(fro en ^jmrL-Jexels in het harL
lenW achten bezwaarschriften
tegen waterfabriek ongegrond
aatsing dicht bij Oudeschild
geeft kostbare vertraging
7
Bouwactiviteit en uitgifte
gronden wordt bevorderd
Veel clandestiene kampeerders
Met landschap zoveel mogelijk rekening gehouden
Dwarsgebakken
blfkpyl
renner
Op Texel gebakken
dus dagelijks vers
Tweede bliksemverloting
in De Koog
„Texel, van Marsdiep tot
Eyerlandse Gat"
Collecte-bootje gekraakt
G 31 JULI 1970
er;
)lk
•n.
/al
ie
on
r i
N.V. v/h Langeveld De Rooij
11 - Den Burg, Texel - Tel. 2741
ry de Graaf, Keesomlaan 43, Den
aa [02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
ud
83e JAARGANG No. 8488
Verschijnt dinsdags en vrijdags
Bank: Nedcrl. Middenstandsbank; Coöp. RaM-
feiscnbank; Amro-bank. Postgiro 652. AbomL
prijs ƒ3,90 p. kw. 40 ct. incasso
Advert. 19 ct per mm. cxcl. 4o/0 BTW
1B(
igen het plan voor de bouw van een gecombineerde elektriciteits- en
n j ;rfabriek nabij Oudeschild zijn na de tervisielegging vijf bezwaarschriften
engekomen. De afzenders zijn van mening, dat door de bouw van de fa-
i op deze plaats een mooi natuurgebied verloren gaat en het landschaps-
da on ernstig zal worden gestoord. De bezwaren zijn afkomstig van de direc-
van de Vereniging tot behoud van natuurmonumenten in Nederland; de
drs. P. A. W. J. de Wilde, mevrouw J. Cadée-Coenen en de heren dr.
C'adce en drs. J. W. de Blok te Texel; de consulent van het Staatsbosbeheer
|aarlem; de landelijke Vereniging tot Behoud van de Waddenzee te Eelde
e heren A J. en L. J. Dijksen te Texel. B. en W. adviseren de raad de be-
arschriften ongegrond te verklaren.
r aanleiding van de ingekomen
arschriften heeft de N.V. TEM
met vlaggen gezet op de gepro-
rde bouwplaats om een indruk te
n van de invloed die het gebouw
■bben op het totale landschaps-
De vlaggen werden van verschil-
afstanden en vanuit vrijwel alle
are gezichtshoeken gefotogra-
Verder bemoeiden de gemeente-
1 dviescommissie voor de ruimtelij-
lening zich met het plan en werd
l gepleegd met de bezwaarden,
juli zal dat nog eens gebeuren,
uatie ter plaatse is beoordeeld
leden van gedeputeerde staten, de
drs. J. van Dis en W. Mensink
Dr mr. M. D. Proper en dr A. J.
Bezwaren
^|)ezvvaren van de reklamanten ko-
ip het volgende neer; De gedach-
atsing van de fabriek, in het open
gebied halverwege tussen de rand
!e bebouwing van Oudeschild en
lidgrens van Dijkmanshuizen, is
Ikkig. Het fabrieksgebouw zal
domineren in het landschap en op
afstand zichtbaar zijn; het reser-
Dijkmanshuizen" zal door de fa-
(worden overheerst. Door een uit-
ig van de industriële bebouwing
de toekomst een zeer langgerekt
van bebouwing van Oudeschild
Waddenzee ontstaan; de om-
|van het gebouw wordt eveneens
•zwaar geacht. Een deel van de
isch belangwekkende dijkputten,
•mende op de ontwerplijst van
tenten, gaat verloren. Blijkens
Ier bezwaarschriften horen deze
rijkste en mooiste van een be-
serie brakwaterplasjes en vor-
:n trekpleister van de eerste or-
gebouw zou lager moeten wor-
tn nu is voorgenomen; dat zou be-
gj jn voor de „skyline". Gemeend
dat een compactere opstelling
e verschillende fabriekseenheden
deü Ijk is, als minder rekening wordt
den met uitbreidingseisen in de
toekomst. Een nader onderzoek
gewenst inzake de gevolgen van
teruitlaat in het kustwater. Men
•gt inzage van het produktiepro-
i de reinigingsmethode en is be-
voor de geluids- en roethinder
t projekt zal veroorzaken,
reklamanten zijn tot verheugenis
en W., ervan overtuigd dat de
iciteits- en waterfabriek nodig en
i is, maar het college uit er ook
leurstelling over dat geen der af-
"s ook maar een woord wijdt aan
>te verbetering die de uitvoering
De vervuilde putten langs de dijk ryn geen
toeristische uttraktic van de eerste orde. Op de
achtergrond staan de vlaggen waarmee de
plaats van de toekomstige water- en elektrici
teitsfabriek is aangegeven.
van dit projekt ook voor het natuurlijk
milieu van Texel zal betekenen doordat
aan de hoge wateronttrekking aan de
duinen een eind zal komen.
Alternatieven
De reklamanten zijn met alternatieve
oplossingen gekomen: Natuurmonu
menten suggereert een situering dicht
te'gen de reeds industriële bebouwing
van Oudeschild of voor de korte zijde
van de geprojecteerde havenuitbrei
ding. Drs. De Wilde c.s. stellen voor,
evenals de landelijke vereniging tot be
houd van de Waddenzee, de fabriek te
bouwen ten westen van de nieuwe ha
ven en hij wil ook een andere plaatsing
van het waterbassin. De provinciale
planologische dienst kwam met een
compromis: bouw van de fabriek voor
de kortste zijde van de geprojecteerde
haven.
Niet bij dorp
Ten aanzien van de bezwaren merken
B. en W. het volgende op: niet alleen
de openheid van het weidegebied, in re
latie tot het reservaat Dijkmanshuizen
maar evenzeer het silhouet van Oude
schild met zijn gerestaureerde molen
en de wenselijkheid van een beperkte
hoogtewerking hoort in de overwegin
gen te worden betrokken De reeds ge
kozen plaas voldoet aan die eisen reeds
zo goed mogelijk. Plaatsing van de fa
briek dichter bij Oudeschld zal meer
geluids- en roethinder voor de bewo
ners en het havencomplex (jachthaven)
betekenen De inspecteur voor de hy
giëne van het milieu heeft zich dan
4
ook uitgesproken voor de situering zo
als B. en W. die voorstaan. De alterna
tieve plannen laten zich niet uitvoeren
langs minnelijke weg. Bij het verwer
ven van grond zou het vrij zeker tot
een langdurige onteigeningsprocedure
komen. De huidige situering van cen
trales en waterbassin is ontstaan in
nauwe samenwerking met Rijkswater
staat waarbij rekening is gehouden met
de komende dijkverhoging en haven-
aanleg; de werkzaamheden zijn op el
kaar afgestemd. Een front van bebou
wing, mét olietanks, is ten noorden van
Oudeschild reeds aanwezig en zal na
het gereedkomen van de nieuwe werk-
haven waarschijnlijk nog worden uit
gebreid. De te bouwen water-elektrici
teitsfabriek is te zien als een duidelijke
beëindiging van dit bebouwingsfront dat
functioneel samenhangt met de haven.
Niet blokkeren
Rekening moet ermee worden gehou
den dat bij de nieuwe haven een reeks
van voorzieningen nodig zal zijn, zoals
een ijsfabriek, scheepswerf, bedrijven.
Het gaat niet aan een verdere expansie
van de bedrijven rond de nieuwe haven
bij voorbaat onmogelijk te maken en
het zou ook niet van vooruitzien getui
gen een verdere uitbreiding van de ha
ven in de toekomst uit te sluiten. De
hoofdingenieur-direkteur van Rijkswa
terstaat heeft het dan ook aanvaard
baar geacht dat in het verlengde van de
nieuw te maken werkhaven gronden
unbebouwd zullen worden gelaten ten
einde een dergelijke uitbreiding niet te
blokkeren. De natuurhistorische waar
devolle dijkputten zijn in het kader van
de komende dijkverhoging toch niet te
handhaven, dus ook zonder elektrici
teitscentrale zouden ze gedoemd zijn te
verdwijnen. De putten zijn bovendien
ergerlijk vervuild en zijn dan ook niet
als een toeristische attraktie van de
eerste' orde", zoals enkele bezwaarden
schreven, te beschouwen.
Dc hoogte van het gebouw hangt sa
men met de technische installatie die
erin komt. B. en W. zeggen dat een ar
chitect van hoge bekwaamheid is aan
getrokken en dat dc architectuur erop
gericht is geweest massale dakvorming
te vermijden zodat het niet nodig zal
zijn het gebouw te camoefleren. De om
ringende beplanting heeft alleen tot
doel de massaliteit van het complex te
doorbreken, de eventueel op het ter
rein aanwezge materialen, voertuigen
en kleinere bouwwerken aan het oog
te onttrekken en de overgang naar het
weidegebied aanvaardbaar te maken.
Het is niet waar dat dergelijke boom
singels pas na tientallen jaren effektie-
ve waarde hebben. De in het recente
verleden rond boerderijen aangebrachte
erfbeplantingen laten zien dat de bo
men reeds na enkele jaren een aan het
doel beantwoordende hoogte hebben be
reikt.
B. en W. voeren verder aan dat het
gemeentebestuur tekort zou schieten
wanneer het de bouwmassa van het
complex te zeer zou comprimeren en
geen rekening zou houden met toekom
stige uitbreidingsmogelijkheden. In het
verleden werd de toename van de be
hoeften aan energie en water steeds te
laag geschat, zodat de uitbreiding van
de water-elektriciteitsfabriek nog wel
eens eerder aan de orde zou kunnen
komen dan nu wordt verwacht. Blij
kens een door het NIOZ ingesteld on
derzoek behoeft niet te worden ge
vreesd voor een verstoring van het hy
drologisch en biologisch evenwicht van
DE KOOG De sportvereniging
Oosterend en dt muziekvereniging Ex
celsior houden op donderdagavond 6
augustus in De Koog hun tweede geza
menlijke bliksemverloting. Het musice
rende Excelsior zal door de badplaats
trekken terwijl leden van SVO overal
loten te koop zullen aanbieden ten bate
van het nieuwe sportveld en instru
menten van Excelsior.. De prijzen zijn:
een draagbare tv, vouwfiets, transistor
radio en vele andere. Mochten ook Oos-
terenders zich geroepen voelen voor dit
goede doel loten te kopen, dan kunnen
zij zich wenden tot de heer F. Visser,
Speelgoedhuis, Kerkplein; Groentehan-
del Klaas Burger en bij S. Keijser, Pe
perstraat 33. De trekking wordt direkt
na de lotenverkoping gehouden op het
sportveld van De Koog, waar vooraf,
aanvang acht uur, een spuitvoetbalwed-
strijd zal worden gespeeld.
het kustwater door het geloosde koel
water. De inspecteur voor de hygiëne
van het milieu en het districtshoofd
van de arbeidsinspectie hebben vol
doende controle op het gehele produk-
tieproces en de reinigingsmethode. Be
oordeeld dient te worden of geluidsar
me installaties, roetvangers en bepaal
de waarborgen tegen ongelukken met
de chloorinstallatie nodig en mogelijk
zullen zijn.
Definitief
Naar aanleiding van opmerkingen in
de afzonderlijke bezwaarschriften ont
kennen B. en W. dat de plannen voor
de nieuwe werkhaven nog niet defini
tief zijn. Dat zijn ze wel, zij het wat
het tijdstip van uitvoering nog niet pre
cies vaststaat. „Wij hebben evenwel ge
gronde hoop dat het moment van uit
voering van dit werk aanstaande is, zo
dat parallel gewerkt zal kunnen wor
den en voor zover dit nog niet moge
lijk mocht zijn, terzake van de water-
aan- en afvoer bepaalde noodvoorzie
ningen zullen moeten worden getrof
fen".
Wat de plaatsing betreft wordt nog
opgemerkt dat het natuurlijk verschil
maakt of een massaal gebouwencom
plex direkt langs de Langwaalderweg,
de Texel-route, wordt gebouwd of, zo
als in de nu voorgestelde situering, on
geveer 40 meter eraf, zodat het complex
voor de toeschouwer vanaf de Lang
waalderweg voor het overgrote deel in
het silhouet van de nieuwe dijk wordt
opgenomen.
Bouw van dc fabriek dichter bij Ou
deschild zal een aanzienlijke kostenver
hoging betekenen, o.m. veroorzaakt
door het feit dat dc schoorstenen die
nu vermoedelijk ongeveer 26 meter zul
len zijn (zij het dat dc voorschriften
ruimte laten met het oog op de mi-
(zie vervolg pagina 2)
TER RECENSIE
„TEXEL, van Marsdiep tot Eyer
landse Gat" is een zojuist verschenen
boek over Texel in de reeks Triangel-
boeken over de Waddeneilanden. Het
wordt uitgegeven door Knoop Nie-
meijer, Haren (Gr.) en is te koop voor
ƒ8,90. De schrijvers zijn Will Conijn en
Kees Hana.
Will Conijn heeft tien jaar op Texel
als onderwijzer gewerkt en dient sinds
dien het onderwijs op Terschelling. Hij
was als kind al geïnteresseerd in de
archeologie en richtte met enkele me
destanders op Texel een werkgroep op
als onderdeel van de Archeologische
Werkgemeenschap voor Nederland.
Kees Hana's belangrijkste liefhebbe
rij is de natuurstudie. Hij is secretaris
van het Nationaal Natuurfonds, be
stuurslid van de Landelijke Vereniging
tot Behoud van de Waddenzee en alge
meen bestuurslid van de Stichting Re
creatie.
De schrijvers vertellen in het boek de
indrukken van de verschillende dorpen.
Zij gaan ook in op het interessante ver
leden van Texel. De Russenopstand, de
Franse tijd en de zeventiende eeuw bij
voorbeeld worden nader belicht. Een
ander hoofdstuk gaat over het gebied
op en om de Hoge Berg: Brakestein, De
Wezenputten enz. Stranden en duinen,
oude Texelse landschappen, de Schor
ren van de Eendracht, de weelde van
wad en Waddenzee worden besproken.
Ook maken de schrijvers melding van
de specifieke Texelse feesten zoals
Meierblis en Sint-Maarten. Het laatste
hoofdstuk van het boek gaat over Het
Gouden Boltje nu. Hierin wordt ge
schreven over de Teso, het N.I.O.Z., Ce-
reshotel en de drinkwatervoorziening.
Een grote kans om door de feiten ach
terhaald te worden lopen de auteurs als
ze schrijven over de jongste ontwikke
lingen op het eiland. Een voorbeeld
hiervan is het stukje over het Ceres-
hotel. De verwikkelingen rond het ho
tel hebben zich bij het uitkomen van
het boekje reeds verder ontwikkeld
dan beschreven staat.
Het boek leest gemakkelijk. De stijl
van de schrijvers is eenvoudig en ple
zierig. Bovendien is de tekst gedrukt
met een grote letter op mooi glanzend
papier. Het 123 pagina's tellende werk
je is voorzien van vele foto's van Texel.
Afgezien van enige onjuistheden in de
tekst, kan het werkje als een nuttige
uitbreiding van de collectie Texel-boe-
ken worden beschouwd.
Het miniatuur reddingbootje dat als
collectebus dient voor de KNZHRM en
staat opgesteld bij het pompstation Wit
vliet aan de Pontweg, is dinsdag ver
nield. De daders hebben zich de inhoud
toegeëigend.
gaan kondigen ze dat in de krant aan
en geven gelegenheid aan ieder de
bouwtekening te bekijken en er even
tueel bezwaar tegenin te brengen. Per
1 augustus is de mogelijkheid van een
Herhaaldelijk leest menook in deze
krant, over het verlenen van bouwver
gunningen met toepassing van artikel
20. Dit betekent dat het gaat om een
bouwplan dat niet overeenkomt met de
eisen die in het betreffende bestem
mingsplan zijn gesteld. Aangezien het
bestemmingsplan op democratische
wijze tot stand is gekomen (met tervi
sielegging waarbij ieder in de gele
genheid is bezwaren in te dienen
waarna het door de gemeenteraad
wordt vastgesteld) zou het onjuist zijn
wijzigingen aan te brengen zonder de
bevolking andermaal in de gelegen
heid te stellen te ageren. De artikel 20
procedure voorziet hierin. Als B. en W.
in principe met het bouwplan akkoord
Zoals ieder seizoen bevinden zich op
Texel weer veel clandestiene kampeer
ders. De jongelui hebben het aanmerke
lijk minder prettig dan vorig jaar. Sla
pen in de open lucht is door het slechte
weer onmogelijk, waardoor ze tot diep
in de nacht blijven slenteren in de hoop
een overdekte gelegenheid te vinden
voor hun nachtrust. Vorige week, toen
het weer bijzonder slecht was, meldden
ze zich bij de WV in de hoop voor één
nacht ergens een kamer te kunnen vin
den. Dat was een moeilijke zaak, ook al
omdat de zeven of acht gulden die voor
een nacht logies en ontbijt wordt gere
kend, voor de mecsten onbetaalbaar is.
Voor zover ze niet naar het vasteland
terugwilden of konden, trachtten ze op
goedkope wijze bescherming tegen de
weergoden te vinden. In de nacht van
dinsdag op woensdag was het dat in
Den Burg de overkapping van Mode
huis Moerbeek in de Parkstraat waar
een veertigtal jongens lagen te slapen.
Een particulier in de Molenstraat te
Den Burg heeft zijn huis opengesteld
voor de clandestienen. Enkele tiental
len jongelui vinden hier elke nacht, a
raison van enkele guldens, onderdak.
Ze liggen naast elkaar in gang, huiska
mer en andere benedenvertrekken.
In de nacht van maandag op dinsdag
verschaften enkele jongens zich toegang
tot de loketwagen op het haventerrein
van 't Horntje. Uit de verte werd dat
waargenomen door de wacht bij de Te-
so-boten. Deze meende te zien dat de
knapen het Teso-kantoor binnenklom
men en alarmeerde de politie.
Sinds woensdag is het weer aanmer
kelijk verbeterd. Als sneeuw voor de
zon verdwenen de meeste clandestiene
kampeerders uit het straatbeeld om el
ders hun heil te zoeken. De indruk be
staat dat deae versmade categorie va
kantiegangers dit jaar nauwelijks ster
ker is vertegenwoordigd dan gewoon
lijk. Het zijn de weersomstandigheden
geweest die hen („net als ratten", zei
een middenstander) naar de dorpen
heeft gedreven waar zij uiteraard meer
opvallen nodige en de ergenis veroor
zaken.
artikel 20 procedure opgeheven, hoe
wel de inspraakmogelijkheid blijft.
Het is mogelijk van de voorschriften
in de bestemmingsplannen af te wijken
met toepassing van artikel 19 van de
Wet op de Ruimtelijke Ordening voor
die gebieden, waarvoor een zg. voorbe-
reidingsbesluit is genomen dan wel een
ontwerp voor een herziening van een
bestemmingsplan ter inzage is gelegd.
Op Texel zijn meerdere ontwerp be
stemmingsplannen zover gevorderd dat
zij binnenkort ter visie kunnen worden
gelegd of voor overleg aan de betrok
ken diensten van rijk, provincie en het
waterschapbestuur kunnen worden aan
geboden.
Sneller
B. en W. achten het onder deze om
standigheden gemotiveerd voor zekere
gedeelten van de gebieden waarop deze
ontwerpplannen betrekking hebben een
voorbereidingsbesluit te treffen, waar
door het mogelijk wordt voor bepaalde
ontwikkelingen overeenkomstig de ont
werpplannen de verlening van een
bouwvergunning met toepassing van
artikel 19 te bevorderen. Dit is zeer ge
wenst om de voortgang van de bouw
activiteit op Texel zeker te stellen en
de uitgifte van gronden door het ge
meentelijk grondbedrijf te bevorderen.
B. en W. stellen de gemeenteraad voor
een voorbereidingsbesluit te nemen
voor de volgende ontwerpplannen
waarvoor een bestemmingswijziging
wordt overwogen: Den Burg-oost; Den
Burg industrieterein; Den Burg noord
west; De Koog; Oosterend-oost; De
Cocksdorp; De Waal; Den Hoorn-zuid;
Oudeschild-west; Midden-Eierland; De
Krim; en het noordelijk gedeelte van
Everstekoog-Gerritsland.
