(jroen 2,'wgrtsjexels in het harL,
Duinbrand veroorzaakte zwarte
woestijn van 25 hectare
„Everstekoog" maakt toeristische
druk op Texel niet te zwaar
POPCONCERT
VAT 69
ifbranden oude begroeiing
uit de hand
liep
2323
Burgemeester bij hoorzitting in De Kaaps-nol:
i
Texel voldoet aan
rijksopdracht
Onkerkelijken thans grootste
groep op Texel
Beere Bar
Iedere dag geopend,
goed
TAXI TOON SMIDT
Wilhelminalaan 4 -6,
Den Burg
CARDINAL POINT
De 7 Provinciën
Ome-Frient Sjow
>AG 17 MAART 1972
85e JAARGANG No. 8658
N.V. v.b. Langeveld De Rood
bus 11 Den Burg, Texel - Tel. 2741
Harry de Graaf, Kecsomlaan 43, Den
el. (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
Verschijnt dinsdags en vrijdags
Bank: Nederl. Middenstandsbank; Coop. RaiL
fcisenbank; Amro-bank. Postgiro 652. Abonn.
prijs ƒ5,00 p. kw. 50 ct incasso; los 25 cL
Advert. 21 ct. per mm. excl. 4% BTW
Volgens de uitkomsten van de volks
telling 1971 vormen de onkerkelijken
op Texel thans de grootste groep onder
de „kerkelijke" richtingen. Immers, zij
maken nu 28% uit van de totale bevol
king. In 1960 waren het de Ned. Her
vormden die met 33,8% de grootste
groep vormden. Thans, in 1971, zijn zij
met 26,5% teruggevallen naar de derde
plaats. De tweede plaats blijft, ondanks
teruggang, bezet door het rooms katho
lieke volksdeel met 27,5%.
De gereformeerden, excl. geref. ker
ken vrijgemaakt, namen toe van 8,3 tot
9%. Overige kerkelijke gezindten daal-
Hier werd het vuur gekeerd. Staande in
de juist omgeploegde strook grond, hou
den brandweerlieden het tegenvuur onder
controle, terwijl op de achtergrond het
vlammenfront snel nadert.
den van 10,3 tot 9,5%. We merken hier
bij op dat in 1960 het percentage doops
gezinden 8,8% bedroeg. Gegevens om
trent de aantallen geref. kerken, christ.
geref., geref. gemeenten, oud gerefor
meerden, doopsgezinden, ev. luthersen,
remonstranten en lsraelieten resp. an
dere kerkgezindschappen komen pas be
schikbaar zodra de volledige uitkomsten
van de volkstelling 1971 gepubliceerd
worden.
Ten einde enig inzicht te geven in het
verloop gedurende de laatste 130 jaar
kunnen we hier het volgende overzicht
geven van de bevolking van Texel naar
kerkelijke gezindte in verhoudingscij-
fers.
N.H.
Ger.
R.K.
overige geen
1840
78,2
21,2
1899
54,0
6,5
20,2
18,0
1,3
1909
51,4
6,2
21,7
16,7
4,0
1920
47,6
8,4
23,8
14,7
5,5
1930
38,0
6,3
24,2
16,5
15,0
1947
36,9
8,6
26,3
11,2
17,0
1960
33,8
8,3
28,2
10,3
19,4
1971
26,5
9,0
27,5
9,5
28,0
Het heeft
*nd
weinig gescheeld of de
die dinsdagmiddag urenlang in
kurkdroge duinterrein tussen Witte
en Jan Ayeslag woedde, was uitge-
n op een catastrofe. Zo ongeveer
voorwaarden waren daarvoor aan
lig: een aanwakkerende wind uit
lelijke richting en een uiterst brand-
5 vrijwel aaneengesloten heideter-
waar de afgelopen maanden geen
[en van betekenis is gevallen. De
ind ontstond even na één uur in het
Skettersweitje bij de Witteweg. Per-
leel van Staatsbosbeheer was daar
inde met het afbranden van oude be-
iing een maatregel die in het kader
natuurbeheer wordt toegepast en
als resultaat heeft dat nieuw groen
kans krijgt. De zaak liep echter uit
|hand toen het vuur oversloeg naar
verderop liggende heideterreinen.
Wanhopige pogingen werden gedaan
de vlammen onder controle te krij-
maar de kurkdroge heide brandde
benzine en vormde al spoedig een
breder wordend front dat zich
in noordelijke richting verplaatste,
at eerst tegen twee uur alarm werd
(lagen liet de situatie zich vrij hope-
aanzien toen de brandweer arri-
|rde. Een oppervlakte van meerdere
jtaren was toen reeds afgebrand en
auw was de bestrijding er uitslui-
op gericht de opmars van het vuur
fr het noorden te belemmeren. In ie-
geval mochten de vlammen niet
Bder komen dan het Jan Ayeslag
want vlak daarachter begint het bos. En
als dat vlam zou hebben gevat bij deze
fcelukkige windrichting zou dat ze-
cer tot een ramp hebben geleid waar-
de gevolgen in de eerste tachtig
niet zouden kunnen worden her-
ld.
Opmars stuiten
.anvankelijk werd getracht met
rzwepen de vlammen uit te slaan,
was een ondoenlijk werk want de
[tte was verschrikkelijk. Bovendien
ilde het weinig uit. Water werd nau-
Jijks gegeven. Besloten werd de klei-
|voorraad in,de wagens te bewaren
het meest critische moment in deze
iag tegen de rode haan: als het vuur
|t Jan Ayeslag zou bereiken en tot
jé prijs overslaan moest worden voor
den. Al gauw werd het verstandige
luit genomen om de heide rustig te
telefoon 02220)
dag en nacht
Speciaal voor ziekenfonds en
verzekering.
laten branden door ver vóór het vuur
en langszij een barrière op te werpen.
Geschenk uit de hemel
'Het Texelse brandweerkorps alleen
kon wat dat betreft niet snel genoeg
werken. De ca honderd mariniers, de
nagenoeg complete bezetting van het
amfibisch oefenkamp, kwamen dan ook
als een geschenk uit de hemel. Een door
slaggevende rol bij het stoppen van het
vuur heeft ook Sabena-chauffeur Piet
Beers gespeeld door in ijltempo een
strook grond om te ploegen. Het was se-
condenwerk. Zo snel rukten de vlam
men op dat de trekker op het laatst bij
na door het vuur reed terwijl de be
stuurder geruime tijd door de bruine
verstikkende rook aan het oog was ont
trokken. 'Mariniers, brandweerlieden,
personeel van Staatsbosbeheer en te-
hulp geschoten voorbijgangers stelden
zich met schoppen en zwepen langs de
omgeploegde strook op. Elke poging
van het vuur om het rampzalige over-
steekje te maken werd in de kiem ge
smoord. Pas toen, omstreeks half vier,
zag het er naar uit dat de zaak onder
controle was. Maar voor dat tijdstip zag
het er nog enkele malen verontrustend
uit. Op een bepaald moment van de
strijd gaf de heer M. Mantje zelfs bevel
een onder controle te houden tegenvuur
te ontsteken om op deze manier de on
brandbare barrière te verbreden. Deze
maatregel had het gewenste effekt maar
was voor het indammen van het vuur
toch niet van doorslaggevende beteke
nis.
Zucht van verlichting
Dank zij de honderden hardwerkende
vuurbestrijders maar ook dank zij de
helpende hand van het geluk bereikte
het vuur het Jan Ayeslag nèt niet. De
vlak naast de weg gelegen nol raakte
nog in brand maar het vuur bereikte
met moeite de slecht begroeide top en
kon daar makkelijk onschadelijk wor
den gemaakt. Een zucht van verlichting
slaakten de heren M. Mantje, A. Kuik,
G. J. de Haan, D. van Wilsum, S. Swin-
kels, J. van Hoorn en de anderen die
min of meer leidinggevend bij de veld
slag betrokken waren. Een duidelijke
centrale leiding bij de bestrijding ont
brak en dat was misschien ook niet
goed mogelijk in dit uitgestrekte door
rook en duinen onoverzichtelijke ter
rein. Om opnieuw oplaaien van het
vuur te voorkomen werd voor de rest
van de middag en de nacht een wacht
dienst ingesteld. Om het gevaar van
alsnog uitbreken te elimineren werden
twee shovels (buldozers) van de fa. Wes-
terlaken ingeschakeld. Ze schepten
grond van de omgeploegde strook en
wierpen deze op de nog smeulende hei
ernaast.
Ernstig
Over de ernst van de aangerichte
landschapssChade lopen de meningen
sterk uiteen. De heer M. Mantje is van
Deze opname geeft een goed beeld van
het brede front, waarin de heidebrand
in noordelijke richting oprukte en aldus
een oppervlakte van 25 hectare heide in
een zwarte vlakte veranderde.
mening dat het afbranden van 25 hec
tare hei in dit gebied niet zo'n ramp is.
Staatsbosbeheer was zelfs niet zo geluk
kig met dit oude heideveld. Nu het is
afgebrand kan een nieuwe, veelzijdige
vegetatie ontstaan. Anderen denken er
anders over. Het afbranden van oude
begroeiing in het belang van natuurbe
heer kan goed zijn maar het dient te
geschieden bij vochtige of bevroren
grond waardoor de wortels in tact blij
ven. Het verbrande terrein betrof een
der oudste heidegebieden van Texel.
Het zal tientallen jaren duren alvorens
de vegetatie zich hier zal hebben her
steld. Wie gelijk heeft zal de tijd leren.
DE KOOG In de „Kaaps-nol" te De
Koog werd door het gemeentebestuur
dinsdag een openbare hooravond gehou
den over het voorontwerp van het be
stemmingsplan „Everstekoog-Gerrits-
land, le fase" (in de wandeling Plan
Everstekoog genoemd). De belangstel
ling was groot en de discussie en vragen
getuigden van een instelling die uitging
boven bezorgdheid om de eigen belan
gen in engere zin. Een belangrijke uit
spraak die burgemeester W. H. Spren-
ger tijdens deze hearing deed, was dat
het ontwerpen van het plan in feite het
gevolg is van de „rijksopdracht" die
Texel heeft gekregen om aan zoveel
mogelijk recreanten verblijfsmogelijk-
heid te bieden met behoud van natuur
en landschap. Tijdens de discussie
kwam namelijk enkele keren de vraag
aan de orde of de gemeente er wel
goed aan doet dit plan uit te voeren.
De toeristische verblijfsakkommodatic
zal er namelijk met ongeveer 8.000 per
sonen mee worden vergroot en terwijl
volgens de visie van het recreatiefacet-
plan 1965 de maximale opvang van
Texel momenteel reeds is bereikt, dus
zonder uitvoering van plannen als Ever-
stekoog-Gcrritsland, de Krim e.d. Bur
gemeester Sprenger lichtte echter toe
dat het oorspronkelijke facctplan inmid
dels is herzien en dat een grotere op-
vangmogelijkheid beslist verantwoord
is, zij het dat men zeer omzichtig te
werk dient te gaan.
Het plan Everstekoog omvat een op
pervlakte van 132 hectare en wordt be
grensd door Pontweg, Californiëweg,
Schumakersweg, Bosrandweg en Ruijs-
weg. Volgens het ontwerp bestemmings
plan waaraan al enkele jaren wordt ge
werkt zal het hele gebied, op enkele
A.s. zondagmiddag
de formatie
beter bekend als
I PUNCTI CARDINALI
ook bekend van o.a. de EDDY READY GO SHOW.
agrarische „enclaves" na, worden be
stemd voor campings, huisjes en appar
tementen. Zoals bekend bevinden zich
in dit gebied al diverse recreatieterrei
nen. Aan de westkant zijn ongeveer 300
huisjes gebouwd en er bevinden zich
twee hotel-café-restaurantbedrijven,
een camping, enkele kantines en een
kampwinkel alles volgens de bepa
lingen van het oude uitbreidingsplan
1956.
Voor het nieuwe plan hebben zich in
de afgelopen jaren diverse gegadigden
gemeld met min of meer uitgewerkte
plannen. Het gaat hier om het plan van
de Stichting Vakantieverblijven (SVV)
die globaal omvatten: een uitbreiding
van het bestaande huisjesterrein met
netto 4,5 hectare; een appartcmenten-
projekt van 100 eenheden op 2,4 hecta
re, een kampeerterrein van 2,4 hectare,
een speelterrein van 1,6 ha en een par
keerterrein van 0,75 ha. Verder is er het
plan voor het recreatiedorp „Texelhof"
van de N.V. Leiderdorp en dit omvat
314 zomerhuizen en 205 appartementen
op een oppervlakte van 20,5 hectare en
een kampeerterrein van 4,7 hectare net
to. De N.V. Exploitatiemaatschappij
Flakke wil in het gebied een complex
van 88 zomerhuizen stichten op een op
pervlakte van 3,6 hectare. In uitvoering
is reeds het plan van Staatsbosbeheer
voor het dagrecreatieterrein „Kercke-
land". Tenslotte is er een (niet
georganiseerde) groep van kleinere
ondernemers die samen kunnen
beschikken over een kwart van de
totale oppervlakte die volgens
het ontwerpplan voor de helft camping-
en voor de andere helft huisjesterrein
mag worden.
Bij het ontwerpen van het plan werd
er vanuit gegaan dat de mensen in het
algemeen hun recreatief verblijf buiten
het overnachtingsterrein zullen hebben
in verband met de nabijheid van zee,
strand, duinen en bos. De terreinen voor
de verblijfsrecreatie konden daardoor
een vrij grote dichtheid krijgen. Hier
door leek het evenmin nodig een grote
verscheidenheid aan ruimteverslinden-
de voorzieningen op de eigenlijke kam
peer- en huisjesterreinen aan te bren
gen waardoor de gasten aan deze ter
reinen zouden worden gebonden. Be
langrijk in dit verband is het bos ten
westen van de terreinen dat er spe
ciaal op werd ingericht om vrij grote
aantallen mensen te kunnen herbergen
voor recreatief verblijf in de open lucht.
Het ministerie van CRM stelde hiervoor
zelf een zg. doelsubsidie beschikbaar.
Openbaar
Aan het begin van de hooravond in
De Koog wees de burgemeester erop
dat het plan Everstekoog niet eerder
openbaar ter discussie kwam hoewel er
uitgebreid vooroverleg met belangstel
lenden, commissie ruimtelijke ordening
e.d. is geweest. Na het recreatiefacet-
plan van '65 dat uitgangspunt is ge
weest van het huidige beleid is de rege
ring gekomen met de Tweede nota
Ruimtelijke Ordening waarin voor
Texel de opdracht was vervat om de
verblijfsrecreatiemogelijkheden te ver
ruimen en het natuurgebied te behou
den. Het plan Everstekoog weerspiegelt
de concentratiegedachte om aan deze
tweeledige opdracht te voldoen. Door de
verblijfsrecreatiebebouwing te concen
treren blijven de overige gebieden on
aangetast. Het plan Everstekoog werd
in dit verband in de provinciale nota
„Recreatie in Noordholland taak
stelling" (1968) een „gelukkig voor
beeld" genoemd. In sommige opzichten
heeft de praktijk de theorie echter ach
terhaald. De oorspronkelijke ideëen om
trent eigendomsverwerving '(de gemeen
te wilde alle recreatiegrond in bezit ne
men en in erfpacht aan ondernemers
uitgeven) heeft men door financiële on
haalbaarheid moeten verlaten. Ook het
oorspronkelijk gedachte bezoekersmaxi
mum voor Texel heeft men moeten
verruimen. In 1970 was reeds het aantal
(Zie vervolg pagina 2)
Zondagavond
Bar - Discotheek
op veler verzoek
