i TEXELSE COURANTi
Volgend jaar
drinkt Texel
water uit zee
maaltijd
'tIJsbeertje
mmnm
„DE TOEKOMST"
lïHIÜUll!
bar-dancing^
Speciale aanbiedingen:
TEXELtoerist 1971 pagina 9
WAAROM DE BEEREKUIL?
Texels grootste ondergrondse bar
illHUiJU
c£-
t
X
MAAK ER EENS EEN LUCHTIG DAGJE VAN:
RONDVLUCHTEN
PARACHUTESPRINGEN
IDESCtWLD
FABRIEK.'
n tuwa - hpN/en
gemaa)
allround
Drankenservice
Dorpsstraat De Koog
Ruim gesorteerd in dranken,
wijnen en bier.
o.a. Sanderaan Sherry
Pampano Rosé wijn
Keiler bier
Landwijnen.
Voor een uitstekende
(PLATE - SERVICE)
SNACKBAR RESTAURANT
Den Burg De Koog
Elke avond
DANSEN
ra.m.v
orkesten.
's Avonds een van de mooiste
plekjes van Texel, daarom!
geopend vanaf 's middags 2 uur
Dorpsstraat De Koog
TEXEL staat op het punt om een
nieuw verbond te sluiten met de
zee. Volgend jaar zullen ze er
hun drinkwater uithalen en er
hun licht bij op kunnen steken. En op
het dijkstrandje van de Hornt zullen
zij en de toeristen omstreeks de kerst
dagen van 1972 een duik kunnen nemen
in een warme decemberzee.
Dat alles zal mogelijk worden dank
zij een elektriciteitscentrale annex wa-
terontziltingsinstallatie, die momenteel
ten noorden van Oudeschild in aanbouw
Het is een in meerdere opzichten
uniek plan, dat in één keer twee grote
eilandelijke problemen tot oplossing
brengt: een ernstig tekort aan drink
water en elektrische energie.
Ten noorden van Oudeschild zal het
landschap een metamorfose ondergaan.
Er komt een nieuwe haven en direct
daaraan grenst het zeewaterbassin waar
uit de waterfabriek zijn grondstof en
de centrale zijn koelwater betrekt. De
sluis opent zich telkens automatisch bij
hoog water; zonder dit systeem zou de
combinatie bij laag water niet kunnen
werken.
Die Landschaft nördllch von Oudeschild wird
elne Metamorphose untergehen Es kommt ein
neuer Hafen. Daran grenzend das Seewasser-
bassin, aus dem das Kraftwerk sein Kühlwasser
erhëlt Die Schleuse öffnet sich stets automatisch
bel Flut, ohne dieses System könnte die Kom-
binatfon bel Ebbe nicht arbeiten
dass erne mitten im Meer gelegene Insel
austrocknen kann; doch ist es so, die
Tatsachen sprechen dafür. Der Trinkwas-
serverbrauch ist in den letzten 10 Jahren
so stark gestiegen (besonders auch durch
den Tourismus), dass die Brunnen des
Wasserwerkes den Bedarf schliesslich
nicht mehr decken konnten. Texel ent-
zieht sein Trinkwasser bis jetzt den Dü-
nen sudlich von Den Hoorn. Aber es wird
mehr Wasser weggesogen als durch Re
gen wieder zurückkommt. Die Dünen
müssen daher austrocknen. Da man
aber die Texelaner und die Touristen
schliesslich nicht verdursten lassen
konnte, genehmlgte die Staatsforstver-
waltung eine Mehrabnahme. Die zuge-
standene Wasserentziehung von 450.000
Kubikmeter wurde auf 700.000 erhöht.
Aber die Situation wurde im Sommer
1969 kritisch. Die Brunnen konnten den
enormen Sommerverbrauch nicht bei
halten, sodass man vom Festlande mit
Tankautos Wasser zuführen musste.
Voriges Jahr ist dann auf Tankschiffe
übergeschaltet worden, die mehmals
tëglich das Marsdiep überquerten und für
eine gehorige Extraportion sorgten. Auch
diesen Sommer wird man noch auf die
Tankschiffe angewiesen sein. Aber ein
Jahr weiter erzeugen die Texelaner das
Trinkwasser selbstin eigener Wasser-
fabrik.
Die Wasserfabrik eine Seewasser-
entsalzungsanlage ist kombiniert mit dem
Elektrizitëtswerk, weil eine derartige Kom-
bination ein bezahlbares Endprodukt er-
möglicht. Ein Teil des Dampfes der Tur-
binen des Elektrizitëtswerkes wird zur
Wasserentsalzungsanlage geleitet und
dient als Energiequelle für den Ent-
salzungsprozess. Die Wasserfabrik
Entwurf und Ausführung durch Ingenieur
bureau Tebhin, Haarlem hat eine Tages-
produktion von 3 Millionen Liter Trink
wasser. Das ist vorlëufig mehr als genug.
Sollte diese Menge mit der Zeit nicht
ausreichen, so lasst sich die Kapazitat
ohne grosse Schwierigkeiten verdoppeln
Dasselbe gilt auch für das Kraftwerk. Das
heutige Werk in Den Burg könnte in 2
Jahren den schnell wachsenden Strom-
verbrauch nicht mehr decken. Darum ist
grosse Eile beim Bau geboten, denn
Elektrizitat kann man nicht per Schiff
heranholen.
Urn diese Wasser-Elektrizitatsfabrik
hat es viel Streiterei gegeben. Die
Vereinigung Naturmonumentenschutz
(Vereniging tot behoud van Natuurmonu
menten) protestierte, well das relativ hohe
Elektrizitëtswerk die Landschaft verun-
stalten würde. Andere Kreise schlossen
sich an und es kam zu heftigen Aktionen
gegen die Planung. Meinungsverschie-
denheiten über einen anderen Platz für
die Fabrik verzögerten den Baubeginn urn
ein ganzes Jahr. Ursprünglich war die
Herstellung des Trinkwassers bereits für
dieses Jahr vorgesehen. Bei früheren
Planungen hatte man festgestellt, dass
das Legen einer Wasserleitung bezw.
eines Stromkabels zum Festlande mit viel
Met een abonnement op de
J blijft u op de hoogte van het
t wel en wee op uw vakantie- I
eiland. J
J Een héél jaar voor 18,00
I Opgeven aan
Texelse Courant,
Parkstraat 10,
Den Burg, Texel,
telef. (02220) 2741
zu grossem Risiko verbunden war. Der
Seeboden rund urn Texel ist durch die
heftigen Strömungen, die durch Ebbe und
Flut entstehen, fortdauernd in Bewegung,
was Brechen des Kabels oder der Rohr-
leitungen zur Folge hat und zu einer
Katastrophe führen kann. Darum 1st es
auch zo schwierig, Texel an die Erdgas-
leitungen des Festlandes anzuschliessen.
Man entschied sich also für die teuere
aber dafür betriebssichere Lósung. die
„eigene" Fabrik für Wasser und Elektri-
zitët, die den sehr treffenden Namen
„Texelstroom" bekommen wird.
Warmes Seewasser.
Das bei Oudeschild sich in Bau befind-
lich Kraftwerk wird mit Seewasser ge-
kühlt werden, was nach Gebrauch wieder
in die See gepumpt wird. Das geschieht
ununterbrochen 2300 Kubikmeter pro
Stunde. Da das zurückfliessende Kühl
wasser 10 Grad warmer 1st als das nor
male Seewasser, wird dadurch die Tem-
peratur des Seewassers am Deich erheb-
lich steigen. Der nun bereits ziemlich
stark besuchte kleine Strand am Deich
von De Hornt wird dadurch noch mehr
an Anziehungskraft gewinnen. Es wird
möglich sein, selbst im Winter hier zu
schwimmen. lm Sommer erreicht das
Wasser hier selbst eine tropische Tem-
peratur. Auf Texel zerbricht man sich
jetzt den Kopf, wie man das warme See
wasser, das nutzlos in den Texelstroom
gepumpt wird, auf bessere Weise dem
Tourismus dienstbar machen könnte. lm
Augenblick steht jedoch nur fest, dass
Touristen, die Weihnachten 1972 nach
Texel kommen, bei Oudeschild in das
erwërmte Seewasser tauchen können.
De elektriciteitscentrale, die
J momenteel bij Oudeschild in aan- 4
bouw is, zal worden gekoeld met
4 zeewater, dat daarna weer in zee 4
wordt gepompt. Dit zal continu
gebeuren: 2300 kubieke meter per 4
uur. Aangezien dit afgewerkte J
4 koelwater tien graden warmer is
dan het gewone zeewater, bete- t
4 kent dit dat het zeewater bij de
dijk aanmerkelijk in temperatuur J
- zal stijgen. Het nu al vrij druk
4 _-„0—
bezochte dijkstrandje van De 4
4 Hornt zal daardoor nog veel aan-
trekkelijker worden. Het zal mo- 4
4 gelijk zijn hier 's winters te zwem-
men en 's zomers bereikt het zee- 4
X water hier zelfs een tropische
temperatuur. Op Texel wordt 1
4 druk gefantaseerd over mogelijk-
heden om dit warme zeewater, 4
4 dat nu zomaar in de Texelstroom
wordt gestort, op nog betere wijze 4
4 aan het toerisme dienstbaar te
maken. Op dit moment staat ech- 4
4 ter alleen vast dat toerisen, die
t met Kerstmis 1972 naar Texel ko- 4
4 men, bij Oudeschild een duik in
J verwarmd zeewater kunnen ne- 4
men.
Men kan zich nauwelijks voorstellen
dat een midden in zee gelegen eiland
tan verdrogen, maar de feiten liegen
er niet om. Het drinkwatergebruik is
de afgelopen tien jaar zo sterk geste
gen (vooral als gevolg van het toerisme)
dat de gebruikelijke bronnen van het
waterleidingsbedrijf de behoefte niet
meer kunnen dekken. Texel pompt zijn
Irinkwater tot dusver uit de duinen ten
luiden van Den Hoorn, maar hier
vordt meer water aan onttrokken dan
ir door de regen weer terugkomt.
VANAF HET ZONNETERRAS VAN
hui
voo
villei ji'
Duinen drogen uit
De duinen drogen dus uit. Omdat
nen de Texelaars en toeristen tenslotte
üet kon laten verdorsten, keurde
jtaatsbosbeheer 'het bij wijze van tijde-
ïjke noodmaatregel goed dat het per
jaar maximaal aan de duinen te ont
rekken water werd opgevoerd van
150.000 tot 700.000 m3. Alarmerend
verd de toestand in de zomer van 1969
oen de bronnen het enorme zomerver-
iruik niet konden bijhouden en het no-
lig was met tankauto's water van het
'asteland aan te voeren. Vorig jaar
werd overgeschakeld op waterschepen,
lie dagelijks enkele malen het Mars
liep overstaken en aldus voor een ro-
ale extra portie zorgden. Deze zomer
ook nog drinkwater per tankschip
worden aangevoerd, maar volgend jaar
naken de Texelaars hun drinkwater
lelf: in een waterfabriek.
Destilleren
Die waterfabriek, een zeewateront-
ma< iltingsinstallatie, wordt gecombineerd
net een elektriciteitscentrale omdat al-
deze combinatie een betaalbaar
■indprodukt mogelijk maakt. Een deel
an de stoom van de turbines in de
centrale wordt afgevoerd naar de ont-
ziltingsinstallatie en is daar de energie
bron voor het ontzoutingsprocédé. De
ontziltingsinstallatie, ontworpen en ge
bouwd door het Ingenieursbureau Teb
hin te Haarlem, heeft een dagproduk-
tie van 3 miljoen liter drinkwater. Dat
is voorlopig meer dan genoeg, maar als
het op den duur toch nog niet toerei
kend zou zijn is het een koud kunstje
om de capaciteit te verdubbelen. Het
zelfde geldt trouwens voor de elektri
citeitscentrale. De huidige dieselcen
trale in Den Burg zal binnen twee jaar
de snel groeiende elektriciteitsbehoefte
van Texel niet meer kunnen dekken.
Er is dus spoed geboden bij de uitvoe
ring van de plannen, want elektriciteit
kun je niet per schip aanvoeren.
Felle strijd
Er is felle strijd gevoerd om de wa-
terfabriek/elektriciteitscentrale. De ver
eniging tot behoud van Natuurmonu
menten protesteerde, omdat het hoge
centralegebouw in het landschap zou
misstaan. Anderen dachten er ook zo
over en voerden hardnekkige aktie. Ge
kibbel over de plaats waar de centrale
dan wèl zou moeten komen, resulteerde
in een vertraging van een jaar. Oor
spronkelijk was het de bedoeling ge
weest reeds deze zomer drinkwater te
fabriceren. Al in een eerder stadium
was gebleken, dat het leggen van een
waterleiding en een kabel naar het vas
teland tot onaanvaardbare risico's voor
het eiland zou leiden. De zeebodem
rond Texel is als gevolg van de hevige
getijdestromingen nl. voortdurend in
beweging. Het als gevolg daarvan bre
ken van kabel en pijpleiding zou uiter
aard een ramp zijn. Om dezelfde reden
is het bijzonder moeilijk een aardgas
leiding naar Texel te leggen. Vandaar
dat werd gekozen voor de kostbare
doch bedrijf szekere oplossing: een
„eigen" fabriek voor water en elektri
sche stroom, die de naam „Texelstroom"
zal krijgen.
Uebersetzung für unsere
deutschen Leser
Texel ist dabei ein neues Bündnis mit dem
Meer einzugehen. Folgendes Jahr sollen
die Emwohner der Insel von Meer ihr
Trinkwasser beziehen und dabei auch
noch elektrisch Licht bekommen Und
auf dem schmalen Strand am Deich von
De Hornt werden sie uLnd die Touristen
urn die Weihnachtszeit 1972 einen Sprung
in die erwërmte Dezembersee machen
können
Maquette van de in aanbouw zijnde
water- en elektriciteitsfabriek bij Oude
schild. Links de ontziltingsinstallatie.
Modell der lm Bau beflndlichen Wasser/Elek-
trizitëtsfabrlk bel Oudeschild. Links die Ent-
salzungsanlage.
Das alles wird möglich sein dank dem
Elektrizitatswerk in Kombination mit einer
Wasserentsalzungsanlage, die zur Zeit in
Oudeschild in Bau sind. Es ist in ver-
schiedener Hinsicht ein einzigartiges
Projekt. Auf einen Schlag werden zwei
grosse Inselprobleme aufgelöst: der
ernste Mangel an Trinkwasser und elek-
trischer Energie.
Man kann es sich schlecht vorstellen,
HET VLIEGVELDHOTEL
TEL. (02225) 267
TEL. (02225) 464 - 465
BEKIJK EN BELEEF DIT ALLES
