Zonder de mensen zou
nooit zijn ontstaan
Aankoop Centrale Texel
H
Die Texelse Bibliothek hat
9000 Biicher zur Auswahl
TEXELtoerist Ie laargang nummer 3 Pagina 3
Jan Bruin tekent toerisme op Texel
nu elke liter centen
voordeliger
•ine speziale Auslese
fiir Toeristen
DEN BURG-DE KOOG-DE COCKSDORP
Intspannung bei einem guten Buch....
Hele gebied vanaf
15 juli weer
vrij te betreden
[EXELtoeristTEXELtoeristTEXELtoeristTEXELtoeristTEXELtoeristTEXELtoeristTEXELtoeristTEXELtoeristTEXELtoeristTEXELtoeristTEXELtoerist
DEN BURG
Aankoop
Centrale
„Texel
POMPEN C
Wrdlderstrrrt
GROOT
pr rreer-
TERREIN
RICHTING DE INRRL
:,oo
de Slufter
urenlang wandelen en genieten
superbenzine
het kleine merk met de grote daden.
Tank bij het OK station van de
Waalderstraat 53, Den Burg
Saisonkarte
'fan kann auch ein Buch zum Strand,
It oder Bungalow mitnehmen. Dazu
lalt man in der Bücherei eine Saison-
1e, muss allerdings 5,als Garan-
fctrag deponieren, der bei Rückgabe
i Leihbuches wieder zurückgezahlt
d.
riele Besucher der Insel haben die
telsche Bibliothek entdeckt. Im ver-
igenen Jahr wurden 34.000 Bücher-
iaben notiert worunter viele an
90" iengaste. Dank der Teilnahme der
iristen war die Zahl der verliehenen
ther im Juli vorigen Jahres benahe
hoch wie im Dezember, dem Monat
dem grössten Leseinteresse.
ar die Umgebung von Oosterend be
let sich eine Ausgabestelle
Bücherei in dem Dorfhaus „De
een boog naar binnen maken, de zg. Rui-
gedijk ten noorden van De Koog.. Langs
die duinen lag een geul waarvan de
Eendenkooi van Staatsbosbeheer het
laatste restje is. Ten noorden van de
geul lag een losliggend duin: Maayke-
duun dat een eilandje vormde in de
zandvlakte die zich uitstrekte tot het
Eyerlandt toe. We kunnen ons de toen
malige zandvlakte Tiet beste voorstellen
als de huidige Hors aan de zuidpunt van
Texel. Bij hoge vloeden werd de zand
vlakte overspoeld, een verschijnsel dat
werd gestopt toen de Staten van Hol
land in 1629 Texel en Eyerlandt met
een zanddijk verbonden.
Duinmassief
Tussen de nieuwe dijk en de zee lag
een breed strand. De westenwind kreeg
jarenlang gelegenheid zand aan te voe
ren en planten als helm hielpen een
handje om het vast te houden waardoor
een fors duinmassief ontstond dat thans,
gezien vanuit de Eierlandse polder nog
opvalt door zijn rechte en gelijkmatige
karakter.
Aan de binnenzijde van de dijk vorm
de zich een groot schor, dat alleen bij
zeer hoog water onderliep en waar vee
werd geweid. Het wemelde er van de
vogels. Pas in 1835 werden deze Eyer-
landse buitengronden ingedijkt en ont
stond de huidige Eierlandse polder. De
Eierlandse duinen groeiden zoetjesaan
samen tot een stevig geheel. De mensen
hielpen waar zij maar konden door het
\m Burgwal in Den Burg neben
rnPostamt befindet sich die Texel-
le Bibliothek, errichtet 1965 unter
m Namen: „Stichting (zu deutsch:
(tung) Openbare Bibliothek Texel",
tse verfügt zurzeit über eine schnell
chsende Büchersammlung von etwa
UO Büchern und Zeitschriften. Das
gemeine Interesse ist gross, bcson-
s auch seitens der Touristen. Für
[creiste Leser ist insofern gesorgt als
e besondere Sommerkollektion aus
Deutschen Büchern, Zeitungen und
(schriften zusammengestellt wurde.
)as Lesen im Lesesaal kostet nichts.
ralso meint, sich wahrend der Ferien
ir das Weltgeschehen orientieren zu
issen, weiss nunmehr, wohin er sich
nden kann. Fürchtet man jedoch, die
aubstimmung könne darunter leiden,
greife man besser nach einem Buch
der Rubrik „Entspannungsliteratur"
Bijenkorf" in der Mulderstraat. Dort
kann man also auch seine Lektüre aus-
suchen.
Dienstregelung Openbare Bibliothek
Den Burg
Tag Erwachsene Jugend
Montag 10.00 - 12.00
Dienstag 14.30 - 16.30 16.30 - 17.30
19.30-21.30
Mittwoch 14.30 - 17.30
Freitag 14.30 - 15.30 15.30 - 17.30
19 30 -21.30
Sonnabendvormittags von 10-12 Uhr ist
nur der Lesesaal geoffnet. Keine
Bücherausgabe.
Oosterend
Donnerstag 15.30-17.30 und 19.30-21.00
Op de grens van De Muy en De Slufter, kij
kend in oostelijke richting. Op de achtergrond
de stuifdijk van 1629.
IN GROENTEN EN FRUIT
„Een klasse apart"
Meer noordelijk wilde de afsluiting
maar niet lukken. Een zanddijk van
Oost naar West om de uitgestrekte Sluf
tervlakte in tweeën te verdelen werd
vernietigd door wind en water. Een in
1884 dwars door de grote Slufter aan
gelegde dam werd nog datzelfde jaar
door de zee verzwolgen. Toen eindelijk
de grote Slufter was bedwongen werd
de kleine Slufter automatisch des te
groter. Een storm in 1900 deed de laat
ste afsluitingspoging van de Slufter
mislukken.
In de toestand is sindsdien geen ver
andering meer gekomen. Rijkswater
staat heeft zich bij het bestaan van de
Slufter neergelegd. De grote, door dui
nen omgeven vlakte, met zijn verbin
ding met de zee, vormt een uniek na
tuurmonument. Bij hoge vloeden heeft
de zee er vrij spel en dan is de Slufter
een binnenzee. Het in- en uitstromende
water heeft grillige, vaak diepe geulen
uitgeslepen. De herhaaldelijke over
stromingen hebben een bijzondere zout-
minnende vegetatie doen ontstaan.
Kleuren
Dat plantenkleed levert een boeiend
kleurenspel, dat wisselt met de seizoe
nen. Menige schilder heeft er zich door
laten inspireren. Er zijn plantensoorten
ontdekt die praktisch nergens anders
in Nederland voorkomen. In de natte
gedeelten vindt men bruine en groene
tapijten van zeekraal. Wat hogerop
bloeit het Engels gras en begin augus
tus kleurt de Sluftervlakte zich diep
paars door de dan bloeiende Lamsoor.
Behalve de noordelijke punt die als
vogelbroedplaats gedurende een deel
van het jaar niet vrij toegankelijk is,
kan men hier urenlang wandelen en
genieten. Slechts weinigen doen dat
Ook in juli ziet men nooit meer dan
enkele tientallen mensen in dit merk
waardige gebied rondstappen. De mees
ten beperken zich tot een kijkje vanaf
het hoge duin, dat van een betonnen
trap is voorzien om het de kijkers mak
kelijk te maken en om te voorkomen
dat de omringende kwetsbare begroei
ing wordt vertrapt.
Weer open
Het noordelijk deel van de Slufter
vlakte is vogelbroedplaats, beheerd door
Staatsbosbeheer. Gedurende het eerste
deel van de zomer is dit deel in het be
lang van de rust van de vogels niet vrij
te betreden, maar op 15 juli verdwijnen
de bordjes en legt niemand U een stro
breed in de weg als U hier op verken
ning wilt gaan. Ook het noordelijk van
de Slufter gelegen terrein De Krim (het
vroegere Eyerlandt) is vanaf 15 juli vrij
te betreden.
WAT we nu Texel noemen, ont
stond door het samengroeien
van twee eilandjes: het toen
veel kleinere Texel en het Ey
erlandt. Heel lang geleden moeten
Texel, Vlieland en het Eyerlandt één
groot eiland zijn geweest, maar aan
het einde van de Middeleeuwen lagen
ze als drie afzonderlijke eilandjes voor
de Waddenzee. Het Eyerlandt bestond
uit een aantal losse duintjes, ongeveer
op de plek waar we nu de Eierlandse
duinen en de Krimduinen vinden. Het
eigenlijke Texel was toen in hoofd
zaak het karakteristieke golvende
land met de tuunwoaltjes. Ten westen
van dat oude land vormden zich ach
tereenvolgens duinenreeksen. Achter
die duinen werden na elkaar zes ko
gen (buitengronden) bedijkt. Tussen
die kogen en het oude land lag een
baai, waar Burgernieuwland en Waal
enburg (1617) werden ingepolderd.
Op de oudste kaarten van Texel (1594
en 1595) eindigt 't eiland aan de noord
zijde daar, waar ook nu nog de duinen
Vier fasen in dc wordingsgeschiedenis van de
Noordwestkust van Texel. Van links naar
rechts: de toestand kort na de aanleg van dc
zanddijk die het Oude Texel cu het eiland
't Eyerlandt verbond (1630); dc toestand bij
het begin van de negentiende eeuw (wande
lend over de zanddijk zag je toen links een
breed strand en rechts een enorm gebied van
schorren en kreken); kort na de storm in 1858
waarbü dc zanddijk van 1858 op drie plaatsen
doorbrak; de huidige situatie.
aanleggen van stuifrijzen en zanddijk-
jes.
In de loop van de achttiende eeuw
groeide in het verlengde van de Koger
duinen een uitloper naar het noorden.
Tussen uitloper en zanddijk ontstond
een schor dat al in 1753 werd aangeduid
als „Nieuw Nederland". Het werd afge
sloten in 1859 en als „De Nederlanden"
verkaveld. Ten noorden van „De Neder
landen" vormden zich op het strand la
ge duintjes, de „Slufterbollen".
Woest en ledig
Zo'n 130 jaar geleden was het gebied
dat we nu kennen als de natuurreser
vaten De Muy en De Slufter niets dan
een kaal strand met wat lage duintjes
in het midden. Het gebied dat nu inter
nationale vermaardheid geniet moest
nog ontstaan of liever: gemaakt worden.
In 1855 legde Rijkswaterstaat een
zanddam over het strand, evenwijdig
aan de eerder genoemde zanddijk. Ook
deze zanddijk groeide uit tot een flinke
duinrichel.
Eind januari 1858 brak die dijk op drie
plaatsen door. Het strand achter de
dijk liep sindsdien bij elk tij gedeelte
lijk onder water. Dat water schuurde
drie geulen uit: De Muy, de grote Sluf
ter en de kleine Slufter. De grote Sluf
ter lag het meest noordelijk, tegen de
Krimduinen aan. Het gat bij De Muy
was spoedig hersteld. Er werden twee
dijkjes aangelegd waartussen de nu be
roemde waterplas van De Muy ont
stond, de broedplaats van de Lepelaars.
:ns?
