Kolendampvergiftiging kan
worden voorkomen
AGENDA
iut
Mevrouw Craanen schiet lekker
op met haar Texelse musical
*&evaar in dit
jaargetijde
het grootst
Premiere in
februari
Tweede blad Texelse Courant, dinsdag 3 oktober 1972
lei
i Eerste prijs met
bloemschikken
voor hen die kwaliteit en
stijl stellen boven de prijs
ELECTROHUIS
Volleybal De Koog
KRUISWOORDPUZZEL
Taakverdeling B. en W.
„Kotex" houdt weer
wedstrijd „kind en dier"
Weer moeilijkheden
bij „Utopia"
Ook op Texel komt het vrij vaak voor
mensen door kolendamp worden be-
elmd. Vooral in dit jaargetij is de
op koolmonoxydevergiftiging zeer
oot, omdat de kachels vaak op een zo
mogelyk pitje branden bij weinig
nd. De laatste weken hebben zich drie
vallen voorgedaan; gelukkig was in
en der gevallen de afloop dodelijk,
t leek ons echter gewenst het volgen-
over te nemen uit het blad „Vcilig-
id".
kolendampvergiftiging veroorzaakt
er jaar opnieuw talrijke slachtoffers,
>ral aan het begin en tegen het einde
het stookseizoen. Ieder jaar op-
luw vallen er dan enige tientallen do
terwij 1 het aantal patiënten dat
vergiftigingsverschijnselen door
Dlmonoxyde in de ziekenhuizen moet
rden opgenomen nog enkele malen
jter is. Slachtoffers vallen voorname-
onder de bejaarden en de alleen-
anden.
Iet gevaar voor vorming van kool-
ixyde is gering als de juiste voor-
«smaatregelen worden getroffen. Met
doel, aan deze voorzorgsmaatregelen
er bekendheid te geven en zo een bij-
e te leveren tot het verminderen
het aantal ongevallen door kolen-
p, hebben het Groene Kruis, Den
ag en de afdeling VIP (Veiligheid in
Privésector) van het Veiligheidsinsti-
t een lijst aanwijzingen opgesteld
er de titel ,,Tien geboden voor vei-
stoken". Deze lijst laten wij hieron-
volgen.
ten. Wees daarover niet ongerust: voor
een goede verbranding is in de kachel
een klein beetje ventilatie altijd nodig.
4. Let op de aansluitpijp. De aanslu.it-
ipijp dient zijn naam alle eer aan te
doen: hij moet goed aansluiten, zowel
aan de kachel als aan het rookgat van
de schoorsteen. Laat dat altijd zo blij
ven. Vergewis u daarvan vóór u gaat
stoken. Zie er op toe dat de aansluitpijp
niet losraakt bij een grote schoonmaak
beurt, bij een huiselijk feestje of door
stoeien van de kinderen.
5. Begin met fel stoken. Het stooksei
zoen begint met het droogstoken en het
op temperatuur brengen van de schoor
steen, opdat hij daarna weer goed zal
trekken. U bereikt dit door de kachel
niettegenstaande eventueel zacht weer,
enkele uren achtereen flink door te la
ten branden.
6. Vul regelmatig bij. Zuinig en veilig
stoken betekent: de kachel telkens wat
bijvullen. Het vuur moet om zo te zeg
gen „onderhouden" worden. Dus niet de
kachel bijna léég laten branden en dan
ineens weer een grote hoeveelheid kolen
opgooien.
7. Temper met verstand. Een flink
brandende kachel moet geleidelijk ge
temperd worden. Denk hieraan bijvoor
beeld als u de kachel gaat klaarmaken
voor de nacht. Behalve „hoeveel" u tem
pert is ook van belang „waarmee" u
tempert. Allereerst vermindert u de
lucht-toevoer '(door het sluiten van het
schuifje onderin de kachel). Pas wan
neer dit onvoldoende is, gaat u de af
voer voorzichtig bijregelen, dus hogerop,
met de schoorsteenschuif.
8. Let op de luchtverversing. De ka
mer waarin u stookt mag nooit herme
tisch gesloten zijn. Hebt u tochtstrips
langs de raamkozijnen, laat dan de ka
mer op andere wijze verse lucht ontvan
gen, bijvoorbeeld via een muurrooster
of via de gangdeur. Een ventilator el
ders in de kamer die afzuigt kan de
schoorsteen concurrentie aandoen en
daarom in bepaalde omstandigheden ge
vaarlijk zijn. Zet dan in elk geval de
deur naar de gang op een kier of, nog
beter, laat de gangdeur aan de onder
kant van ventilatiegaten voorzien.
9. Pas op voor windstil of mistig weer.
Bij windstil of mistig weer trekt de
schoorsteen minder goed. U moet de
kachel dan zo min mogelijk temperen.
Vooral de afvoerschuif naar de schoor
steen moet dan zover mogelijk blijven
openstaan. Het temperen aan de onder
zijde van de kachel moet zorgvuldig en
met mate gebeuren. Zorg tenslotte, nog
meer dan anders, voor luchtverversing
in het vertrek.
10. Vraag advies. Als u bovenstaande
regels opvolgt, mag u zeggen dat u vei
lig stookt. Zijn er dan nog vraagstukken
over trek, brandstof, stoken of temperen
dan kan de leverancier meer gedetail
leerde adviezen geven. Want elke ka
chel en elke brandstof heeft zijn eigen
merkwaardigheden. Sommige brand
stoffen zijn bijvoorbeeld beter geschikt
voor getemperd stoken dan andere. Het
is heel natuurlijk als u daarvan het
naadje van de kous wilt weten: vraag
daarover gerust bij de leverancier. Dat
kan óók helpen uw stookkosten zo laag
mogelijk te houden.
Bij de eerste vergiftigingsverschijnse
len: frisse lucht. Als u veilig stookt
voorkomt u brand en vorming van ko
lendamp. Bedenk overigens dat kolen
damp niet alleen onzichtbaar is, maar
bovendien reukloos, en daardoor extra
gevaarlijk. U kunt het alleen herkennen
aan de gevolgen: hoofdpijn, kortademig
heid, onpasselijkheid, verlies van be
wustzijn en, in het ergste geval,
door vergiftiging. Zoek bij de eerste
verschijnselen zo snel mogelijk frisse
lucht op en laat voor alle zekerheid de
dokter komen.
ïoewel in deze wenken meestal het
ord „kachels" wordt gebruikt, heb-
ze ook betrekking op haarden, con-
:toren en andere stooktoestellen voor
ite brandstoffen. Voor olie- en gaska-
ds met schoorsteenaansluiting gelden
punten 1, 2, 4, 5, 8 en 10; voor gevel-
:hels de punten 2, 4 en 10. Voor olie-
[gaskachels zonder afvoer naar buiten
wenk 8 „Let op de luchtverversing"
uitzonderlijk belang. Zorg er bij
ie apparaten vooral voor dat de lucht
pakkelijk tot het vertrek kan toetre-
i, de verbruikte zuurstof moet ge-
[kkelijk vervangen kunnen worden.
|k ze regelmatig na of laat het een
;man doen.
Tien geboden voor veilig stoken
Laat de schoorsteen vegen. Laat
r het stookseizoen begint een erken-
schoorsteenveger komen. Dat hij er-
id is kan blijken uit 'het telefoon- of
esboek. In twijfelgevallen vraagt u
haarden- of brandstoffenleverancier
land te recommanderen.
Zorg dat alles schóón en héél is. Ook
jkachel en de aansluitpijp moeten
ir het stookseizoen begint zijn
loongemaakt. Dat doet de leverancier
Pe kachelsmid, die dan in één moeite
ff inspecteert of alles heel is. Laat
ituele gebreken, hoe klein ook, repa
wn, dan bent u zeker van een volle-
betrouwbare stookinrichting.
[Let op de kleppen. De man die uw
el naziet zal erop toezien dat klep-
of schuiven in kachel of aansluit-
zodanig zijn afgesteld, dat zij in
te toestand toch niet helemaal slui-
levrouiw J. M. Blom-Vonk heeft op
iloriade een eerste prijs gewonnen
bloemschikken. Dinsdag bezocht zij
expositie in Amsterdam voor de
pde maal. Iedere dag worden er
kdere bloemschik wedstrijden ge
pen en mevrouw Blom zag nu, in
^stelling tot de eerste keer, kans
te doen. Ze won de eerste prijs van
lag. Waaruit de prijs bestaat en/of
"wedstrijden een vervolg hebben,
t ze nog niet.
eigens mevrouw Blom was het wel
beetje geluk, dat ze gewonnen had.
heeste deelnemers kregen maar een
jaartje bloemen, terwijl zij met
terrode vuurpijlen en goudkleurige
rsanten mocht werken,
evrouw Blom is een ervaren bloem-
teter. Ruim 7 jaar doet ze het al in
clubje van ongeveer 7 dames. Ze
twee maal de wisselbeker, die ter
bikking is gesteld door het Over
zend orgaan van de Vrouwenor-
saties.
oktober houdt ze met het clubje
expositie in de expositieruimte van
raadhuis. De dames zijn nu al druk
met de veel tijd vergende voorbe
togen. Op de tentoonstelling zullen
grote bloemstukken te zien zijn.
borden allemaal vervaardigd van
^dig geselekteerde droogbloemen
todere materialen. Ook zullen enke
den demonstraties geven van de
ijke kunst en kunde die bloem
den heet.
„Ik schiet lekker op. Het staat nu
wel vast dat we begin februari de pre
mière kunnen houden", zegt mevrouw
Janny Craanen-Hemelrijk, die hard
werkt aan „haar" nog naamloze Texel
se musical. Elke dag is ze bezig met
tekst en muziek voor een uit zang,
dans en sketch bestaande uitvoering,
die gebaseerd zal zijn op een Texels
verhaal. De musical is een voortzetting
van de revuetjes, die de buurtvereni
ging Schoonoordsingel-Kogerstraat-
Witte Kruislaan de laatste jaren met
toenemend succes uitvoert. De nieuwe
musical moet een nog meer volwassen
indruk maken.
Het hele verhaal speelt in de gelag
kamer van het logement „De Vergulde
Kikkert" waar zich in het begin van
deze eeuw een groot deel van Texels
culturele leven afspeelde. Alles zal con
sequent oud-Texels zijn. Het interieur
van „De Vergulde Kikkert" zal zo
nauwkeurig mogelijk in decors worden
nagebouwd naar gegevens van oudere
Texelaars. De gebruiksvoorwerpen
zullen echt antiek zijn. De foklore
zorgt voor de costumering van de spe
lers.
Strijkje
Ook de muziek zal zijn aangepast.
„Nu eens niet die vervelende accor
deon van mij, maar een strijkje met een
viool, cello en piano", zegt mevrouw
Craanen. Over de inhoud en rolverde
ling wordt nog het stilzwijgen bewaard,
maar uit betrouwbare bron vernamen
we dat de rol van waard en waardin in
ieder geval gespeeld zullen worden
door resp. de heer Visser en mevr.
O
Craanen. Verder zijn het weer de
buurtbewoners, die hun beste beentje
zullen voorzetten, maar waar nu wel
heel veel van wordt verlangd. De mu
sical valt wel wat kostbaarder uit dan
de revuetjes van de afgelopen jaren,
maar naast het niet indrukwekkende
bedrag van ƒ100,dat de groep jaar
lijks krijgt toegeschoven, wordt door
cultureel werk nu ook op andere wijze
financiëel meegewerkt.
Voor Plattelandsvrouwen
Het oude programma „Geef me de
vijf" (of een aangepaste selektie eruit)
zal in het komende winterseizoen ove
rigens nog een aantal malen worden
opgevoerd. Onder meer ter gelegenheid
van het 12Vs-jarig jubileum van de
Eierlandse plattelandsvrouwen op 24
oktober, op een nader te bepalen datum
op Ameland en op 19 januari in de
foyer van de schouwburg te Den Hel
der voor de jubilerende oranjevereni
ging aldaar. Maar dan wordt definitief
op de nieuwe musical overgeschakeld.
Deze zal in februari en maart onder
meer in de bejaardenhuizen voor het
voetlicht worden gebracht.
DE KOOG Tijdens de vergadering
van de volleybalafdeling van S.V. De
Koog zijn de trainingstijden vastgesteld.
Het bestuur hoopt dat de leden meer be
langstelling voor de training zullen heb
ben dan voor de zeer slecht bezochte
vergadering. De heren volleyballers
trainen voortaan iedere maandagavond
20.00 uur in „De Kaaps-nol"; de dames
iedere woensdagavond in dezelfde zaal
eveneens om 20.00 uur. Nieuwe leden
blijven welkom. Ze kunnen zich tijdens
de trainingen aan de zaal melden. De
eilandcompetitie begint 24 oktober.
Horizontaal:
Verticaal:
2. muziekinstrument
7. soort vloerbedekking
9. wilde haver
10. schrede
12. soort vaartuig
13. levenslucht
14. zangstem
16. drank
17. waagstuk
18. inhoudsmaat
19. laatstleden (afk.)
20. wintervoertuig
22. hevig
24. ontkenning
25. verlaagde toon
28. cijferen
31. vroeger
34. landbouwwerktuig
35. deel van de bijbel (afk.)
36. aantekening
41. sympathieke
45. heidemeertje
46. naar mijn mening (afk.)
47. lichaamsvocht
48. rang in het leger (afk.)
49. ter plaatse (afk.)
50. Sociaal Econ. Raad (afk.)
52. mal, dwaas
54. plaats bij Wageningen
56. tam
57. aanwijsbaar voornaamwoord
58. wrede keizer
60. metaal
61. lidwoord
63. bast van de kurkeik
64, bevestigingsmiddel
1. gebogen been
3. poken
4. bevel
5. uitstalkast
6. eenheid van druk (afk.)
7. vis
8. vernis
10. tennisterm
11. uiteinde der aardas
15. inwoner van Turkije
17. duur van eb en vloed
19. watering
21. herkauwer
23. plaat, afbeelding
24. de onbekende <afk.)
26. de oudere (afk.)
27. bloem
29. ik (Lat.)
30. bijbelse naam
32. duur der dingen
33. soort hond
37. opdracht
38. televisie (afk.)
39. dun
40. aanhaken
41. ontvangdraad
42. eenh. v. stroomsterkte (afk.)
43. vreemde munt
44. hetzelfde
47. kleur
51. getroffen
53. wiel
55. vaartuig, woonschip
57. soort sluiting
59. bejaard
62. maanstand (afk.)
Dinsdag 3 oktober
Den Burg, ,,'tAsiel", 20.00 uur, Textant,
discussiegroep.
Woensdag 4 oktober
Den Burg, hotel „De Zwaan", 20.00 uur,
algemene vergadering van de Coöpe
ratieve Raiffeisenbank.
Donderdag 5 oktober
Den Burg, ,,'tAsiel", 19.30 uur, Textant,
achtereenvolgens de cursussen yoga
en non-verbale sensitivitytraining.
Den Burg, kantine S.V. Texel De Klets-
keet, 20.00 uur, jaarvergadering.
Iedere dinsdagavond
Den Burg, café-bar 'Olympic', 19.45 uur,
schaken en dammen.
Bejaardcngymnastiek en -zang
Den Burg, „Casino", woensdags, 11.00
uur gymnastiek.
Den Burg, Landbouwschool, woensdags
15.00 uur, zang.
Oudesohild, 't Skiltje, donderdags 15.00
uur, gymnastiek.
Bij brand bellen: (02220) 2066.
Onlangs is wijziging gekomen in de
taakverdeling van het college van bur
gemeester en wethouders. De verdeling
is thans als volgt:
Burgemeester:
Representatie
Algemene zaken.
Personeelszaken.
Financiën en onderwijs.
Economie (algemeen).
Ruimtelijke ordening en planning.
N.V. T.E.M.
N.V. Luchtvaartterrein Texel.
N.V. A.O.T.
Wethouder J. Daalder:
le loco-burgemeester.
Gemeentewerken '(uitsluitend bouw- en
woningtoezicht).
Woningbouw.
Woonruimteverdeling.
Culturele zaken.
Welzijnszorg (gedeeltelijk).
Centrale werkplaats De Bolder.
Wethouder C. Joustra:
2e loco-burgemeester.
Welzijnszorg (gedeeltelijk).
Volksgezondheid.
Sociale dienst en verpleeghuis.
Recreatie.
Wethouder J. C. Dros:
3e loco-burgemeester.
Economie (Middelen van bestaan).
Grondbedrijf.
Gemeentewerken (uitgezonderd bouw
en woningtoezicht).
Op zaterdagmiddag 4 november houdt
de kleindiersportvereniging 'Kotex' een
wedstrijd „Kind cn dier". Kinderen tot
en met de 13-jarige leeftijd kunnen dan
met hun huisdier voor een jury verschij
nen. Beoordeeld worden de konditie van
het dier en de wijze waarop het kind
met zijn levende speelgoed omgaat.
Prijzen zullen worden toegekend in de
vorm van bekers en medailles (aange
boden door de Aankoopcentrale Texel)
en voor alle deelnemertjcs is er een sur
prise. De wedstrijd wordt gehouden in
„Casino" van twee tot zes uur. Wie mee
wil doen kan zich alvast opgeven bij de
heer KI. v. d. Veen, Hollcwal 3, Den
Burg of penningmeester W. Rijk, Wage-
makcrstraat 10, tel. 2684. Te zijner tijd
krijgen de kinderen dan een oproep met
het uur waarop zij bij de jury worden
verwacht.
Twee jaar geleden hield „Kotex" voor
het eerst een dergelijke wedstrijd. De
belangstelling overtrof de verwachtin
gen; 51 kinderen meldden zich met de
meest uiteenlopende dieren. Men ver
zocht ons te vermelden dat alle kleine
dieren in aanmerking komen: hond, kat,
haas, cavia, konijn, kraai, parkiet, muis.
Wat de grootte betreft ligt de grens on
geveer bij de geit. Dwerggeiten komen
nog in aanmerking maar grote geiten
leveren problemen op. Voorwaarde is
dat het betreffende dier door het kind
als regel bij wijze van hobby wordt ver
zorgd. Raszuiverheid speelt geen rol. De
deelname is gratis.
Op 10, 11 en 12 november houdt „Ko
tex" de jaarlijkse kleindierenshow, ook
in „Casino". De tentoonstelling wordt
vrijdagmiddag geopend door burge
meester Sprenger, beschermheer van
„Kotex".
Zondagmorgen werd weer een schaap
van Vlaming, hoeve „Utopia", door een
hond gebeten. Volgens Vlaming was de
betrokken hond een dier van de heer
De Vries, Prins Hendrikhotel. De heer
De Vries ontkent dit. Beiden zeggen hun
verklaringen met die van getuigen te
kunnen ondersteunen. De politie mag de
kwestie uitzoeken.
Het eerder geruchtmakende schadege
val op Utopia (waarover onlangs zelfs
in de gemeenteraad is gesproken) is in
middels opgelost. Door bemiddeling van
wethouder Daalder heeft de heer De
Vries het schadebedrag aan de familie
Vlaming uitgekeerd.
