Groen TwarL-Jexels in het
Zonder structuurplan kan raad
niet verantwoord beslissen
1
Waddenvereniging niet
gerust inzake rally
an voor buitengebied krijgt
noodgedwongen voorrang
C.Elleo: Auto-itis is te genezen
J. Weijdt in mijmering van een bezorgd raadslid
7 Provinciën
antje schoenen
Johnny Champagner
PAAR
HALEN
PAAR
BETALEN
J
Beere Bar
Iedere dag geopend.
Beere goed
85e JAARGANG No. 8654
G 3 MAART 1972
•e N.V. v.h. Langeveld De Rooü
11 - Den Burg, Texel - Tel. 2741
:Q arry de Graaf, Kcesomlaan 43, Den
(02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
Verschijnt dinsdags en vrijdags
Bank: Ncderl. Middenstandsbank; Coop. Raif.
feiscubank; Amro-bank. Postgiro 652. Abonn.
prijs ƒ5,00 p. kw. -f 50 ct incasso; los 25 ct
Advert. 21 ct. per mm. excl. 4®/0 BTW
SH
nd
Iij missen de basis van waaruit
ntwoord geoordeeld en beslist kan
en. Die basis is een structuurplan
Texel of een toekomstvisie die
de overgrote meerderheid van de
wordt onderschreven", aldus de
L. J. Weijdt, Texels Belang, tijdens
mdvraag van de dinsdagavond ge
en raadsvergadering. De heer
dt kondigde zijn pleidooi aan als
mering van een bezorgd raadslid"
>rak naar aanleiding van de beslo-
•aadsvergadering van woensdag 16
ej lari waarbij een ontwerpplan voor
uitengebied in hoofdzaken getoond
egelicht werd. Al eerder werden de
deden vertrouwelijk in het bezit
ld van een „interim rapport recrc-
asisplan Texel", afkomstig van de
ïissie Sepers de voorloper van het
itieve rapport dat een der bases
het bestemmingsplan buitengebied
ijn. De plannen voor het recreatie-
d Gerritsland-Everstekoog zullen
schijnlijk nog dit jaar aan de raad
:eg goedkeuring worden aangeboden,
detailplannen zoals De Krim en
ijfsterreinen in onder meer Het
jijden en de Eendracht werd reeds
it. Over al deze plannen (er zullen
ig meer volgen) moet de gemeente
een oordeel vellen. Dat is een ui-
verantwoordelijke aangelegenheid
met deze plannen hangt voor een
deel van de bevolking de be
imogelijkheden samen en ze zullen
ezen en aanzien van het eiland
ideren. Het gemis aan een struc-
lan of toekomstvisie maakt het
(elijk dergelijke plannen naar be-
af te wegen tegen de daaruit
Ivloeiende konsekwenties, aldus de
IWeijdt.
e kunnen dit soort plannen toch
'os zien van bijvoorbeeld de veer-
t, het openbaar vervoer en de
>are voorzieningen zoals wegen,
lerterreinen, riolen, zuiveringsin-
ties, de kostbare drinkwatervoor-
ng enz.? En niet alleen de raad,
'e inwoners van het eiland moeten
hoe de toekomst eruit gaat zien
at wij voorstaan. Horeca, midden-
en andere bedrijfssectoren zoals
- en installatiebedrijven kunnen
aan de hand van een structuur-
of een uitgezette planning waarin
oerisme is opgenomen met alles
daarmee samen gaat of daarvan
ikelijk is, een verantwoorde be
voering opbouwen. Andere bedrij-
laarentegen moeten weten wat zij
het toerisme gaan missen, zoals de
ïbollenbedrijven die alleen kunnen
n bestaan op daartoe geëigende
len. Zij moeten nu weten wat er
de recreatieterreinen verloren zal
indien deze worden uitgebreid en
'aarvoor vrij komt of ter beschik-
:an komen".
r Discotheek
k
Zaterdagavond
met D.J.
2 DAGEN (vrijdag en
terdag)
orjaars- en zomerschoenen
V
De heer Weijdt dacht ook aan de an
dere agrarische bedrijven en vooral de
bedrijven die paar huidige normen te
klein zijn en voortaan op een naar de
afgang hellende weg. „Zou hen soulaas
kunnen worden geboden in de vorm van
door die boeren op te zetten kleine re-
creatiebedrijven? Ook zij moeten weten
wat in de naaste toekomst kan en mag
en wat haalbaar zal zijn. Ik denk ver
der aan de bouwbedrijven en de daar
mee samenwerkende installateurs. Die
bedrijven zitten nu geen van allen met
een welgevulde orderportefeuille. Moe
ten zij standhouden? Inkrimpen? Naar
ander mogelijkheden uitzien? Het zijn
alemaal vragen die door een structuur
plan of toekomstvisie op lange termijn
in een helderder lidht kunnen worden
bezien".
De heer Weijdt vroeg zich af of er
voor de Noordzeevissers een behoorlijke
thuishaven komt. Of moeten zij uitzien
naar een andere haven en dus naar een
andere woonplaats? Ze moeten het in
feite NU weten. Het had de heer Weijdt
bevreemd dat andere en hogere over
heden niet veel sterker op een struc
tuurplan of iets dergelijks aandringen.
Zij toch beheren in hoofdzaak de door
recreaten bezochte gebieden zoals dui
nen, strand, bossen en waddenkust. Ook
zij moeten weten wat het wordt. Zelfs
geldt de noodzaak van een structuur
plan voor het gemeentelijke apparaat.
Het onlangs uitgebrachte Rapport met
organisatie-adviezen is slechts een
richtlijn die slechts naast een structuur
plan of toekomstbeeld kan worden ge
bruikt om met verantwoorde visie op
die toekomst het gemeentelijk apparaat
uit te bouwen en aan te passen.
Aardgas
Als wij weten hoe onze toekomst er
uit ziet kunnen we veel sterker tegen
over de Gasunie gaan staan. Aan de
hand van de prognoses zullen we op
hun afwijzende schrijven kunnen zeg
gen: wij accepteren deze afwijzing nie.t
Waarbij de heer Weijdt opmerkte dat
hij die afwijzing evengoed niet accep
teerde want volgens hem was het mo
gelijk andere, minder riskante buistra-
cees door de Waddenzee te leggen als
het door de Gasunie opgegevene. Hij be
loofde daar later op terug te komen.
Tenslotte vroeg de heer Weijdt direkt
antwoord op het volgende: Komt er een
structuurplan voor Texel, inclusief Den
Burg? Zo ja, wat omvat het en hoe lang
duurt het voordat het kan worden aan
geboden? Als het opzetten van het
structuurplan nog enige jaren zou ver
gen, dan zou hij de raad in overweging
willen geven om gezamenlijk belijning
te geven aan het Texel van een reeds
nabije toekomst. Aan de hand van bijv.
het recreatiebasisplan Texel, het lopen
de onderzoek van de middenstand, het
op korte termijn verzamelen en bunde
len van velerlei andere gegevens en het
horen van deskundigen op velerlei ge
bied moest het volgens de spreker mo
gelijk zijn dat de raad nog dit jaar een
basis heeft waarop zij haar uitspraken
en beslissingen kan funderen.
Mr. W. H. Sprenger zei het met de
belangrijkste strekking van het betoog
van de heer Weijdt helemaal eens te
zijn. Er komt een structuurplan, daar
toe is reeds besloten. Maar toch wordt
op dit moment voorrang gegeven aan
het bestemmingsplan buitengebied. Het
structuurplan zal nl. nooit tijdig gereed
kunnen zijn dat het als basis kan dienen
voor het plan buitengebied. In feite
worden op dit moment reeds de stenen
aangedragen waaruit het structuurplan
zal worden opgebouwd. Het midden-
standsonderzoek is gaande; wellicht zal
ook een agrarisch structuuronderzoek
worden gehouden en ook de visserij
structuur zal beter onderzocht moeten
worden. Het is moeilijk te zeggen wan
neer het structuurplan gereed zal zijn.
Momenteel wordt nagegaan of de voort
gang niet kan worden versneld door de
noodzakelijke onderzoekingen te combi-
neren met andere onderzoekingen.
De heer Weijdt: „We moeten denken
aan Texel in zijn totaliteit en weten wat
we met Texel van plan zijn. Hoeveel
mensen kun je hier verantwoord toela
ten? Als er steeds meer toeristen met
auto's komen moeten de boten over een
paar jaar 24 uur per dag varen".
Mr. Sprenger beloofde dat juist dit
vraagstuk spoedig ter discussie zal ko
men. De heer Weijdt vond het een be
angstigend idee dat alle met elkaar sa
menhangende voorzieningen en ontwik
kelingen niet tijdig op elkaar afgestemd
zullen blijken te zijn. De voorzitter zei
dat de noodzaak van een structuurplan
ook bij de hogere overheden wordt in
gezien. Men acht zo'n plan urgent. De
provincie heeft reeds een streekplan
procedure aanhangig gemaakt; ook
Texel zal daarbij zijn betrokken. De
heer F. Blanken (Pakt) toonde de on
langs uitgebrachte nota over de ont
wikkeling van het Stok-gebied (het toe
komstplan voor de kop van Noordhol
land) maar Texel kwam daarin niet
voor. Voor de heer Blanken aanleiding
om zich af te vragen wat Texel nog
langer buiten dat STOK doet.
Natte vinger
Op een vraag van de heer M. Bakker
(Texels Belang) of nu opdracht is ge
geven tot het maken van een structuur
plan of niet, antwoordde Mr. Sprenger:
in principe wel. Men is nog doende met
de voorbereidingen. Waarop Bakker
vaststelde dat men voorlopig dus nog
„met de natte vinger" moet werken. „Ik
heb zelf onvoldoende inzicht in de toe
komst van Texel. Hoe zal alles zich
moeten ontwikkelen?" Mr. Sprenger:
„We moeten met zoveel flexabiliteit te
werk gaan, dat aanpassing achteraf mo
gelijk is. De heer Bakker uitte het ver
wijt dat al vijf jaar geleden aan het
structuurplan begonnen had moeten
zijn. In het plan buitengebied had hij
„revolutionaire dingen" opgemerkt. Het
zou best kunnen dat men dat, als het
structuurplan er tenslotte wel is, be
treurt. De voorzitter zei dat het struc
tuurplan er weliswaar moet komen
maar op zichzelf niet aan een voorge
schreven termijn is gebonden. Dat is
met de aanpassing van de bestemmings
plannen (als gevolg van de wet op de
ruimtelijke ordening) wel het geval en
derhalve heeft het buitengebied-plan
voorrang. Volgens de heer Bakker kon
den beide plannen best tegelijk ontwik
keld worden.
Naar aanleiding van het betoog van
de heer Weijdt zei Mr. Sprenger nog dat
B. en W. zich ook niet bij het antwoord
van de Gasunie hebben neergelegd.
In het begin van de vergadering be
gon de heer C. Ellen nog even over de
kachel in de voormalige Doopsgezinde
kerk te Den Hoorn. De heer Ellen had
met eerdere opmerkingen letterlijk de
kachel willen aanmaken om de kerk, in
afwachting van restauratie, voor verder
verval te behoeden. Bij gemeentewer
ken had men tegen het stoken van de
oliekachel echter bezwaar in verband
met de vorming van kondensvocht.
Wethouder Dros: Volgens gemeentewer
ken is het voldoende dat de kerk be
hoorlijk wordt geventileerd.
Een motie van de gemeenteraad van
(Zie vervolg pagina 2)
De heer C. Ellen (Pakt) is van mening
dat sommige mensen in kringen van het
gemeentebestuur lijden aan de ziekte
auto-itis. De term nam hij over van me
vrouw C. A. Wertheim-Elink-Schuur-
man uit Dordrecht die met betrekking
tot de voorgenomen autorally een brief
kaart had geschreven waarin zij naar
voren bracht dat zij de raad geen geluk
kon wensen met de beslissing om op
Texel een autorally toe te staan. Zij
meende dat de mens ten gronde gaat
aan een boosaardige ziekte, genaamd
auto-itis en zij had de gemeenteraad
wijzer geacht. B. en W. hadden voorge
steld het briefkaartje voor kennisgeving
aan te nemen maar de heer Ellen con
stateerde dat ook „sommigen van ons"
aan auto-itis lijden, ja zelfs in chroni
sche mate. Genezing van auto-itis is
echter mogelijk aldus de heer Ellen en
wel door enige tijd te gaan wonen in
de hoofdstad.
De voorbereidingen voor de rally
gaan inmidels gestaag door. Voor het
doornemen van detailkwesties zijn de
organisatoren gisteren weer op Texel
geweest.
De Landelijke vereniging tot behoud
van de Waddenzee heeft nu officieel ge
reageerd op de nota die B. en W. inzake
de rally aan de raad hebben uitge
bracht. Uit het vijf pagina's tellende
stuk blijkt dat de vereniging bepaald
niet is gerustgesteld. Al eerder had de
Waddenzeevereniging gereageerd, vol
gens B. en W. zonder dat men zich te
voren terdege had laten informeren
over de aard van de rally en de eraan
verbonden voorwaarden, 't Bestuur van
de vereniging vindt die beschuldiging
onbillijk en onredelijk. De vereniging
had op 9 december verzocht inlichtin
gen te willen verschaffen. Daarop
kwam geen reaktie zodat het verzoek
op 4 januari werd herhaald. Die brief
werd pas beantwoord op 27 januari en
toen was de bespreking in de gemeen
teraad al achter de rug.
In de raadsvergadering van dinsdag
avond informeerde de heer Ellen naar
de gang van zaken, waarbij Mr. Spren
ger toegaf dat de beantwoording als ge
volg van een misverstand inderdaad te
lang op zich heeft laten wachten. Tot
eer van de Waddenzeevereniging wilde
de voorzitter opmerken, dat het de eni
ge groepering is geweest die zich be
hoorlijk heeft willen informeren alvo
rens te protesteren.
Uitdrukkelijk stelling
„Wat betreft de inhoud van uw nota
zij vooropgesteld dat deze ons niet ge
ruststelt, in tegendeel ons sterkt in de
overtuiging dat hier sprake is van een
overheidsbeleid waartegen wij uitdruk
kelijk stelling moeten nemen", aldus de
vereniging in haar brief, waarin voorts
wordt gewezen op het feit dat tal van
deskundigen er de laatste tijd de aan
dacht op hebben gevestigd dat de aan
tastingen van het Waddengebied een
stadium hebben bereikt waarin iedere
verdere verstoring, hoe klein ook, niet
meer te tolereren is.
Wat betreft de opmerkingen van B.
en W. inzake de vergoeding van even
tuele schade en de verzekering van de
aansprakelijkheid wordt gereageerd:
„Dat moge afdoende zijn wanneer mate
riële menselijke belangen in het geding
zijn, de schepselen van de natuur die
schade ondervinden beschikken kenne
lijk alleen bij de natuurbeschermings
organisaties over een advocatuur die
hun belangen behartigd".
Betreurenswaardig wordt het ge
noemd dat uit de nota van B. en W.
geen enkele zorg voor de vogelwereld
blijkt; slechts zorg om wat men zal zeg
gen. „Immers het gaat er niet om of de
verstoring in de rust eind september
minder „spreekt", maar of die versto
ring dan ook minder ernstig is dan in
het voorjaar. In het voorjaar moge de
broedvogelpopulatie de meeste aandacht
vragen, in het najaar zijn het de trek
vogels die onze bescherming behoeven.
Zovele van de fourageergebieden in
West Europa zijn reeds vernietigd, dat
de trekvogels van Canada, Scandinavië
en Siberië op hun weg naar het zuiden
waar tal van andere bedreigmgen hen
wachten, het Waddengebied in zijn ge
heel bitter nodig hebben. Iedere ver
mindering van fourageer- en rustmoge-
lijkheden (zowêl in tijd als in rustopper-
vlak) kost vogellevens op de trek en
brengt de reeds zozeer in aantal afge
nomen populatie verder in gevaar. Ie
dere wezenlijke verontrusting hoe kort
stondig ook, is uit een oogpunt van vo
gelbescherming dan ook ontoelaatbaar".
Moreel recht
Gedeelten van het parcours zullen
worden afgezet. „Welk moreel recht",
aldus de vereniging „heeft de gemeente
ter wille van de commerciële belangen
van enkele automerken andere burgers
de toegang tot bepaalde wegen, stran
den en/of natuurgebieden te ontzeg
gen?"
De vereniging gelooft er niet in dat
het zal lukken het parcours geheim te
houden, gezien de vele instanties waar
mee overleg moet worden gepleegd. In
ieder geval is te verwachten dat de
grote automerken, gezien hun belang
bij de rally, zo niet het parcours dan
wel het gebied als geheel zullen gaan
verkennen. Al zullen dan niet openlijk
oefenrondjes worden gereden, het ei
land krijg onherroepelijk een toevloed
van extra auto's in de voorgaande
maanden. „Reeds op zaterdag 28 janu
ari signaleerden wij een auto die met
open knalpot door de Slufter en over
dc lage duintjes raasde".
De vereniging is van mening dat géén
algemeen belang is gediend bij de rally.
Ontheffing geven aan autofabrieken
voor iets dat andere burgers niet mo
gen, wordt daarom veroordeeld.
De route voert over een slechts korte
afstand door de Staatsbossen en wel in
een gebied waar nauwelijks schade kan
worden aangericht, zo hadden B. en W.
in hun nota geschreven. De vereniging
reageert hierop alsvolgt:
„Dit argument wordt weerlegd door
het door u ingenomen standpunt bij het
overleg over een alternatieve plaats
voor het natuureducatiecentrum. Want
dan blijkt zelfs een parkeerterreintje in
een klein stukje bos onaanvaardbaar; u
wilt onder geen beding auto's in het bos
en acht dat zo belangrijk dat u er de
voorkeur aangeeft een open terrein op
te offeren en nu ineens meent u dat te
gen een wedstrijd door het bos geen be
zwaar zou bestaan? Dat in het (onwaar
schijnlijke) geval van brand van een
ongevaarlijke situatie kan worden ge
sproken, wordt door de vereniging zeer
betwijfeld. Gewezen wordt op een mo
gelijk droge periode die aan de rally
vooraf zal gaan. Niet bekend is of er
veel wind zal staan maar wel bekend is
dat de brandbestrijdingsmiddelen op
Texel machteloos zullen zijn tegenover
een bos- of duinbrand van enige om
vang. „De ervaring leert dat bij dit
soort auto-evenementen brand helaas
frequent voorkomt. U speelt letterlijk
met vuur".
Bezoek zal niet worden bevorderd;
aangeraden zal worden het gebeuren
maar op de tv te bekijken, zo hadden
B. en W. in hun nota gesteld. De Wad
denzeevereniging verwacht dat degenen
die met dit medium genoegen zullen
nemen dit wel afstellen op de Olympi
sche Spelen en nauwelijks belangstel
ling zullen hebben voor het spectakel-
stuk van het Bureau des Constructeurs
de Tautomobile. „En indien u publiek
niet wenselijk acht, hoe houdt u dat dan
tegen? Hoe moet de kleine groep poli
tiemannen die u ter beschikking heeft
een 90 km lang parcours bewaken.
Gewenst of niet, toeschouwers
drommen samen op elke plek waar sen
satie is te verwachten. Wat dit voor de
natuurbetekent kan zonder meer duide
lijk zijn: vernieling. Want het publiek
dat naar een rally komt kijken let er
werkelijk niet op wat hun voeten ver
trappen. 90 km aan twee kanten, d.w.z.
180 km, zet u echt niet af!"
Texel-promotie
Wat betreft de invloed van de „Texel-
promotie" wordt opgemerkt: De laatste
tijd geven tv en radio meer en meer
programma's over natuurbescherming
in het algemeen en bescherming van het
Waddengebied in het bijzonder. Daarbij
wordt steeds weer de nadruk gelegd op
het feit dat de cumulatie van bedreigin
gen zodanige vormen heeft aangenomen
dat ieder verdere verstoring ontoelaat
baar is. Bovendien komt de westerse
wereld meer en meer tot de overtuiging
dat de auto zo niet teruggedrongen, dan
toch in ieder geval in haar opmars moet
worden gestuit. Zelfs in het toch al over
volle, lawaaierige en verknoeide westen
van ons land wil men van rally's en
autowedstrijden af. En nu ineens zou er
dan plotseling een Texcl-film moeten
komen waarbij de natuur en rust van
Texel gecombineerd worden met een
autorally; nu ineens geeft u de „auto-
promotie" en de „Constructeurs dc
l'Automobilc" de kans om uitgerekend
in Europa's mooiste maar tevens kwets
baarste en reeds door auto's overbelaste
natuurgebied een stuk reklame voor
hun produkten op te voeren! U bent (te
recht) geporteerd voor een natuur-cdu-
catieccntrum. Dit is evenwel geen edu
catie maar verwarring stichten.
Heren leden van het gemeentebestuur
wij doen als Vereniging van 20.000 le
den die zich allen inzetten voor het be
houd van de wezenlijke waarden van
het onvervangbare Waddengebied, een
zeer dringend beroep op u. Als wij goed
zijn ingelicht bestaat ook bij u twijfel
omtrent de juistheid van de genomen
beslissing. Door, nu het nog niet te laat
is en er nog geen schade is aangericht,
terug te komen op uw besluit, kunt u
blijk geven dat óók in de politiek het
verantwoordelijkheidsgevoel prevaleert
en dat men bereid is de ernst van een
aanvankelijk onderschat probleem te
erkennen. Door het herroepen van de
verstrekte vergunning zult u niet alleen
de natuurbescherming op Texel maar
evenzeer de natuurbeschemingsideolo-
gie in het algemeen een grote dienst be
wijzen. Uw antwoord zien wij dan ook
met veel belangstelling tegemoet".
