Groen kwartsJ~ex els in het harG
Raad bijna teruggekomen op
principe-uitspraak (7-8)
Angst voor economische gevolgen toeristenbelasting
burgemeester: niet sluitende begroting
zou ramp voor Texel zijn
Kerstboomstandaard
ƒ2,25
buitenlands
geld
en
reis
verzekeringen
DAG 19 DECEMBER 1969
83e JAARGANG No. 8429
>avc N.V. v/h Langeveld De Rooü
tbus 11 - Den Burg, Texel - Tel. 2741
Harry de Graaf, Kcesonilaan 43, Den
tel. (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
De gemeenteraad is dinsdagmiddag akkoord gegaan met de begroting voor
1970. Het heeft een haartje gescheeld of de basis zou aan deze begroting zijn
[mtnomen door het voorstel van de leden van de PvdA-fractic en de heer
Standaart van Texels Belang om het principebesluit van 2 september inzake
1c invoering van toeristenbelasting met als alternatief twee andere belasting
maatregelen en verhoging van de kampeerleges, in te trekken. In plaats
laarvan werd gevraagd om invoering van woonforensenbelasting per 1
januari 1970 tot 75,per jaar per woonecnheid en verhoging van de kam-
jeerleges met 100°/o. Tijdens de discussies wist Mr. Sprenger er de krappe
meerderheid van de raad echter van te overtuigen, dat intrekken van genoemd
raadsbesluit zeer gevaarlijk zou zijn. Er zou een niet sluitende begroting
ontstaan, waardoor uiterst belangrijke voorzieningen op Texel niet zouden
kunnen worden verwezenlijkt. Dat zou in economisch opzicht voor het toeris
me op Texel meer funest zijn dan de in te voeren toeristenbelasting. Dc
twijfelaars onder dc raadsleden schaarden zich toen toch maar aan de zijde
van het college. Het voorstel tot intrekking van het principebesluit werd toen
met 8 tegen 7 stemmen verworpen. Vóór intrekking waren mevrouw J.
Koning-Bruin en dc heren F. Standaart, C. H. Roeper, J. Barcndregt, J. J.
YVestdorp, A. Dros en S. Keijser. Deze uitslag betekent dat Texel nogmaals
heeft gekozen voor invoering van de toeristenbelasting, zodra de landswet-
ge ving deze mogelijk maakt. Verwacht wordt dat dit per 1 januari 1971 het
geval zal zijn. Tot die datum zullen enkele andere maatregelen van kracht
zijn om te komen tot een opbrengst, die ongeveer gelijk is aan dc verwachte
opbrengst van de toeristenbelasting: belasting op tweede woningen, logeer
gastenbelasting en verhoging van de kampeerleges. De gemeenteraad toonde
zich bepaald niet blij met deze noodsprong, het college zelf trouwens ook niet,
maar men zag geen andere uitweg.
Als eerste gaf de heer F. Standaart
'exels Belang) zijn algemene beschou-
ing. Hij wees daarin de invoering van
i toeristenbelasting af (ook in septem-
er hoorde hij tot de tegenstemmers)
ede, omdat ook mèt belastingen die
)or de toeristen moe'ten worden be-
lald op den duur geen sluitende be
ating is te krijgen. De oorzaak van
e financiële nood van Texel is het
[eit dat de uitkeringen uit het ge-
eentefonds te laag zijn. Zij zijn afge-
;emd op de 11.000 inwoners en niet
d he't feit dat Texel er enkele maan-
en per jaar nog tienduizenden mensen
ij heeft. Naast de hoge kosten die voor
et toerisme moeten worden gemaakt
ag de heer Standaart nog andere pun-
in die de financiële situatie van de
emeente op den duur slechter zullen
laken, zoals de voorgenomen belas-
ngheffing op bijstanduitkeringen
aardoor 20% van deze belastingen ten
iste van de gemeente worden gebracht
Recreatie en toerisme zijn aangelegen
eden van groot nationaal belang. Der-
alve dient de verantwoordelijkheid
oor het verstrekken van de middelen
5t recreatie-ontplooiing in de eerste
laats bij het rijk te liggen". Invoering
an toeristenbelasting of van onge-
ichtvaardigde verhoging van kam-
teerleges en invoering van logeergas-
inbelasting ontstaan prijsverhogingen
ij de recreatiebedrijven, zo verwachtte
heer Standaart, die vond dat de
|oerist al hoog genoeg wordt belast.
Geen afbraak
,De invoering van de BTW heeft al
iadelige invloed gehad op het toeris-
ne. Door verdere opvoering van het
irijsniveau zal de concurrentiepositie
'an ons land ten opzichte van het bui-
in land nog ongunstiger worden. Wil
li wij nog iets doen aan het instand-
ïouden van de economische bedrijvig-
leid ten gevolge van het toerisme dan
Killen we er alles aan moeten doen om
het toerisme te bevorderen en niet tot
ffbraak over te gaan door invoering
an voor de toerist onsympatieke be
lastingen zoals toeristen- en logeergas-
enbelasting". Spreker keerde de lo-
leergastenbelasting (die alleen in ho
tels en pensions kan worden geheven
ds de gasten langer dan een week blij-
en) scherp af. De hotel- en pension-
[ector moe't momenteel alles in het
Rrerk stellen om het hoofd boven
water te houden. Volgens de heer
Standaart heeft de ervaring geleerd
dat bij invoering van de logeergasten
belasting in Valkenburg het aantal ho-
'wh.&ï't* -
Bakker's Ijzerhandel N.V.
telgasten dat langer dan 8 dagen ble'ef,
aanmerkelijk daalde. Hij vond het bo
vendien onjuist dat de exploitanten er
v/eer een extra last bijkrijgen door de
met de belasting verband houdende
administratieve rompslomp. „Zij treden
al op als incasseerder van loonbelasting
en BTW".
Het begrotingstekort op de toeristen
verhalen zou economische achteruitgang
van Texel tot gevolg hebben, zo ver
wachtte de spreker, waardoor de finan
ciële positie van de gemeente op den
duur eerder slechter dan beter zal wor
den.
Doorlichten
De heer Standaart was echter voor
stander van een sluitende begroting er
daarom verzocht hij B. en W. de voor
gestelde begroting terug te nemen en
te trachten deze sluitend te krijgen
door aanpassing van uitgaven en in
komsten. Verschillende taken van het
gemeentelijk apparaat zouden kunnen
worden doorgelicht en op economische
haalbaarheid getest. Als het tekort op
deze wijze niet kan worden wegge
werkt, zit er niets anders op dan met
een niet sluitende begroting te werken,
zo besloot de heer Standaart zijn be
schouwing.
De heer J. Witte (KVP) noemde zijn
korte algemene beschouwing liever een
kanttekening. Hij zag rond de toeristi
sche belastingen nog veel moeilijkhe
den en verbond daaraan de conclusie
dat de gemeente in ernstige moeilijkhe
den zou komen. Het investeringsplan
zou dan rustig in de ijskast gezet kun
nen worden. De heer Witte zag maar
één oplossing: hogere uitkeringen uit
het gemeentefonds.
In zijn algemene beschouwing ver
weet de1 heer J. J. Westdorp de ge
meenteraad ondoordacht handelen,
waarmee hij doelde op het principebe
sluit van 2 september. B. en W. ver
wachten dat zij door het invoeren van
de belastingmaatregelen zolang de toe
ristenbelasting nog niet geheven kan
worden hetzelfde bedrag (ƒ450.000,
binnen krijgen. De heer Westdorp re
kende voor dat dit bedrag bij lange na
niet kan worden gehaald. De pension
gasten die langer dan 7 dagen blijven
vormen niet meer dan 8% van het aan
tal overnachtingen. Dat komt neer op
160.000 overnachtingen a 0,25 oftewel
ƒ40.000,De opbrengst van de woon
forensenbelasting (ƒ75,per jaar) be
cijferde hij op 22.500,—. Een kampeer-
legesverhogmg met 100% zou ƒ6.000,
belopen. Alles bij elkaar dus geen gro
tere opbrengst dan ƒ122.500,maar
liefst ƒ327.500,te weinig. „Geachte
raad, ziet u nu wel in welk een weinig
overdachte en doordachte situatie u
zich gemanouvreerd heeft?" De heer
Westdorp wees op het feit dat de ont
wikkeling van het toerisme niet zo flo
rissant meer is. Met name de hotel- en
pensionsector heeft het moeilijk. Een
logeergastenbelasïting zou hun positie
bepaald geen geod doen. De heer West
dorp toonde zich geen tegenstander van
verhoging van de kampeerleges („dat*
zou aanpassing aan het gestegen prijs
peil betekenen") en ook tegen een rede
lijke belasting op tweede woningen had
hij geen bezwaar.
Somber vooruitzicht
Verdere lasten op de plaatselijke be
volking achtte hij niet aanvaardbaar
maar dat deze extra lasten toch zullen
worden opgelegd is zeer wel mogelijk
omdat de' opbrengst van toeristische
belastingen niet toereikend zal blijken.
De heer Westdorp hoopte dat de ge
meenteraad het „onaanvaardbaar" zou
uitspreken. Spreker herinnerde eraan
dat momenteel op het ministerie wordt
overwogen om de voor de Waddenei
landen geldede verfijningsmaatre-
geling in te trekken. Dat betekent 3
ton minder inkomsten voor Texel en de
gemeente zal wel weer moeten zorgen
dat dit geld op tafel wordt gelegd door
verdere plaatselijke heffingen. De ge
meenten moeten voor steeds meer bo-
vengemeentelijke taken opdraaien. De
heer Westdorp vond dat de begroting
moet worden geaccepteerd echter met
intrekking van het principebesluit van
2 september. Het tekort moet dan wor
den angevuld door een aanvullende uit
kering uit het gemeentefonds. Het feit
dat B. en W. met een niet sluitende be
groting zijn gekomen vond de heer
Westdorp op zichzelf wel verheugend.
„Want het bewijst dat het college tot
de werkelijkheid is teruggekeerd".
Spreker had op de begroting een post
gemist die de industriecommissie zou
kunnen gebruiken voor het leggen van
contacten e.d. Het bekend worden van
de havenplannen heeft de kwestie van
de industrievestigingen dringerder ge
maakt. Nu als gevolg van dezelfde ha
venplannen uitzicht bestaat op een
jachthaven is het zaak ook daartoe
voorbereidingen en te treffen en er zal
een plan moeten komen voor een recre
atieterrein in de buurt van de jacht
haven. Over het algemeen bepleitte de
PvdA fractieleider meer aandacht voor
toerisme en recreatie, „de pijler waar
op onze economie steeds meer gaat rus
ten".
Recreatiecommissie
'Hij vond dat een 'recreatiecommissie'
in het leven moest worden geroepen, 'n
semi-overheidinstelling waarin de Re
creatiestichting Texel zou moeten op
gaan. Dit lichaam, waarin de Texelse
bevolking zeggenschap zou moeten heb
ben, zou o.a. moeten bereiken dat het
toerisme in Texelse handen bleef.
De heer S. Keijser (WD) bleek in
meerdere opzichten met de heer West-
dorp eens te zijn. In zijn beschouwing
sprak hij zijn twijfel uit over de juist
heid van het principebesluit. De toeris
tenbelasting zal pas in 1971 inbaar zijn
en tot die datum moeten enkele andere
bijzonder onsympathieke heffingen
worden opgelegd. Ook hij tilde vooral
zwaar aan de logeergastenbelasting.
Probeer te bezuinigen, zo raadde hij
aan. Hij dacht dat er nog wel andere
bronnen zijn om aan geld te komen. De
hotels kunnen niet verder worden be
last maar bepaalde andere toeristische
sectoren wellicht wel.
De heer C. Timmer (ARP) vertelde
dat het nemen van het principebesluit
in september hem zwara op de maag
had gelegen. Ook hij vond dat het rijk
royaler over de brug moet komen door
rekening te houden met het gemiddeld
veel hogere inwonertal van Texel.
Maar het Rijk wil niet, dus móét men
wel dergelijke maatregelen nemen. Hij
vroeg zich af of het aanvaarden van 'n
begrotingstekort niet het verschuiven
van de verantwoordelijkheid inhoudt.
Ook mej. A. G. Luijsterburg wees er
op dat de raad met de rug tegen de
muur staat, maar zei bereid te zijn zich
te stellen achter de raadsleden die hun
principeuitspraak van 2 september wil
den intrekken.
Roerend eens
Reagerend op hetgeen in de algeme
ne beschouwingen naar voren was ge
bracht zei Mr. Sprenger dat het college
het er roerend mee eens is dat het Rijk
ten aanzien van de toeristische gemeen
ten ernstig in gebreke blijft. „Daarover
valt niet te twisten. Alle kustgemeen-
ten zitten met dat probleem en hebben
de regering herhaaldelijk op hun moei
lijke positie gewezen, tot dusver zonder
enig resultaat. Extra moeilijk hebben
de Waddeneilanden het. Deze hebben
zich onlangs nog tot de minister van
Binnenlandse Zaken en Financiën ge
wend en duidelijk gemaakt dat zij met
DWARS6EBAKKEN NATUURWIT-BOERENBRUIN
KRENTEN-ROZIJNENBROOD KRENTENBOLLEN
BOERENROG PUNTJES EN BOLLEN
de normale uitkeringen niet uitkomen.
Op 1 december j.l. hebben de ministers
geantwoord dat na dc ingevoerde ver
fijningsregeling voor de Waddeneilan
den een hermeting van de oppervlakte
van dc op dc Waddeneilanden gelegen
gemeenten plaatshad, waardoor zowel
de verdeling van de financiële midde
len uit het gemeentefonds was ver
stoord. De herverdeling van de middelen
wordt momenteel voorbereid. Daarbij
zal de cppcrvlakteuitkering een grote
re rol spelen en de verfijningsregeling
zal daaraan mogelijk worden aange
past. De burgemeester vermoedde dat
het woord „aanpassen" in deze brief in
de ongunstige zin meest worden opge
vat zedat ook nu weer was gebleken
dat de Waddeneilanden niet op verbe
tering van de uitkeringen hoeven te
rekenen. „Dat is de realiteit waarmee
men rekening heeft te houden".
Naar de wenselijkheid van een gun
stiger regeling voor de Waddeneilan
den, was reeds een onderzoek ingesteld,
zo hadden de ministers ook nog laten
weten. Daarbij waren ze tot de con
clusie gekomen dat de financiële posi
tie van de recreatiegemeenten, waar
onder Texel, niet ongunstig afsteekt bij
de andere gemeenten. De ministers
hadden hun onderzoek gegrond op ge
gevens uit 1964. Nadien hebben zich in
de financiële positie van verschillende
der betrokken gemeenten wijzigingen
voorgedaan in gunstige zin als gevolg
van ruime subsidies voor toeristische
projecten en wegenuitkeringen. Men
wil een gunstiger regeling voor de ei
landen derhalve niet bevorderen. „Ac
tie voor verbetering van de financiële
verhouding is dus met kracht gevoerd",
aldus Mr. Sprenger, „maar het resul
taat is nihil!'*
Ongewenst
Niettemin achtte de burgemeester in
trekking van het principebesluit waar
bij de raad zich verplichtte voor be
paalde inkomsten te zorgen, zeer onge
wenst. Hij wees erop dat de principe-
uitspraak door Gedeputeerde Staten
als voorwaarde was gesteld voor het
goedkeuren van een aantal belangrijke
projecten (waaronder de zeer urgente
rioolzuiveringsinstallatie te De Koog).
G.S. zijn hun belofte nagekomen.
Sinds 2 september is voor 2Va mil1
joen aan investeringen goedgekeurd.
„De raad heeft beslist niet ondoordacht
gehandeld. We moeten doorgaan op de
ze weg. Als de raad van zijn principe-
uitspraak terugkomt betekent dit een
begrotingstekort en moet een bijdrage
worden gevraagd wat zal betekenen:
stoppen van de ontwikkkeling van
Texel".
B en W. verwachten van de bedoel
de belastingmaatregelen een opbrengst
van ƒ400.000,Over de tarieven moet
men zich nog beraden. Er kunnen nog
wijzigingen komen in de financiële ver
houding zodat het onverstandig is nu
reeds bedragen vast te stellen; dat kan
beter in het voorjaar gebeuren als alle
gegevens bekend zijn. Bezuinigingen
van betekenis achtte Mr. Sprenger niet
mogelijk. „De begroting is een mini
mumprogramma". Hij herhaalde dat 't
niet invoeren van de omstreden heffin
gen fataal zal zijn voor Texel. Daarvoor
wilde hij de verantwoordelijkheid met
dragen.
Overdreven
Mr. Sprenger vond dat men het ge
vaar van teruggang van het toerisme
als gevolg van de maatregelen sterk
overdreef hoewel hij het ermee eens
was dat de voorgestelde maatregelen
voor een deel onbillijk zijn. Als Texel
in andere opzichten op zijn tellen past
is het nog aantrekkelijk genoeg om zich
deze maatregelen te kunnen veroorlo
ven. Die maatregelen zijn nl. nodig om
Texel toeristisch in stand te houden.
Aanleiding voor het „doorlichten" van
gemeentelijke diensten was er volgens
Mr. Sprenger niet. Misschien zou men
dat hier en daar in het bedrijfsleven
wel eens moeten doen.
Mr. Sprenger ontkende niet dat de
geraamde opbrengst uit de heffingen
wellicht niet zal worden gehaald. Als
het werkelijk niet anders kan zal men
tevreden zijn met drie ton en enkele
kapitaalswerken schrappen, maar dat
is dan ook wel het minimum. Andere
geldbronnen zijn niet denkbaar. Of men
zou het rioolgeld, straatbelasting e.d.
moeten verhogen, maar de eigen be
volking wordt onderhand zwaar genoeg
belast. In ieder geval moet het geld er
komen. „Texel is geen goekoopte-eiland
en daarom moet het een kwaliteitsei
land zijn; dus moet er worden geïnves
teerd". Wethouder Daalder: „Het is
heel eenvoudig om met een niet slui
tende begroting te komen, maar het
baat niets".
Als reactie op het voorstel tot door
lichten van Standaart deelde wethou
der Joustra mee dat de gemeentelijke
diensten zelfs zeer voordelig functione
ren. Er wordt veel werk gedaan dat
men zou mogen uitbesteden en dat dan
meer zou kosten.
Het betoog van Mr. Sprenger had de
voorstanders van intrekking van het
principebesluit niet bekeerd, zo bleek
bij de besprekingen in tweede instan
tie. De heer Westdorp vond dat als de
raad nu weer het hoofd zou buigen, de
(Zie verder pagina 2)
Verschijnt dinsdags en vrijdags
Bank: Neder!. Middenstandsbank; Coop. Rail-
feisenbank; Amro-bank. Postgiro 652. Abonn.
pr(js ƒ3,90 p. kw. -f 40 cL incasso.
Advert. 18 ct per mm. excl. 4% BTW
SCHOOLKRANT „DE SCHAKEL" WIL
ONDERLINGE BAND HELPEN
VERGROTEN
De schoolkrant „De Schakel" van de
Rijksscholengemeenschap Texel was
tot dusver een mededelingenblad voor
de leerlingen. Er zijn nu plannen om
het blad een nog aanzienlijk belangrij
ker functie te geven, nl. een middel dat
de samenwerking tussen leerlingen, le-
reren en ouders moet helpen vergroten
De krant zal daarom worden openge
steld voor ieder die direkt of indirekt
te maken heeft met de scholengemeen
schap en iets naar voren wil brengen
dat voor belanghebbenden belangrijk of
interessant is. Welkom zijn opbouwen
de critiek, verhalen, gedichten, menin
gen, zakelijke mededelmgen enz.
Het eerstvolgende nummer komt uit
in januari. Wie daarvoor een bijdrage
wil inleveren moet snel contact opne1-
men met een van de volgende redaktie-
leden: Jan Jorna, Beatnxlaan 16 te
Den Burg; Kees Tjeerd Keijser, Wever
straat 73 te Den Burg; Henk Smit, Rui-
gendijkweg K 11 te De Koog en Nico
Dros, Harkebuurt, Oosterend.
VOORDRACHT OP ADVENTSAVOND
PLATTELANDS VROU WEN
In de LTS-kantine hielden de Platte
landsvrouwen van de afdeling Texel
maandagavond hun adventsavond. Voor
deze gelegenheid was mevrouw Emmy
Hittinga uit Amsterdam uitgenodigd.
Deze voordrachtskunstenares droeg on
der meer een kerstverhaal voor van de
Amerikaanse schrijver O'Henry, een
sprookje van Godfried Bomans en een
verhaal van Heinrich Böll. Ook diverse
leden werkten aan deze sfeervolle
avond mee. Mevrouw Cadée vertolkte
mooi fluitspel. Mevrouw Toolens bege
leidde op de piano de samenzang. Een
aantal leden onder leiding van me
vrouw N. Blom-Vonk had kerststukjes
gemaakt waarmee de zaal het gewen
ste aanzien kreeg. De cadeautjestafel
was goed voorzien; de meeste (zelfge
maakte) cadeautjes waren bestemd voor
de rusthuizen. Omdat mevrouw Van
der Eijk-Bierens door ziekte was ver
hinderd fungeerde mevrouw Bousma
als presidente.
„BEEREBAR" VRIJDAGMIDDAG
OPEN
Met ingang van vanmiddag 14.00 uur
heeft Den Burg er een bar bij. Het is
de „Beerebar" die is ondergebracht in
,,'t IJsbeertje" aan de Stenenplaats. Ei
genaar-exploitanten zijn de heren Se-
gers en Markus, die ,,'t IJsbeertje"
sinds twee jaar exploiteren. De bar is
van het cafetariabedrijf (dat normaal
blijft functioneren) afgeschut en is via
een aparte ingang vanaf de Kogerstraar
te betreden.
Zowel in- als exterieur zijn in oud-
Hollandse stijl uitgevoerd. De wanden
zijn bedekt met bruingebeitst vuren
hout en japans gras.
De verbouw we'rd uitgevoerd door de
fa. Schakel. Verder werkten mee: lood
gieter Veltkamp, elektrische installa
teur Jan Agter, schilder Roeper en
stoffeerder Moerbeek.
Het nieuwe bedrijf is de zoveelste in
Den Burg maar angst dat de spoeling
nu wel heel dun wordt, koesteren de
heren Segers en Markus niet. Ze ver
telden ons ervan overtuigd te zijn dat
de vraag naar dergelijke gelegenheden
nog steeds toeneemt en dat ieder be
drijf zijn eigen vaste klantenkring op
bouwt. Ze hopen dat het publiek de
„Beerebar" snel zal vereenzelvigen
met het begrip „beregoed".
VLOTTE POSTVERWERKING
DOOR JUISTE ADRESSERING
De direkteur van het postkantoor van
Den Helder (waaronder de Texelse bij
kantoren ressorteren) verzocht ons de
lezers erop te wijzen dat het voor een
vlotte verwerking van de grote stroom
kerst- en nieuwjaarscorrespondentie
van belang is dat juist en volledig
wordt geadresseerd. In dit verband
richt hij de aandacht op dat, nu in ver
schillende plaatsen de lichting van de
brievenbussen vanuit een centraal punt
plaatsvindt, aanduidingen in locale
poststukken als: „alhier", ter plaatse
e.v. en dergelijke tot vertraging of on
bestelbaar leiden.
Tevens is het van belang dat voor
plaatsen gelegen in de provincies Gro
ningen en Utrecht de provincienaam
tenzij strikt noodzakelijk achterwege
wordt gelaten of ander tussen haakjes
achter de plaatsnaam wordt vermeld
teneinde verwarring met de gelijklui-
dende plaatsnaam te voorkomen.
NUTSSPAARBANK
veilige gezinsbank vooralle geldzaken
