ze. Nou, die bennen vast niet getrouwd, want anders hadden ze zo'n haast niet Duidelijk blijkt dus wel, dat de sport- computer tot zéér vreemde dingen in staat was. Dat dacht tenminste Eelco Eelkema ook. Het leek nu immers alle maal wel weer heerlijk rustig in Rijk- huyzen, maar de slimme koddebeier had daar zo zijn eigen gedachten over. En toen het avond werd, besloot hij een kijkje te gaan nemen in „Het Wapen van Rijkhuyzen", alwaar smidje Verho len ook dikwijls een verversing tot zich nam. „As ik het met dacht!" zei Eelco „Daar zit die ouwe smid weer achter een glaasje van het een of ander. Ken ik je eev'n spreek'n, Verhool'n?" „Natuurlijk, Eelco", antwoordde de smid. „Kam erbij, kerel". „Bedachtzaam nam de veldwachter een slok van zijn glas. „Ik vertrouw het zaakie niet.zei hij toen pein zend

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1968 | | pagina 6