(jroen 'ZwarL-Jexels in het hart-,
Laat de marine maar oefenen
op de Haaksgronden
TAXI
2323
Sandy Coast
MR L. MOK VOOR RAAU VAN STATE:
Aanvraag vooral op formele
gronden niet in te willigen?
Omstreden opschrift staat
weer op de kerkhofpoort
ILHELMINALAAN 4-6
Prijswinnaars
brandweerwedstrijd
Oosterend weer present
in 1973
Wijziging vervoer
gevaarlijke stoffen
„Vaste" halfuurdienst
vervalt
Oude kanonskogel gevonden
Gezinsdienst in N.H. Kerk
Zaterdag kaatswedstrijden
Bar-dancing „Rïche"
15 SEPTEMEBER 1972
85e JAARGANG No. 8708
N.V. v.b. Langeveld De Roofj
11 - Den Burg, Texel - Tel. 2741
de Graaf, Kcesomlaan 43, Den
(02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
VerschijnI dinsdag» «o visdag»
Bank: Neder). Middenstandsbank; Coop. Rai
feiscnbank; Amro-bank. Postgiro 652. Abona.
prijs ƒ5,00 p. kw. -f 50 ct incasso; los 25 cC
Advert. 21 ct. per mm. exd. 4*/» BTW
ting. De kroon verklaarde dat verzoek
niet ontvankelijk, wegens ongenoeg
zaamheid der stukken, NIET omdat de
aanvraag bij het gemeentebestuur was
ingediend.
IN HAAG De aanvraag van De-
ie om op De Hors een schietinrich-
te mogen aanleggen en gebruiken
a meerdere redenen niet ontvanke-
Verlening van de gevraagde hin-
retvergunning zou onaanvaardbare
er voor mensen en dieren veroorza-
De enige reële oplossing is het af-
ien van oefenbommen boven de
csgronden.
t is de mening die Mr. L. Mok uit
terdam dinsdag naar voren bracht
ns de behandeling van de kwestie
de Raad van State. Naast Mr. Mok,
ijn pleidooi voerde in opdracht van
VV Texel, werd ook het woord ge-
d door Mr. J. A. IJ. van Giffen
o.a. de Vereniging tot Behoud van
faddenzee), burgemeester Mr. W. H.
nger (gemeente Texel), Ir. Pfeiffer
itsbosbeheer) en Mr. Reinking (De
el-
»or de Raad van State, (bestaande
iresident Mr. A. de Roos, Mr. R. van
Bergh en oud-minister Dr. G. H.
nga) was de kwestie geen routine-
je. De behandeling duurde meer
drie uur. Zoals gebruikelijk zal de
iraak nog geruime tijd op zich laten
iten. De tegenstanders van de
(tinrichting op De Hors waren na
>p optimistisch. Met name Mr. L.
was van mening dat Defensie wei-
tans heeft op inwilliging. Hij vond
Defensie bij het indienen van haar
we aanvraag zeer onhandig te werk
gegaan; er zijn meerdere formele
:n gemaakt waardoor een niet ont-
;elijkverklaring haast onvermijde-
Geen hinder
Reinking, pleitbezorger voor De-
e, was de eerste spreker. Hij legde
nadruk op dat de ellipsvormige
die de bommen werpende vliegtui-
ifleggen voor het grootste deel over
roert. Daardoor zal er geen geluids-
er of gevaar zijn. Omdat de route
meer boven Texel lag werd de aan-
g gericht tot de kroon. Dat het hier
een uitbreiding van een bestaande
erwetvergunnmg zou gaan (zodat
vraag van een nieuwe hinderwet
ping formeel onjuist zou zijn) be-
met Mr Reinking. Wat nu wordt
agd is iets heel anders dan de pi-
aan waarvoor reeds jaren geleden
ning is afgegeven. Verder diende
ns Mr Reinking niet te worden
ten dat het hier ging om oefenge-
eid voor Defensie. Het is een na-
al algemeen belang dat tegen het
Texelse belang moet worden af-
en.
Eén geheel
Sprenger zei de pistoolbaan en
u gevraagde schietinrichting wel
jjk als één geheel te zien. De aard
e hinder stemt nl. overeen. Boven-
kunnen beide onderdelen elkaar in
T versterken, vooral als de aan-
om een nieuwe vergunning voor
istoolschietbaan wordt ingewilligd
tot de gewijzigde pistoolschietbaan
ook een groot deel van de Hors
-jdens de oefeningen als onveilig
zal moeten worden afgezet. De
ag had tot de gemeente moeten
en gericht, de kroon is in deze met
1- De burgemeester vond dat
y de toekomstige gemeentelijke
ing van de zeegaten waarboven de
""en vliegen niet buiten beschou-
kan worden gelaten. Als de wen-
*n de gemeenteraad worden inge
ef gaat het straks wel degelijk om
Is gebied waarboven de oefeningen
"i gehouden.
"prenger zei nog geen TNO-rapport
ben gezien waaruit moet blijken
dat het met de geluidsoverlast zou mee
vallen. Om zo'n rapport was wel ge
vraagd. Een vergelijking makend met
1966 toen de Horskwestie voor het
eerst aan de orde kwam stelde Mr.
Sprenger dat sindsdien de eisen van het
milieu veel zwaarder zijn gaan wegen,
zeker in het Waddengebied. De destijds
ingebrachte bezwaren gelden nu extra.
De burgemeester liet blijken het behoud
van het karakter van het Waddenge
bied ook als een nationaal belang te
zien.
Zeer uitvoerig was Mr. L. Mok. Zo
veel tijd nam zijn pleidooi in beslag dat
de president de volgende sprekers tot
spoed moest aanmanen om te voorkomen
dat het al te laat werd.
Geen algemeen belang
Bij de aanvraag heeft de minister van
defensie zich beroepen op artikel vier,
lid 3 onder c van de Hinderwet. Wil dat
succes hebben dan dient voorafgaand
een Koninklijk Besluit te zijn genomen
waaruit blijkt dat een schietinrichting
in het algemeen belang is geboden. Zo'n
K.B. is er niet. „Begrijpelijk, want wat
men ook precies onder het algemeen
belang moge verstaan, door de onder
havige schietinrichting wordt uiteraard
slechts het belang van de Marine lucht
vaartdienst gediend. Er is mij boven
dien geen enkel geval bekend waarin
een koninklijk besluit is genomen, ver
klarende dat door een bepaalde inrich
ting het algemeen belang wordt ge
diend. De minister beroept zich bij zijn
aanvang derhalve ten onrechte op ar
tikel 4".
Als absoluut onjuist veroordeelde Mr.
Mok het verlenen van de hinderwetver
gunning door de kroon, zoals in dit ge
val wordt gevraagd. De bevoegdheid
berust krachtens de Hinderwet bij het
gemeentebestuur met uitzondering van
enkele duidelijk geregelde uitzonde
ringsgevallen: geen van deze gevallen
doet zich hier voor. Nergens in de wet
wordt gesproken over inrichtingen
waarvan een deel buiten de betrokken
gemeente dan wel de provincie is ge
legen; er wordt slechts gesproken over
inrichtingen gelegen in meer dan één
gemeente, dan wel in meer dan één
provincie. Nergens wordt het naast ho
gere gezag bevoegd gemaakt als de in
richting voor een deel ligt buiten het
gebied van de gemeente c.q. provincie.
De Vereniging van Nederlandse Ge
meenten denkt er ook zo over en heeft
haar standpunt gehandhaafd na de brief
van de Minister van Volksgezondheid
en milieuhygiëne waarin een ander, vol
gens Mr. Mok niet op een bestaande
wetstekst gefundeerd standpunt, naar
voren komt.
Dat de gemeente bevoegd is in derge
lijke gevallen is ook niet onbekend in
een soortgelijke kwestie op Vlieland.
Daar wilde defensie vanuit gemeente
lijk gebied schieten in zeewaartse rich-
Ter gelegenheid van de brandweer
dag organiseerde de Texelse brandweer
onder de schooljeugd een wedstrijd
waarbij op een kaart vijf brandgevaar
lijke situaties in een huis moesten wor
den aangegeven. Er waren veel deelne
mers: 245 kinderen leverden een formu
lier in. Onder hen waren ook kinderen
uit Heerhugowaard die op Texel aan
een zwemontmoeting hadden deelgeno
men. Ongeveer een kwart was erin ge
slaagd alle brandgevaarlijke situaties
te vinden. Onder deze inzenders zijn
tien prijzen (bestaande uit blokken
chocolade) verloot. Niet alle winnaars
hebben hun prijs afgehaald. Zij kunnen
dit alsnog doen (graag spoedig) bij de
brandweerkazerne waar de heer Reijer-
se hen graag zal helpen.
De namen van de winnaars: Tom van
der Wulp, Beatrixlaan, Den Burg; Mar
jolein Kloet uit Heerhugowaard; C.
Schraag uit Heerhugowaard; Klaas Dirk
Borgman, Schilderweg, Den Burg; Mark
Pieter Graaf, Wezenland, Den Burg; W.
Wassenaar, Wagemakerstraat, Den
Burg; Ab Jan Witte, B14, Den Burg; Ri
chard Daalder, Parnassiastraat, De
Koog; Henri Kuiper, Kogerstraat, Den
Burg en Tom Keijser, Weverstraat, Den
Burg.
Meer fouten
Volgens Mr. Mok waren nog meer
fouten gemaakt. De uiterste baan van
de vliegtuigen komt binnen 200 meter
van de gemeentegrens van Den Helder
te liggen. Voorgeschreven is in zo'n ge
val dat de openbare kennisgeving van
de hinderwetaanvraag aldaar gelijktij
dig moet geschieden met die op Texel.
Dat is niet gebeurd.
De heer Mok betoogde voorts dat het
telkens plaatsen van de vlaggen om het
onveilige gebied aan te geven betekent
dat de manschappen vier kilometer door
het begroeide en geaccidenteerde duin
landschap moeten lopen. Dat leek hem
onmogelijk en in de praktijk zal dan
ook van een jeep gebruik worden ge
maakt, net als voor 1966. Die jeep ver
oorzaakte toen sporen die nu, zeven
jaar later, nog steeds te zien zijn. De
vegetatie werd vernield en er ontston
den verstuivingen.
Het is waar dat in dit kwetsbare
duingebied excursies van Staatsbosbe
heer worden gehouden, maar dat ge
beurt onder leiding van een vogelwach
ter en dan nog alleen via een weinig
kwetsbare route. Het is irreëel te ver
wachten dat de soldaten het terrein
onder leiding van een vogelwachter zul
len betreden. Bovendien is het nakomen
van dergelijke afspraken moeilijk. Zo is
er een afspraak dat in de periode half
maart tot half september niet met heli
copters boven de Geul mag worden ge
vlogen. Op 8 en 9 augustus j.l. is het bij
vergissing toch gebeurd en werd grote
onrust in de lepelaarskolonie veroor
zaakt. Ook het voorstel om de resten
van de projektielen na afloop van de
oefeningen direkt te verwijderen vond
Mr. Mok niet veel waard. „De marine
had hier een goede beurt kunnen ma
ken door althans de resten van de voor
1966 gehouden oefeningen op te ruimen,
maar de rommel lag er op 11 augustus
1972 nog net zo!"
Lawaaihinder
Bij de behandeling van de vorige
Horskwestie werd door de Direkteur-
Generaal van de Arbeid verklaard dat
lawaaihinder als gevolg van de oefenen
de vliegtuigen was uitgesloten. Toch
moest toen de schoolonderwijzer van
Den Hoorn elke paar minuten zijn les
staken omdat hij door het lawaai van de
overkomende vliegtuigen onverstaan
baar was. Nu de Direkteur-generaal voor
de Milieuhygiëne zegt dat bij de nu
gevraagde oefeningen geen lawaaihin
der is te verwachten wilde hij dat niet
zonder meer geloven, zeker niet zolang
de rapporten van de geluidsmetingen
niet zijn overlegd.
Het toerisme zal schade ondervinden.
De maanden waarvoor de vergunning
wordt gevraagd, bestrijken het hele zg.
voorseizoen. Gedurende de helft van die
periode zullen recreanten de Hors en de
aangrenzende aantrekkelijke poldertjes
niet mogen betreden terwijl het ver
blijf in de omgeving (Mokbaai, De Pet
ten) verre van aanlokkelijk zal zijn.
Mr. J. van Giffen, onder meer spre
kend namens de Vereniging tot Behoud
van de Waddenzee, wees ook meerdere
redenen aan waarom de aanvraag niet
ontvankelijk is. De aanvraag had niet
bij de kroon ingediend mogen worden.
Het is geen aanleg maar uitbreiding van
een schietinrichting. De mate van hin
der blijkt onvoldoende uit de stukken
want rapporten ontbreken dat er
weinig lawaai zou zijn berust op mede
delingen van defensie en daar had Mr.
Van Giffen geen vertrouwen in. Verder
is de Inspecteur der Opleidingen niet
gehoord met betrekking tot de gevraag
de schietinrichtingen, heeft gelijktijdige
publikatie niet plaatsgevonden.
Groeiend natuurgebied
Bij monde van Ir. Pfeiffer van Staats
bosbeheer werd naar voren gebracht
dat vliegtuiglawaai bijzonder storend is
voor de vogels in het aan de Hors gren
zende natuurgebied. Hij wees op het
unieke van de situatie ter plaatse: dit is
nu eens een natuurgebied dat niet af
neemt doch groeit en sterk in waarde
stijgt. Dank zij Rijkswaterstaat die door
(Zie vervolg pagina 2)
OUDESCHILD Sinds enige tijd
staat weer op de palen van het toe
gangshek van de begraafplaats van
Oudeschild te lezen: ook u wacht Ik.
Sommigen zijn daarover verheugd;
anderen zullen zich ongetwijfeld erge
ren. Over het toelaatbaar zijn van
deze realistische tekst bestaat nl. de
grootst mogelijke onenigheid onder
degenen, die zich met het beheer van
de begraafplaats bezig houden. Om
dat de begraafplaats uit een katholiek
en een hervormd gedeelte bestaat,
berust het beheer bij een uit katho
lieken en hervormden bestaand be
stuur. In de praktijk worden de meeste
werkzaamheden voor de begraafplaats
(boekhouding, schilderwerk etc.) uit
gevoerd door de heer C de Wijn.
Angstaanjagend
Over de tekst op het hek ontstond
een jaar of vijf geleden onenigheid
toen jongere mensen in het bestuur
kwamen. Zij meenden dat het ,,ook U
wacht Ik" onkies was en wisten uit
eigen ervaring, dat met name kinderen
er bang van worden. Maar de anderen
vonden de tekst juist zeer passend en
meenden, dat men de realiteit van de
dood, die niemand voorbij gaat, niet
moest verdoezelen zoals tegenwoor
dig helaas in toenemende mate ge
beurt. Er werd uitgebreid gediscus
sieerd, maar tot een beslissing kwam
het niet. Toen de heer De Wijn, zélf
overigens uitgesproken voorstander
van de tekst, het hek een verfbeurt
gaf en zich daarbij geplaatst zag voor
het ,,priegelwerk" van het uitsparen
van de letters, meende hij, gezien het
aantal tegenstanders, dat het de
moeite nauwelijks waard was en liet
de tekst onder de witte verf ver
dwijnen
Stakendestemmen
Maar toen kwam de reaktie, o.a. in
de vorm van enkele ingezonden stuk
ken in de Texelse Courant. Het ver
dwijnen van de zinvolle tekst werd
daarin zeer betreurd en gezien als een
der vele blijken van on-origlnaliteit,
die de laatste jaren op Texel zijn te
bespeuren. Op de eerstvolgende ver
gadering van het begraafplaatsbestuur
kwam de kwestie daarom weer aan de
orde. Nu werd de vraag „tekst-of-geen
-tekst" in stemming gebracht. Er wa
ren zes bestuursleden aanwezig en
de stemmen staaktenl Dus weer geen
beslissing. De heer De Wijn vond dat
hij in deze onduidelijke situatie zijn
zin wel kon doen en bracht bij de
eerstvolgende schilderbeurt de letters
opnieuw aan. Hij zegt: „Ik hpd wel
geen opdracht van het bestuur, maar
ik kon dit rustig doen, omdat ik de
letters tenslotte ook op eigen Initia
tief had verwijderd. In feite is er dus
niets veranderd en is alleen vast ko
men te staan, dat heel wat mensen
wèl prijs stellen op de tekst. Dat geeft
mij wel voldoening".
OOSTEREND Oosterend gaat in de
bouwvakvakantie van 1973 weer feest
vieren. Dit principebesluit viel vrijdag
avond tijdens een vrij druk bezochte
bijeenkomst in „De Bijenkorf". Omtrent
de te organiseren evenementen werden
tal van suggesties gedaan die het be
stuur van de Stichting Oosterend Pre
sent op uitvoerbaarheid zal bestuderen.
Een ding staat reeds vast en kan
daarom ook worden aangekondigd: ge
durende het feest zal heel Oosterend de
klok een paar eeuwen terugzetten. Zo
veel mogelijk zal het dorp eruit zien
zoals vroeger ^n ook de kleding van de
inwoners zal zijn aangepast. Gezien de
zeer grote financiële risico's hoopt men
dat in de bouwvakperiode van volgend
jaar geen concurrerende evenementen
zullen worden georganiseerd. Zelfs wil
men het doorgaan van het feest daarvan
afhankelijk stellen.
TESO heeft een wijziging aangebracht
in de dienstregeling voor het vervoer
van gevaarlijke stoffen zoals benzine,
ga$, petroleum e.d. De regeling is nu:
afvaart van Den Helder maandag 7 uur
en vrijdag 7 uur. Afvaart van Texel
maandag 10.30 uur en vrijdag 14.30 uur.
Vanaf half juni heeft TESO onafge
broken een halfuurdienst onderhouden.
Hoewel deze frequente verbinding nooit
is gepubliceerd zijn velen er toch op
gaan rekenen waardoor TESO ook het
tweede schip in de vaart hield als één
schip de drukte ook had kunnen ver
werken. Ingaand maandag komt daar
een eind aan. Als regel zal weer de
normale uurdienst worden onderhou
den. Alleen als daar aanleiding voor is
wordt incidenteel de tweede boot inge
schakeld.
DEN HOORN In de duinen ten zui
den van Den Hoorn vond de politie een
oude kanonskogel, een zg. 30-ponder.
Dergelijke projektielen werden volgens
traditie in de vorige eeuw afgevuurd
door zeilschepen die in het Marsdiep
voor anker ging, bij wijze van groet.
De projektielen kwamen in het duin te
recht (de hinderwet bestond toen nog
niet!) waar ze meestal spoedig werden
gevonden door de bevolking die de
zware metalen klompen voor goed geld
verkocht. De nu gevonden 30-ponder
zal wel een exemplaar zijn dat destijds
over het hoofd werd gezien.
OOSTEREND Zondagochtend a.s.,
aanvang half elf, wordt in de N.H. kerk
te Oosterend een gezinsdienst gehouden
van de hervormde gemeente van Oude
schild en Oosterend. Medewerking
wordt verleend door het kinderkoor „De
Veenmerels" uit Nij kerkerveen. De
kollekte wordt gehouden ten bate van
het ziekenhuis van pater Kees Witte in
Kenia.
De Texelse kaatsvereniging organi
seert zaterdag vanaf 12.00 uur op de
speelweide aan de Emmalaan te Den
Burg kaatswedstrijden met de vereni
gingen uit Alkmaar en Den Helder. De
deelnemers worden „door elkaar geloot"
zodat 10 a 12 parturen zullen ontstaan
die samengesteld kunnen zijn uit leden
van verschillende verenigingen. De bes
te speler van de dag wordt uitgeroepen
door een speciale beoordelingscommis
sie. Zijn vereniging ontvangt de wissel-
prijs (beschikbaar gesteld door fa. Bak
ker, Groeneplaats), die nu in het bezit
is van de Helderse kaatsers. Deze ver
kiezing is vergelijkbaar met het uitroe
pen van de „koning"; dit is bij de kaat
sers buiten Friesland echter niet de
gewoonte. Behalve de wisselprijs wordt
ook een aantal bekers en medailles be
schikbaar gesteld. De wedstrijden zul
len tot ongeveer 17.00 uur duren.
SENSATIONEEL
De Koog
presenteert
zaterdag 16 september
in nieuwe formatie, m.m.v.
Marianne Nobel
