Groen 2rwartsjexels in het harL, aad al lang geleden voorbereid op forse kostenoversehrijding itgebreide waterbouwkundige werken en el kostbaarder centralegebouw onvermijdelijk Vanavond beslissing over oortgang Texelstroomprojekt Maar ook nu zou zinker niet voordeliger zijn Wielrijder gewond naar ziekenhuis Handtekeningenaklie raakte in tijdnood De heer J. Dooren kampioen van Noordholland kop Veel blikschade hij aanrijding Motorvermogen niet hoger dan 1000 pk. 85e JAARGANG No. 8643 AG 25 JANUARI 1972 N.V. v.h. Langcveld De Rooij 11 - Den Burg, Texel - Tel. 2741 arry de Graaf, Kcesomlaan 43, Den (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403 Verschijnt dinsdags en vrijdags Bank: Ncderl. Middcnstandsbank; Coop. Raif. fcisenbank; Amro-bank. Postgiro 652. Abonn. prijs ƒ5,00 p. kw. -j- 50 ct incasso; los 25 ct. Advert. 21 ct. per mm. excl. 4% BTW Het bedrag van ƒ18,8 miljoen, in 1969 werd geraamd voor gecombineerd elektriciteits- itrale annex zeewaterontzil- jsinstallatie te Oudeschild, had i rekking op een zo eenvoudig gelijke opzet. De elektriciteits- itraie zou in een goedkoop atijzeren gebouw worden on- gebracht en voor de aanvoer koelwater, tevens grondstof r de ontzilter, meende men te nen volstaan met een pijplei- g via een steiger in zee. Pas r bleek het noodzakelijk om centralegebouw aanmerkelijk rder uit te voeren en kostbare erbouwkundige werken aan te gen in de vorm van een zee erbassin met inlaatsluis en pstation. Dat zijn de voor- mste oorzaken van de specta- aire prijsverhoging tot 30 Ijoen, die vorige week in de bliciteit kwam toen aan de ge- enteraad werd voorgesteld het 1969 beschikbaar gestelde diet tot 30 miljoen te verho rt. Alle wijzigingen in het oor- ronkelijke „goedkope" ont- rp waren nodig in het belang i grotere bedrijfszekerheid, ef- ëncy, fraaier aanzien en toe- mstige vergroting van de capa- eit. Voor de hogere uitgaaf eft men dus iets dat beter, be- uwbaarder en fraaier is, wat eraard niet geldt voor het be- ig van ƒ2,6 milj., dat deel uit- lakt van de verhoging en dat rd veroorzaakt door de vertra ag van één jaar, opgelopen als volg van de protesten tegen de orgenomen bouwplaats van de mbinatie. i brede kring heeft het verbazing weekt dat de gemeenteraad eerst nu 'dt voorgesteld het crediet te verho- Dat gebeurt op het allerlaatste mo lt want als het hogere krediet niet dt verstrekt (of afstuit op bezwaren de provincie) dan ontstaan de otste moeilijkheden bij de uitvoering t het projekt want volgende maand het oude crediet van 18,8 miljoen ,ebruikt. Op de buitenstaander wekte de indruk dat de gemeenteraad voor voldongen feit wordt gesteld. Komt hogere krediet er niet dan ligt het k stil. Zelfs uitstel van de beslissing r een volgende raadsvergadering is t mogelijk. >e heer B. Kleinhuis, direkteur van n.v. TEM vertelde ons gisterochtend ter dat de gemeenteraad al in een ;egtijdig stadium vertrouwelijk is in- cht inzake de extra voorzieningen een aanzienlijke kostenoverschrij- g tot gevolg zouden hebben. Dit ge- irde zowel mondeling als door enkele i" uitvoerige rapporten Gezien het trouwelijke karakter bereikten deze de pers, ook niet toen vorige week voorstel tot credietverhoging aan de neenteraad werd gedaan. Desge- agd hebben wij van gemeente en M achteraf de gewenste nadere in- matie gekregen. Daaraan is het vol- ïde ontleend. 17 november 1969 gaf de direk- r van de TEM aan de n.v. TEBHIN te Haarlem opdracht tot de bouw van het gecombineerde project. Het werk voorzag in een centrale van 15 MW met 2 ketels en 2 turbines; een waterfabriek van 3.000 ton per dag, een nabehande- lingsinstallatie voor het gedestilleerde water, een fundering voor de centrale met 8,5 meter lange palen; een eenvou dig centralegebouw en een op dat mo ment nog betrekkelijk eenvoudige elek trische installatie. Kosten ƒ14.546.500, (excl. BTW). Opleveringsdatum 1 fe bruari 1971; ingebruikneming 1 juni 1971. Bij het genoemde bedrag kwamen nog kosten in verband met civieltechni sche werken ten behoeve van de derde turbine-eenheid; voorzieningen ten be hoeve van inlaat en afvoer van zeewa-. ter, olie-opslag, overbrengen van twee dieselgeneratoren uit de oude centrale te Den Burg en de bouw en inrichting van een hoog- en laagspanningsschakel- station, zodat de totale kosten ƒ18,8 miljoen werden. De bouwkundige voor zieningen ten behoeve van de toekom stige 3e turbine en de opstelling van de 2 dieselgeneratoren hield in dat het door Tebhin aangeboden gebouw van de centrale aanpassing behoefde. Door het architectenbureau Alkema uit De Koog werd daartoe een ontwerp ge maakt, waarin tevens ruimte werd op genomen voor het hoogspanningsscha- kelstation. De meerkosten van dit ont werp ten opzichte van de Tebhin-aan- bieding bedroegen ƒ974.600,deels een gevolg van de grotere gebouwinhoud, deels door een betere afwerking en voorts door een noodzakelijk gebleken grotere funderingsdiepte (22 m. palen inplaats van 8,5 m.). Kort vóór het verlenen van de op dracht bleek dat de bouw van de cen- trale-waterfabriek op het beoogde ter rein ten noorden van Oudeschild in strijd zou zijn met het toen vigerende bestemmingsplan. Door de gemeente Texel werd de procedure in gang ge zet om met toepassing van artikel 20 van de Wederopbouwwet, later vervan gen door artikel 19 van de wet op de Ruimtelijke Ordening, de bouw moge lijk te maken. In de Provinciale Plano logische Commissie werden van ver schillende zijden bezwaren tegen het plan aangevoerd. Naast de ingebrachte bezwaren tegen de vestiging van een centrale in het algemeen, c.q. tegen de plaats van de centrale, werd de aesthe- tische vormgeving van het gebouw niet aanvaardbaar geacht. Er werd op aan gedrongen in ieder geval een architcet in het project te betrekken, die op het gebied van centrales zijn sporen had verdiend. Dit leidde, ondanks het toen reeds onderkende kostenverhogende ef- fekt daarvan, tot inschakeling van het architectenbureau Lammers in maart 1970 De bezwaren die daarop werden in gebracht tegen de gekozen bouwplaats wij schreven hierover destijds uit voerig leidden tot een vertraging van 12 maanden. De kostenstijging met 2,6 miljoen gulden als gevolg daarvan werd veroorzaakt door de prijsstijgingen van de na de bouwstop opgedragen werken en door de toegenomen bouw- rente van de reeds verstrekte opdracht aan Tebhin. Groter gebouw Het ontwerp van het architectenbu reau Lammers, ervaren in het ontwer pen van centralegebouwen, voor het ge bouw van de centrale en de bijbehoren de dienstruimten leidde tot een vergro ting van de gebouwinhoud van ca 29°/o ten opzichte van het plan Alkema. Dit vloeide voornamelijk voort uit de gro tere aandacht die aan de aesthetische vormgeving werd besteed. Hierbij werd namelijk een duidelijker scheiding ge maakt tussen de hoogbouw van de cen trale en de laagbouw voor de dienst ruimten en een meer aan het Texelse landschap aangepaste dakvorm ontwor pen.. Bovendien bleken enkele dienstruim ten met name de centrale controle ruimte en de hoogspanningsschakel ruimte tijdens de nadere technische uitwerking van het gehele projekt een wat groter oppervlak te vragen dan aanvankelijk was voorzien. Dit alles alsmede de aangepaste afwerking van het gebouw, had voor het totaal der bouwkundige voorzieningen een groot kostenverhogend effekt. Het bedrag voor deze voorzieningen van 1,1 miljoen gulden in het Tebhin-ontwerp groeide, via ruim 2 miljoen gulden voor het plan Alkema, uit tot een door Tebhin in maart 1971 aangeboden (vaste) prijs van ƒ4.417.000,voor het centralegebouw overeenkomstig het plan Lammers en de daarmede samenhangende civiele werken. Duurder inlaatsysteem Door de korte tijd van voorbereiding van het projekt (tussen april en novem ber 1969) was het niet mogelijk een uit gewerkt plan te maken van alle voor zieningen die nodig waren voor de aan- en afvoer van het proces- en koelwater. Door Tebhin was voor deze voorzienin gen in 1969 een bedrag geraamd (ƒ730.000,dat later volkomen ontoe reikend bloek te zijn. Tebhin stond een eenvoudig inlaatsysteem voor ogen, zonder zich de waterstaatkundige toe stand te hebben gerealiseerd. De noodzakelijke kruisingen van een zcekerende dijk, de sterke stromingen in de Tcxelstroom, de zandverplaatsin- gen van de bodem, de plannen van Rijkswaterstaat de zeedijk op delta hoogte te brengen, waren even zovele factoren die een eenvoudig inlaatsy steem (aan- en afvoerleidingen op een steiger) onmogelijk maakten. In overleg met Rijkswaterstaat is na het verlenen van de opdracht aan Tebhin een plan opgesteld, waarin zowel de aanleg van de „deltadijk" als de noodzakelijke voorzieningen voor de centrale-water- fabriek zijn opgenomen. Daarbij bleek het voordelen te bicden de dijk binnen de bestaande zeekering aan te leggen. De nieuwe dijk volgde in dat geval een korter tracé en kon 1,5 m lager worden aangelegd dan bij ophoging van de be staande dijk het geval zou zijn geweest. Bovendien kon aldus tussen de bestaan de en de nieuwe dijk een bassin worden gecreëerd, dat dienst zou doen als be- zinkbassin (slibverwijdcring) en als voorraadbassin (bij hoge en lage buiten waterstanden) en, zo nodig, benut wordt voor koclwaterrecirculatie. In de be staande dijk zou een inlaatsluis komen, aan de nieuwe dijk een inlaatpompsta- tion voor het koel- en proceswater. Sluis en pompstation zijn afgestemd op drie turbine-eenheden. De inlaatsluis met uitlaatconstructie kostte ƒ1.884.000,- het zeewaterbassin ƒ585.000,en het ïnlaatpompstation ƒ1.770.149,Het to taal dat aan waterbouwkundige werken moest worden uitgegeven bedraagt der halve ƒ4.239.592,in de oude situatie was voor waterbouwkundige werken driekwart miljoen geraamd.... Olietanks De aanvankelijke gedachte van de TEM was te volstaan met de bouw van één olietank van 4.000 m3 voor de op slag van zware olie en de reeds aanwe zige tank van 1.000 m3 van de TEM in Oudeschild (in gebruik voor de diesel centrale in Den Burg) te verplaatsen naar de nieuwe centrale voor opslag van gasolie. Bij nadere overweging achtte de TEM het noodzakelijk, gezien de eilandpositie (geen koppeling met andere centrales) en om in de winter te allen tijde van voldoende brandstof voorraad verzekerd te zijn, over 2 tanks van 4.000 m3 voor zware olie te be schikken, terwijl de verplaatsing van de bestaande tank geen voordelen bleek op te leveren ten opzichte van de bouw van een nieuwe tank van 1 000 m3. De bestaande tank is door de TEM ver kocht voor een bedrag van ƒ50.000, Tebhin heeft in september 1970 voor het opstellen van de drie tanks, inclu sief de bijkomende werken (o.a. grond verbetering, olieverwarming, instru mentatie, transportpompen, leiding- werk), een vaste prijs opgegeven van ƒ1.427.400,—. Elektrische inrichting De elektrische inrichting is aanmer kelijk uitgebreid ten opzichte van de oorspronkelijke opzet in het Tebhin- ontwerp. Als hoofdoorzaken daarvan worden genoemd de grotere gebouw inhoud van de centrale, het in de cen trale onderbrengen van de aanvankelijk afzonderlijke gedachte hoog- en laag- spanningsverdeelinrichting, de opstel ling van de twee dieselgeneratoren, de toekomstige opstelling van de derde turbine en het inrichten van een cen traal controle- en bedieningscentrum (zowel voor de centrale als de waterfa briek). Voorts bleek dat de elektrische inrichting aan hogere eisen diende te voldoen dan die waarin het oorspronke lijke ontwerp voorzag. Deze uitbreidin gen hebben geleid tot een meerprijs van ƒ1.120.940,(In het oorspronke lijke ontwerp was een prijs van rond ƒ700.000,begrepen). Voor het bouwen van de Texelstroom- installaties werd door de TEM een ter rein van 4,8 ha aangekocht van Rijks waterstaat en een ter plaatse van de werkhaven gelegen stuk van 1,2 ha aan de Rijkswaterstaat verkocht. Verder moest een toegangsweg worden aange legd om het bouwterrein te ontsluiten. De kosten van het een en ander bedroe gen ƒ179.500,Een aanzienlijker bij drage aan de kostenoversehrijding wordt geleverd door de bijkomende werken. Dit bedrag vloeit voort uit wel onderkende maar ten tijde van de op drachtverlening in 1969 nog niet nader onderzochte voorzieningen, voor een deel ontstaan door na de opdracht nood zakelijk bevonden aanvullingen op het projekt en voor het overige voortgeko men uit de bouwvertragmg. Het totaal (inclusief het architectenhonorarium van ƒ65.000,en verplaatsing van twee dieselgeneratoren van Den Burg naar Oudeschild '(ƒ350.000,is geraamd op ƒ1.200.000,—. Duiker goedkoper Inclusief BTW zal de uiteindelijke kostprijs van het Texlstroomprojekt dus bijna ƒ30 miljoen bedragen. Een voor de hand liggende vraeg is nu of de aan leg van een zinker naar het vasteland voor elektriciteit en water toch niet goedkoper zou zijn geweest. Destijds is de vergelijking in het voordeel van de gecombineerde fabriek op Texel uit gevallen. De direkties van het PEN en het PWN stellen echter in de nota waarin de kostenverhoging wordt toe gelicht: „Afgezien nog van de grotere be drijfszekerheid van de gekozen oplos sing, kan deze vraag bevestigd worden beantwoord .Niet alleen benaderen de in 1969 berekende kostenbesparingen de grotere exploitatielasten die uit dc hogere investeringen voortvloeien, maar ook zouden bij het kabel-zinkerproject kostenverhogingen boven de destijds geraamde bedragen zijn opgetreden. Dit moge duidelijk blijken uit een bericht geving van de Rijkswaterstaat aan het gemeentebestuur van Texel (november 1970), waarin wordt gesteld dat voor waterbouwkundige voorzieningen in de stroomgeulen ten behoeve van de zin kers Den Oever - Oudeschild een extra bedrag van 8 a 10 miljoen gulden zou zijn gemoeid". Genoemde direkties zeggen zich be wust te zijn van de onbevredigende gang van zaken bij de totstandkoming van het projekt, maar zij menen zich te kunnen verenigen met de technische opzet. Gezien de positie waarin Texel met zijn water- en stroomvoorziening verkeert, achten zij de investeringen onvermijdbaar en mede daarom aan vaardbaar. Op de belangrijke vraag welke gevol gen de veel hogere bouwkosten voor de uiteindelijke water- en elektriciteitsta rieven zullen hebben, kan nog geen antwoord worden gegeven. In studie is nl. nog hoe het nu veel grotere exploi tatietekort van „Tcxelstroom" zal wor den bedragen. De heer Kleinhuis ver telde ons dat het niet te verwachten is dat het bedrag van dertig miljoen nog in betekenende mate verder zal stijgen. De meeste bedragen die samen de totale investering vormen liggen nl. vast. Op de hoek Julianastraat-Schilderend deed zich zaterdag een aanrijding voor waarbij de 71-jarige fietser D. aan het hoofd werd gewond. Hij werd later ter observatie in het ziekenhuis opgeno men. D. reed op het Schilderend (voor- rangsweg) en kreeg van de uit de Julia- nastraat komende Fiat-bestuurder B. v. d. B. i(29) geen voorrang, hoewel laatst genoemde aanvankelijk wel was ge stopt. 1500 gezinnen bezocht Als gevolg van tijdnood is de „reak- tiegroep" er niet in geslaagd alle Texel se gezinnen om een handtekening te vragen voor de autorally. Vanmorgen waren 1500 gezinnen bezocht. 800 per sonen tekenden vóór. De overigen te kenden niet; 500 van hen verklaarden geen mening te hebben en 200 zeiden tegenstander van de rally te zijn. Een groep van 7 personen heeft zich sinds donderdagavond met het verza melen van de handtekeningen bezig ge houden. Mogelijk is men er vandaag nog in geslaagd het aantal handteke ningen nog wat te vergroten. Vanavond zullen de handtekeningen vlak voor de raadsvergadering aan de gemeenteraad worden aangeboden. De reaktiegroep hoopt dat dit gebaar eraan zal bijdra gen dat de gemeenteraad de beslissing van B. en W. om de rally toe te laten, niet zal afkeuren. Huiskeuring Aquaria De heer J. Dooren uit Den Burg die bij de onlangs gehouden huiskeuring van de aquariumvereniging „In Aqua Vita" de eerste prijs verwierf, is nu ook eerste geworden bij de districtskeuring voor de kop van Noordholland. Keur meester Kok van de Nederlandse Bond Aqua Terra kende aan het fraai inge richte onderwatertuintje van de heer Dooren 170^6 punten toe Aan deze dis trictskeuring namen 16 aquarianen uit Den Helder en omgeving deel. Tot hen behoorde nog een Texelaar, nl. de heer Jac. Schrama, die bij de verenigings keuring de tweede prijs behaalde. Bij de districtskeuring werd hij achtste. De uitslag werd vrijdagavond bekend ge maakt op een bijeenkomst in het Land- bouwhuis te Alkmaar. De heer Dooren beoefent de aquariumhobby als sinds 1953. Bij de kruising Schilderend-Keesom- laan deed zich een aanrijding voor waarbij twee auto's voor totaal ƒ3000, schade opliepen. De in een Opel van het Schilderend komende mej. De G. wilde de inrit naast bloemenhandel Korten- hoeven inrijden. Alvorens de bocht in te zetten reed zij aan de linkerzijde van de weg. De uit de richting Oudeschild naderende P. wilde de Opel rechts pas seren maar ramde de wagen in de rech terflank. Van de Opel werd een portier vernield. De schade aan de wagen van P. beliep ƒ2.000,een bedrag dat de marktwaarde van de auto overtrof. Vissersbond maant tot zelfbeheersing De Nederlandse Vissersbond slaat de gestage toeneming van de motorvermo gens bij de tongvisserij met zorg gade. Het voortdurend opvoeren van het ver mogen wordt een accuut gevaar voor de tongstand genoemd voor zover dit ge beurt bij de boomkorvisserij. Aanschaf van een sterkere motor is aantrekkelijk omdat de vangsten er aanmerkelijk gro ter door worden maar bij toeneming van het aantal schepen met topvermo- gens zal dit onherroepelijk leiden tot het wegvissen van de tong. ,,U prijst niet alleen een ander maar ook uzelf uit de markt", aldus het hoofdbestuur in een brief aan de verschillende afdelingen. Al geruime tijd wordt in visserijkrin gen gediscussieerd over een pk-stop. Aanvankelijk was men het eens gewor den over een grens bij 800 pk, maar op dat moment waren al meerdere schepen met groter vermogen in gebruik of in bestelling. Men heeft de grens daarom verlegd tot 1000 pk maar het zal nog wel geruime tijd duren voordat deze be paling wettelijke kracht krijgt. Tot het zover is hoopt men dat de vissers zo veel zelfbeheersing kunnen opbrengen dat zij eventuele plannen voor aanschaf van zwaardere motoren laten varen. Als de wet er door komt is te verwachten dat de schepen die al met meer dan 1200 pk besteld, zodat het laatste woord een lager vermogen zullen moeten af stellen. Volgens geruchten hebben en kele Texelse vissers reeds motoren van 1200 pk besteld, zdat het laatste woord over dit probleem nog wel niet gespro ken zal zijn. In ieder geval komt de pk-stop ter discussie op de bespreking die op 11 en 12 februari in de Volksho geschool te Bergen wordt gehouden. Gehoopt wordt dat ook veel Texelse vissers daarbij aanwezig zullen zijn.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1972 | | pagina 1