'roen ZwartsJexels in het harL
fa een jaar hard en voorspoedig werken:
roject TEXELSTROOM voor eindfase
W
'ver twee maanden
egint proefdraaien
NATIONAL
DISASTER
Y00RDEEL
van uv
MELKHANDELAAR!
tijdelijk
2323
2 Itr. chocoladevla va. 59*0» 54
1|4 Itr. slagroom «a» 159 voor 144
W
mmm
TAXI TOON SMIDT
r.-
Wilhelminalaan 4 -6,
Den Burg
Beere Bar
Iedere dag geopend.
Beere goed
Paasdessert
samen van 218 voor 198
Igjgj
Hg
31 MAART 1972
N.V. v.h. Langeveld De Roou
11 - Den Burg, Texel - Tel. 2741
any de Graaf, Keesomlaan 43, Den
I (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
-
IÉ1
85e JAARGANG No. 8662
Verschijnt dinsdags en vrijdags
Bank: Nederl. Middenstandsbank; Coop. Raü
fcisenbank; Amro-bank. Postgiro 652. Abonn.
prjjs ƒ5,00 p. kw. 50 ct incasso; los 25 ct
Advert. 21 ct. per mm. exd. 40/0 BTW
EEN JAAR geleden, om precies te zijn op 29 maart 1971 om
ien over drie 's middags werd begonnen met de uitvoering van het
lertig miljoen guldens vergende project „Texelstroom", dus met
Ie bouw van de elektriciteitscentrale annex zeewaterontziltings-
nstallatie met de bijbehorende waterbouwkundige werken. Wat is er
n het agelopen jaar gebeurd? Heel wat! Het centralegebouw is
(laar, het gebouw voor het pompstation ook, aan de zeewater-
ïntziltingsinstallatie zal uiterlijk niets meer veranderen en ook het
:eewaterbassin is nagenoeg gebruiksgereed. Het enige onderdeel,
dat wat achterop is geraakt, is de inlaatsluis en de ernaast liggende
litwatering.
Overzicht van het centraleterrem. Op de
voorgrond de olietanks (2 voor zware
stookolie en een voor dieselolie). Naast
het centralegebouw de zeewaterontzil-
ter, die via een pijpenbrug met het cen
tralegebouw is verbonden Tegen de ach
tergevel van de centrale zijn de twee
stoomketels te zien, die zowel stoom voor
de turbogeneratoren als voor de ontzilter
moeten leveren. Op de achtergrond het
zeewaterbassin, door de Deltadijk van het
centraleterrein gescheiden. Linksboven
de in aanbouw zijnde inlaatsluis (Lucht
foto's J Nauta).
kan er niet zoveel meer mis gaan. Bij
de TEM wordt al druk gepraat over
draaien want over enkele maanden
moet het hele spul kunnen werken.
Het is een merkwaardige ervaring om
temidden van huizenhoge damwanden,
diverse kranen, heiblokken en allerlei
andere hulpmiddelen die onze water-
bouwwcrkers ten dienst staan, gecon
fronteerd te worden met de zeewering
waarachter de Texelaars zich in de mid
deleeuwen veilig voelden. Bij het ma
ken van de bouwput voor de aanleg
van de inlaatsluis en uitlaatconstructie
kwam de nauwelijks een meter hoge
wierdijk tevoorschijn die minstens vier
honderd jaar oud moet zijn. Het samen
gepakte wier (zeegras van het soort dat
sinds 1932 niet meer in de Waddenzee
voorkomt) was al die tijd uitstekend ge
conserveerd. De kleur was nog groen
en het stroo eronder zag er ook uit als
of het er gisteren was aangebracht.
De inlaat bestaat uit drie betonnen
tunnels met kleppen en terugslagklep
pen, elk met een doorsnee van ander
halve meter. De hoofdkleppen zullen
(niet automatisch zoals aanvankelijk de
bedoeling was) worden gesloten als het
.peil van de Waddenzee hoger komt dan
een meter plus NAP. Want op die wa
terhoogte zijn de technische voorzienin
gen rond het zeewaterbassin afgestemd.
Klep dicht
In de praktijk, zo wordt verwacht,
gaat de klep een keer of twintig per
jaar dicht. De man die het systeem be
dient beschikt op zijn controlepost in de
centrale over een getijschrijver waarop
hij kan zien hoe het waterpeil zich ge
draagt. Bij dichte kleppen gaat de aan
voer van koelwater naar de centrale
(en van „grondstof" naar de ontzilting)
gewoon door omdat dan niet langer het
gebruikte water in zee wordt geloosd
maar opnieuw in het bassin waar het
door de zig-zagbeweging die het opweg
naar het pompstation moet afleggen
voldoende wordt gekoeld.
Maar in normale omstandigheden
wordt het afgewerkte koelwater (minus
het water dat voor drinkwaterfabricage
is gebruikt) in de Waddenzee gestort.
Daarvoor zijn drie pijpen (weer een
voor elke unit) van twee maal 60 cm en
één van 80 cm doorsnee beschikbaar.
iDoor het zoete water dat eraan ont
trokken is, is dit afgewerkte water iets
zouter en in de centrale bovendien 10
graden warmer geworden. De ingenieu
ze constructie, ontworpen door technisch
ambtenaar L. J. Weijdt en zijn mede
werkers zorgt ervoor dat dit „afwijken
de" water (dat overigens niet is veront
reinigd) zo snel mogelijk met het water
in de Waddenzee wordt gemengd zodat
verstoring van de biologische condi
ties wordt voorkomen. De constructie is
zodanig dat het water in heftig kolken
de beweging komt voordat het via een
waterval op een 40 meter breed stort-
bed aan de zeezijde terecht komt. Door
de turbulentie krijgt het zeewater gele
genheid weer zuurstof op te doen. Door
de breedte van het stortbed wordt be
reikt dat het water in een breed front,
dus in een dunne laag met het buiten
water in contact komt. Het koelt daar
door snel af, zodat zg. thermische ver
ontreiniging nauwelijks denkbaar is.
Zwembad
Aan de zeezijde wordt het stortbed
begrensd door een muur zodat nu een
volwaardig verwarmd openluchtzwem
bad is ontstaan, dat in diepte varieert
van 85 tot 225 centimeter! Of het ook
als zodanig mag worden gebruikt staat
nog niet vast maar TEM-direkteur B.
Kleinhuis sluit de mogelijkheid niet uit,
temeer daar de technische voorzienin
gen degelijk zullen worden afgeschermd
zodat baders geen gevaar lopen. Het
staat wel vast dat de direkte omgeving
van het zeewaterbassin verboden gebied
wordt. Men wil niet het risico lopen dat
afval in het water terecht komt. Ook
het terrein van het centralegebouw zal
niet voor publiek toegankelijk zijn.
Het 3 hectare grote zeewaterbassin is
nagenoeg gereed. De stroomschermen,
die het water een zig-zagbeweging moe
ten geven zijn klaar. Het talud moet al
leen nog worden voorzien van zg. gabi-
matten: stenen van 20 x 20 centimeter
die zijn gehecht aan flexibele kunststof.
Deze afdekking voldoet op een klei-
ondergrond beter dan asfalt.
(Zie vervolg pagina 2)
an de doden niets dan goeds maar
mag gezegd worden dat het onze
vaderen uit de vijftiende- en zes
de eeuw zijn geweest die deze ver
ing in de twintigste eeuw mede
)en veroorzaakt door de wijze waar-
zij hier destijds een doorgebroken
repareerden. Dat gebeurde nl. met
rse keien waarvan sommige een
snee hadden van een meter, daar
>t zelfs het zwaarste heiblok geen
m damwand (nodig voor de bouw-
doorheen. Uiteindelijk lukte het
veel spul en moeite toch, maar de
wanden doen denken aan rotte
en in een zeer slecht gebit. De aan-
er die de inlaatsluis, uitlaatcon-
'e en bijkomende werken bouwt
N.V, v.h. fa. B. van Noordenne en
n uit Hardinxveld-Giessendam die
tanvei
aangenomen heeft voor ƒ1,43
Door het oponthoud en ver
engen ten aanzien van andere wer
ken elders in het land kwam deze on
derneming echter in mensen- en tijd
nood. Gelukkig kon een Texelse onder
nemer, de firma Drijver, een deel over
nemen. Drijver maakt nu het beton
werk. Over de firma Drijver is men bij
TEM en Rijkswaterstaat trouwens zeer
tevreden. Als zichtbaar blijkt van wat
men daar mans is, staat het monumen
tale gebouw van het pompstation tegen
de hoge Deltadijk, keurig op tijd opge
leverd. Momenteel is men bezig met het
aanleggen van de pijpleidingen tussen
pompstation en centrale. Naar elk van
de twee units in de centrale loopt een
leiding want voor elke unit (een unit
omvat een stoomketel, turbogenerator
en schoorsteen) is er een pomp. Die lei
dingen, gemaakt van met glasvezel ver
sterkt plastic lopen door stalen mantel
pijpen want als ooit een lek zou ont
staan mag het zand niet uit het dijkli-
chaam kunnen wegspoelen. Dezelfde
telefoon 02220)
dag en nacht
Speciaal voor ziekenfonds en
verzekering.
ZATERDAGAVOND
EN BEIDE PAASDAGEN
's middags en 's avonds
Toegang ƒ2,
Hier is men op de bodem van een der
bouwputten bezig met het verwijderen
van de oeroude wierdijk, die de kern van
het oudere deel van de Texelse zeewe
ring vormt. Ook kwamen stro en grenen
palen tevoorschijn. De reusachtige keien,
waarmee hier in vroeger jaren een dijk
breuk is hersteld, hebben het slaan van
de damwanden aanzienlijk bemoeilijkt.
voorziening is getroffen ten aanzien
van de pijpen waarmee het gebruikte
water naar zee wordt teruggevoerd. De
pompen voor het station zullen over
twee weken worden geplaatst. Er is in
het gebouw ruimte voor een derde
pomp als konsekwentie van het feit dat
in het centralegebouw ook plaats is
voor een derde unit. Als het gebruik
van elektriciteit blijft toenemen zoals
in de afgelopen jaren is gebeurd zal de
derde, aanmerkelijk zwaardere unit,
over ongeveer acht jaar nodig zijn.
Droog weer
Dat er snel en vooral ook prettig is
gewerkt is vooral te danken aan het ab
normaal droge weer van het afgelopen
jaar. Omdat ook de winter weinig heeft
voorgesteld is er nauwelijks verlet ge
weest. De meest riskante fase van het
werk is al lang achter de rug. Eigenlijk
