Laten we het mooi houden
^VOGELS
wel en wee
Ci
eteneeuwig doperwten
Waardeloos
Een glijbaan over het
Marsdiep
Kom nou
-
door Andri J. Binsbergen
De kluut, gratie op
een pakje boter
Het verkeer
Gebed van een
autobestuurder
Geslaagd
Derde blad Texelse Courant, vrijdag 9 juni 1972
De TEXELtoerist-enquête die vorig
ar tijdens het seizoen werd gehouden
,d als kop: „Stort uw ïiart uit". Hier-
n hebben zeer velen gevolg gegeven.
redaktie werd overstelpt met opmer-
ngen, suggesties en kritiek, soms hele
leven vol. Er waren bepaalde onder
open die steeds terugkeerden: ver-
ersproblemen, klachten over te hard
den, hippies, vervuiling (vooral van
t strand) en komplimenten voor de
joie natuur. Hoewel een minderheid
i uitbreiding van het aantal dancings
café's vroeg, wilde de meerderheid
t Texel zou blijven zoals het was:
stig en mooi.
De opmerkingen zijn niet in getallen
st te leggen. Iedereen had zijn eigen
ning over het eiland, het is zelfs on-
leilljk alle opmerkingen in rubrieken
der te brengen. We kunnen dan ook
chts een bloemlezing geven, waarbij
i de lezers aanraden niet elke opmer-
ig serieus te nemen. De meesten rede-
ren in hun eigen straatje: ouderen
hen de hippies weghebben en jon-
ren willen dat de ouderen niet zo
iren. Sommigen vinden de politie veel
slap, anderen willen een minder
eng optreden. Iedereen wil meer en
ter als het gaat om de voorzieningen
men zelf nodig heeft; de voorzienin-
t voor anderen moeten niet teveel
gebreid worden want dan gaat het
ieke karakter van het eiland verlo-
u
ten van de plaatsen op Texel die op-
lend veel kritiek te slikken krijgt is
Dorpsstraat in De Koog er zijn te-
>1 lelijke en rumoerige vertiermoge-
heden. Bovendien vindt men het las-
dat er verkeer door de Dorpsstraat
g rijden.
)p de vraag welke voorzieningen
n nodig acht om winterrecreatie
Texel aantrekkelijk te maken wer-
i o.a. de volgende antwoorden gege-
weekendregeling instellen (zoals op
schelling) en noodschuilgelegenheden
de campings aanbrengen
daar kan ik zo gauw geen antwoord
geven, want dat is zeer persoonlijk
.verwarmd bed
.laarzen of klompen verkopen om
i door de sneeuw te kunnen lopen
.mooi weer
.ik zou meer moeten verdienen
.veel sneeuw
lin de zomer waai je al weg, laat
in in de winter
e overige vragen nodigden de gasten
suggesties te geven voor verbeterin-
die het verblijf in de zomer moesten
utngenamen. Ook vroeg men de toe-
en wat algemene opmerkingen te
[co. Dit is het resultaat:
er moet schapenvlees (nog liever
svlees) verkocht worden tegen re-
jke prijzen
de zwervers moeten in werkkampen
opt worden
betere treinverbinding Hannover-
>terdam
het zal prettig zijn wanneer een ge-
Ite van het personeel van de TESO
le AOT eraan denken dat de toerist
liet voor het personeel is, maar dat
personeel er voor de toerist is. De
isten zijn immers de mensen die
ilukt" moeten worden en dan moet
i ze niet verjagen met een onheuse
indeling
we weten heus wel dat men in het
erseizoen moet verdienen voor de
wintermaanden maar dat is nog
reden om ons toeristen het vel
de neus te halen
waarom wappert er op de Texelse
bijna nooit een Nederlandse vlag?
ien zo trots dat het Texels Eigen
mboot Onderneming is?
het eten: eeuwig doperwten
ik zou de Texelse gemeenschap wil-
vragen middels harmonie en sym-
lie gezelschap 1 of 2x per week
tueel tegen betaling naar buiten te
en
zelfs op de boot wordt men, rijdend
?n Nederlandse auto, in het Duits
esproken. Het is wel duidelijk wie
als gast waardeert!
liever weinig rustzoekers dan veel
lemakers Schroef desnoods de prij-
J>P, de goeden zullen heus wel blij-
Hkomen
Jeperkt aantal auto's toelaten; als
Ranger is men zijn leven niet ze-
F^g hautaine houding van enige
-dames, zo in de geest van: „de
'en komen toch wel"
baar Texel gekomen voor de rust
J drukke werkzaamheden als wet-
F van Den Bosch
JjWertocht goedkoper maken, al zal
iKVmo hiervoor gering zijn (misschien
Jtief?3)311 °Ver k0* Marsdiep als al-
TEXELtoerist stond een artikel
T*wennnen aan de andere kant van
F and, wat een practical joke. 't Is
ijies om te lopen
'^r aan het strand is zeer hinder-
enals andere rommel, zoals glas
t met spijkers erin
tet openbaar vervoer is om te hui-
^hoonmaker was zeer agressief.
Li na J. douches open terwijl er ie-
ff onder stond
^exelaars moeten niet zo inhalig
FP financieel gebied
G^puden kip
de Texelaars moeten de toerist niet'
als de gouden kip beschouwen
.ondanks de kruisjes op dit formu
lier blijf ik van Texel houden
als wandelaar of fietser is het soms
levensgevaarlijk, de auto's rijden voor
bij alsof ze de laatste boot moeten halen
het zou een verbetering zijn als een
zeefmachine regelmatig het strand zou
bewerken, en dan op de volgende ma-1
nier: eerst met een groffe zeef en dan
met een fijne erachter
maar ik zal niet zo gauw terugko
men, want ik vind het, ondanks dat
Texel al jaren een toeristenmachine is,
primitief en ongezellig
men moet het gezeur in winkels en
restaurants dat het seizoen pas op 1 juli
begint niet zo straf aanhouden
.wie wil hossen en dansen gaat maar
naar de grote stad!
de vakantievreugde wordt vaak be
dorven door mensen met dikke beurzen
op Texel ontbreken eerste hulp pos
ten. Toen onze dochter een been brak
moest enwe een uur met haar op stap
tot we uiteindelijk via een dokter (een
matig arts overigens) in Den Helder
belandden
een late busdienst over het hele ei
land
.meer optreden tegen hippies die
van alle straten een vieze boel maken
een autowasserette in De Koog
.enkele binnenwateren geschikt ma-'
ken voor kanovaren
.opgemerkt moet worden dat ook
enkele niet-Duitsers hun vakantie op
Texel doorbrengen
alle café's en dancings zijn toegan
kelijk voor personen boven de 21 jaar.
Als je jonger bent mag je nergens in.
Waardeloos
.namens de kinderen: hulde aan me
neer Jan de Vries
bovendien hebben wij een hond in
het gezelschap en het viel ons op dat de
mogelijkheden om een hond bij zich te
hebben zeer beperkt zijn op Texel
nu hebben wij meegemaakt dat wij
slager Roest een pluimpje gaven over
de wijze waarop hij zijn haantjes braad
de, met gevolg dat de volgende dag de
prijs met ƒ0,50 per stuk omhoog ging
.het verhuurkantoor van sexfilms
en verkoop van sexbladen moet van het
eiland verbannen worden. Maar het is
zeker voor het plezier van het Herm-
volk, waarvan er veel te veel vertegen
woordigers zijn
een bierlokaal als in Düsseldorf
een apart strand voor badgasten
met honden
een aparte weg voor voetgangers
met bolderwagens
een bank bij de telefooncel in De
Koog
op het strand transistorradio's ver
bieden
garantie dat de^ wachttijden bij de
boot korter zullen zijn
betere wegen naar het strand
geen verkeer in Den Burg tijdens
de markt en de folkloredagen
tennistrainer
....tijdens de Paasdagen waren geen
winkels en banken open! Wil Texel dan
niets verdienen aan mensen die maar
een paar dagen op het eiland blijven?
Kraanwagens
.waarom de aanhoudende pest van
auto's en kraanwagens die over het
strand snorren en de badgasten hinde
ren?
er moet meer worden gedaan aan
het kontakt plattelander-stedeling
.de uitkijktoren Fonteinsnol moet
worden verhoogd.
wie op vakantie gaat dient dit ook
te kunnen betalen (na klacht over arm
zalig uitziende langharigen Red.)
.om u een indruk te geven: in 14 da
gen heb ik op Texel ƒ1.350.besteed
en 700 km gereden
een besloten club, zodat men via
lidmaatschapsgelden eep selectie kan
toepassen op de gasten
voorrang van fietsers boven auto's
....het komt ons onbegrijpelijk voor
dat op de stoep voor het keurige bank
gebouw hippies getolereerd worden.
Het stinkt daar
.wij vinden dat alle secundaire wegen
op Texel voor gemotoriseerd verkeer
moeten worden afgesloten
.Het is bijzonder pijnlijk tijdens een
fietstocht of wandeling door een rustiek
dorpje als Den Hoorn voor een luid toe
terende met gillende banden door de
bocht komende automobilist te moettm
wegspringendit soort uitwassen is
meer regel dan uitzondering
....het verbaast ons niets dat in de
korte tijd dat wij Texel bezochten, het
verkeer 3 doden heeft gekost
wij laten onze auto in Den Helder
aan de wal staan. Van het uitgespaarde
bootgeld huren wij fietsen
.'het verbaast ons ieder jaar weer dat
wij geen parkeerplaatsen bij het strand
vinden
maak geen St. Tropez op Texel!
het valt ons op wat een gezellige en
gedienstige buschauffeurs er zijn
.voor de VW in De Koog: is het
prettig werken in de stank rond uw bu
reau? Zou het niet mogelijk zijn dat de
mest tussen de rozenstruiken wordt on
dergespit?
graag niet zoveel viespeukerij als
Sarasani en Klabams en meer van die
rommel
reeds 40 maal bezocht ik Texel als
vogelliefhebber en ik beb het eiland zien
afglijden van natuurmonument naar een
geëxploiteerd toeristeneiland
.men wil van alle walletjes eten, en
als eindresultaat krijgt men rotzooi
IJsland
.volgend jaar zal ik voor het eerst
sinds 40 jaar Texel niet bezoeken, om
dat ik naar IJsland ga voor de natuur
en de vogels
.u vraagt aan een toerist: „stort uw
hart uit". Welnu, dat heb ik gedaan. U
kunt er mee doen wat u goed dunkt
naaktzwemmen lijkt me heerlijk,
maar zonnebaden doe ik net zo lief in
bikini
.bij de veerhaven een voetbalter-
rein
....een cursus Nederlands voor Duit
sers
op zondag schonere pleinen
....films met Duitse onderschriften of
in het Duits gesproken
.kunst-skibaan
voorstel om het strand glas-vrij te
houden: statiegeld per fles ƒ10,
.er zijn teveel auto's op Texel
.de dekens in de meeste hotels zijn
onhygiënisch en de bedden worden niet
goed opgemaakt: de dekens horen onder
de matras vastgestopt te worden
de bezorging van de post is beroerd
toeristenbelasting verhogen tot ƒ2,-
per persoon per nacht
er is teveel prikkeldraad in de dui
nen
de teer moet van het strand af an
ders sterft Texel
het is ons bekend dat Duitse vakan
tiegangers om redenen die ik hier niet
zal noemen, uw eiland nooit meer be
zoeken. Wat 25 of 26 jaar geleden ge
beur is, moet men toch eens vergeten
als je het boek „Tragedie op Texel"
leest en hoort wat de Duitsers hier al
lemaal aangericht hebben, dan is het
verbazingwekkend dat de Texelaars zo
veel met die moffen ophebben
de politie is arrogant, speelt eigen
rechter bij overtreding van het wacht-
verbod en doet alsof het om ik weet niet
wat gaat
.Texel is een heerlijk eiland! Toch
denk ik niet dat wij ieder jaar zullen
terugkomen: eens zullen wij verdreven
worden door glasscherven
laten we het mooi houden
.de scherpe klinkers en betonlijsten
langs de wegen in het bos zijn slecht
voor autobanden
....het is er oud en smerig. De „lei
ding" is incapabel een dergelijk bedrijf
te runnen. De kinderen van de gasten
worden door de hond van de eigenaar
gebeten.Hiertegen kan door de politie
niet worden opgetreden daar het eigen
terrein is. Kommentaar van de eigenaar:
„Gasten mogen ook honden meebren
gen"
gaarne in TEXELtoerist aanwijzin
gen hoe teer te verwijderen van handen,
voeten en kleding
.openbare toiletten voor iedereen,
dringend nodig
.verbod op piersteken op het Wad
00dm
U»«rt bnlUn tw»M. ni <j« r«4«hl» "«rfi?
Tf^ëmSStSS3SSSl!KSSimiSaS!S^
Als trouw Texel-bezoeker heb ik met
enige verbazing het ingezonden stuk
van mijn plaatsgenote, mevrouw Heu-
wekemeijer, gelezen.
In de eerste plaats vind ik haar be
schrijving van de (naar mijn mening ge
zellige) drukte in Den Burg, zwaar over
dreven. In de hoofdplaats van het ei
land kun je toch niet verwachten de
straten voor jezelf alleen te hebben. En,
„achter elkaar aanjakkeren" door Den
Burg is doodgewoon onmogelijk, zelfs
als iemand dat graag zou willen. Ik
heb mijn leven in Den Burg in elk ge
val nog nooit bedreigd gevoeld. Maar.
mevrouw, in het doodstille Den Hoorn
zijn ook winkels
Nog vreemder vond ik de opmerking
over de fietspaden. Langs de meeste
grote wegen zijn geen fietspaden, aldus
mevrouw Heuwekemeijer. Nee, maar u
bent toch niet verplicht precies die we
gen uit te zoeken om te gaan fietsen? De
belangrijkste wegen hebben wèl een
fietspad l(de Pontweg En denkt u
eens aan al die schitterende toeristische
fietspaden, waar geen auto en zelfs geen
brommer komen mag; de polder Waal
enburg, het pad van De Koog naar De
Cocksdorp en vanuit De Koog via de
Dennen naar Den Hoorn Daar is deze
mevrouw geloof ik nog nooit geweest!
O.u kunt er alleen maar komen
„na veel risico's gelopen te hebben om
er ongeschonden vanaf te komen?" Mag
ik u dan ten slotte een routebeschrij-
vinkje geven als u op Texel aankomt?
1. Vanaf de boot meteen linksaf, via het
Licht van Troost naar Den Hoorn.
2. Voorbij het dorp linksaf, fietspad
door de Dennen naar De Koog.
3. Vanuit De Koog de paddestoelen vol
gen naar De Cocksdorp (een schitte
rend fietspad dwars door de duinen!).
Al die tijd ziet u geen auto enik
weet zeker, dat u levend in De Cocks
dorp aankomt
E. C. van Dijk,
Diepenbrocklaan 5,
Baarn.
Op Texel is de kluut altijd al een po
pulaire vogel geweest. Op weinig ande
re plaatsen in ons land komt hij zoveel
voor als juist hier en gebruikte de Zui
velfabriek de Eendracht hem vroeger
niet als handelsmerk op de pakjes bo
ter?
Voor Engelsen, Fransen, Belgen en
Amerikanen is hij een van de grote at-
trakties in de Texelse vogelwereld.
In oude boeken wordt de kluut ook
wel „kluit" genoemd. Vreemd, als wij
bedenken dat hij zelf „kluut" roept. Wat
is dan de verklaring voor de zo weinig
welluidende naam van kluit? Die ver
klaring gaf ons Dr. Jac. P. Thijsse (in
de tijd dat hij officieel kluit werd ge
noemd!) als volgt: „Waarom die prach
tige, slanke, vlugge vogel de logge naam
„kluit" draagt? Wel, hij noemt zichzelf
kluut, de Texelaars noemen hem dus
ook zo, maar omdat die in plaats van
huis, huus en voor buiten, buten zeg
gen, menen de boeken, dat de vogel ook
kluit moest zeggen, om goed Hollands
te spreken". In het latijn heet de vogel
Rocurvirostra avosctta, wat zoiets be
tekent als „de kluut met de omhoogge
bogen snavel". Avosctta is de naam die
de oude Ramcinen al aan de kluut ga
ven; we vinden deze naam in vele talen
terug. Zo heet hij in het Engels Avocet
en in het Frans Avocette.
De kluut broedt voornamelijk langs
de kusten, maar soms ook ver het land
in. In ons land komt hij bijvoorbeeld
ook als broedvogel voor op opgespoten
terreinen (vlak onder de rook van Am
sterdam bijv.) en in de pas drooggeval
len IJsselmeerpolders. Verder broedt hij
in Europa o.a aan de kust van de Neu-
siedler See in Oostenrijk en in de zout-
Kluut bij zijn nest. In het nest twee eieren,
te weinig om prettig te broeden. Het dier
heeft daarom voor een derde „e/" gezorgd
in de vorm van een steen. Als de steen
werd weggehaald, legde de kluut hem
telkens weer opnieuw in het nest alvorens
het broeden voort te zetten.
(Foto Harry de Graaf)
vlakten van Hongarije. In Engeland
werd de kluut al een eeuw geleden vrij
wel volledig uitgeroeid de eieren wa
ren bij de verzamelaars zeer in trek
maar de Britten kunnen zich nu beroe
men op een flinke kolonie in een reser
vaat van de Royal Society for the Pro
tection of Birds. In dit gebied, Haver-
gate Island in Oost-Engeland, vestigden
zich in 1947 voor het eerst enkele broed-
paren. De kolonie is sindsdien snel ge
groeid en omvatte in 1968 al 108 paar,
een resultaat waar de Engelse vogelbe
schermers met recht trots op zijn. Ook
elders in Europa gaat het de kluten
voor de wind.
Het is tot nu toe gebruikelijk, dat de
kluten in het najaar naar zuidelijker
streken vertrokken om daar te overwin
teren, maar steeds meer vogels laten
zich door de zachte winters verleiden
ons land niet te verlaten. Het overwin
teren in Zeeland en ook in het Wadden
gebied is al heel gewoon. Deze gedrags
verandering die niet van gisteren op
vandaag plaats vond is waarschijnlijk
een gevolg van het heel langzaam mil
der worden van ons klimaat. We verke
ren nog steeds in een periode met stij
gende temperaturen na de laatste Ijs
tijd en dit heeft voor de vogelwereld
belangrijke gevolgen. Zo zijn uit IJsland
verschillende soorten verdwenen, zoals
de ijseend, terwijl andere vogels, zoals
zilvermeeuwen en kapmeeuwen, er zich
vestigden.
Kluten kunt u op Texel vooral zien
langs de oostkust van het eiland en in
de Slufter. Een ideale plaats waar u de
ze en andere vogels vanuit de auto op
het nest of met hun jongen kunt zien,
is bijv. het reservaat van de Vereniging
tot Behoud van Natuurmonumenten de
Petten, ten zuiden van Den Hoorn. Hier
broeden ook visdiefjes, de sterk daar
op lijkende noorse sterns, kieviten, kap
meeuwen en tureluurs.
De kluut is een van de weinige steltlo
pers die regelmatig zwemmen. Zijn po
ten zijn zelfs voorzien van kleine zwem
vliezen. Meestal zoekt hij zijn voedsel
allerlei klein gedierte echter lopend
in ondiep water, waarbij hij de dunne,
omhooggewipte snavel horizontaal door
het water heen en weer beweegt.
Iedre dag hoort men of leest men
Wat al in 't verkeer gebeurt
Door één tel niet op te letten
Wordt soms jaren lang getreurd.
Vaak wordt er te hard gereden
Laat men zien, hoe snel hij kan
't Staat zo stoer, langs wegen razen
Met één hand aan 't stuurwiel dan
Men bedenkt niet, dat een ander
Daar de dupe van kan zijn
Daardoor kwam in mijn gedachte
't Mooi gedicht van Huib Fenijn
Als een ieder dit gaat lezen
Dit wat Huib geschreven heeft
Hoop ik, dat men hier aan denke
Als hij zich op weg begeeft.
W. J. Boon
Voor
Gehoorapparatenservice
op Texel
ELECTROHUIS
Gij hebt mij Heer, de macht gegeven
Over deez' droom van chroom en staal,
Die eensklaps een demon kan worden,
Als ik slechts één seconde faal.
Uw wet heeft mij vanouds geboden
Dat ik niet doden mag, maar God,
Ook achter 't stuurrad van mijn auto,
Kan ik negeren dit gebod.
't Zijn allemaal Uw schepsels, Vader,
Die langs mij flitsen nazend snel,
Of onverwachts mijn rijbaan kruisen,
Wat is bij tachtig mijl één tel
Straks kan mijn wiel een doodsnik
smoren,
Een mens verminken voor altijd,
Of kinderen tot wezen maken,
Door eigen onvoorzichtigheid.
Heer, geef mij eerbied voor het leven
Van mens èn dier, dat kruist mijn baan,
Laat naast mijn kilometerteller
Uw streng gebod steeds voor mij staan.
Huib Fenijn
Mej. Ada Witte uit de Nes bij Oos
terend slaagde onlangs in Amsterdam
voor het examen klinisch - chemisch
analiste.
