roen /wa
in het harL
Duits tv-programma
ip Texel opgenomen
Commissie uit GS kwam naar
Texel voor hoorzitting
TAXI
2323
Toelichting op bezwaren tegen
plaats natuurrecreatiecentrum
J. M. de Vries
bredere opzet
Volgend jaar
recreatiewerk
Onder invloed achter
het stuur
Goed afgelopen
Oefenbom gevonden
Ongelukkige val van fiets
Cameraploeg met
vee emmers
aring huiswaarts
astgelopen jacht door
ddingboot vlotgetrokken
Beert Bar
Were dag geopend.
Beere goed
Ook huidige aanpak
voldoet uitstekend
Kans op tijdelijke
geluidshinder
„Texelstroom"
WILHELMINALAAN 4-6
JDAG
4 AUGUSTUS 1972
fEXELSE
85e JAARGANG No. 8696
(gave N.V. v-h. Langeveld De Rood
idbus 11 Den Burg, Texel - Tel. 2741
Harry de Graaf, Keesomlaao 43, Den
(el. (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
COURANT
s
Verschijnt dinsdags so n^dags
Bank: Nederl. MJddenstandsbank; Coop. RaM.
feisenbank; Amro-bank. Postgiro 652. A bono,
prüs ƒ5,00 p. kw. -f 50 ct incasso; los 25 ot
Advert. 21 ct per mm. exd. 4% BTW
EIERLAND iDe 27-jarige automo
bilist S. B. uit Duisburg werd in de
nacht van dinsdag op woensdag door
een politiepatrouille aangehouden, we
gens rijden onder invloed. Aanvankelijk
vestigde de man alleen de aandacht op
zich door met ongelijke verlichting te
rijden, maar toen hij vanuit zijn wagen
op de politiemannen begon te schelden
en een sterke alcoholgeur verspreidde,
werd hij voor verhoor meegenomen
naar het politiebureau te De Koog. B.
verklaarde ongeveer acht glazen bier te
hebben gebruikt, maar weigerde de
bloedproef. De politie bracht hem, na
proces verhaal te hebben opgemaakt,
terug naar zijn camping De Krim.
De 67-jarige M. B. uit Den Burg wilde
dinsdag om 2.15 uur met zijn auto van
uit de Kogerstraat linksaf slaan om de
Boogerd op te rijden. Op dat moment
werd hij juist ingehaald door de 18-
jarige bromfietser M. B. uit Den Burg.
Deze sdoeg tegen de zijkant van de wa
gen, maar bleef ongedeerd. De voor
vork van de brommer werd ontzet. De
auto liep kleine beschadigingen op.
OOSTEREND Slechts materiële
schade ontstond ook bij een aanrijding
die zich dinsdagmiddag even na twee
uur voordeed op de Oosterweg. F. van
O. uit Den Burg kwam in een bocht met
zijn auto op de linkerweghelft. Hij
kwam daardoor in botsing met de uit
tegengestelde richting naderende A. J.
A. v.d. S. uit IJmuiden.
Bij de Grensweg werd woensdag
avond een projektiel gevonden, dat deed
denken aan een pantservuist of mortier
granaat. De mijnopruimingdienst van de
marine kwam naar Texel om het moge
lijk gevaarlijke ding mee te nemen. Het
bleek dat sprake was van een oefenbom
van onbekende herkomst.
De 15-jarige O. N. Zijlstra uit Amster
dam kwam op de Westdijkweg bij „Ce
res" met zijn fiets te vallen. Oorzaak
was een defekt aan het trapmechanis-
me. Hij verloor het 'bewustzijn en liep
schaafwonden op. De arts schreef hem
enkele dagen rust voor.
)E KOOG Acht dagen lang is een
eg van Zweites Deutsches Fernsehen
Texel aan het werk geweest. Opna-
n werden gemaakt voor het dertig
rnten durend programma „Werk-
tt" dat ZDF eens per maand uitzendt
dat nu zal worden gewijd aan de
rijfster Gabrielle Wohman. Aanlei-
is het feit, dat Gabrielle Wohman
achttien boeken en 6 filmdraaiboe-
op haar naam heeft staan) zelf de
>fdrol gaat spelen in een film die van
van haar verhalen is gemaakt.
let heet „Entziehung" en gaat over
jonge vrouw, die aan drugs is ver-
ifd en ook nog moet kiezen tussen
minnaars. De opnamen voor de
onder regie van Ludwig Cremer,
innen binnenkort en Gabrielle Woh-
ïs druk bezig haar rol te leren. Zij
dit voor een groot gedeelte op
®1> waar zij regelmatig (in hotel
inses Juliana") verblijft en waar zij
de inspiratie voor haar verhalen op-
Het tv-programma rond haar per-
werd dan ook voor het grootste
op Texel opgenomen. Gabrielle is
lmd temidden van allerlei Texelse
Ischappen, maar ook aan de bar van
Grooten Slook" te Den Burg. De
-ploeg maakte geen reportage van
gebruikelijke soort, maar probeerde
over te brengen van de droomwe-
waarin de hoofdfiguur leeft en
rin de problemen zich op een geheel
De ZDF-ploeg bezig met opnamen op het
terras van hotel .Prinses Juliana". Geheel
rechts de schrijfster Gabrielle Wohman.
die. geholpen door haar man. bezig is haar
rol te leren in ..Entziehung".
eigen wijze manifesteren. Regisseur A.
Rattay vertelde ons dat allerlei trucjes
zijn toegepast om dit effekt te bereiken,
zoals een vetgemaakt glaasje voor de
lens van de camera. Soms hielp de na
tuur een handje mee. Toen dm de buurt
van de vuurtoren opnamen werden ge
maakt, kwam plotseling uit zee een ne
vel opzetten, die het vastleggen van een
bijzonder mooi stemmingsbeeld moge
lijk maakte. Ook op andere momenten
leek het toeval de Duitsers welgezind te
zijn. Het meest begeesterd was de heer
Ratty echter van het feit, dat met uit
zondering van stads- en berggezichten
vrijwel alle landschappen op Texel aan
wezig zijn. Men kon daarom vlot wer
ken, ondanks het feit dat op de zon wel
eens gewacht moest worden. Voor zover
de zeven man tellende ploeg ergens
moest worden geïntroduceerd, zorgde
daarvoor VW-directeur J. W. Dekker,
die wel blij was met het idee om het
eiland Texel in het programma te be
trekken. De opnameploeg kon woensdag
dan ook niet vertrekken 'alvorens van
de VW twee emmers Hollandse Nieuwe
te hebben aanvaard.
Gistermiddag hebben Gedeputeerde
Staten van Noordholland in 't raadhuis
een hoorzitting gehouden naar aanlei
ding van de bezwaren, die zjjn inge
bracht tegen het verlenen van een ver
gunning voor de bouw van een natuur
recreatiecentrum in de duinen bij paal
17. Zoals bekend hadden de Werkgroep
Landschapszorg Texel, het Contact Na
tuurbescherming Noordholland en de
Vereniging tot Behoud van de Wadden
zee bezwaren tegen het plan ingediend.
De bezwaarden waren van mening dat
op Texel zeker een natuurinformatie-
en educatiecentrum moet komen, maar
niet in het landschappelijk nog vrijwel
ongeschonden gebied bij paal 17. Voor
zover bekend is het nog niet eerder
voorgekomen, dat Gedeputeerde Staten
op Texel een hoorzitting organiseerden.
Dit is echter gebeurd om, zo dat nodig
mocht blijken, de situatie ter plaatse in
ogenschouw te kunnen nemen. Over het
verloop van de hoorzitting, waar de be
zwaarden gelegenheid kregen hun pro
testen nader toe te lichten, schrijven wij
meer in het volgend nummer.
Naar aanleiding van de hoorzitting
gaf de Werkgroep Landschapszorg
Op Eierlandse gronden
COCKSDORP In de nacht
hg op woensdag, omstreeks 12 uur,
idde het uit Terneuzen afkomstige
ttnt „Belita" midden op de Eier-
w gronden. Het 13 meter lange
tuig was op weg van Denemarken
de thuishaven en is waarschijnlijk
de sterke stroom naar de gronden
dreven. Er was vijf man aan boord.
het niet lukte om de motor te
rn, werden twee vuurpijlen afge-
en, die zowel door de kustwacht
erland als van Vlieland werden
föerkt. Zowel de Texelse strand-
^gboot „IVIr. Adriaan de Bruine"
"Carlot" van Terschelling en de
anna" van Den Helder voeren uit.
Texelse redders bereikten de
a 'het eerst. Omdat de water-
fwniddels het hoogste punt had
\Ti ^oot schipper A. Boon geen
,te wachten met het vlottrek-
an jacht. Er werd vastgemaakt
®t weinig moeite werd de „Belita"
fj de EG-boei getrokken, waarna
_s naar Terneuzen kon worden
P' De kosten van de berging
j de verzekering van de eige-
«n het jaoht worden geclaimd.
Recreatieconsulent J. de Vries heeft
grote plannen voor de recreatie volgend
jaar. Hoewel de vaste vormen nog ont
breken is het zijn bedoeling grotere eve
nementen te organiseren, die berekend
zijn op meer publiek en die langer zul
len duren. Hij wil daarbij een grote
platte wagen inzetten, die als „mobiele
eenheid" eenvoudig verplaatsbaar is en
met vele materialen voor een grote di
versiteit aan spelletjes bruikbaar is.
Deze plannen komen voort uit de er
varingen van dit jaar Gebleken is dat
de mensen steeds minder geneigd zijn
grotere afstand af te leggen om naar een
spel of voorstelling te komen. In de
buurt van kampeerterreinen komen al
leen de bewoners van het dichtstbij-
gelegen terrein naar de evenementen,
hoewel er ook op de andere terreinen
bekendheid aan gegeven is met de luid
sprekerwagen.
Kontakt
De kommunikatie met de toeristen ver
loopt uitstekend, zodat het daar niet aan
ligt. Gebleken is dat door middel van
TEXELtoerist, de Texelse Courant en
geluidsinstallaties vrijwel alle gasten,
ook de Duitse, bereikt worden. Wij vroe
gen een aantal ouders die hun kinderen
dinsdagochtend naar de speelweide in
De Koog brachten naar de manier waar
op ze van de kinderspelen gehoord
hadden. De meesten hadden het in
TEXELtoerist gelezen of de omroep
installatie gehoord.
Hoewel het merendeel tevreden was
met de spelen en de manier waarop ze
georganiseerd werden, had men vooral
dinsdagochtend kritiek op de rommelige
organisatie. De Duitse gasten vonden
dat er wel iets meer in het Duitse uit
gelegd kon warden. De heer De Vries
vertelde ons, dat hij een groot aantal
Duitse assistenten in dienst heeft, die
dinsdag toevallig eiigens anders bezig
waren.
Een der assistenten, Ineke Elting, was
van mening, dat het allemaal wel mee
viel. De kinderen leggen onder elkaar
veel uit, en daarbij schijnt de taalbar
rière een minder grote rol te spelen.
Bovendien zijn de opgaven meestal niet
zo moeilijk dat de assistenten ze niet zelf
in het Duits kunnen vertellen. Deson
danks bleek bij de opdrachtentooht, die
dinsdagochtend georganiseerd was, dat
de Duitse kinderen er moeite mee had
den. De opgave om een zesregelig rijm
over Texel te maken, was voor hen be
slist te zwaar.
Organisatie
Het oordeel van de kinderen (vrijwel
allemaal tussen 9 en 12 jaar) was echter
zonder uitzondering positief. Ze waren
blij met de spelen, vonden dat de assis
tenten het goed en vriendelijk deden en
•dat het inschrijfgeld (ƒ0,50) niet te hoog
was. Eén jongetje vertelde ons wel op
Texel te willen wonen. „Maar dan zou
ik niet met al die spelletjes meedoen".
Dinsdagochtend deden ongeveer 150
kinderen mee, die vooral in het begin
wat verloren rondliepen omdat van lei
ding nauwelijks sprake was. Het inde
len in groepen en het uitleggen van de
bedoeling van het geheel verliepen bij
zonder moeizaam. Oorzaak hiervan was
onder andere dat veel kinderen te laat
kwamen en dat de organisatoren eigen
lijk niet op zo'n groot aantal gerekend
hadden.
De assistentie bij de kinderspelen
verloopt voor een deel op vrijwillige
basis. Ouders zijn vaak behulpzaam
(sommige moeders doen het al jaren) en
ook Ineke Elting doet het voor niets om
dat ze „het werk en meneer De Vries
aardig vindt". Dat het assisteren niet
alleen een kwestie is van kinderen een
hand geven en gezellig spelletjes doen,
bleek toen alle kleintjes moesten beta
len en een stempeltje op hun hand kre
gen, waarmee ze 's middags ook naar
de strandspelen konden. Bij het zien van
de grote opstopping die hierbij ontstond,
gingen diverse ouders met hun kroost
weer weg.
(zie vervolg pagina 2)
Texel een informatieblad uit, bestemd
voor leden en geïnteresseerden. Hierin
wordt een overzioht gegeven van de
reeks verwikkelingen, die zich rond het
natuurrecreatiecentrum heeft voorge
daan en wordt het standpunt van de
werkgroep Landschapszorg nog eens
duidelijk weergegeven. Aan dit infor
matieblad ontlenen wij het volgende
„In 1956 werden de eerste stappen
ondernomen om tot een nieuw gebouw
te komen, waarbij gedacht werd aan een
koppeling met een door Staatsbosbeheer
aan te leggen botanische tuin (een weer
gave van de geologische opbouw van
Texel en de hierbij behorende flora).
Het Museum moest dan uit het bos ver
dwijnen en bij het „Zandnoltje" komen.
In 1959 stond de provinciale commis
sie voor de gemeentelijke plannen zeer
kritisch t.o.v. dit plan, gaf in principe
toestemming, maar stelde dat het aan
zeer hoge eisen zou moeten voldoen.
In 1963 stelde de „Werkgroep Recrea
tie Texel" dat de bouw van het Museum
een ingreep in het eigenlijke recreatie-
landschap betekende die niet zonder be
denkingen was. De binding met de te
stichten botanische tuin kon het aan
vaardbaar maken dit unieke gebouw in
deze unieke situatie te plaatsen.
De Burgemeester van Texel verzekert
in 1963 dat de bouw niet doorgaat bij
een verstoring van het landschap. De
directeur van de Provinciale Planolo
gische Dienst schrijft in dat jaar dat het
bouwen van een museum op deze plaats
een ernstige ingreep in het landschap
betekent.
In 1966 werd toch door B W en
later door G S. van N.-Holland een
bouwvergunning verleend met toepas
sing van art. 20 van de Wederopbouw-
wet.
In 1967 wordt een subsidieaanvraag
ingediend bij CRM en G.S.
Eveneens in 1967 wordt begonnen met
de aanleg van een duinpark (i.p.v. een
botanische tuin), m.ajw. een veel be
perkter opzet met alleen duinvegetaties
en dus géén weerspiegeling van de geo
logische opbouw van Texel en de
daarbij behorende flora.
Inmiddels verliep de bouwvergunning
en was een ander ontwerp nodig met
enigszins gewijzigde situering.
In verband met de aanvraag voor een
bouwvergunning via art. 19 Wet Ruim
telijke Ordening liggen van 9-23 juli
lj)71 deze nieuwe plannen ter visie. Voor
het gebied waarin dit gerealiseerd moet
worden geldt een voorbereidingsbesluit.
Het valt dn wat vroeger „Meldingsge-
bied" heette (terrein met belangrijke
natuurwetenschappelijke en/of land
schappelijke waarde). Het Museum heet
nu Natuurrecreatiecentrum een „alge
meen informatiecentrum inzake natuür
en natuunrecreatie op Texel (ook t.a.v.
facetten als natuurbehoud, historie, geo
logie en archeologie)". (Brief B W aan
de Gemeenteraad 16-9-1971). Het moet
een combinatie worden van een bezoe
kerscentrum voor het duinpark en het
Texels Museum".
Bezwaren
„Bezwaren worden ingediend door
Contact Natuurbescherming Noord-
Holland en de Werkgroep Landschaps
zorg Texel. Op 29 september 1971 hou
den G.S. een hoorzitting waarop de be
zwaren: landschappelijk onaanvaard
baar en een te grote bezoekersdruk op
kwetsbaar duingebied, alsmede alterna
tieven: scheiding bezoekerscentrum en
museum en andere plaatsen: 1. land
bouwgrond oostelijk van het bos; 2. en
clave bij de „Rovershut"; 3. plaats waar
het Museum nu staat, nader worden
toegelicht.
Op 19 november 1971 besluit CRM tot
een rijksbijdrage van 75% (2.225.000,
zij geldt voor de bovengenoemde com
binatie en bij wijziging van de bouw
plaats moet deze opnieuw ter goed
keuring aan de staatssecretaris van
CRM warden voorgelegd.
Op 26 oktober 1971 vraagt Burge
meester Sprenger aan het Rijksinstituut
voor Natuurbeheer welke plaats in de
omgeving van paal 17 biologisch het
minst geschaad zal worden door de
bouw van een Natuurrecreatiecentrum.
Het R.I.N. schrijft op 23 november dat
theoretisch de voorkeur gegeven moet
worden aan landbouwgronden oostelijk
van de bossen en dat met afnemende
mate van wenselijkheid gedacht moet
worden aan vestiging op 2) landbouw
gronden bij de Rovershut, 3) het buiten
duin, 4) de huidige plaats van het Mu
seum, 15) de binnenduinrand voorge
stelde plaats). Zij brengen naar voren
dat het buitenduin (3) praktische voor
delen heeft o.a. de nabijheid van het
reeds bestaande parkeerterrein bij paal
17.
Commissie ad hoe
Burgemeester Sprenger roept op 5 ok
tober een commissie ad hoe bijeen be
staande uit vertegenwoordigers van
CRM, SBB, PPD, Contactcommissie
Natuur- en Landschapsbescherming,
IVN, Werkgroep Landschapszorg Texel,
Stichting Texels Museum en Gemeente
Texel. Deze commissie brengt begin
1972 een rapport uit. Van een zestal al
ternatieven wordt door een meerder
heid gekozen voor de plaats bij paal 17.
Een minderheidsstandpunt wordt inge
nomen door de Werkgroep Landschaps
zorg Texel, die bij haar bovenaange
haalde standpunt blijft en de Contact
commissie voor Natuur- en Landschaps
bescherming, die zich hier bij aansluit.
Onze Werkgroep ontdekt, dat op
drachtgever, de gemeente Texel, inziet
dat de situering van het gebouwencom
plex storend is in het landschap: bij het
overleg in de commissie gemeentelijke
plannen blijkt zij het complex 90° ge
draaid te hebben, waardoor het volgens
haar minder stoort. Dit is voor de Werk-
(zie vervolg pagina 2)
In verband met diverse proefnemin
gen in de nieuwe elektriciteitscentrale
annex zeewaterontziltingsinstallatie
„Texelstroom" zal enige geluidshinder
kunnen optreden, zo heeft de directie
van de N.V. TEM meegedeeld. Het ge
luid, in hoofdzaak veroorzaakt door het
doorblazen van stoomleidingen, is
slechts van tijdelijke aard en blijft be
perkt tot de daguren.
De TEM-directie vraagt het publiek
er verder begrip voor te willen hebben,
dat binenkort, bij de overname van de
energielevering door de nieuwe cen
trale, storingen in de elektriciteitsvoor
ziening kunnen optreden. Uiteraard zal
worden getracht deze zoveel mogelijk te
beperken, maar men wil voor een en
ander bij voorbaat excuus vragen.
