Cjroen 2rwarL-Jexeh in het harL,
Grote Sterns terug
op De Schorren
TAXI (02220) 3132
Is&xd
-
{roedseizoen '71
71 paren
TROUWPLANNEN?!
witte Mercedes
J trouwcoupé
Martien van de Wetering
VOGELS* WEL eTwEE**""
Vormingscentrum „Textant"
start nieuwe seizoen
Drie gewonden bij botsing
op aanhanger
Automobilist naar
ziekenhuis
Folklore Texel naar
Bundesgartenschau
Merkwaardige jachtbuit
Excursie naar nationale
tentoonstelling
Overstekend jongetje
aangereden
Succes voor Kotex-lid
SPORT EN SPEL in het afgelopen weekend
H00RT0ESTELLEN
Electrohuis
DAG 14 SEPTEMBER 1971
84e JAARGANG No. 8605
aye N.V. v.h. Langeveld De Roo|j
jbus 11 - Den Burg, Texel - Tel. 2741
Harry de Graaf, Kccsomlaan 43, Den
tel. (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
Versch(jnt dinsdag en vrijdags
Bank: Ncderl. Middcnstandsbank; Coop. Raif-
feisenbank; Aniro-bank. Postgiro 652. A boon.
pr|js ƒ4,50 p. kw. -f 50 ct incasso; los 20 ct
Advert 20 ct per mm. excl. 4°/o BTW
Ir hebben dit jaar 71 paren grote
rns op de schorren achter de Een-
Jehtspolder gebroed. Voor de vogel-
iners een verheugend bericht, want
vogelsoort was sinds 1963 ver
enen als broedvogel op Texel, de
dentele broedgevallen van 1966 en
0 niet meegerekend. En dan gaat
hier om een soort die eens de alge-
inste broedvogel van het eiland was,
in sommige jaren een kolonie van
ini 100 - 15.000 paar
aki Ju is de grote stern altijd wisselval-
geweest. Naast de topjaren van
;r dan 10.000 nesten, zijn er ook ja-
geweest van maar enkele honder
paren. Na 1957, ook zo'n topjaar,
het aantal wel onrustbarend af
trad er geen herstel in. Soms ver-
ïden de vogels zich wel in het voor-
maar bleven niet. In de vele jaren
k elden door hoog water (de vogels
edden nauwelijks boven de hoogwa-
ijn) de eieren weg. Dat gebeurde
eger ook wel, maar die klap kon
stand van de sterns wel hebben,
n het begin van de jaren zestig
er onder de vogels van het Wad-
prjgebied een onrustbarende sterfte
Naast de lepelaars en de eidereen-
waren het vooral de grote sterns
de dood vonden. Oorzaak bleek te
de vergiftiging door gechloreerde
Iwaterstoffen (DDT enz.). Dit ver
kregen de vogels binnen via het
isel, dat bij grote sterns uitsluitend
zandspiering bestaat. Deze zand-
hng wordt gevangen aan de Noord-
:ust voor de Waddeneilanden.
Zl ij onderzoeken is gebleken dat het
ter dat uit de grote rivieren de
rdzee instroomt zich maar lang-
n met het zoute water vermengt en
[s de kust naar het noorden stroomt
e y i procent van de Waddenzee is ri-
water. Voor het behoud van een
>nde Waddenzee is het dus noodza-
k dat de Rijn schoon wordt.
Verbetering
din, de laatste jaren is de hoeveel-
gechloreerde koolwaterstof in het
er- en daarmee in het zeewater
der geworden. Dat houdt uiteraard
0 iand met de beperkingen in het ge-
ervan, die o.a. in Duitsland zijn
gevoerd. Hierdoor hebben de grote
is en andere vogelsoorten de kans
J egen zich weer enigszins van de
te herstellen. Te hopen is dat an-
JJifstoffen, zoals kwikverbindingen
*0B's de kwalijke rol van de ge
teerde koolwaterstoffen niet gaan
nemen.
Goed resultaat
[en in mei de kolonie grote sterns
e schorren door de bewakers wer-
Informeer naar onze
SC:
den geïnspecteerd telde men 61 nesten
daarvan bevatten 38 2 eieren. Dat is
voor Texel een ongekend hoog percen
tage; vroeger bestonden de meeste leg-
sels uit slechts één ei. In juni kwam er
nog een nieuwe vestiging van 10 paren
die wellicht elders hun legsels verloren
hadden. De eieren van de grote stern
liggen veelal zonder meer op de grond
Een nest is er niet of nauwelijks. Op de
Schorren hebben ze altijd gebroed en
broeden ze nu ook weer op een bepaal
de plaats aan de buitenkant van het ge
bied. In de hoop dat de vogels eens
zouden terugkeren en op advies van
NIOZ-bioloog C. Swennen is deze plek
in de jaren dat de grote sterns er niet
waren toch gemaaid. Het is n.l. de er
varing dat ze niet graag broeden op
ruig terrein.
Ook elders goed
Op Griend en andere plaatsen in ons
land (Zuid-Hollandse eilanden o.a.) is
de stand van de grote stern toegeno
men. Op Griend, evenals de Schorren
een vogelreservaat van de Vereniging
van behoud van Natuurmonumenten in
Nederland, telde de kolonie dit jaar
zelfs 1600 paar. Op de schorren is bo
vendien het aantal noorse sterns toege
nomen; deze soort had er nu een vesti-
door Andri Binsbcrgen
ging van meer dan 20 paar. Het aan
tal visdiefjes is met zo'n 150 paar nog
wel stukken lager dan vroeger, maar
toch ook niet slecht. Als we boven
dien weten dat de dwergstern sinds
vele jaren weer op Texel heeft gebroed
in een kolonie van 5 paar, dan kunnen
we rustig stellen dat het met de sterns
op ons eiland goed gaat.
Kosmopoliet
De grote stern is en kosmopolitische
soort, die buiten Europa ook in Azië,
Afrika en Amerika voorkomt. Dat wil
niet zeggen dat hij overal in de ge
noemde werelddelen broed. Integendeel
zim verspreiding is wat men noemt er
ratisch, dat wil zeggen slechts hier en
daar. Onze grote sterns zijn trekvogels,
die in april/mei in ons land aankomen
en in september/oktober weer vertrek
ken naar hun winterresidentie in
Afrika, vaak tot aan de andere kant
van de evenaar.
Kaugek
Volgens,,Texel het vogeleiland" van
J. Drijver is een van de Texelse volks
namen voor de grote stern „Kaugek".
Dat is afgeleid van de Franse naam
Sterne caugek. Waarschijnlijk houdt
deze naam verband met de roep die
volgens „Zien is kennen" als „starriit"
klinkt, maar volgens de „Vogelgids" als
„kirrik" en volgens weer andere boe
ken als „kerri&". Die luide raspende
roep laat hij vooral horen als hij aan
het noordzeestrand op visvangst is. Nu,
in september, zijn vele grote sterns al
op weg naar het zuiden en kunnen wij
ze aan het strand zien. Een van de vele
plaatsen waar ze ook altijd zitten is bij
het reddingboothuisje tussen De Cocks
dorp en de vuurtoren. In deze tijd van
het jaar kunnen we daar ook jagers
waarnemen. U zult zich afvragen wat
doen die jagers daar op de dijk? Schie
ten op de sterns misschien? Maar maak
u niet ongerust! In de eerste plaats
neem ik aan dat geen jager ooit nog
jacht maakt op sterns (er is in het be
gin van deze eeuw een tijd geweest dat
de vleugels van sterns werden gebruikt
voor de versiering van dameshoeden).
In de tweede plaats bedoel ik met
„jagers" heel wat anders, n.l. vogels.
Jagers of roofmeeuwen zijn vogels die
wel wat op sterns of meeuwen lijken
en leven van vis of ander voedsel dat
ze van meeuwen of sterns afhandig j
maken. Deze jagers broeden in Scandi
navië en nog noordelijker en trekken in
de herfst met de sterns mee naar het
zuiden. Er zijn 4 soorten, n.l. de grote
(zo groot als een zilvermeeuw), de klei
ne (zo groot als een kapmeeuw), de
middelste (formaat van een storm-
meeuw) en de kleinste (als een kap
meeuw). Alle jagers zijn donker ge
tint; alleen de volwassen kleine, mid
delste en kleinste hebben een lichte
buik (er zijn echter van de kleine en
middelste ook donkere volwassen vo
gels), terwijl ze allemaal verlengde
staartpennen hebben, die bij de grote
nauwelijks zijn waar te nemen, maar
bij de kleinste zeer lang zijn. Alle jagers
hebben een lichte of witte vlek op iede
re vleugel. Bij ons kunnen we de kleine
en de grote het meest waarnemen. Als
het om de volwassen vogels gaat zijn
de jagers wel makkelijk van elkaar te
onderscheiden. Bij jonge vogels, vooral
van de kleine, de middelste en klein
ste (de grote is véél groter), is het heel
moeilijk. Enfin, wilt u ze zien, mét de
grote sterns hebt u nu nog een kans.
Ik vergeet haast te vermelden, dat de
grote stern behalve aan zijn roep te
herkennen is aan de lange zwarte sna
vel met de gele punt (de visdief heeft
een rode met 'n zwarte punt, de noord-
sestern een rode zonder zwart en de
dwergstern, die ook veel kleiner is,
een gele met zwarte punt). De staart
van de grote stern is minder diep in
gesneden dan die van de visdief en de
noordse stern.
Op maandag 20 september start vor
mingscentrum „Textant" het nieuwe
seizoen in jeugdgebouw ,,'t Asiel" aan
de Burgwal. De eerste drie avonden
zijn bedoeld om gezamelijk de defini
tieve vorm van het programma voor
deze winter te bepalen. Per avond moet
ƒ1,50 betaald worden. Wie van plan is
aan meerdere bijeenkomsten deel te ne
men kan voordeliger per kwartaal be
talen, de kosten komen dan op 25,- p.
persoon. De onderwerpen van de eerste
avonden zijn als volgt: Maandag (20
september) „Versier je leven", waarbij
je kunt denken aan je kamer, huis,
omgeving enz. enz. Dinsdagavond (21
september) algemene ontwikkeling van
uit aktualiteiten. Woensdags/vond (23
september) nog geen onderwerp vast
gesteld. Donderdag (23 september) pan-
tomine.
Voor informatie kan men zich wen
den tot Teja v.d. Knaap, Warmoes-
straat 38 te Den Burg, Goos Wester-
laken, Schilderend B41 te Den Burg,
Wim Trap, Verlorenkost 14, Oosterend,
Lex Kaper,'Trompstraat 16a te Oude-
schild, Henk Hin, Witteweg H77b te
Den Hoorn of Lucy v.d. Wee, Schilder
end 38 te Den Burg.
EIERLAND Drie jonge mensen wer
den gewond bij een aanrijding die zich
vrijdagavond omstreeks half tien voor
deed op de Postweg ter hoogte van
„Madura". Een door mej. D.S. (19) uit
De Cocksdorp bestuurde Volkswagen
Variant botste op een auto met aan
hanger, bestuurd door J. van M., die
juist het erf van Madura had verlaten.
Uit het ontbreken van remsporen
wordt afgeleid dat de uit de richting
van Den Burg komende VW-bestuur-
ster de aanhanger niet heeft gezien. De
botsing met volle snelheid had tot ge
volg dat de Volkswagen onherstelbaar
werd gehavend. De drie inzittenden
liepen een hersenschudding op. Mej. S.
had bovendien een kapotte knieschijf.
Zij moest naar het ziekenhuis worden
vervoerd, evenals de naast haar zitten
de verloofde Jan B. (20) uit Den Burg,
die een heupbeen ontwrichting had op
gelopen. Deze ontwrichting bleek
zodanig gecompliceerd dat corrigeren
in Den Helder niet mogelijk was. De
zelfde nacht werd Jan B. nog van Den
Helder naar Amsterdam vervoerd. Her
stel van zijn verwondingen zal maan
den vergen. De achterin de wagen zit
tende mej. H. de G. (19) uit De Cocks
dorp werd naar haar huisadres ge
bracht.
In de nacht van zaterdag op zondag,
tegen één uur, schoot de 20-jarige
J.K.V. uit Den Burg met zijn DKW-
personenauto van de Pontweg. De wa
gen velde een betonnen P-bord, kruis
te de greppel en bleef tegen de tuin-
wal steken. Er ontstond brand maar
deze werd door voorbijgangers geblust.
De bestuurder had een hersenschud
ding en kneuzingen opgelopen. Door
een toevallig passerende taxi werd hij
naar huis gebracht, maar later bleken
de kwetsuren toch van zodanige aard
dat opname in het ziekenhuis nood
zakelijk werd geacht.
De groep oude dansen en de boeren-
kapel gaan vrijdag a.s. naar Keulen
om daar deel te nemen aan het amu
sementsprogramma van de Bundesgar
tenschau. Op een der podia op het uit
gestrekte tentoonstellingsterrein zal
van 20.00 tot 21.00 uur worden opge
treden, enkele malen onderbroken door
een propagandistisch praatje over
Texel. In verband met de propaganda-
waarde van de tocht heeft de VW
Texel de kosten van het busvervoer
naar Keulen voor zijn rekening geno
men. De folkloremensen nemen ook
grote pakketten folders mee die aan
de toeschouwers zullen worden uitge
reikt. Het spreekt vanzelf dat speciaal
de aandacht op het winterarrangement
zal worden gevestigd. De folkloregroep
vertrekt vrijdagmiddag met de boot
van één uur en komt in de loop van
zaterdagmiddag weer op Texel aan.
Overnacht wordt in een hotel. De Bun
desgartenschau is een jaarlijkse mani
festatie, die telkens in een andere
Westduitse stad wordt gehouden. De
tentoonstelling in Keulen heeft tot
dusver al 3% miljoen bezoekers ge
trokken.
DE COCKSDORP Jachtopziener
H. Wijsman (hoeve ,Vianen) verschalk
te in de nacht van donderdag op vrij
dag een merkwaardige jachtbuit. In de
duintjes achter Madura' meende hij
een verwilderde kat te zien. Hij vuurde
tot twee keer toe maar het aangescho
ten beest ontsnapte onder het uitstoten
van geluiden die bepaald niet aan een
kat deden denken. Vrijdagochtend
werd het dier met behulp van honden
teruggevonden. Het bleek een fraaie
vos te zijn, een dier dat op Texel niet
in het wild levend voorkomt. Men
houdt het er maar op dat het een ont
snapt exemplaar is. De heer Wijsman
is bijzonder trots op zijn unieke vangst
en hij zal de vos laten opzetten. Enige
jaren geleden is een jonge vos ontsnapt
bij de heer H. E. Peeters („Pandion')'
aan de duinweg, maar de veronderstel
ling dat het geschoten dier de vos van
Peeters was bleek onjuist. Het ontsnap
te dier was n.l. een vrouwtje en de
door de heer Wijsman geschoten vos
was van het sterke geslacht.
De excursie van de vereniging van
Oudleerlingen naar de Nationale Ten
toonstelling van schapen en geiten op
de Nieuwe Veemarkt te Utrecht op
vrijdag 17 september a.s. gaat door. Er
zijn nog enkele plaatsen vrij in de bus.
Opgave voor deelname kan gedaan
worden bij de heer C. P. Laan, Koger-
straat 21 te Den Burg, tel. 02220-2126.
DEN HOORN De 3-jarig Erik Jan-
son (Duitsland) stak zaterdagochtend
zo plotseling de Herenstraat in Den
Hoorn over, dat een naderende auto
mobilist hem met meer kon ontwijken.
Het jongetje werd door de spiegel van
de auto aan het hoofd gewond. Hij
werd per taxi naar het ziekenhuis te
Den Helder vervoerd, maar mocht na
te zijn behandeld direct weer huis
waarts keren.
De aanvragen voor een weekend en
korte vakantie in de komende herfst-
en winterperiode stromen binnen. In
verband daarmee wil de WV graag op
de hoogte zijn van alle vrije accomoda
te in de sectoren hotels, pensions en
(goed verwarmde) bungalows.
Op de clubmatch van de Neder
landse Wenerclub, die zaterdag j.l. te
Apeldoorn werd gehouden, behaalde de
jonge witte Wener-ram van de heer
P. Nat te De Koog, de eerste prijs met
het predikaat „fraai" en werd later op
die dag uitgeroepen tot het beste dier
van de hele clubmatch, waarmee hij
in het bezit kwam van een zilveren be
ker. Aan deze keuring werd door 125
Weners, uit het hele land, deelgenomen.
ZDH - GSV 2-1
In een harde wedstrijd heeft GSV de
eer aan ZDH moeten laten, in. het le
kwartier twee gelijkwaardige ploegen.
Daarna kwam ZDH enkele keren ge
vaarlijk voor het GSV-doel, maar het
ontbrak ZDH aan doorzettingsvermo
gen terwijl ze een keer pech hadden
toen de bal tot twee keer toe door een
GSV-speler uit het doel werd getrapt.
Na een half uur spelen liep H. Hin
goed door en scoorde 1-0. Maar het was
Kolk die de stand voor rust weer in
evenwicht bracht. Naa de rust een fel
ZDH-offensief, maar dit hield nogal
gevaar in aangezien, GSV bij vlagen
twintig minuten was het dan eindelijk
raak toen GSV voor vermeend buiten
spel bleef staan en Hin 2-1 kon scoren.
Hierna gebeurde er niet zoveel meer,
keeper Heerschap moest nog eenmaal
languit toen Kolk weer een van zijn
harde schoten afvuurde. Vijf minuten
voor tijd werd D. Dijker vervangen
door W. Bakker, aangezien Dijker nogal
ongelukkig op de hak van een tegen
stander terecht kwam en waarschijnlijk
een rib kneusde.
ZDH-jeugd
De junioren behaalden wederom een
overwinnig, nu was Callantsoog het
slachtoffer. De doelpunten werden door
W. en A. Bakker gescoord. Eindstand
2-0. De adspiranten gaven goed partij
tegen HCSC d, maar moesten toch een
2-0 nederlaag incasseren. Welpen a
verloor van het goed spelend Texel a
met 4-1, terwijl b in Den Burg de winst
(4-0) aaan Boys c moest laten.
TEXEL c - COCKSDORP c 0-0
De b-welpen deden het stukken be
ter in een leuk gespeelde wedstrijd te-
de Texei-c-welpen. Eén punt mee naar
huis te nemen, de stand bleef 0-0.
Jun. W.WAARD -COCKSDORP 4-3
De junioren van De Cocksdorp ston
den na vijf minuten spelen door een
doelpunt van Nico van Heerwaarden op
0-1. Wieringerwaard zorgde er voor de
rust nog voor dat de stand 3-1 in hun
voordeel werd gebogen. Na de rust
kwam Wieringerwaard nog op 4-1 door
een penalty. Daarna trok De Cocksdorp
massaal ten aanval. Het waren Adrie
Westdorp en Hans v Noordende die
de stand tot 4-3 terugbrachten. Het was
jammer dat in de laatste minuut een
hard schot via de lat weer in het veld
terecht kwam, anders was het stellig
verdiend gelijk geworden.
COCKSDORP a -OOSTEREND a 1-5
Het was al in de eerste minuut dat
Oosterend de leiding nam. Nog geen
vijf minuten later was de stand weer in
evenwicht door een doelpunt van Rudi
Westdorp. Vlak voor rust werd het nog
1-2 voor Oosterend, dat zeer goed op
dreef was en nog drie maal wist te
scoren zodat de eindstand 5-1 werd.
UITGEEST - DE COCKSDORP 4-0
In een zeer goed gespeelde wedstrijd
van beide kanten moest Cocksdorp in
de 2e helft zwichten voor Uitgeest dat
verdiend won. In de le helft was Uit
geest wel meer in de aanval maar
strandde steeds weer op de goed in
grijpende verdediging. Cocksdorp dat
het meer met uitvallen probeerde,
zorgde voor diverse gevaarlijke ogen
blikken. Na rust was het Uitgeest dat
de kans kreeg om de score te openen
door een penalty die echter naast ge
schoten werd. Na twintig minuten ont
stond er een misverstand tussen een
verdediger en de doelman, waarvan de
middenvoor dankbaar profiteerde. 01
minuten later bracht de linksbuiten de
stand op 2-0. Cocksdorp, meer in de
aanval, wist nog een doelpunt te scoren
wat wegens buitenspel werd afgekeurd.
De linksbinnen bracht de stand op 3-0
toen de bal via het hobbelige veld in
het doel verdween. In de laatste mi
nuut kopte een speler van Cocksdorp
bij een voorzet de bal in eigen doel, zo
dat de eindstand 4-0 werd.
(Zie vervolg pagina 2)
Philips
Bosch
Siemens
Tevens verzorging
oorprothese
CJ
