Naaktstrand vindt op Texel
(nog) geen genade
Folklorestichting laat
oud-Texel herleven
k Primeur van harte aan anderen gegund
Angst voor reputatie van
blootloperseiland
Elke woensdag
in Den Burg
Si- 4*
TEXELtoerist 2c jaargang nummer 4 Pagina 7
„Toeristen-aquarianen"
welkom op verenigingsavond
Rommeltjesmarkt Oosterend
EXEL heeft na de afgelopen zomer niet te klagen gehad over
gebrek aan publiciteit. De meest geruchtmakende affaire,
waardoor het eiland in het nieuws kwam, was het verzoek
van de Nederlandse Federatie van Naturistenverenigingen
za4fFN) om een stuk naaktstrand. Als het zou doorgaan zou het 't
i
erste stuk naaktstrand in Nederland zijn waar men zich in zijn
lootje kon vermaken. De Federatie vroeg de gemeente Texel de
olitieverordening te wijzigen, want volgens artikel 68bis van deze
erordening is het verboden zich zichtbaar voor anderen naakt te
ertonen. Voor een klein stuk strand zou een uitzonderingsregeling
loeten komen. Gevraagd werd een stuk van de brede, zeer een-
ame Hors aan de zuidpunt van het eiland voor dit doel aan te wij-
en. De kans dat anderen zich aan de „naaktlopers" zouden erge-
en, zou dan heel klein zijn, want dit strand is geen „doorgangs-
•n i ebied" naar andere strandgedeelten. Bovendien zou het strand
iet behoeven te worden afgezet en ook voor „textielbaders" toe-
ankelijk blijven. Een ander argument dat voor de Hors pleitte,
!eft ras het feit dat dit strand al enkele jaren door kleine groepen
ÏCta ionne)baders als naaktstrand wordt gebruikt. Door de politie is er
op ooit tegenop getreden, eenvoudig omdat er niemand was die er
ver klaagde
das
iiiüih
Het erkende naaktstrand is er niet ge-
mcn. De aanvraag werd door de 15
rsonen tellende gemeenteraad ver-
irpen. Alleen de vier leden van de
rtij van de Arbeid stemden voor
in het feit, dat om een naaktstrand
is gevraagd werd door de kranten, de
dio en de televisie heel wat meer pu-
iciteit gegeven dan aan de afwijzing,
dal menige toerist nog in de veron-
rstelling verkeert, dat men voor
akt vermaak nu wèl op Texel terecht
n. Denkt U niet dat de aanvraag van
NFN die in augustus bij de gemeente
imenkwam een storm van protesten
tlokte. In tegendeel.
Niet vies
Nadat de Texelse Courant deze sen-
tionele primeur had gebracht, klonk
wekenlang zelfs geen enkel openbaar
«waar. Om te weten hoe de kaarten
igeveer lagen kwam dezelfde Texelse
mrant een dag of tien later met de
sultaten van een soort opinieonder-
pkje waaruit bleek dat men over het
gemeen niet zo vies was van een
laktstrand. Dat klopte wel met de ver-
:aagzame traditie van de Texelaar.
>4|ens< n van uiteenlopende kleur en re-
;ie zeiden geen ernstige bezwaren te
en. Ook de meeste gemeenteraadsle-
:n waren aanvankelijk niet tegen.
Tegen Gods wil
De enigene die zich vanaf het begin
lidelijk afwijzend uitlieten, waren de
ereformeerden. Een man als wethou-
ir J Daalder (AR) baseerde zijn afwij-
ng principieel door te wijzen naar
enesis 3 21. „En de Here God maakte
)or de mens en voor zijn vrouw klede-
ïn van vellen en bekleedde hen daar-
ee". Het scheppen van een gelegen-
•id waar men ongekleed zou gaan, zou
gen Gods wil indruisen. Van Gerefor-
eerde zijnde is dan ook nogal wat on
tnomen om het naaktstrand tegen te
>uden. Zo werd een goed georgani-
erde huis-aan-huis-aktie gehouden,
;e 2913 handtekeningen van tegenstan-
■rs opleverde Dat is vrij veel als men
eet dat Texel 11.000 inwoners telt
het klopte niet met de krantenbe-
chten dat het naturistenstrand op
exel een haalbare kaart leek. Opmer-
!Üjk was het ook dat enkele raads
elen, die tegenover de pers hadden
ïweerd „geen enkel" bezwaar te heb-
;n, in de raadsvergadering toch met
feksen bedenkingen kwamen en tegen-
emden. De meerderheid veroordeelde
et nudisme niet als iets slechts. Wat
t gros van de Texelaars betrof moch-
n die mensen best hun broek uit-
ekken als ze dat zo graag wilden. De
FN belegde op Texel een voorlich-
ngsavond, waarin in woord en beeld
ilm, dia's) over het naturisme werd
Naakt baden blijft op Texel voorlopig nog
een illegale bezigheid
(Foto Bert Evenhuis)
Bevrijding
Duidelijk kwam naar voren, wat na
derhand ook in tal van artikelen en in
gezonden stukken werd benadrukt:
naaktlopen is geen uiting van zeden
verwildering, het leidt niet tot excessen.
In tegendeel: het is een levensbeschou
wing van hoog zedelijk niveau. Schaam
te ten aanzien van het ingenieuze won
derbaarlijk schone menselijke lichaam
is zinloos. Het is onnatuurlijk en door
de maatschappij eeuwenlang opgedron
gen Als deze schaamte bij kinderen met
wordt aangekweekt, treedt ze ook niet
op. Het uitschakelen van het naakttaboe
wordt ervaren als een bevrijding. Dat
naturisten altijd naakt zouden willen
lopen is onzin; ze doen het alleen wan
neer het zinvol is. Dus bij zwemmen,
zonnebaden, sport en spel. Het naakt
zijn en het naakt zien leidt tot het ver
dwijnen van de ongezonde nieuwsgie
righeid, die tot zovele excessen aanlei
ding geeft. Mensen, die nooit met nu
disme of naturisme te maken heben ge
had, denken doorgaans het tegenover
gestelde. Voor hen is het naaktlopen een
uitwas.
Angst
Op Texel heeft de uitgebreide voor
lichting naar aanleiding van de aan
vraag in ieder geval tot resultaat gehad
dat in brede lagen begrip voor het na-
tunstisch ideaal ontstond, vooral ook bij
de gemeenteraad. Dat men uiteindelijk
toch tegenstemde was voornamelijk het
gevolg van angst. Goed, die naturisten
doen niemand kwaad, maar hoe denken
de andere badgasten daarover? Zouden
die niet geschokt zijn als ze in de kran
ten zouden lezen dat Texel een „naakt
loperseiland" was geworden? Wie zou
nog goedvinden dat zijn opgroeiende
kinderen er op vakantie zouden gaan?
De toeristen zouden wegblijven en
daarvoor in de plaats zouden op sen
satie beluste lieden komen, voorzien
van verrekijkers.
Gegoed publiek
Nee, dat mocht men Texel niet aan
doen. Van NFN-zijde werd gepoogd
deze argumenten te neutraliseren. Goed,
er zouden misschien wat mensen weg
blijven, maar daarvoor in de plaats
zouden grote stromen naaktbaders naar
Texel komen en die zouden echt hun
portemonnee niet thuis laten. Waar
bij men moest bedenken dat veel natu
risten gerekend moeten worden tot het
„gegoede" publiek. Jan met de Pet vindt
die naaktloperij vaak bespottelijk, maar
legio is het aantal dokters, fabrikanten
en andere vertegenwoordigers van de
hogere inkomensklasse, dat zich van tijd
tot tijd met genoegen spiernaakt amu
seert, maar daarvoor tot dusver is aan
gewezen op de buitenlandse naaktstran
den.
De gemeenteraad ging niet over een
nacht ijs en trok naar zo'n buitenlands
naaktstrand: op het Duitse eiland Sylt.
Het werd een tweedaagse reis die in
iegder geval tot resultaat had dat men
ervan overtuigd raakte, dat een naakt
strand in de praktijk geen enkele moei
lijkheid hoefde op te leveren en ook dat
de animo voor naaktstranden enorm
snel toeneemt. Op Sylt moet men het
,,FKK-strand" telkens uitbreiden
Geen primeur
De enorme publiciteit, die aan de
Texelse naaktstrandaffaire werd gege
ven, droeg in niet geringe mate bij tot
de afwijzing. De tegenstanders, ook
degenen, die geen enkel principieel be
zwaar hadden, concludeerden dat juist
het feit, dat Texel als eerste gemeente
in Nederland een naaktstrand zou krij
gen door het grote publiek blijkbaar als
een sensatie werd ervaren Texel zou
stellig als „naaktloperseiland" worden
betiteld (ook al ging het maar om één
kilometertje strand) en een dergelijke
reputatie is bij het doorsnee publiek
nog ongunstig. Als Texel als tweede of
derde een dergelijk strand zou moeten
aanwijzen, zou het veel makkelijker
zijn. Voor de primeur bedankte men
hartelijk.
Bij het samenstellen van deze
TEXELtoerist is niet bekend welke ge
meente de primeur wèl wil. Bij diverse
kustgemeenten zijn nu aanvragen van
de NFN in behandeling. De heer Bob
Stolk, voorzitter van de NFN, zegt Texel
echter nog niet te hebben vergeten.
„Voor ons is Texel verreweg het meest
aantrekkelijk voor een naturistenstrand.
Waar vind je zo'n groot, rustig gebied
met zulke schitterende stranden? En
toch kun je er vanuit de stad makkelijk
en snel komen. Nee, we hebben nog
altijd hoop dat we hier nog eens zullen
slagen. De tijd gaat snel. Zoals we nu
glimlachend terugdenken aan de tijd dat
men in lange badpakken en met koetsjes
op de golven afging, zo zullen we over
een paar jaar ook geamuseerd terug
denken aan de strijd om het Texelse
naaktstrand".
Texel heeft een zeer actieve aqua
riumvereniging, die meer dan 100 leden
telt en de fraaie naam „In Aqua Vita"
draagt. De vereniging komt regelmatig
bijeen voor lezingen, dia- en filmavon
den en uit de resultaten van de jaar
lijkse huiskeuringen blijkt dat de hier
opgedane voorlichting rijke vrucht af
werpt 0,p 24 juli (vrijdag) belegt de
vereniging in de kantine van de tech
nische school aan de Emmalaan te Den
Burg een bijeenkomst, waar ook be
langstellende toeristen welkom zijn. Er
zullen onder meer enkele interessante
films worden gedraaid. Begonnen wordt
om acht uur 's avonds.
In onze haastige en gejachte tijd kan
men zich nauwelijks voorstellen dat bij
na een eeuw geleden het mensdom voor
volkomen andere problemen stond en
dat men met volkomen andere midde
len tot een oplossing trachtte te> komen.
Wat weet de jeugd van „die goeie, ou
we tijd"? De ouderen weten zich het
verleden nog wel te herinneren en som
migen kunnen er met een verheerlijkt
gezicht nóg over praten. Hoewel ande-
rt ouderen weten dat die ouwe tijd in
velerlei opzichten zijn bezwaren had.
De Stichting Texelse Folklore laat
gedurende acht woensdagen het verle
den van omstreeks honderd jaar gele
den herleven. Den Burg wordt dan het
oude miniatuurstadje met de kleder
drachten van weleer en laat de oude
beroepen zien, die er werden beoefend.
Trots en zelfbewust laten de dames de
rijke klederdracht zien, vooral hun
hoofdtooi is bijzonder fraai. De gouden
of zilveren oorijzers blinken in de zon,
hun sieraden schitteren Ook de man
nen in hun lakense pakken zijn de
moeite van het aanzien waard. Wat een
moeite geeft men zich om zo goed mo
gelijk voor de dag te komen!
Voor een der oude huizen zit een
klompenmaker, een schichtig paard
wordt op de Groeneplaats beslagen.
Het schroeiende hoorn van de hoef
doordringt de lucht. Er zijn nettenboet-
boerenkapel, ook kinderen, zorgt voor
de begeleidende muziek. Schattig zijn
de kleine jongens en meisjes in de oude
klederdracht, 's Avonds dansen de ou
deren nadat het fanfarecorps eerst een
rondgang heeft gemaakt. Verschillende
dansgroepen treden op, tenslotte draait
het er op uit, dat allen te samen over
de dansvloer zwieren. Menig bezoeker
heeft maar weinig schroom te overwin
nen en danst dan mee met de Texe
laars.
Als de avond verstrijkt en het half
tien geworden is, wordt in ten der gro
te hotels het feest van het folklorepro-
gramma voortgezet. Gewoonlijk gaat
men door tot middernacht. Iedereen
kan meedoen Het komt er niet op aan
of de bezoeker eerst wat moeite heeft
om zich onder de dansers te mengen.
Weldra zal hij de danspassen machtig
zijn en hij zal eervaren dat 't wat leuk
is om nog eens een ouderwetse wals
mee te draaien. Meer moderne dansen
komen ook op het programma voor. Het
is een feest om nooit te vergeten, zeker
als men het meemaakt voor de eerste
keer.
Het eerste folkloristische feest heeft
plaats op 8 juli. Vergeet niet uw foto
toestel mee te nemen.
De folklore heeft heel wat propaganda
voor Texel gemaakt. Vooral als op het
vasteland werd deelgenomen aan mani
festaties. Hier een opname van een folk-
loredelegatie te Soestdijk bij het défilé
voor de jarige Koningin op 30 april.
sters, vrouwen die de netten van de
vissers op vaardige manier herstellen.
En weer ergens anders zit een Texelse
wol te spinnen van een schaap, dat wel
licht elders in het dorp ten aanschouwe
van nieuwsgierige toekijkenden, ge
schoren is.
De Groeneplaats vanouds het centrum
van Den Burg èn van heel Texel, geeft
's middags kinderdansen te zien. Een
erteld.
Oosterend bezit de oudste kerk van
Texel. Een deel van deze Nederlands
Hervormde kerk is opgetrokken uit
tufsteen en dateert uit de twaalfde
eeuw. Het gebouw heeft danig van de
tand des tijds geleden. Gelukkig is men
onlangs begonnen met het restauratie
werk. Voor een groot deel wordt dit
kostbare karwei betaald door rijk. pro
vincie en gemeente, maar ook de Her
vormde gemeente zelf moet een flink
bedrag op tafel brengen.
Daartoe zijn vele activiteiten op touw
gezet. Zo worden er op 18 juli,
1 en 15 augustus in Oosterend in de
Blazerstraat de zgn. rommeltjesmark-
ten gehouden. Op deze markten zijn
antiek en andere waardevolle curiosa te
koop. Tegeltjes, huisraad, spinnewielen,
oud netwerk, scheepslampen enz. beho
ren tot de koopwaar. Er worden echter
niet alleen oude dingen verkocht. Men
kan zich ook tegoed doen aan gebakken
vis, er is een wafelkraam enz.
Ten bate van hetzelfde goede doel
heeft Hare Majesteit Koningin Juliana
bij haar bezoek aan Texel in 1969 toe
gezegd dat haar klederdrachtcollectie
uit binnen- en buitenland, in het dorps
huis „De Bijenkorf" in Oosterend ten
toongesteld mag worden. Deze tentoon
stelling, die de moeite waard is om ge
zien te worden, vindt plaats van 15 juli
tot 15 augustus.
