Cjroen cZjyartsJexeh in het harL,
NIOZ heeft taak bij oplossen van
problemen rond milieuhygiëne
{GRANDIOOS
KERSTBAL
The Specials
Dr. A. J. Piekaar bij opening „provisoriunj
Plastic zakken verkrijgbaar
op zeven verkooppunten
Kijkdagen' trokken
1000 bezoekers
P.P.R.-plan voor grote
haven voor kust van Texel
Nieuw systeem gaat per 1 januari in
kerstdiners
met candle-light
Trio Eddy Canzoni
Ruiters houden puzzeltocht
De heer D. J. Vermeulen
won de koelkast
Overkoepeling organiseert
cursus „planten in de
woning"
1
Uitgave N.V. v/h Langcveld De Rooü
Postbus 11 Den Burg, Texel - Tel. 2741
ed.: Harry de Graaf, Keesomlaan 43, Den
org, tel. (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
UNSDAG 23 DECEMBER 1869
83e JAARGANG No. 8430
Verschijnt dinsdags en vrijdags
Bank: Ncderl. Middenstandsbank; Coop. Rail*
f eisen bank; Amro-bank. Postgiro 652. Abonn.
prijs ƒ3,90 p. kw. 40 ct. incasso.
Advert. 18 ct per mm. excl. 4°/o BTW
59
Met het uitspreken van de wens dat
het wetenschappelijk onderzoek in de
polder 't Horntje een hoge vlucht zou
nemen en het daarop loslaten van een
groot aantal zeevogels, heeft Dr. A. J.
Piekaar, direkteur generaal voor de
Wetenschappen donderdagmiddag het
voorlopig hoofdgebouw, „provisorium"
van het NIOZ officieel in gebruik ge
steld. Ongeveer tweehonderd genodig
den, waaronder tal van autoriteiten, die
met het zeeonderzoek direkte of indi-
rekte bemoeienis hebben waren getuige
van de plechtigheid. Zóvelen konden in
het auditorium geen plaatsje vinden,
zodat er een gesloten tv-circuit aan te
pas moest komen om de mensen in een
aangrenzende zaal van woord en beeld
te voorzien. Tijdens de bijeenkomst
brachten meerdere sprekers naar voren
dat het NIOZ bijzonder blij is met het
nu in gebruik genomen gebouw maar
dat men niettemin reikhalzend uitziet
naar het definitieve hoofdgebouw dat,
zoals bekend, in verband met planolo
gische bezwaren nog niet kon worden
gebouwd.
Het gezelschap werd verwelkomd
door Prof. Dr. G. P. Baerends namens
het bestuur van de Nederlandse Dier
kunde Vereniging, de vereniging die
zich al sinds 1888 o.a. met het onder
zoek bezig houdt. Hij verwelkomde ver
schillende der aanwezige autoriteiten
zoals Dr. Piekaar, de commandant Zee
macht Nederland, de chef hydrografie
van de Kon. Marine, het gemeentebe
stuur van Texel, vertegenwoordigers
van Rijkswaterstaat, de direkteur van
het Rijksinstituut voor Visserijonder-
zoek enz.
Prof. Dr. H. Postma, direkteur van
het NIOZ, vond de stap van Den Hel
der naar Texel in oceanografische zin
niet zo heel groot. Weliswaar stroomt
door het Marsdiep per getij 1 km3 wa
ter (50.000 m3 per seconde) een hoe
veelheid die tien maal zo groot is als
de afvoer van de Rijn, maar het is
slechts een 1/4000 van het transport
van de Golfstroom
Niet zo veilig
De onderzoekers waren gehecht aan
het uit 1890 daterende „gammele'' ge
bouw in Den Helder maar ieder is er
toch wel van overtuigd dat men nu
enorm is vooruit gegaan. Dat men ach
ter de dijk van het Horntje veilig zou
zitten was voor Prof. Postma ech
ter de vraag. De dijk is niet op Delta
hoogte gebracht zodat een overstro
ming bij stormvloed niet ondenkbaar is
en dat zou voor het in laagbouw uitge
voerde provisorium uiteraard een ramp
zijn. Een hoofdgebouw van voldoende
hoogte, volgens de oorspronkelijke
plannen, zal daarom met kracht nage
streefd blijven. Prof. Postma vertelde
dat het NIOZ complex met toebehoren
nog lang niet gereed is. De bouw van
het experimenteeraquarium is nog in
volle gang en gewacht wordt ook op 't
gereedkomen van een vaartuig voor het
onderzoek op de Noordzee. Zelfs wordt
gestreefd naar een vaatuig voor onder
zoek op de oceaan, te gebruiken in sa
menwerking met andere wetenschap
pelijke instituten.
Gevochten
Prof. Postma sprak met veel lof over
de gemeente Texel, met name roemde
hij de activiteit van burgemeester De
Koning, die had „gevochten" voor de
vestiging van het instituut. Ook van 't
bestuur van de Prins Hendrikpolder en
Rijkswaterstaat was veel medewerking
ondervonden..
Dr. A. J. Piekaar zei persoonlijk veel
belangstelling voor het zeeonderzoek te
Advertentie I.M.
Vrijdag en zaterdag J
m.m v.
Café-Dancing
„THE TELSTARS"
hebben. Hij noemde de ingebruikne
ming een nieuwe belangrijke ontwikke
lingsfase in de NlOZ-geschiedenis. De
plannen voor vestiging op Texel ont
stonden in 1957 toen het bestuur van de
Dierkundige vereniging het ministerie
van Onderwijs liet weten dat Den Hel
der onvoldoende mogelijkheden bood
voor uitbouw van het instituut. Er
kwam een interdepartementale com
missie aan te pas die al gauw vaststelde
dat een „ideaal zoölogisch station" zo
als het door oud-direkteur J. Verwey
werd genoemd, alleen op Texel zou
kunnen worden verwezenlijkt. Archi
tect Pot uit Amsterdam maakte een
ontwerp dat voorzag in een complex
van 8000 m2. Het uitbreidingsplan van
Texel werd ervoor aangepast en Gede
puteerde Staten gingen daarmee in
1963 akkoord. Een beperking aan de
bouwhoogte werd toen niet gesteld.
Storing
Pas in 1968 toen het plan voor een
wijziging van ondergeschikt belang op
nieuw ter goedkeuring moest worden
aangeboden, maakte GS ineens wèl be
zwaar tegen de hoogte van het hoofd
gebouw. Dat liep uit op een ernstige
storing in de uitvoering van de plan
nen. De bouw van een voorlopig hoofd
gebouw werd daarom noodzakelijk. Een
andere kwestie die nare konsekwenties
van het wetenschappelijk onderzoek
dreigde te brengen, was de affaire De
Hors. De telkens laag overkomende
vliegtuigen zouden bepaalde proefne
mingen ernstig verstoren. Er blijkbaar
van uitgaande dat de schietoefeningen
van de marine weer zullen aanvangen,
vertelde Dr. Piekaar dat met de Marine
nu overeenstemming is bereikt omtrent
een wijziging van de aanvliegroute
waardoor de bommen en raketwerpen-
de vliegtuigen niet meer boven het
Horntje zullen verschijnen.
De leek vraagt zich vaak af wat het
nut is van het zuiver wetenschapelijk
onderzoek zoals dat in het NIOZ wordt
uitgevoerd. Dr. Piekaar vertelde dat de
resultaten ervan van het grootste nut
kunnen zijn bij de oplossing van voor
de mensheid uiterst belangrijke proble
men. Bestudering van de voedselketen
van de Waddenzee kan bijv. bijdragen
tot de oplossing van het wereldvoedsel
probleem. In de praktijk van de weten
schap is overigens bij herhaling geble
ken dat de ontdekkingen worden toe
gepast op manieren waarvan men nu
nog geen idee heeft.
Milieuhygiëne
Wat wèl vaststaat is dat het zeeon
derzoek een wezenlijke bijdrage levert
bij het oplossen van het probleem van
het oplossen van het probleem van de
milieuhygiëne. Door het onderzoek
wordt nagegaan welke invloed veront
reiniging van het zeewater op het or
ganisme heeft. In deze zal het NIOZ
worden ingeschakeld bij grootscheepse
onderzoekingen die in Europees ver
band zullen worden gehouden.
Door een ruk aan het koord waarmee
een aantal op de binnenplaats staande
kooien werd geopend, gaf Dr. Piekaar
een troep zeevogels de vrijheid.
(Burgemeester W. H. Sprenger zei dat
de gemeente Texel het NIOZ van harte
welkom heet, al was het maar omdat
aan het Texelse onderwijspakket nu
ook universitaire studie is toegevoegd.
De burgemeester was van mening dat
oe NlOZ-mensen een nieuw en gewaar
deerd element in de Texelse samenle
ving zullen kunnen vormen.
Reeds is gebleken dat zij sterk tot de
opinievorming kunnen bijdragen, o.a.
met betrekking tot de Ceres-kwestie.
Een andere aantrekkelijke kant van de
zaak is dat het NIOZ een stroom stu
denten, congresgangers en andere be
zoekers naar Texel zal trekken die
misschien de smaak van het eiland te
pakken krijgen en in hun vakantie te
rugkomen. Mr. Sprenger hoopte dat de
NlOZ-onderzoekers geen besloten ge
meenschap zouden gaan vormen en
Texel alleen zouden beschouwen al*s
biologisch werkobject. „De levensge
meenschap van Texel gaat u evenzeer
aan als die van de Waddenzee. Texe
laars zijn gastvrije mensen, ook als ze
niet aan u kunnen verdienen. Treed
hen onbevangen en eerlijk tegemoet.
We worden het graag met u eens". Mr.
Sprenger trok vervolgens de groen
zwarte vlag weg van het naamschild
„In de potvis" van het studentenver
blijf. Aan Prof. Postma overhandigde
hij voor de bibliotheek „De brieven van
Pieter van Cuyck" waarin op bladzijde
54 wordt geschreven over 't Horntje.
Destijds bevond zich daar een lazaret,
bestemd voor de opvang van schepelin
gen die besmettelijk ziek waren. Maar,
zo stond erbij, „dit huis ligt thans in
de oceaan begraven". Burgemeester
Sprenger hoopte dat het NIOZ dit lot
bespaard zou blijven.
Nooit wijzer
De rij van sprekers werd besloten
door Dr. J. Verwey, oud-direkteur van
het NIOZ. In een bewogen betoog
schetste hij de rampzalige invloed van
de verontreiniging op de' levende na
tuur, waarbij hij als meest schokkende
voorbeelden noemde de lozing van
dieldrin in het waterweggebied wat het
vrijwel uitsterven van de grote stern
in het Waddengebied tot gevolg had,
het lozen van kopersulfaat aan de Ne
derlandse kust met eveneens ingrijpen
de gevolgen voor de levensgemeenschap
van de Wadden, het lozen van Endosul-
faat in de Rijn met vissterfte als ge
volg en een reeks minder opvallende
maar desondanks sluipend gevaarlijke
verontreinigingen van de zee. Met ver
ontwaardiging zei de heer Verwey ken
nis te hebben genomen van het Balg-
zandrapport dat pleit voor inpoldering
van het Balgzand bij Den Helder om
ruimte te bieden aan daar te vestigen
industrie. Een der argumenten was dat
de onmiddellijke nabijheid van de Wad
denzee het direkt lozen van afvalwater
mogelijk maakt. „Wordt men dan nooit
wijzer?!", zo riep de heer Verwey ont
zet uit. „Laten we1 hopen dat het NIOZ
vèchten zal!"
De genodigden werd vervolgens een
eenvoudige lunch aangeboden waarna
groepsgewijs onder deskundige leiding
rondleidingen werden gehouden.
Van de mogelijkheid om het NIOZ-
gebouw met omgeving te bezichtigen
hebben ook vele anderen gebruik ge
maakt. Totaal werden ongeveer 1000
mensen rondgeleid, waarvan 800 Texe
laars.
AMSTERDAM De PPR heeft za-
terdag op haar Noordhollands provin
ciaal congres bekend gemaakt dat zij
een plan aan het uitwerken is om een
overslaghaven te vestigen voor de kust
van Texel. De plaats die de PPR op
het oog heeft ligt op een ondiepte en is
omgeven door een zeediepte van dertig
meter.
De partij heeft de volgende argumen
ten voor het plan: 1. De groei van de
scheepsgrootte (500.000 ton wordt ook
verwacht door minister Bakker, zodat
geulen uitgebaggerd moeten worden
naar Rotterdam); 2. De te verwachten
concurrentie van Helgoland en Le Ha
vre (welke allebei worden ingericht als
overslaghavens voor grote schepen) ten
opzichte van de Nederlandse havens,
speciaal Rotterdam.
De voordelen zijn volgens de PPR:
1. De korte're weg voor de mammoet
schepen daar zij in de toekomst om
Schotland heen zullen varen; 2. Geen
hoge kosten voor toegangswegen; 3. De
voorlopig ongelimiteerde ruimte voor
allerlei doeleinden, waarbij in de eer
ste plaats aan overslagbedrijven ge
dacht wordt, maar ook aan basisindu
strie en een vliegveld voor supersoni
sche vliegtuigen; 4. De zeer gunstige
ligging voor de zeevaart, nu en in de
toekomst; 5. De centrale ligging ten op
zichte van Nederland, zodat het een sti
mulans betekent voor de industriesprei
ding; 6. De minimale milieuverontrei
niging vanuit dit eiland, omdat de af
stand tot het vasteland behoorlijk is; 7.
Het ontbreken van obstakels, die even
tueel Torrey-Canyon-rampen zouden
kunnen veroorzaken.
-(uit: Het Parool)
BIBLIOTHEEK
OOSTEREND De uitleenpost van
de bibliotheek te Oosterend is woens
dagavond 24 december en woensdag
avond 31 december gesloten, 's Middags
is de post op normale tijden geopend.
De lezers van de raadsverslagcn in
deze krant zullen weten dat de ge
meentelijke reinigingsdienst per 1 janu
ari overschakelt op plastic zakken.
Vanaf die datum mag voor het aanbie
den van huisvuil niet meer gebruik
worden gemaakt van de bekende em
mers terwijl ook het aan de straat zet
ten van dozen en bundels vuil tot het
verleden behoort. De mensen zullen de
emmers (mogen houden en eventueel
gebruiken om er de plastic zak omheen
te vouwen zodat deze makkelijk kan
worden gevuld. Prettiger en in de prak
tijk ook economischer werkt de in de
handel verkrijgbare ophangbeugel met
deksel waardoor men makkelijker de
totale inhoud van de zak benut.
Uitsluitend de van gemeentewege
verstrekte plastic zakken mogen wor
den gebruikt. Deze zijn voorzien van
het opschrift „Gemeente Texel" en a
45 cent verkrijgbaar op 7 verkooppun
ten. In de verkoopprijs is 't reinigings
recht inbegrepen zodat de jaarlijkse
aanslag komt te vervallen. Men mag
zoveel gevulde zakken tegelijk aanbie
den als men wil en men behoeft de zak
niet eerder aan de straat te zetten dan
nadat deze geheel vol is. Met glasscher
ven, hete as, e.d. moet men voorzichtig
zijn. Scherven kunnen in papier wor
den ingepakt en as dient men in een
oude emmer (bijv. de tot dusver ge
bruikte vuilnisemmer) af te laen koe
len. In de ophaalroutes wordt geen wij
ziging gebracht. De plastic zak(ken)
kan men dus op de gebruikelijke tijden
aan de straat zetten. Met de bijgelever
de metalen bandjes moeten ze wel ste
vig zijn dichtgebonden.
Grof huisvuil
Voor het ophalen van grof huisvuil
(afgedankt meubilair, fietsframes en
Hotel „Prinses Juliana"
telefoon (02228) 441
TWEE KRANTEN VERVALLEN
Abonnees en adverteerders ver
zoeken wij er rekening mee te
houden dat de Texelse Courant
van vrijdag 26 december en vrij
dag 2 januari niet zullen verschij
nen, resp. in verband met kerst
mis en nieuwjaarsdag. Verder is
het noodzakelijk dat advertentie
teksten voor de krant van 30 de
cember (oudejaarsnummer) reeds
op woensdag 24 december om 12
uur in ons bezit zijn.
Direktie en redaktie
Texelse Courant
andere artikelen die niet in de plastic
zak kunnen) zal één keer per twee
maanden een speciale ophaaldienst
worden gehouden; tegen geringe beta
ling worden dergelijke grote stukken
dan weggehaald. De dagen waarop de
ze diensten worden uitgevoerd zullen
tijdig in de Texelse Courant worden
aangekondigd.
De mogelijkheid om huisvuil zelf
naar de belt te brengen blijft bestaan:
op dinsdag- en zaterdagmiddag tussen
14.00 en 17.00 uur.
Als verkooppunten voor de plastic
zakken zijn de volgende adressen aan
gewezen. Anderen die zakken (zonder
winst) willen verkopen, kunnen con
tact opnemen met gemeentewerken.
DEN BURG: Bakkers Ijzerhandel n.v.,
Weverstraat 15 - 19; N. Huisman, krui-
deniersbedrijf, Schoonoordsingel 6; Vi
vo Supermarkt, Groeneplaats 7-8.
DE COCKSDORP: F. Kikkert, Kikkert-
straat 13.
EIERLAND: Fa. Lagerveld, Postweg
69a.
DEN HOORN: M. Goënga, Diek 1.
DE KOOG: Koopcentrum De Koog n.v.,
Dorpsstraat 1-3.
OOSTEREND: C. de Jong, Kerkstraat 3*
OUDESCHILD: Z. W. Stolk, Heems-
kerekstraat 1.
DE WAAL; J. Plaatsman, Hogereind 31.
De Waddenruiters zijn van plan het
nieuwe jaar actief in te zetten. Al op
4 januari (zondag) wordt een puzzelrit
georganiseerd. Deelgenomen kan wor
den door zowel berijders van pony's
als van paarden. Het inschrijfgeld be
draagt ƒ1,per persoon. Gestart
wordt om 11 uur 's morgens bij de
school van Zuid-Eierland. Uitreiking
van de prijzen wordt gehouden in het
vliegveldrestaurant om ongeveer 3 uur
's middags. Deelname is ook mogelijk
voor niet-leden. Degenen die prijzen
willen uitloven kunnen contact opne*-
men met een der bestuursleden; O. Kik
kert, telefoon (02222) 207 en mevrouw
Langeveld-Keijser, telefoon (02225) 237.
OOSTEREND De verloting van de
Sportvereniging Oosterend kan zeer
geslaagd worden genoemd. In korte tijd
werden alle loten (vier voor een gul
den) overal op Texel aan de man ge
bracht, waardoor de vereniging weer
enige tijd uit de direkte financiële nood
is. Onder toezicht van wachtmeester
Kuijpers werden zaterdagavond de win
nende nummers getrokken.
De hoofdprijs, ijskast, viel op lotnum
mer 0448 dat was gekocht door D. J.
Vermeulen, De Ruyterstraat te Oude-
schild; 2. Pick-up, 0934, N. M. Schoo,
Plevierstraat, De Koog; 3. Elektrisch
broodrooster, 1845, C. J. Bakker, Ker-
kesteeg, Oudeschild; 4. Waardebon
ƒ12,50, te besteden bij Jatry, 5906, W.
Wassenaar, Wagemakerstraat, Den
Burg; 5. Worst, 5169, A. Eenhoorn, Boo-
gerd, Den Burg; 6 Waardebon Jatry
ƒ12,50, 3951, H. v. d. Meer, Mulder-
straat, Oosterend; 7. Worst, 5541, H. v.
d Star, 't Noorden; 8. Taart, 3508, G.
Visser, Thijsselaan, Den Burg; 9 Fruit
mand, J. Kuvper, Trompstraat, Oude
schild; 10. Worst, 3921, H. v. d. Meer,
Mulderstraat, Oosterend; 11. Taart,
3943, H. v. d. Meer, Mulderstraat, Oos
terend, 12. Fruitmand, 3778, H. de Vries
PJI.-hotel; 13. Worst, 3518, G J. v. d.
Geest,Thijsselaan, Den Burg; 14. Taart,
3558, Senir, Julianadorp: 15. Fruitmand
117, de heer Swama, Elemert, Den
Burg; 16. Worst, 3874, L. Schoustra,
Beatrixlaan.
De prijzen zijn of worden bij de win
naars thuisbezorgd.
Texelse dames die wat meer zouden
willen weten over de verzorging van
kamerplanten kunnen deelnemen aan
de cursus „Planten in de woning" die
onder auspiciën van het Overkoepe
lend Orgaan van Vrouwenorganisaties
in Den Hoorn en Oudeschild wordt ge
houden. De vier lessen worden gegeven
door de heer J. W. Jonges uit VVarmcr-
huizen cp 6, 13, 20 en 27 januari 1970.
De totale deelnemingskosten bedragen
ƒ5,per persoon.
Op genoemde dagen worden de les
sen in Den Hoorn gegeven van 2.00 -
4.30 uur in „Ons Huis". Opgave1 bij me
vrouw Lap-Terpstra, Herenstraat 43,
telefoon (02226) 206.
In Oudeschild kan men 's avonds van
7.30 - 10.00 uur terecht in 't Skiltje.
Opgave aldaar of bij mevrouw Visser,
Loodssingel 42, telefoon 2768. Het is
dringend gewenst dat belangstellenden
zich zo spoedig mogelijk aanmelden;
als het enigszins mogelijk is nog deze
week.
GESLAAGD
OOSTEREND Zaterdag 20 decem
ber werden te Leeuwarden muzikan
tenexamens gehouden. Voor het diplo
ma A, alt-sax slaagde Cobi Bremer;
voor het diploma B (bugel) Kees Keij-
ser en voor het diploma C (bugel) Betty
Bakker, allen leden van „Excelsior".
J'elleboog sfeer J'elleboog s
I Vrijdag 3
v zaterdag
zondag
Disc-jockey
- FRANCK BIERENS
<D
Q)
s §ooqa||a4p jasjs Sooqaipj
rr>
o-
O
0
OQ
<P
