Groen 'ZwartsJexels in het harL,
Nog altijd teveel
ratten op Texel
AGENDA
Al een idee voor
Ouwe Sunderklaas?
Overmorgen is
het zover
Gemeente helpt gratis met bestrijding
Knagersgilde zoekt
nu onderdak
60 JAAR MOERBEEK
^0R UlVjf,
stoelen
Moerbeeks
'SDAG 10 .DECEMBER 1968
82e JAARGANG No. 8325
Ijlgaye N.V. r/h Langeveld De Roojj
ostbus 11 - Den Burg, Texel - Tel. 2741
Harry de Graaf, Keesomlaan 43, Den
I, tel. (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
Verschijnt dinsdags en vrtydags.
Bank: Nederl. Middenstandsbank; Coöp. Rail*
feisenbank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ3,55 p.
kw. 40 ct incasso. Advert: 18 ct per nun.
Volgens een ruwe schatting leven in
Nederland meer dan 10 miljoen ratten,
zo ongeveer écn op elke inwoner. Men
merkt er niet zoveel van omdat de
bruine knagers een verborgen bestaan
leiden en een griezelige intelligentie
demonstreren als het gaat om het eigen
lijfsbehoud. Ratten verdelgen is geen
eenvoudige zaak en als men er eens in
slaagt de gelederen van de griezels te
dunnen, is het „tekort" snel aangevuld,
want een rattenechtpaar brengt met
gemak 300 nakomelingen per jaar ter
wereld. Toch zcu er voor zoveel ratten
geen bestaansmogelijkheid zijn zonder
de mensen. Zonder het zelf te weten is
het in de eerste plaats de mens die er
door slordig omspringen met etensres
ten, diervoeder e.d. voor zorgt, dat de
bruine (riool)rat aan de kost blijft.
Texel heeft de bedenkelijke reputa
tie méér ratten te huisvesten dan an
dere gebieden in het land. Een der oor
zaken is het overwegend agrarische
karakter: op de boederijen schiet er
voor de knagers altijd wel wat over
van het voer dat voor vee of pluimvee
bestemd. Een andere oorzaak is de
gewoonte van veel mensen om er ach
ter huis of hotel een soort mestvaalt
op na te houden, waarop uit gemak
zucht huisvuil en dus etensresten te
rechtkomen. De invoering van het con
tainersysteem door de gemeente be
tekende ongetwijfeld verbetering, maar
dezelfde gemeente houdt er (noodge
dwongen, omdat voor een andere vuil
verwerkingsmethode geen geld is) een
vuilnisbelt opna, die voor ratten een
luilekkerland moet zijn.
Grote verliezen
Toch incasseert het knagersgilde
juist hier de grootste verliezen als van
tijd tot tijd vergif wordt uitgelegd.
Een ambtenaar van gemeentewerken
vertelde ons over het effekt daarvan.
Het is wel voorgekomen dat de vuil
nisbelt bij avond „leefde" van de hon
derden ratten die er rondwandelden.
Van afgekeurd vlees, afkomstig uit de
slachtplaats, werden door de gemeen
telijke ratten'bestrijders .gehaktballen"
gemaakt, die in het vergif cumarine
werden 'gerold. Tientallen vergiftigde
gehaktballen werden op de belt uitge
legd en waren binnen enkele dagen
verdwenen. Voorlopig was geen rat
meer te zien. Met de bestrijding moet
men echter dóórgaan, want in verras
send korte tijd arriveren weer „immi-
DONDERDAG GEEN MUZIEKLES
Op donderdag 12 december zal we
gens examen van de directeur geen
theorieles gegeven kunnen worden aan
de Muziekschoolleerlingen jeugdspeel-
klas groep 1 eri de B I klasse groep 2 te
Den Burg. De lessen zouden gegeven
worden in de Sint Jozefschool, resp.
van 16 00-17.30 en van 17.30-18.30 uur.
Dinsdag 10 december
Den Burg. De Lindeboom-Texel, ledenverga
dering C.A.V.-Texel, 20.00 uur.
Zaterdag 14 december
Den Burg, Burg De Koninghal, 19.30 uur.
Instrumentenparade van de muziekschool.
Maandag 16 december
Den Burg, Plattelandsvrouwen, kantine LTS,
20.00 uur, voordracht door mevr. N. van
Laren over adventsavond.
Knttus Norvegicus Norvcgicus, de Bruine rat,
kan 20 tot 30 cm. lang norden. de staart van
17 - 23 cm. niet meegerekend. Het gewicht
van een volwassen dier varieert van 200 tot
550 grain.
PRIJSWINNAARS 60 GULDEN
Donderdag 5 december
De heer K. Mant je,
Hoeve „Ruysdael", S 36.
Oudeschild.
Vrijdag 6 december
De heer M. L. Kempenaar,
Emmalaan 10, Den Burg
Zaterdag 7 december
De 'heer L. J. Weijdt,
't Horntje H 44b.
„SNIJDER" MELDDE ZICH BIJ
POLITIE
De automobilist, die vorige week
zondagavond op de Pontweg de Vaux-
hall personenwagen, bestuurd door de
heer KL Dros, inhaalde en zodanig
„sneed" dat deze van de weg raakte en
zwaar beschadigd tegen een hek tot
stilstand kwam, heeft zich vrijdag
avond bij de politie gemeld. Het was
de visser H. uit Den Burg.
Voor de politie was dat geen verras
sing, omdat men daar inmiddels al was
achtergekomen, dank zij de lichtblauwe
verfsporen, die op de Vauxhall waren
aangetroffen S. verklaarde te goeder
trouw te hebben gehandeld. Hij wist,
dat hij bij het inhalen de wagen van
Dros had gesneden en was ongeveer
150 meter verderop gestopt. Een ogen
blik later passeerde 'hem met grote
snelheid een lichtgekleurde wagen en
S. zei in de mening te hebben ver
keerd, dat deze de „gesneden" auto
geweest, die dus blijkbaar geen schade
had opgelopen. S. was toen doorgere
den en was maandag naar zee gegaan.
Naderhand hoorde 'hij van het ongeluk,
dat de heer Dros was overkomen,
waaruit hij zijn conclusies trok.
AUTO RAMDE ETALAGE
De 19-jarige wegenbouwmachinist
B. H. uit Den Burg, reed in de nacht
van vrijdag op zaterdag, om half een,
met zo hoge snelheid door de Wever
straat, dat hij uit de bocht vloog en de
etalage van Electrohuis Bakker ramde.
De etalageruit werd vernield; verschil
lende uitgestalde artikelen werden be
schadigd.
De auto, een Glas, liep ook flinke
schape op. Enkele weken geleden deed
zich op dezelfde plaats een soortgelijk
ongeluk voor. De betrokken chauffeur
was toen onder invloed van alcohol,
wat niet gezegd kon worden van H.
De politie heetf proces verbaal opge
maakt.
ADVENTSSAMENKOMST IN
DE COCKSDORP
DE COCKSDORP Donderdag
avond 19 december, aanvang half acht,
wordt in de Hervormde kerk van De
Cocksdorp een adventssamenkomst ge
houden, waarbij ieder hartelijk wel
kom is. De samenkomst wordt geleid
door ds. W. A. Soesan en pastor P.
Loos. Medewerking verleend het ge
mengd koor van De Cocksdorp.
granten", die, dankzij hun voortplan-
tingssnelheid voor grote „ratdichtheid"
zorgen. Hetzelfde geldt voor de terrei
nen, waarop de gemeentelijke riool
zuiveringsinstallaties zijn aangelegd.
Men slaagt erin deze, dank zij voort
durende bestrijding, vrijwel ratvrij te
houden.
Onderdak
In deze tijd van het jaar doen de
ratten zich meer gelden dan anders.
Gedreven door de kou en gebrek aan
eten maakt een deel van het knagers
gilde zich gereed om bij de mens on
derdak te zoeken. Ze worden nog te
zelden teleurgesteld. Ratten kunnen
dragers van ziektekiemen zijn, o.a. die
van de ziekte van Weil en paratyphus.
Vanuit hun verblijfplaatsen zoals vuil
nisbelt, mestvaalten, riolen en sloten,
kunnen de ratten ook allerlei andere
smetstoffen over grote afstanden ver
slepen. Zo worden veeziekten verspreid
omdat de ratten vaak een levendig ver
keer onderhouden tussen de ene vee
stal en de andere. Dat kan het uit
breken van varkenspest, mond- en
klauwzeer en abortus Bang veroorza
ken. De gastvrijheid, die men aan het
gespuis verleend, wordt vaak duur be
taald.
Naast de genoemde ziekten kunnen
op de rekening prijken: opvreten, be
vuilen en wegslepen van voedselvoor
raden, knaagschade, ondergravingen,
doden van kuikens (per jaar vele dui
zenden ook op Texel kippen en
zelfs biggen.
Effektief vergif
Door schade en schande zijn oök de
ratten in de loop der eeuwen zeer wijs
geworden. Strooien van gewoon ver
gif heeft maar enkele slachtoffers tot
gevolg, want de bruine griezels geven
de slechte ervaring aan elkaar door.
Het zijn vaak de oude levensei-varen
ratten die „onverdelgbaar zijn". Zeer
effektief daarentegen is de stof Cuma
rine, die voor mensen en huisdieren
nauwelijks giftig is, maar bij ratten en
muizen binnen enkele dagen de dood
tot gevolg heeft. Juist omdat geruime
tijd verstrijkt tussen eten en sterven,
wordt ook door de slimste ratten geen
verband tussen het een en ander ge
zien.
Het is nu de tijd om ratten te be
strijden. Maak niet alleen het leefmi
lieu voor de dieren onaantrekkelijk
door ze niet van logies en ontbijt te
voorzien, maar waarschuw de dienst
gemeentewerken te Den Burg (Slinger
weg telefoon 02220-2441) als zich bij
U in de buurt ratten ophouden. De
gemeentelijke rattenbestrijder komt
dan gratis en zorgt ervoor dat
het vergif op de juiste wijze wordt
uitgelegd. In sommige gevallen kan het
vergif ook worden verstrekt, waarbij
men wel volgens de handleiding dient
te handelen.
Hebt U al een idee voor Ouwe Sun
derklaas? Nee? Dan moet U toch echt
opschieten, want overmorgen is het
zover. Dan herleeft weer een gebruik
dat zijn oorsprong vindt in oeroude
heidense tijden. Onze verre Ger
maanse voorouders deden aan Ouwe
Sunderklaas lang voordat het christe
lijke Sint Nicolaasfeest ontstond. Dat
gebeurde in vrijwel alle rond de
Noordzee gelegen gebiedenhet ge
bruik is alleen op de geïsoleerde
plaatsen, vooral de eilanden, bewaard
gebleven. Het Sunderklaasvieren is
overigens wel totaal van karakter ver
anderd. Van een doodserieuze mani
festatie, die bedoeld was om in het
diepst van de winter de machten van
licht en duisternis te beïnvloeden, is
het een feest geworden, een avond die
de buitenstaander doet denken aan
het zuidelijke carnaval, hoewel het
nog altijd hoogst kwalijk wordt geno
men als die vergelijking wordt ge
trokken.
Al geloven de Texelaars ni,et meer
in de duistere machten, waarvoor hun
Germaanse voorouders sidderden, het
„serieuze tintje" van de Ouwe Sunder-
klaasvierinig wil men graag vasthou
den.
Ontwikkeling
Vooral in de jaren na de oorlog heeft
Ouwe Sunderklaas zich ontwikkeld tot
een gelegenheid om plaatselijke en ook
landelijke (mis)toestanden, die het af
gelopen jaar in de belangstelling 'heb
ben gestaan, aan de kaak te stellen.
Een andere, minder gunstige ontwik
keling is dat het Ouwe Sunderklaas-
feest voor velen een excuus is gewor
den om eens lekker uit de band te
springen. Wie zijn mensenkennis wil
vergroten, kan zijn hart ophalen door
in de nacht van 12 op 13 december de
Texelse openbare gelegenheden af te
lopen om te zien hoe uiterst fatsoen
lijke, te goeder naam en faam bekend
saande Texelaars daar een onthutsende
geestelijke metamorfose ondergaan.
Slechts weinigen maken zich hierover
bezorgd; het is immers maar een keer
per jaar Ouwe Sunderklaas! Wij twij
felen er niet aan dat de meeste van
onze lezers het zouden betreuren als
het Sundeiklaasfeest tot louter drink-
festijn zou worden.
Meedoen
De beste manier om het karakter
van het feest te bewaren, is meedoen
met de maskerade. De goede wil is er.
De laatste jaren is het aantal speulers
sterk toegenomen en het zou verheu
gend zijn als we dit jaar andermaal
zouden kunnen melden dat het aantal
gemaskerden is gegroeid. Massa's men
sen nemen zich ieder jaar voor mee te
doen, maar als de 12e december voor
de deur staat, komt het er niet van
omdat merkwaardigerwijs alle inspira
tie ontbreekt en alle vroegere ideeën
zijn vergeten. Wat valt er bespottelijk
te maken? Als wie of wat moet ik ver
kleed gaan? De afgelopen jaren heb
ben wij, om de naar ideeën zoekende
adspirant-sunderklazen op weg te hel
pen, een opsomming van feiten en ge
beurtenissen gegeven. Uit tal van re
acties is ons gebleken, dat dit zeer op
prijs werd gesteld, en dat menigeen
zijn fantasie erdoor op gang heeft laten
brengen. We zouden dus in gebreke
blijven als we 'het dit jaar niet deden.
Bladerend in de stapel kranten van
1968 noteerden we het volgende
Krijgt VW reserveringsdienst? PWN
zoekt oplossing voor watertekort. Plei
dooien voor recreatie in polder 't Noor
den. Woningbouwvereniging wil geen
huizen verkopen. Nieuwe burgemees
ter. VTB richt internationale transport
onderneming op. Linkse jongeren roe-
en zich. Mariniersoefening „tegen re
volutionairen". Noormannenaanval
vroegtijdig is publiciteit. Gemeente
kampt met toenemend vandalisme on
der de jeugd. Afsluiting Groeneplaats -
raadhuis. Kermis bracht weinig op
Gemeente werkt niet meer samen met
Wieger Bruin. Meierblissen en later
in het jaar diverse hooischelven in
brand. Pyromaan? Sportvissers hebben
eigen pierenwad. Folklore aan onder
gang ontsnapt. Socialisten in geweer
tegen gemeentebegroting. Schoolmelk,
BB, Vliegveldhangar, „Ziekenboeg" bij
Irene. Rusthuis Oosterend. TEM naar
provincie? Aardgas naar Texel? Drink
waterduiker naar Texel? Koninghal
kost jaarlijks 730.000,Dure VHD-
leiding verplicht? Storten huisvuil niet
gratis, Texel heeft teveel ratten. De
Koog is rumoerig dorp. Steeds meer
drankvergunningen en drankongeluk
ken. Recreatieboeren. De boot-trein-
aansluitmg. Tankstation voor helicop
ters. Geboortecijfer nam weer sterk
toe. Verzet tegen fluoridering. Skelet
ten op het strand. Kastanjeboom chi
rurgisch behandeld. Voorlopig rust op
de Hors. Culturele zomerevenementen
hadden weinig aftrék. Oosterend pre
sent. Bouwvakdrukte viel mee. 18.500
kampeerders. Moeilijkheden scholen
gemeenschap. Waterschappen samen.
Opticaspel in De Koog verboden. Echte
Pipo op Texel. Staat sloot landweg
getjes af. Ten onrechte op rode waar-
schuwingslijst? Chinees restaurant.
Texelse kotters worden langer. Toch
bar-dancing voor Jellema. Saunabad
op Texel? Het „onmogelijke": Den Burg
vierde koninginnedag. Vrouwen kno
pen raadzaaltapijt. Margriet en Pieter
op Texel. HBS-ers 'houden politieke
enquête.
U ziet het: zómaar een greep, maar
er zit wellicht iets bij dat U op een
idee brengt. Wees niet bang dat vele
anderen hetzelfde zullen uitbeelden. In
de praktijk valt dat mee en wat zou
het hinderen? Het gaat er dan om zo
goed mogelijk voor de dag te komen.
De diverse jury's geven de hoogste
waarderingen voor voorstellingen met
een actueel-plaatselijk karakter. Houd
het wel „fijn"; maak van het masker
geen misbruik door anderen te beledi
gen. Maak meegevoerde opschriften zo
bondig mogelijk; laat geen eindeloze
verhalen lezen.
Wat het eerder genoemde „andeore"
Sunderklaasfeest betreft: drink zoveel
U wilt, maar ga niet achter het stuur
MEUBELHANDEL
Den Burg Tel.2572
D. A. SCHAGEN KOOPT
GARNALENKOTTER
OUDESCHILD De heer D. A.
Schagen, Oudeschild, heeft van de heer
J. Oving te Harlingen de garnalen-
kotter HA 51 „Pieter Willem" gekocht.
Het scheepje werd gebouwd in 1948, is
17 meter lang en meet 24 BRT. De 140
pk. Deutz motor werd vier jaar gele
den ingebouwd De Pieter Willem zal
worden herdoopt in TX 55 /.Anton
Schagen", naar de omgekomen broer
van de nieuwe eigenaar. De kotter zal
in het komende weekend voor het
eerst in de Oudeschilder haven ver
schijnen. De heer Séhagen, die nu nog
werkzaam is op de TX 4, zal zich gaan
toeleggen op de tong- en garnalen
visserij.
DIRIGENT C. RIJF AFGETREDEN
De heer C. Rijf is afgetreden als diri
gent van het Koninklijk Texels Fan
farekorps. Al sinds de zomer was de
heer Rijf om gezondheidsredenen niet
meer als dirigent actief en werd zijn
functie waargenomen door de heer P.
Heertjes. Een dezer dagen liet de heer
Rijf weten af te zien van zijn voorne
men om de dirgeerstok weer ter hand
te nemen, zodat besloten werd de heer
Heertjes definitief tot dirigent te be
noemen. De heer Rijf heeft het Texels
Fanfare ongeveer tien jaar lang geleid,
in welke periode een hoog muzikaal
peil werd behaald wat tot uiting kwam
in tal van hoge waarderingen op con
coursen.
DEMONSTRATIEAVOND
MUZIEKSCHOOL
Onder leiding van directeur P. Heer
tjes, zal zaterdagavond in de Burge
meester De Koning-hal de jaarlijkse
demonstratieavond van de muziek
school worden gegeven. In tegenstel-
stelling tot andere jaren wordt het een
z.g. instrumentenparade, waarin de in
strumenten waarop aan de Texelse mu
ziekschool wordt lesgegeven, aan bod
komen. Ook de dit jaar gevormde
koor-, fanfare- en blokfluitklassen zul
len optreden. De ouders en andere ge
nodigden kunnen desgewenst gebruik
maken van de extra bussen, die TESO
voor deze gelegenheid heeft ingezet.
Begonnen wordt om half acht.
NAGEKOMEN
SUNDERKLAASBERICHT
DE KOOG Met betrekking tot de
organisatie van het Ouwe Sunderklaas
feest te De Koog, bereikte ons het vol
gende bericht. Om vijf uur 's middags
zullen de prijzen die aan de kinderen
zijn toegekend, worden uitgereikt in
De Kleine Vermaning. De oudere deel
nemers worden 's avonds tussen 8.00
en 9.00 uur op straat beoordeeld. De
uitslag wordt tussen tien uur en half
elf in „De Toekomst" bekend gemaakt.
KERSTVERHAAL OUD-LEERLINGEN
Vrijdag 20 december houden de oud-
leerlingen van de landbouwschool in
het schoolgebouw de traditionele kerst
avond. De heer A. Dros zal vertellen
over de reis, die hij de afgelopen zo
mer maakte naar o.a. Israël en de Li
banon. Ter illustratie vertoont hij een
aantal dia's. Na de pauze draagt de
heer Laan een kerstverhaal voor.
„HET VROLIJKE TANKSTATION"
De toneelgroep van de Vereniging
van oud-leerlingen Lagere Landbouw
school heeft „Het vrolijke tankstation"
in studie genomen. Het is een blijspel
in drie bedrijven, dat op 25 januari en
1 februari zal worden opgevoerd.
CULTUREEL WERK VERGADERT
Hedenavond vergadert het centraal
bestuur van de Stichting Cultureel
Werk Texel. De agenda vermeldt de
vaststelling van de begroting voor
1969, behandeling van enkele ingedien
de verzoeken om subsidie en behande
ling van enkele verzoeken om leningen.
Het Koninklijk Texels Fanfarekorps
heeft om ƒ2500,gevraagd in ver
band met de vervanging van het in
strumentarium. (Onlangs maakte het
korps van de gelegenheid gebruik om
tegen een laag bedrag een compleet
instrumentarium in lage stemming over
te nemen). De Sportvereniging De Koog
vraagt ƒ10.000,voor de bouw van
een kleedlokaal en de sportvereniging
De Cocksdorp heeft ƒ3000,nodig
voor het financieren van de inrichting
van het op het sportveld gebouwde
kleedlokaal. Voorts komt het verslag
van de jeugd- en recreatieconsulent
over zijn activiteiten in het afgelopen
seizoen aan de orde, evenals de moge
lijke uitgifte van een krant ter gele
genheid van het 10-jarig bestaan van
de stichting in januari a s. Ook de or
ganisatie van de kermis in 1969 is punt
van bespreking.
zitten. Er zijn taxi's genoeg op Texel.
De politie wordt donderdagavond ver
sterkt met een patrouille van de ver-
keersgroep uit Alkmaar en een pa
trouille van de marechaussee. Voorko
men is beter dan genezen. Wie een tij
delijk onbekwame chauffeur ervan
weerhoudt in zijn wagen te stappen,
doet een goed werk. Hopelijk loopt het
ook dit jaar weer goed af en kunnen
we straks terugzien op een geslaagde
Sunderklaasviering.
