Cjroen <2warts-Jexels in het harL,
IN DE KENTERING
DER TIJDEN?
In alle Texelse dorpen
bejaardenwoningen
ïïfffflSi
the Specials
J' ELLEBOOG
g; zondag
Het omhullende huis
Geld als gangmaker
De levende inhoud
Gezelligheid en sfeer
groot nieuwjaarsbal
De tuinarbeid
Spoedig hearing
in Den Hoorn
Viering Oud
en Nieuw
UIT...??
NIEUWJAARSBAL
Bar-Dancing
„De Toekomst"
Voorspoedig 1970.
DINSDAG 30 DECEMBER 1969
83e JAARGANG No. 8431
Uitgave N.V. v/h Langeveld De Rooü
Postbus 11 - Den Burg, Texel - Tel. 2741
Red.: Harry de Graaf, Keesomlaan 43, Den
Burg, tel. (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
Verschijnt dinsdags en vrijdags
Bank: Nederl. Middenstandsbank; Coop. Raif*
feiscnbank; Amro-bank. Postgiro 652. Abonn.
prijs ƒ3,90 p. kw. 40 ct incasso.
Advert 18 ct per mm. excl. 4°/o BTW
wij moeten „regionalisten" worden - menselijke we
zens die niet slechtts tot bepaalde sociale groep behoren,
maar ook deel uitmaken van een zeer specifiek natuur
lijk milieu, met unieke, eigen plaatselijke mogelijkheden
en beperkingen.
Lewis Herber
HET OUDE JAAR is bijna om. 't Zal wel toeval zijn, maar het
lijkt alsof „69" iets te maken heeft met omwenteling en on
zekerheid. Mag ik dat met een rijtje jaartallen verduide
lijken?
1469 Karei de Stoute staat op het toppunt van roemrijk geweld
en onderdrukkende macht; hij heeft vast en zeker geen aandacht
besteed aan de geboorte van Erasmus, die later zo vurig de vrede
zal verdedigen.
1569 Na het begin van de tachtigjarige oorlog heerst er een
zodanige verwarring, dat zowel de wrede Lumey als de verdraag
zame Coornhert de wijk moeten nemen naar het buitenland.
1669 Rembrandt blaast de laatste adem uit, groot in zijn ar
moede (temidden van de kleinheid van vele rijken, die op adem
komen na de vrede van Breda), maar tegelijkertijd wordt een
nieuwe oorlog voorbereid door koning Lodewijk XIV, die van zich
zelf beweerd moet hebben, dat hij „de oorlog teveel heeft lief
gehad".
1769 Onze kooplieden profiteren van de Amerikaanse vrijheids
oorlog (niet al te kieskeurig), maar in hetzelfde jaar wordt op
Corsica Napoleon geboren, die onze economie later lam zal leggen.
1869 De vrijbuiter Multatuli wijkt uit naar Mainz, terwijl men
in Nederland vrolijk „wij leven vrij" blijft zingen, in afwachting van
de Frans-Duitse oorlog, die fijn-ver-weg zal worden uitgevochten.
En 1969? Zal het over 100 jaar in de
geschiedenisboekjes (gesteld dat we die
dan nog hebben) vermeld staan als het
jaar, waarin de opgehoopte welvaart
diktatoriaal heerste, maar tegelijk als
het jaar, waarin de revolutie van het
gespreide welzijn zich aandiende?
Ik waag me niet aan een voorspel
ling. Misschien is voor elk getal wel
een soortgelijk overzicht samen te
stellen. Misschien ook zou iemand voor
„69" tegengestelde beelden kunnen op
roepen.
In ieder geval kan het zijn nut heb
ben, even stil te staan bij de betrekke
lijkheid der dingen en bij de verborgen
verbindingen, waarvan wij met ons
allen afhankelijk zijn. Dat behoedt ons
voor overmoed èn voor kleingelovig-
heid. Sommige dingen lijken nu heel
wat, maar zullen zeepbellen blijken;
andere schijnen onbenullige kleinig
heden maar zijn voorboden van in
grijpende hervormingen. Met deze
achtergrond doe ik enkele grepen uit
Voorspoedig 1970 Voorsp
o
"O
CD
O
Q.
O
O
Donderdag,
1 januari
O
CD
Q.
ctq'
CO
O
O
O
vrijdag, zaterdag,
O CL
CTQ
op
T3
DISCOTHEEK
CO
O
eodsjooA 0Z6I §!P9odsjoo/\
de stroom van feiten en gedachten, die
ons over de drempel van 1970 spoelt.
Texel is het huis van de Texelaars.
„Huis met tuin". Er is eigenlijk ruimte
genoeg, maar de inrichting is onvol
doende. Dat zou niet zo erg zijn, als het
huis en de tuin niet zo aantrekkelijk
waren.
Aantrekkelijk voor de bewoners: ze
willen er graag blijven. Aantrekkelijk
voor de gasten: ze willen er graag ko
men. Er zijn dus tegenstrijdige belan
gen; dat is ernstig, wanneer er niet
genoeg geld is.
Hiermee heb ik onze drie hoofdpro
blemen aangeduid: waar maken we
extra-woonruimte?; waar maken we
extra-ruimte voor de gasten?; hoe ko
men we aan het geld dat nodig is?
De Nederlandse Regering wil alleen
geld beschikbaar stellen voor goede
plannen. Terecht. Ons huis moet zó
goed zijn, dat de gasten er graag blij
ven komen. Surrogaat kunnen we ons
niet veroorloven. Want er wordt kwa
liteit gevraagd en elders wordt kwali
teit geboden
Kwaliteit, niet alleen voor de bui
tenkant, maar ook voor het inwendige.
Het moet veilig en fris zijn in ons
huis. Je moet er gezond en rustig kun
nen slapen. Je moet er smakelijk kun
nen eten. Je moet er gezellig kunnen
vertoeven. Je moet er kunnen doen wat
je zelf wilt.
Dat is alleen mogelijk, als we ieder
zijn eigen ruimte geven en ieder zijn
ruimte laten gebruiken op zijn eigen
manier Wie slecht ter been is, moet
geen trappen behoeven te klimmen;
wie ziek is, heeft verzorging nodig en
en geen zorg aan zijn hoofd. Wie han
dig is, moet verstandig zijn handen
leren gebruiken; wie een goede kop
heeft, moet praktisch leren denken.
Wie gewerkt heeft, moet ongestoord
nieuwe kracht kunnen vergaren; wie
vrij is, behoort anderen niet in de weg
te lopen.
Het klinkt allemaal zo simpel. Maar
het is een beknopte samenvatting van
onze maatschappij. Onze maatschappij,
waarin produktie, sociaal-cultureel le
ven en recreatie nauw samenhangen
volgens een tamelijk ingewikkeld pa
troon. Ingewikkelde zaken krijg je
doorgaans niet voor niets.
Daarom moest er veel over geld
gepraat worden in 1969. Het gesprek
zal in 1970 doorgaan. Maar inmiddels
hebben we toch enige armslag gekre
gen, zodat de eerste opdrachten ver
leend konden worden.
Is het vreemd, dat die eerste op
drachten betrekking hebben op water,
licht en vuilafvoer? De kraan moet
open, de lamp moet aan, de rommel
moet weg. Pas daarna kun je gaan af
werken en de meubels plaatsen. Nu
waterfabriek, elektrische centrale en
riolering op komst zijn, behoeven we
ons niet meer ongerust te maken.
Maar de vaart moet erin blijven,
want rust roest. Daarom is het prettig,
dat in het begin van 1969 de nieuwe
werkplaats stevig aan de Bolder is be
legd en dat verder het centrum van
Den Burg van zijn benauwende schut
tingen verlost is; het doet nog een
beetje kaal en rechtlijnig aan, maar als
de Groene Plaats weer groen is, wordt
dat anders; pas dan zal het nieuwe
raadhuis naar de bedoelingen van zijn
ontwerper verwezenlijkt zijn.
De woningbouw bleef achter bij de
verwachtingen, maar toch zijn er
voornamelijk in de buitendorpen een
vijftigtal nieuwe woningen aan de
voorraad toegevoegd (waaronder de
500ste van de Woningbouwvereniging
Texel).
Ook overigens is er heel wat verbe
terd en uitgebreid: Groene Kruis, win
kels, kantoren, horeca. Verscheidene
nieuwe vestigingen konden worden be
groet. Daarvan mogen Mosselproefsta
tion en N.I.O Z. in het bijzonder ge
noemd worden, omdat zij de bevol
kingsgroep van de wetenschapsbeoefe
naren hebben meegebracht.
Zo ben ik terecht gekomen bij de
mensen. Tevredenen en ontevredenen.
Boffers en teleurgestelden. Instandhou-
ders en afbrekers. Vastgeroesten en
losgetrilden.
Ik weet dat al dergelijke onderschei
dingen de werkelijkheid vervalsen. Het
is gemakkelijk, iemand in te delen,
maar nog gemakkelijker hem onrecht
te doen. Want wat kennen we elkaar
en onszelf slecht Wat kunnen we ons
zelf en elkaar voor de gek houden
Dat merk je het best bij de behande
ling van een onderwerp, dat levens
beginselen aan de orde stelt. Zoals het
geruchtmakende verzoek van de Natu
risten-Federatie. Het heeft van alles en
nog wat in beweging gebracht, in en
buiten Texel. Naar mijn indruk heeft
Texel daarbij geen slechte beurt ge
maakt.
Er zijn betogen en tegenbetogen ge
houden. Men heeft getracht naar el
kaar te luisteren. Argumenten zijn ge
toetst. Waarschijnlijk heeft menigeen
ervaren, hoe moeilijk het is, zelf te we
ten wat je bedoelt en dit dan nog dui
delijk te maken aan een ander; hoe
gemakkelijk je bedoelingen verkeerd
over komen. Mij persoonlijk is het zo
vergaan, toen een ingezonden stuk ver-
a.s. zaterdag, 3 januari
in Taverne Riche, De Koog,
m.m.v. het populaire
orkest
„The Red Hot Peppers"
Tevens wensen wij iedereen
een voorspoedig 1970.
Fam. S. J. Rijk
kondigde dat ik de handtekeningen-
aktie „van de tafel geveegd" zou heb
ben Als de schrijver de raadsvergade
ring in de Thijsse-school heeft bijge
woond, heeft hij mij kennelijk ver
keerd verstaan.
Ondanks alle verschil van mening is
de raad eigenlijk in één opzicht een
stemmig geweest; namelijk in de over
tuiging, dat de meerderheid rekening
dient te houden met de gevoelens van
de minderheid. Besluiten-nemen bij
meerderheid van stemmen, behoort in
een democratisch land tot de onvermij
delijke spelregels; maar de macht van
het domme getal (de dictatuur van de
onwetendheid) is voor de democratie
levensgevaarlijk.
Het belangrijkste resultaat van de
gehele discussie is voor mij geweest,
dat de gemeenteraad zich gewaagd
heeft aan een principiële beslissing. De
raad had de keus tussen duidelijkheid
en onduidelijkheid; hij heeft duidelijk
heid gekozen. Daar is moed voor nodig.
Er zal nog veel meer moed van de
raadsleden gevraagd worden. Ook als
het buiten winderig en nat is, zullen
zij de tuin moeten spitten en tijdig het
juiste plantgoed moeten poten. Bloei en
vruchten komen niet vanzelf. Om wel
ke planten gaat het vooral?
Met de onderwijsdiscussie is een be
gin gemaakt. Maar de Mammoetwet
brengt een lawine van vragen mee.
Een scholengemeenschap en een onder-
wijscontact zijn tot stand gekomen,
maar het belang van de Texelse kinde
ren eist een gemeenschappelijk onder
wijsbeleid in de ruimste zin. Gezamen
lijk zoeken naar de beste weg voor
elke leerling. Die weg mag niet geblok
keerd worden, niet door gebrek aan
eensgezindheid, maar evenmin door
gebrek aan offervaardigheid. Onder
wijs en vorming zijn investering waard.
Werkgelegenheid en vrije tijd bieden
een tweede reeks van vragen. Overheid
en burgerij zullen de antwoorden sa
men moeten vinden. Adviescommissies,
gehoorzittingen en pers zullen de me
ningsvorming moeten dragen. Het ver
schijnen van de Texel-Toerist kan
daartoe net zo goed nuttig zijn als de
tentoonstellingsruimte in het raadhuis.
Werkgelegenheid en vrijetijdsbeste
ding hangen in belangrijke mate sa
men met de tarievenpolitiek. Stroom
en watertarieven, rioolgeld en andere
belastingen zullen op hun billijkheid
onderzocht moeten worden. Het zal er
om gaan, de nodige openbare voorzie
ningen voor allen te verzekeren, zon
der bepaalde gebruikers overmatig te
belasten. Geen aangename taak in ver-
(Zie verder achterpagina)
De Stichting Bejaardenzorg Texel,
die momenteel 42 woningen in aan
bouw heeft te Den Burg, heeft ook
bouwplannen voor de andere Texelse
dorpen. Die plannen verkeren nog in
een zeer pril stadium omdat men eerst
wil nagaan op hoeveel huurders in de
diverse dorpen kan worden gerekend.
Verwacht wordt dat de belangstelling
aanzienlijk zal zijn omdat veel bejaar-
De burgemeester van Texel
verzoekt in verband met de
komende viering van Oud op
Nieuw de ouders hun kinderen
beneden de leeftijd van 15 jaar
in de nacht van de jaarwisseling
thuis te houden. Voor hen levert
het verblijf op straat alleen maar
onnodige risico's op.
Voor de groep tussen 15 en 25
jaar zal door mcj. Pen in nauwe
samenwerking met de Stichting
Cultureel Werk Texel een speciale
filmvoorstelling worden georga
niseerd, die om half één zal aan
vangen.
Tevens wil ik een dringend be
roep doen op de jeugd, om op de
laatste dag van het jaar met het
ontsteken van vuurwerk te wach
ten tot het uur van de jaarwisse
ling en hierbij de uiterste voor
zichtigheid te betrachten.
Met uw aller medewerking
moet het mogelijk zijn de over
gang van Oud op Nieuw alleen
maar feestelijk te doen verlopen,
zonder de wanklanken die zich
in het verleden wel hebben voor
gedaan.
Texel, 29 december 1969.
De burgemeester van Texel.
den sterk zijn gehecht aan de plaats
waar zij zijn opgegroeid. Dat bleek uit
de lijst van gegadigden voor de 42 wo
ningen in Den Burg; er waren vrijwel
geen bejaarden uit de buitendorpen bij.
Het bovenstaande werd dinsdagmid
dag meegedeeld door de voorzitter van
de Stichting Bejaardenzorg Texel, de
heer Martin Bakker, tijdens de bijeen
komst in De Cocksdorp ter gelegenheid
van de ingebruikneming van de 500e
woning van woningbouwvereniging.
Hearing
De heer Bakker vertelde dat zeer
binnenkort zal worden begonnen met
het peilen van de vraag naar bejaar
denwoningen in de dorpen. Allereerst
zal een avond in Den Hoorn worden
belegd. Mensen die in een bejaarden
woning zouden willen trekken of dat
over enkele jaren willen doen, worden
op deze avond verwacht. Zij kunnen
hun wensen naar voren brengen en op
basis daarvan zullen de plannen wor
den ontworpen. Op deze manier zal
ook in de andere dorpen de behoefte
worden gepeild. De contingenten be
jaardenwoningen in de buitendorpen
zullen uiteraard belangrijk kleiner
worden dan het complex te Den Burg,
maar een minimum van ongeveer
twaalf stuks zal toch nodig zijn. Ge
hoopt wordt dat in de meeste dorpen
voor dat minimum voldoende belang
stelling is. Van regeringszijde wordt
de bouw van bejaardenwoningen te
genwoordig krachtig ondersteund.
(advertenties I.M.)
HET NATIONALE KWAUTEITSMERK
VAN WARME BAKKERS
NACHTVOORSTELLING
IN DE EERSTE UREN VAN HET
NIEUWE JAAR.
Evenals voorgaande jaren zal door
een samenwerking van mej. Pen met de
Stichting Cultureel Werk Texel direkt
na de jaarwisseling een speciale nacht-
voorstelling worden georganiseerd in
het City-theater te Den Burg.
Dit eerste evenement in het nieuwe
jaar zal aanvangen om 00.30 uur. Ver
toond zal worden de spannende film
„Politiepost Reepcrbahn" handelend
over het Hamburgse havenkwartier. De
film geeft een uitgebreid relaas van de
bemoeiingen van de politie met het
nachtleven op de Reeperbahn, de Ham
burgse Zeedijk.
De voorstelling is alleen toeganke
lijk voor de jeugd van 15 tot 25 jaar
tegen de gereduceerde entree van
ƒ1,25 voor alle rangen. De loketten zul
len geopend zijn vanaf kwart over
twaalf.
op 1 januari 8 uur
m.m.v.
„The Telstars"
de muziek voor iedereen
en verder wensen
wij een ieder nog
een
