Zo baadt en zwemt U
&m%wi
mdekukeltjesweer op
igeleiland Texel
veilig
in zee
Mi,
tóf
TEXELtoerist Ie jaargang nummer 2 Pagina 9
Is
fm
Eb en vloed
TEXELtoeristTEXELtoeristTEXELtoeristTEXELtoeristTEXELtoeristTEXELtoeristTEXELtoeristTEXELtoeristTEXELtoeristTEXEI-toeristTEXELtoerSsf
xel
EN
3uq
echte „cendckukeltjesvveer"
enkuikensvvcer), zoals de Texelaars
op de eerste warme dagen in
Voorjaar noemt, die dagen waarop
odemoeders met hun kuikens in de
verschijnen, is reeds voorbij.
overal op het eiland kunt u nog
lei soorten eenden met hun jongen
IDc meest opvallende daarvan zijn
t sierlijke bergeenden, grote bonte
met een rode band om de borst
|n rode snavel. Deze eenden broe-
konijnenholen in het duin en
i met hun jongen, zodra die uit
i zijn gekropen, dwars over het ei-
loaar de YVaddcnkust. Eendcmoc-
|staan erom bekend nogal slordig
b, zodat het geen wonder is, dat ze
Ie soms wel 10 jongen waarmee ze
fctart gaan er vaak maar een paar
louden. Komen die „verloren" een-
pen echter een andere moedereend
dan sluiten ze zich zonder meer
kar aan en worden dan meteen ge-
ftteerd. Zo zie je soms een oude eend
ongen van verschillende grootte.
1 natuurgebied waar je altijd wel
(enden kunt aantreffen is de oude
„De Schans", een kilometer ten
n van Oudeschild, één van de vele
Bingen op Texel van de Vereniging
fehoud van Natuurmonumenten.
t u ook de sierlijke kuifeenden,
Imet witte flanken en getooid met
Kun afhangend kuifje. De wijfjes
Jdeze eendesoort, die ongeveer 10
■geleden op Texel als broedvogel
|heen, maar zich sindsdien overal
s land sterk heeft uitgebreid, zijn
■bescheiden bruin gekleurd en de
fn lijken ook in niets op woerden.
De Geul,
één grote eendenvijver
vele soorten eenden bijeen zit-
het duinmeertje de Geul op de
int van het eiland, een vogel-
Iterrein dat door Staatsbosbeheer
t beheerd. Vanaf een dit voorjaar
wde uitkijkpost op het duin kunt
end op een bank, de vogels onge-
bekijken. U ziet er veel kuif een-
wilde eenden (de gewone, huis-
in-keuken eend), tafeleenden (met
'ttiine koppen), wintertalingen
eenden met een groenbruine
ook meerkoeten (plompe zwarte
Is met een witte snavel), water-
zwarte kopkmkkende vogels
|®en rode snavel en een wit achter-
kapmeeuwen en vele andere vo-
Misschien krijgt u één of enkele
laars, die in het riet van het duin-
broeden (9 paar), te zien of één
'e diep in het verborgene levende
'meesje. Overal hoort u het gekras
'e karakiet en/of het wat melodi-
gezang van de rietzanger, de lang
de triller van de sprinkhaanriet-
- zo hoog van toon dat velen
'let kunnen horen - of het zachte
van de kleine fitis. Kortom, een
'gebied om urenlang stil te genie-
De witte lieuw
jaren zit er in de Mokbaai soms
I hij ook wel eens ergens anders op
eiland een witte scholekster,
lwnoemen ze zo'n beest op Texel,
•albino vogel het enig kleurige
hem is zijn oranje snavel is één
de grote bezienswaardigheden van
ei'and, door vele fotografen reeds
*uwigd. Scholeksters kunnen heel
worden, soms wel meer dan 30 jaar,
't er goede kans is, dat wij hem nog
wat jaren zullen houden. De schol-
•T zouden we de Texelse vogel
'par excellence' kunnen noemen, je treft
he moveral op het eiland aan, hij geeft
overal luide blijk van zijn aanwezigheid
en broedt op de meest uiteenlopende
plaatsen, soms zelfs bovenop schapen
boeten of tuinwalletjes.
Verzamelen geblazen
Begin juni begon de hooi-oogst op
Texel en niet zodra waren de eerste
wellanden van het lange gras ontdaan,
of er verschenen kleine groepjes grut
to's en kieviten op het land. Bij het
maaien komen veel jonge vogels om het
leven, talrijke broedsels gaan ook door
andere oorzaken verloren (roverij van
kraaien of ratten), kortom al deze vo
gels hebben geen jongen groot kunnen
brengen en maken zich daarom klaar
om ons land weer te verlaten. Overal in
het land kunnen we echter ook jonge
vogels aantreffen, vooral kieviten, die
in tegenstelling tot de grutto's meestal
de voorkeur geven aan kort grasland
en daardoor minder gevaar lopen.
Kieviten herkent u meteen aan het
fier rechtop staande kuifje. Grutto's
zijn langbenige en -snavelige vogels,
bruin op de rug, lichter
het mannetje heeft
hals, het wijfje is wat soberder ge
kleurd. Deze echt Hollandse weidevo
gel kunt u overal in Waalenburg aan
treffen, waar de eerder genoemde ver
eniging tot Behoud van Natuurmonu
menten een groot reservaat bezit. Hier
ziet u ook stellig de kleinere neef van
de grutto, de drukke tureluur (bruin,
rode snavel met zwarte punt, rode po
ten), die graag op palen of andere hoge
posten zit. Misschien treft u er ook nog
de kemphaantjes aan, die^r in het voor
jaar hun schijngevechten houden.
Tureluur met jongen
Texel, hét schapeneiland; Texel,
het voqeleiland. Het gouden bol-
tje, zoals de Texelaais zelt hun
eiland zo graag noemen, heeft
vele bijnamen, waarvan de twee
genoemde wel de bekendste zijn.
Het Texelse landschap wordt ge
stoffeerd door een schapenbevol
king die groter is dan het aantal
Texelaars en toeristen samen,
maar het aantal vogels is nóg
veel groter. Niet alleen broeden
er duizenden vogels (in meer dan
110 soorten), maar bovendien
doen ontelbare trekvogels het ei
land in voor- en najaar aan.
In dit artikeltje vertellen wij u
iets over de vogelrijkdom van
het eiland, waarbij wij u dan te
vens enkele tips geven voor het
genieten daarvan.
Are Tesselse feugels
Andere Texelse vogels, die u beslist
zult zien, zijn de kluten. Deze gracieuze
dieren (wit met zwarte banden, lange
grijze poten en een dunne, opgewipte
snavel) kunt u bijvoorbeeld zien aan
de weg langs de dijk tussen Oudeschild
en Oosterend of in het meertje de Pet
ten ten noorden van de Mokbaai. Daar
ziet u ook visdiefjes en de sterk daarop
lijkende noordse sterns visdiefjes
hebben een rode snavel met een zwarte
punt, de noordse sterns missen de zwar
te punt en kapmeeuwen. Deze vogels
broeden dichtbij elkaar op enkele kleine
eilandjes in de plas, waar ook vaak
bergeenden zitten.
In de olie
Toen in maart van dit jaar door een
nog onbekend schip een grote lading
stookolie in zee werd gepompt, kwam
een groot aantal zwarte zeeëenden,
eidereenden, zeekoeten, alken, futen en
nog andere soorten zeevogels om het
leven. In het „vogelsanatorium" van het
Texels Museum (moet u beslist bezoe
ken!) verblijft nu nog een aantal van
deze stookolieslachtoffers. Ze zijn zo
goed als dat ging schoon gemaakt en
water, dan blijkt hun verenpak, waarop
zien er goed uit. Maat zet je ze in het
normaliter het water geen enkele in
vloed heeft, nog zo lek als een zeef, zo
dat ze drijfnat worden en zinken of van
kou omkomen. Dat is het trieste met de
slachtoffers van stookolie onder de vo
gels: de verontreiniging is vrijwel al
tijd fataal en met al zijn kunde kan ook
de mens de vogels niet -meer volledig
beter maken. Eidereenden broeden nog
in een klein aantal op de noordpunt van
het eiland: door olie, parasieten en ver
giftiging zijn ze in enkele jaren tijds
sterk afgenomen U kunt ze echter toch
nog in vrij grote aantallen zien op de
zee tussen Texel en het buureiland
Vlieland, waar ze vanouds talrijker zijn
dan hier.
In dit artikel hebben wij u enkele tips
gegeven voor het zelf zien van de vogels
Voor baders en zwemmers.
1. Baad of zwem bij voorkeur op het
bewaakte deel van het strand.
2. Overtuig u vóór ihc't baden of zwem
men van de aard van het strand, de
stroom en de windrichting. Laat u
undien u met de situatie onbekend
bent of daaromtrent in twijfel ver
keert VOORLICHTEN: 'het bad-
ipersoneel, de strandpolitie zijn u
gaarne van dienst. Let ook op de
eventueel aanwezige waarschuwings
borden.
3. Volg de aanwijzingen van strandnn-
litie en badpersoneal terstond en gx
trouiwelijk op.
4. Ziet u anderen in moeilijkheden,
maak dan waar mogelijik liefst in
samenwerking met deskundigen
gebruik van reddingsmiddelen, die
op menig strandgcdeelte aanwezig
zijn (lijnen, reddingsstokken e.d.).
5. Ga niet te water korte tijd na een
maaltijd of als uw lichaam bezweet
is.
6. Laat kinderen NOOIT zonder toe
zicht van een volwassene baden of
zwemmen.
Voor baders (niet-zwemmers)
1. Baad nooit vlak bij of vanaf strand-
'hoofden of andere obstakels. Bewaar
een ruime afstand (op zijn minst 40
meter).
2. Ga bij enigszins krachtige branding
zeker niet verder dan tot de heupen
in het water. Let op kuilen in de
zeebodem.
3. Ga, wanneer de wind van land af
waadt, niet verder dan tot het mid
del in zee; de zeewaarts gerichte bo-
venstroom bemoeilijkt de terugkeer.
Bij deze wind kan het spelen met
drijvende voorwerpen (bv. autoban
den, luchtbedden, ballen e.d.) door 't
afdrijven levensgevaarlijk zijn voor
de spelers.
4. Vóór de kust liggen, althans daar
waar de duinen zijn, gewoonlijk 2
tot 4 zandbanken. De geulen tussen
die banken en evenwijdig aan de
kustlijn lopende, noemt men zwinnen
De banken zijn op onregelmatige af
standen onderbroken door trekgaten
(muien). Zij lopen ongeveer lood
recht op de kust en vormen de ver
binding van de zwinnen met de zee.
Vermijd deze trekgaten zoveel moge
lijk, maar vooral bij vallend tij en
aflandse wind, de zeewaarts gerichte
stroom kan daar sterk zijn.
5. Ails u, op een zandbank staand het
water ziet stijgen, steek dan direkt
ihet zwin over, in de richting van het
-strand.
6. Raakt u toch in een mui en voelt u
een sterke trek naar zee, tracht dan
niet krampachtig tegen de stroom in
te gaan. Probeer zolang u grond
voelt, zijwaarts 'n bank te bereiken.
Als u voelt, dat u de toestand niet
meer meester bent, bewaar dan uw
kalmte en trek de aandacht van de
'badgasten dn uw nabijheid of op het
strand Roep om hulp! Grijp uw hel
per niet vast: laat aan hem het ini
tiatief.
Voor zwemmers.
1. Wees altijd voorzichtig in zee. Ook
goede zwemmers kunnen in moei
lijkheden geraken.
2. Ga nimmer, wanneer een sterke
landwind waait alléén op een onbe
waakt strandgedcelte zwemmen.
3. Mocht u in een muistroom terecht
komen, laat u dan rustig zwemmend
of drijvend door de stroom meevoe
ren. U komt dan spoedig in rustiger
water. Nu kunt u via banken en
zwinnen naar de kant terugzwem-
men.
4. Tracht niet op een vooraf bepaald
punt aan land te karnen; regel uw
richting naar wind en stroom. Deze
zijn onbetwist sterker dan u.
5. Vertrouw niet uitsluitend op uw
zwemkunst en bedenk dat een al te
groot zelfvertrouwen niet alleen uw
aiigen leven doch ook dat van uw
redders in gevaar kan brengen. Laat
daarom valse schaamte u er niet van
weerhouden de aandacht te trekken,
wanneer u ook maar even het gevoel
hebt de situatie niet meer meester
te zijn.
6. Doe ook uw voordeel -met de regels,
die voor baders gelden.
■Mm
op het eiland. Er zijn echter ook moge
lijkheden meer over de vogels, en
ook de rijke plantenwereld van het
eiland, te leren tijdens een rondleiding
door één van de vogelreservaten van
Staatsbosbeheer of Natuurmonumenten,
van onderen, t Voor inlichtingen over deze excursies,
een roodbruine die dagelijks worden gehouden, kunt u
zich wenden tot het kantoor van Staats
bosbeheer of één van de bureaus van
de VVV Texel. De VVV heeft ook ge-
illustreerde brochures met gegevens
over de vogelreservaten en een lijst van
op Texel waargenomen soorten in voor
raad. Door Natuurmonumenten is een
wat uitgebreider gidsje uitgegeven, dat
u ook bij de VVV kunt krijgen.
Een goede gelegenheid om vogels te
zien is ook een wadexcursie, waarbij
u dan tevens te weten komt waarom de
Waddenzee zó aantrekkelijk voor de
vogels is, dat er in voor- en najaar hon
derduizenden verblijven en hun voed
sel zoeken.
Wilt u zich wat verder in de vogels
verdiepen, dan zijn een goede verre
kijker (die u voor een 75,al kunt
kopen) en een vogelboek (bijv. ,,De Vo-
gelgids" of „Zien is kennen") onmisbaar.
En dan wordt u natuurlijk meteen lid
van de Vereniging tot Bescherming
van Vogels of de Vereniging tot Be
houd van Natuurmonumenten (folders
bij de VVV).
OPENSTELLING POSTKANTOREN OP TEXEL
Kantoor
Maandag tot en met vrijdag
8.30-12.30 u.; 14.00-18.00 u.
8 30-10.30 u., 14.00-15.00 u.; 17.00-18.00 u
8.30-9.30 u.; 14 00-15.00 u.; 17.00-18.00 u 1)
8 30-11.30 u.; 14.00-15.00 u.; 17.00-18 00 u.
10.30-12.30 u.; 14 00-15.00 u.; 17.30-18.00 u.
10 30-12.30 u.; 14 00-15.00 u.; 17.30-18.00 u
9 30-13.00 u.; 14.00-15.00 u.
Zaterdag
8.30-11.30 u
gesloten
gesloten
gesloten
gesloten
gesloten
10.00-12.45 u.
Den Burg
De Cocksdorp
Den Hoorn
De Koog
Oudeschild
Oosterend
PTT-post Kogestrand 2)
1) alleen voor de maand juli.
2) De PTT-post in de garage op de camping „Kogerstrand" alleen voor het
afhalen van post restante stukken, bestemd voor De Koog; tevens beperkte
verkoop van postzegels.
DE PTT-BUSSEN WORDEN OP TEXEL
OP DE VOLGENDE TIJDSTIPPEN GELICHT
Plaats
maandag tot en met vrijdag
zaterdag
Den Burg
6.50 en 17.05 uur
6.50 uur
De Cocksdorp
5.50 en 15.45 uur
5.50 uur
Oosterend
6 00 en 16.00 uur
6.00 uur
Den Hoorn
7.00 en 17 00 uur
7.00 uur
De Koog
6 20 en 16.00 uur
6.20 uur
Oudeschild
7.30 en 17.15 uur
7.30 uur
Haven 't Horntje
7.45 en 17.45 uur 1)
7.45 uur
1) Geattendeerd wordt op het feit dat de bus bij het havengebouw op 't Horn-
tje het laatst van heel Texel wordt gelicht. In spoedeisende gevallen en als
de bussen elders op het eiland al geleegd zijn, kan men dus hier tot 17.45 uur
post bezorgen die de volgende dag op de plaats van bestemming moet zijn.
POSTZEGEL- EN BRIEFKAARTENAUTOMATEN
Op de camping „Loodsmansduin" te Den Hoorn en bij het postkantoor te De
Koog zijn onlangs briefkaarten- en postzegelaulematen geplaatst. De automaat
bij het postkantoor te Den Burg levert echter geen briefkaarten.
Dc drukste gedeelten van het Texelse strand
worden bewaakt. Vanuit hun op de duinrand
staande wachthuisjes houden de badmeesters
(Utrechtse studenten die daarvoor een oplei
ding hebben gehad) de baders voortdurend in
dc gaten. Het is zaak dat hun aanwijzingen
stipt worden opgevolgd.
Onderstaand geven wjj een opsom
ming van tijdstippen waarop het hoog
water is bij Oudeschild in de komende
drie weken. Laagwater valt gemiddeld
ruim 6 uur na hoogwater. Aan de an
dere zijde van Texel, dus aan het
strand, is het een uur eerder hoog water
Niet alleen voor sportvissers, maar ook
voor baders is het nuttig met dc tijden
van eb en vloed rekening te houden.
Men baadt en zwemt het veiligst bij
opkomend water.
28 juni 6.48 en 19.23; 29 juni 7.49 en
20 23; 30 juni 8.44 en 21.15; 1 juli 9.39
cn 22.05; 2 juli 10.32 en 22 51; 3 juli
11.19 en 23.31; 4 juli 12.01 en
5 juli 0.06 en 12.36; 6 juli 0.38 en 13.11;
7 juli 1.14 en 13.53, 8 juli 2.06 en 14.49;
9 juli 3.10 en 15.53; 10 juli 4.24 en 17.03;
11 juli 5.39 en 18.09; 12 juli 6.43 en 1907.
