Cjrocn "ZwartsJexels in het harL,
Verzet tegen internationale rally
op Texel neemt snel toe
Probleemloos wassen met zeep
na centrale waterontharding
bedreiging voor reputatie van
schoon eiland van rust
B en W bestuderen de mogelijkheden
-Id.
Cabaret Jan Davidson
op feestavond van
paardenvrienden
Vrije puzzelrit
op 2 januari
„Service van de zaak"
Massa's reacties
op ons artikel
Aan de dorpsgeest mankeert
nog wel iets
DWARSGEBAKKEN
Op Texel gebakken
dus dagelijks vers
iAG 28 DECEMBER 1971
fEXELSE
85e JAARGANG No. 8635
COURANT
^tc N.V. rJi. Langereld De Root]
bos 11 Den Burs, Teiel Tel. 2741
Harry de Graaf, Keesomlaan 43, Den
lei. (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
Verschijnt dinsdag en rrtjdags
Bank: Nederl. Middenstandsbank; Coop. Rail*
feisenbank; Amro-bank. Postgiro 652. Abonn.
prjjs ƒ4,50 p. kw. -f 50 ct incasso; los 20 cL
Advert. 20 ct. per mm. excl. 4°/t BTW
„NEE geen rally op Texel!" staat
lezen op de 30 x 40 cm grote affiches
momenteel door tegenstanders van
voor september volgend jaar geplan-
autorally overal op Texel worden
ngeplakt. Het verspreiden van de af-
hes heeft tot doel het reeds bestaande
rzet tegen de autorally algemeen te
iken.
Met als doel de rally, waarvoor de
finitieve toestemmingen reeds zijn
rleend, alsnog tegen te houden? Niek
elboren, een der initiatiefnemers: 'We
pen dat er nog iets aan te doen is al
n we niet erg optimistisch. In ieder
val moet duidelijk worden gemaakt
t zoiets niet voor zoete koek wordt
slikt. We zijn vooral verontrust door
t soort van publiciteit dat deze rally
veroorzaken. De naam van Texel
natuur- en rustgebied met schoon
iter en schone lucht zal teniet wor-
I n gedaan. Voor het échte Texel is die
lly beslist een anti-reklame'.
Mensenmassa's
Verder is men van mening dat het
;terende natuurschoon van Texel niet
ij wijze van proef" vernield mag
>rden. Die vermeiingen zullen vooral
tstaan door de ongetwijfeld grote
«nsenmassa's die op het evenement
Jllen afkomen en zullen samenstro-
Sn op de kwetsbaarste punten van het
1 id se hap. Bevreemdend wordt het ge-
I emd dat de plannen worden gesteund
H or iemand als bosbouwkundig hoofd-
I ïbtenaar M. Mantje, uitgerekend de
I in die zich de laatste tijd opwerpt als
1 hoeder van het echte Texel en er het
fst een landschapspark van zou wil-
j i maken.
3 Beslist onjuist is het volgens de men-
1 i van de anti rally aktie dat in dit
9 val één persoon, de burgemeester, de
Hedkcuring heeft kunnen verlenen
«der tussenkomst van de gemeente-
Ad. Dergelijke vérstrekkende beslis-
»gen zouden door de gemeenteraad
Jkan de jaarlijkse feestavond van de
«remging voor Vrienden van het
a ard (zaterdagavond 8 januari a.s. in
J1 tel „De Lindeboom-Texel") werkt het
jaaret „Jan Davidson" uit Hoogwoud
■jïe. Het is een uit jonge mensen be-
M ande groep waarover het bestuur
I n de vereniging zeer goede beoordelin-
i heeft vernomen. Extra aantrekkelijk
J >rdt de feestavond door de medewer-
1| ig van de tenor G. Groot uit Twisk.
9 ze zanger treedt niet alleen veel in
«en land maar ook in Duitsland en
«stenrijk op. Het is de bedoeling dat
I heer Groot een deel van zijn reper-
re ten gehore zal brengen.
m 3e verzorging van de dansmuziek is
M Texelse handen gesteld. Zoals ge-
■M akelijk zullen tijdens de avond ook
Prijzen van het concours hippique
j>rden uitgereikt.
;M Kaarten voor de avond kunnen wor-
iton besteld of afgehaald bij mevrouw
M eman-Smit, hoeve Concordia, Spang,
I 1(02220) 2505. Voor leden bedraagt
I toegangsprijs ƒ3,p.p., voor niet-
f en ƒ5,50.
Joor omstandigheden wordt de oude-
Arsnt voor ponys en paarden in Eier-
I id (die altijd omstreeks kerstmis
I rd gehouden) deze keer verschoven
|ar zondag 2 januari. Het is weer een
9 je puzzelrit, waaraan door iedere
9 ird- of ponyruiter van elke leeftijd
|n worden deelgenomen.
9 restart wordt bij de school van Zuid-
9 irland om half elf. De route is onge-
ler 10 kilometer, uitgezet door de heer
Dros die met de heren v. d. Wal en
J rseput het evenement weer organi
st.
nschrijfgeld bedraagt ƒ1,50 en moet
de start worden voldaan. De finish-
ats wordt niet Ibekend gemaakt. Op
geheime plaats zullen omstreeks
i uur 's middags de prijzen, waaron-
de wisselbeker, worden uitgereikt,
wordt op geattendeerd dat alleen
insgewijs kan worden deelgenomen.
genomen moeten worden. Gehoopt
wordt dat de gemeenteraad een motie
van afkeuring zal aannemen en dat de
bepalingen zodanig worden gewijzigd
dat beslissingen omtrent dergelijke in
grijpende evenementen alleen door de
gemeenteraad kunnen worden genomen.
Wie het koor van tegenstanders wil
versterken kan via telefoonnummer
(02220) 2702 het fraaie affiche bestel
len. Er zijn geen kosten aan verbonden.
De eerste oplaag van 250 exemplaren
kon worden bekostigd uit financiële
bijdragen van de initiatiefnemers. De
„anti rally aktie" overweegt ook een
handtekeningenaktie.
Meer aktie
Ook van andere zijden worden akties
tegen de autorally ondernomen of zijn
in voorbereiding. Zo zal het Contact
Natuurbescherming Noordholland in
het geweer komen en de Vriendenkring
Texel. De landelijke-vereniging tot be
houd van de Waddenzee is bezig met
het verzamelen van inlichtingen op ba
sis waarvan kan worden geprotesteerd.
Verder zijn enkele particulieren aktief,
waaronder professor H. Postma en Dr.
J. Duinker van het NIOZ. Aktie schijnt
ook op til te zijn onder leerlingen van
de Rijksscholengemeenschap. In een
brief aan de gemeenteraad heeft de
Werkgroep Landschapszorg Texel reeds
haar bezwaren naar voren gebracht. In
deze brief wordt de verwachting uitge
sproken dat de rally zoveel publiek zal
trekken als maar door Teso vervoerd
zal kunnen worden. Het blad „Autore
vue" voorspelt bovendien extra belang
stelling van autosportminnaars voor
Texel in de zomer voorafgaande aan de
rally en van de rallyrijders die alvast
het terrein willen verkennen. Omdat de
route geheim wordt gehouden zullen de
rallyrijders alle Texelse wegen gebrui
ken om proef te rijden, zodat reeds
schade is ontstaan nog voordat de rally
begonnen is. „In een gebied dat op de
nominatie staat tot „internationaal
landschapspark" te worden verklaard
hoort naar onze mening geen rally
thuis. De schade die te verwachten is
aan bospaden, duinpaden en holle weg
getjes door (oefenende) rally rijders en
door de te verwachten vele bezoekers
zal in ieder geval wat hun specifieke
vegetatie betreft onherstelbaar blijken".
De Werkgroep besluit de brief met het
verzoek al het mogelijke te doen om te
voorkomen dat deze rally zal plaats
vinden en B. en W. te doen terugkomen
op de reeds gedane toezeggingen.
B-I.... .«O lu*n bultio «ri.hree*Bpfeld 4* rW*kU*'j
In deze tijd van het jaar wordt veel
meer dan anders gesproken over vrede,
goede voornemens, medemenselijkheid
e.d. Het stemt hoopvol als niet iedereen
het bij woorden laat, waarbij ik niet
denk aan lofwaardige initiatieven zoals
het plaatsen van kerstbomen bij bejaar
denhuizen, het sturen van fruitmanden
naar zieken door instanties waar
van zoiets mag worden verwacht maar
op die kleine moeiten die iedere indivi
duele burger zich getroosten kan en
waarmee hij anderen een dienst bewijst
zonder er zelf een cent beter van te
worden. Een fraai voorbeeld ter navol
ging vind ik het volgende. Sinds 6 de
cember ligt in het Lidwinaziekenhuis
de vrouw van autoverhuurder Jan Geus
uit Den Burg. Na van een gezonde zoon
bevallen te zijn, deden zich complica
ties voor waardoor mevrouw Geus nog
weken lang verpleegd moest worden.
Donderdag a.s. komt ze thuis. Elke
avond bezoekt Jan Geus zijn vrouw tij
dens het bezoekuur half zeven - kwart
over zeven. Het merendeel van de wer
kende Texelaars is op dit (korte) be
zoekuur aangewezen omdat het mid
dagbezoekuur (2-3 uur) niet schikt. De
Texelaars die 's avonds komen, moeten
echter al vóór zeven uur het ziekenhuis
verlaten om de bus naar de haven te
kunnen halen. Het is dus maar een krap
halfuurtje dat ze bij hun verwanten
kunnen doorbrengen. Jan Geus ging
daarom met eigen auto maar en nu
komt het hij laat anderen daarvan
zoveel mogelijk meeprofiteren. Elke
avond gaat hij met een VW-busje naar
Het artikel in de krant van 19 no
vember over het automatisch wassen
met ouderwetse zeep ter vervanging
van de schadelijke synthetische was
middelen, heeft veel reakties opgele
verd. We hadden om die reakties ge
vraagd om na gunstige bevindingen
in eigen kring een nog vollediger in
druk te krijgen van de wasresultaten
met het zeer harde Texelse leidingwa
ter. Want, zo staat inmiddels wel vast,
wassen met groene of andere zeep in
zacht water gaat uitstekend en levert
noch voor machine nog voor de was
nadelen op. Landelijke bekendheid
hebben enkele huisvrouwen uit Eind
hoven verworven die al jaren groene
zeep in hun wasautomaat gebruiken
met telkens een prachtige schone en
witte was als resultaat. De publiciteit
die de dames kregen was voor duizen
den huisvrouwen in het land aanlei
ding om het ook te gaan doen en zo
een bijdrage te leveren aan de bestrij
ding van de watervervuiling.
De fabrikanten van synthetische was
middelen, blijkbaar geschrokken door
deze zeep en soda-aktie, plaatsten in
alle dagbladen een advertentie waarin
ze uitlegden dat ook zij mets liever zou
den doen dan een goed fosfaatvrij was
middel op de markt te brengen. De la
boratoria werken er hard aan. Inmid
dels zouden de huisvrouwen niet moe
ten geloven in „schijnoplossingen" zoals
het gebruik van groene zeep. Weglaten
van fosfaten op dit moment zou beteke
nen, aldus de wasmiddelenfabrikanten,
dat ons wasgoed minder schoon en fris
wordt en dat derhalve uit het oogpunt
van hygiëne een stap terug zou worden
gedaan. Bovendien zouden vlekken niet
verdwijnen en zou de levensduur van
de wasautomaten als gevolg van kalk
aanslag aanzienlijk worden bekort. Het
Eindhovense zeep- en sodacomité rea
geerde daarop in een open brief en no
digde de fabrikanten uit de met zeep
gewassen was eens te komen keuren.
De fabrikanten hadden in hun adver
tentie ook getracht het effekt van het
wassen met fosfaatloze middelen te
kleineren door erop te wijzen dat
slechts een derde deel van de fosfaat
vervuiling van het Nederlandse opper
vlaktewater van de wasmachine afkom
stig is. 't Huisvrouwencomité vroeg zich
daarop af waarom dan de wasmiddelen
fabrikanten toch zo naarstig zoeken
naar vervangers voor de fosfaten.
„Wanneer bij iedere vervuilingsbron
wordt verteld hoe klein het percentage
maar is, zijn we tenslotte nergens", al
dus de dames.
Texel
De situatie op Texel is niet vergelijk
baar met die van Eindhoven. Hier heb
ben we geen aanvoer van reeds veront
reinigd oppervlaktewater vanuit het
buitenland en er is ook geen industrie
zodat het effekt van het weglaten van
het fosfaat uit wasmiddelen veel gro
ter zou zijn, maar een ongunstige om
standigheid is dat het leidingwater hier
zeer hard is (18 DH) waardoor de af
zetting van kalk in de machines veel
ernstiger kan zijn. Over dat laatste
meer zekerheid krijgen was het tweede
doel van ons artikel. De reakties die
we vernamen waren zo talrijk dat het
te ver zou voeren om op ieder verhaal
dat we te horen kregen apart in te
gaan Daarom de volgende algemene
opmerking, waarmee wij tevens de ge
stelde vragen hopen te beantwoorden.
Ook in het Texelse harde water kan
met behoorlijke resultaten met zeep en
soda worden gewassen, zo blijkt over
het algemeen uit de ervaringen. Wel
menen sommige vrouwen iets van de
roemruchte grauwsluier te bespeuren,
maar niemand twijfelt eraan dat de was
door en door schoon is. Ook met de
vlekverwijdering zit het wel goed en
volgens sommigen zelfs beter dan bij
wassen met de synthetische middelen.
Met name poepluiers van babys laten
zich in ouderwets zeepsop heel goed rei
nigen
Zeepsoorten
De ervaringen met de verschillende
zeepsoorten loopt nogal uiteen. Geëx
perimenteerd werd met verschilferde
harde Sunlightzeep, groene (zachte)
zeep en zg. Drietexzeep. De ervaringen
met laatstgenoemd middel zijn 't gun
stigst. Niet alleen lost een blokje ta
melijk zachte Drietex zeep zeer snel
op waardoor verschilferen niet nodig is
(in vijf of zes plakken snijden is vol
doende) maar ook het reinigend vermo
gen, vooral voor babywas lijkt beter
dan van groene zeep. Ook de geur die
het wasgoed uiteindelijk heeft is bij
Drietex aangenaam en volgens sommi
ge dames voelt het wasgoed ook veel
zachter aan. Dat laatste klopt dan met
de Drietekreklame die beweert dat de
ze zeep vooral ideaal is voor babywas,
mede door het ontbreken van scherpe
bestanddelen. Vaak werd ons gevraagd
naar de exacte hoeveelheden soda en
zeep die gebruikt moeten worden. Ant
woord: voor een hoeveelheid was met
een drooggewicht van 4 - 5 kg (de ca
paciteit van bijna alle wasautomaten) is
voor de voorwas een half pakje soda en
voor de hoofdwas een half kuipje zach
te zeep (of één blok Drietex-zeep) no
dig. Men kan de zeep in het daarvoor
bestemde bakje doen maar er is dan (al
thans bij groene zeep) een kans dat deze
er niet goed uitspoelt. Beter is het even
op te letten en de (eventueel tevoren
opgeloste) zeep in de machine te gieten
als het wasprogramma aan de hoofd
was toe is. Aan dit ongemak is tege
moet te komen door toepassing van
poederzeep. Deze is, ten behoeve van
wasserijen, in de handel maar voor
zover wij kunnen nagaan nog niet
voor de gewone huisvrouw te koop.
Kalk
Het enige probleem waarmee we op
Texel blijven zitten is de kalkafzetting.
Hoewel het lang zo erg niet is als de
fabrikanten doen voorkomen is na en
kele maanden wassen met zeep te mer
ken dat de trommel van de machine
zijn hoge glans verloren heeft wat niet
erg is maar ook dat zich op het warm-
te-element meer kalk heeft afgezet dan
in eenzelfde periode bij gebruik van
een fosfaatwasmiddel. Dit nadeel is te
ondervangen door de kalk af en toe te
verwijderen. Wie over een zg. boven-
lader-machine beschikt kan de trommel
op eenvoudige wijze verwijderen en het
element met een borsteltje reinigen. De
kalk is niet hard. Met de hand verwij
deren is niet mogelijk (tenzij men de he
le automaat sloopt) bij een machine met
„patrijspoort". Verwijderen van de kalk
is daar mogelijk door af en toe, bijv.
eens per maand, de machine door te
spoelen met een azijnoplossing. Door op
1 liter azijn een liter water toe te voe
gen ontstaat een betrekkelijk onschul
dig zuur die de trommel of het metaal
van het element niet aantast maar wel
de kalk oplost. Aangezien het element
zich onderin de trommel bevindt is
maar een kleine hoeveelheid van deze
oplossing nodig om de kalk op te los
sen. Aangenomen mag worden dat de
kalk is verdwenen als de oplossing een
nacht in de machine heeft gestaan.
Calgon
Ons werd gevraagd of het euvel van
de kalkafzetting kan worden voorko
men door toevoeging van Calgon, een
produkt dat speciaal is gemaakt om
kalkafzetting in machines te verwijde-
ren en te voorkomen. Dat is inderdaad
een uitstekende methode maar
Calgon bestaat zelf uit fosfaten. In ie
der geval moet men Calgon dus niet
als regel toepassen want dan kan net
zo goed weer worden overgegaan op de
gewraakte synthetische wasmiddelen.
Wel zou het incidenteel losweken van
de afgezette kalk door middel van Cal
gon zinvol kunnen zijn. Dit wordt mo
menteel beproefd; ook wordt nagegaan
of afgezette kalk met andere zuren ver
wijderd kan worden zonder de andere
delen van de machine gevaar te laten
Den Helder en nodigt de op de boot
aanwezige ziekenbezoekers uit om mee
te rijden (soms tot een aantal vér bo
ven het wettelijke maximum, maar dat
doet er nu met toe!). Hoewel hij zelf
alleen in het Lidwina moet zijn, zet hij
eerst passagiers af bij Parkzicht; daarna
gaat het in snelle vaart naar het Lid
winaziekenhuis. Daar kan het bezoek
het volle uur duren, want als de mee
rijders tien minuten voor het vertrek
van de boot van half acht weer bij de
hoofdingang staan, worden ze weer
door Jan Geus opgepikt en comfortabel
naar boord gereden. Elke avond bele
ven aldus 12 tot 17 mensen een extra
lang bezoekuur plus comfortabel ver
voer heen en terug. Die „all-in" reis
kost niets. Jan Geus noemt het „service
van de zaak" als iemand toch zijn por-
te monnee tevoorschijn wil halen. Hij
voelt zich voldoende beloond met de ge
lukkige gezichten vooral van de minder
goed ter been zijnden die hij op deze
manier van veel ongemak verlost. Ten
slotte is het voor hem een kleine moei
te. Inderdaad, een kleine moeite. De
wereld zou een stuk beter zijn als meer
mensen, ieder op zijn eigen terrein, zich
af en toe een kleine moeite ten behoeve
van hun medemensen zouden getroos
ten
Een meerijder.
(Naam en adres bij
de redaktie bekend).
De kwestie „toneel-Kaapsnol'blijkt
bij de Koger gemeenschap niet zo erg
te leven als wij hadden gehoopt. Zoals
de lezers van deze krant weten waren
wij teleurgesteld over het ontbreken
van een edit, vast toneel in het „dorps
huis" De Kaaps-nol. Hoewel gedane za
ken geen keer kunnen nemen, bleek
van de zijde van de Stichting Cultureel
Werk Texel en Recreatiestichting dat
men de bouw van een verplaatsbaar to
neel wilde steunen. Cultureel Werk
zegde later een bedrag van ƒ3.000,
toe, hetgeen voor een noodtoneel toerei
kend is. Dankbaar gestemd over dit
aanbod wilden wij echter zien meer
geld op tafel te krijgen om van dit
noodtoneeltje wat méér te maken: iets
dat zoveel mogelijk een echt toneel zou
benaderen, met gordijnen, coulissen ev.
decors e.d., als het kan iets dat de hele
winter kan blijven staan. We vonden
dat dit niet alleen een zaak was van
De Duinkanters maar van veel andere
groeperingen die ongetwijfeld wel eens
van een toneel gebruik zouden willen
maken. Daarom kreeg iedere vereniging
waarvan wij dachten dat deze belang
bij een toneel had, een uitnodiging om
op dinsdag 21 december j.l. naar een
vergadering te komen waar de zaken
onder ogen zouden worden gezien. Op
die avond kwam precies één vertegen
woordiger! Alle anderen lieten verstek
gaan; van hen had slechts één de moeite
genomen afbericht te doen. Onfatsoen
bij de verenigingen en schuldgevoelens
bij de Koger dorpscommissie schijnen
hoogtij te vieren. We geven de moed
echter (nog) niet op. We gaan zo spoedig
mogelijk weer een vergadering houden.
Laat niemand thuis blijven als was het
alleen maar om eens te tonen dat het
niet waar is dat De Koog een moreel
verziekte gemeenschap is, waar de ge
meenschapszin en eenheid hebben
plaatsgemaakt voor egoisme. We reke
nen op u!
Bestuur toneelvereniging
„De Duinkanters"
lopen. Voor die proeven wil men graag
beschikken over een aantal gebruikte
elementen waarop zich een behoorlijke
kalkkorst heeft afgezet. Aangezien de
kalkafzetting ook in aanzienlijke mate
plaatshad bij gebruik van synthetische
middelen (zó hard is het Texelse wa
ter!) zullen de reparateurs van wasau
tomaten ongetwijfeld af en toe wel en
kele defekte elementen verwijderen. Na
een seintje aan de redaktie worden ze
gaarne afgehaald.
Wasserij
Een interessante reaktie kregen wij
(Zie vervolg pagina 2)
NATUURWTT, BOERENBRUIN,
BOERENROQ. PUNTJES EN BOLLEN.
KRENTEN-ROZUNENBROOO,
KRENTEN BOLLEK.
