KI-vereniging Texel kon feest
vieren dankzij Keimpe....
AGENDA
Veel gelukwensen bij zilveren jubileum
belangrijke bijdrage
aan kivaliteit
Texels rundvee
te
Damclub Texel
Andere boeg Door maaimachine gewond
„Café Chantant" voor
Texelse bejaarden
Laatste gelegenheid om zich
te laten doorlichten
Nog kaarten voor
operettevoorstelling
LANDBOUW en VEETEELT
Wintertarwe zaaien
en welk ras?
Derde blad Texelse Courant, vrijdag 6 oktober 1972
Hnsdagmiddag werd tijdens een druk-
jochte receptie in „De Oranjeboom"
Den Burg herdacht dat de Texelse
•vereniging 25 jaar geleden werd op-
icht. Uit hetgeen door diverse sprc-
s naar voren werd gebracht kan als
angrijkste worden gedestilleerd dat
vereniging van zeer grote betekenis
geweest voor agrarisch Texel en in
bijzonder voor de rundveehouderij.
Texelse KI-vereniging staat temid-
van de 74 andere Nederlandse KI-
enigingen zeer goed aangeschreven.
)e vereniging is een coöperatie die
!n bedragen van betekenis reserveert
tr het vieren van jubilea. Dat de
emetjes dinsdag toch konden worden
Itengezet was te danken aan de suc-
olle stier Keimpe 33 waarmeev de
•eniging veel geluk heeft. Hoewel de
:erving niet bekend was, werd des-
Is tot aankoop van dit dier besloten,
zijn uit de nakomelingen de uitste
lde eigenschappen gebleken en be
at er veel vraag naar het sperma van
impe. Nog onlangs werden van Keim-
2000 doseringen aan Friesland ver-
fht, een transaktie waarvan wel een
ir centen overblijven zodat het dins-
niet bij één borreltje hoefde te blij-
i.
>e voorzitter van de vereniging, de
r J. Herweijer, sprak een speciaal
)rd van welkom tot vertegenwoordi-
s van B. en W., standsorganisaties,
ffeisenbank, Aankoopcentrale, C.V.
•rdholland, rijkslandbouwvoorlich-
rundveefokvereniging, vereniging
bestrijding van tbc, Coöp. veeafzet-
eniging, bond van KI-verenigingen,
mdheidsdienst, boekhoudbureau en
)ond van inseminatoren. Ook de bei
dierenartsen alsmede de heer M.
ringa (destijds nauw bij de oprich-
van de KI-vereniging betrokken)
en acte de présence. Bijzonder spij-
noemde de heer Herweijer het dat
dinseminator J. van Tunen niet
ezig kon zijn. Hij heeft onlangs een
zware operatie aan de rug onder
en moet nog rust houden.
Aanleiding
nleiding tot toepassing van kunst-
ge inseminatie bij rundvee was des-
zo vertelde de heer Herweijer, het
ijk drachtig krijgen van het vee
evolg van dekmfecties. Een bijko-
voordeel van de methode was dat
eén goede stier veel meer nage-
kon worden verwekt. Deze bij-
is later hoofdzaak geworden. Bij
kopen van een stier ging men in de
jaren vooral af op het exterieur.
Islagen 3 oktober:
jker-J. Vinke 20
edendorp-P. Kooiman 11
ijberg-J. P. Hooijberg 11
Heerwaarden-J. Schoo 0 11
os-C. Vinke 11
van Es-C. Groenhof 11
m-W. Bakker 1—1
ikkert-H. Bruining 02
Werf-W. Stam 0—2
Stam behaalde zijn tweede over
ig ten koste van C. v. d. Werf. B.
had de betere kansen, evenals C.
J- van Heerwaarden loste de
lemen goed op en liet J. Schoo op
staan C. Meedendorp en P.
an speelden een interessante, ge-
aardige partij. J. Vinke was niet
assen tegen C. Dijker. Joost Hooij-
had het betere spel tegen zijn va-
Bruining won ook zijn tweede
de LTS-kantine op dinsdagmiddag
jeugd dammen van 4 tot 5 uur.
spelers zijn welkom.
Velen kwamen dinsdagmiddag in ,,De
Oranjeboom" het recipiërene bestuur van
de K.l.-vereniging hun gelukwensen aan
bieden.
De resultaten waren niet indrukwek
kend. Het plan om ook op Texel een
KI-vereniging op te richten ontstond
in het bestuur van de zuivelfabriek.
Men besefte daar dat gebruik van goede
stieren van zeer groot belang is bij het
streven naar vergroting van de melk-
produktie en van verbetering van de
kwaliteit van de melk. Op 30 september
1947 ging de vereniging van start met in
het bestuur C. Roeper Mzn., C. H. Roe
per Czn., N. Kikkert, C. de Wit en M.
Wieringa als administrateur. Vanaf het
begin werden de zaken serieus aange
pakt, al wordt nu wel eens geglimlacht
om de resultaten die toen werden ge
boekt. De eerste-stier die de vereniging
aankocht was „goed" voor 2884 kg melk
per jaar, terwijl nu vaarzen met meer
dan 4000 kg "geen uitzondering zijn.
Die eerste stier was dan ook op ex
terieur gekocht. Later gooide men het
bij het aankopen over een andere boeg.
Het streven werd er toen op gericht
koeien drachtig te maken met stieren
van bekende vererving. Dat betekende:
met oudere stieren die al hadden laten
zien „wat ze er van konden". Resulta
ten van deze aanpak zijn niet uitgeble
ven, maar volgens de voorzitter was
perfectionering mogelijk: goede stieren
kunnen nog beter worden benut. Noord-
holland staat bekend als de provincie
met de beste produktie. Deze situatie te
handhaven is al een moeilijke opdracht.
Naast berekenend en voorzichtig op
treden, moet men als KI-vereniging
soms ook eens wat risico durven nemen
met stieren zonder bekende vererving.
Dat is gebeurd met Keimpe 33 en het
blijkt een geluksschot te zijn geweest.
Uiteraard moet men het grootste deel
van de aangeboden koeien door beken
de verervers laten dekken om het risico
verantwoord te houden.
Niet alledaags
„Tegen een onderwerp als KI lopen
we niet elke dag aan", aldus burgemees
ter Sprenger. Het gemeentebestuur
houdt zich namelijk meer bezig met
mensen dan met dieren en bij mensen
is toepassing van kunstmatige insemina
tie nog niet algemeen gebruikelijk. Te
gen de tijd dat het wel het geval is, zal
er in de samenleving veel zijn veran
derd. Mr. Sprenger vond dat de vereni
ging een belangrijke bijdrage heeft ge
leverd aan de goede naam van de Texel
se veefokkers. Toevallig was de KI in
de laatstgehouden B. en W.-vergadering
aan de orde geweest en wel met betrek
king tot het bestemmingsplan buitenge
bied. De vereniging wordt daarin ge
noemd als „agrarisch hulp- en toeleve
ringsbedrijf". De burgemeester maakte
van de gelegenheid gebruik om erop te
wijzen dat ook de KI-organisatie gele
genheid krijgt deel te nemen aan de
discussie over het ontworpen bestem
mingsplan. „Laat men deze kans om
zijn verlangens te uiten aangrijpen. De
bedoeling van B. en W. is het agrarisch
bedrijf op Texel onbelemmerd zijn werk
te laten doen omdat het bij Texel hoort
en erbij moet blijven".
Resultaten
Ir. Zijlstra, veeteeltconsulent, zei la
chend dat hij de jubileumviering mede
mogelijk had gemaakt. Tenslotte had hij
de tweede premie aan Keimpe toege
kend. Ir. Zijlstra vond dat de KI een
enorme stimulans voor de produktiever-
betering is geweest, blijkens de resulta
ten bij de fokvereniging. Een kwart
eeuw geleden telde de fokvereniging 54
leden die ieder gemiddeld 10 koeien
hadden. Deze ruim 500 dieren produ
ceerden 4250 liter melk per jaar bij ge
middeld 3.42% vet. Nu hebben de 140
leden van de fokvereniging gemiddeld
ieder 25 koeien. Deze 3300 dieren pro
duceren ieder gemiddeld bijna 1000 liter
per jaar méér en het gemiddeld vetge
halte is gestegen tot 4.09%. Het aantal
vetgrammen ligt ruim boven het pro
vinciaal gemiddelde. Prettig is het ook
dat in dit jubileumjaar de eerste Texel
se stier met nakomelingen kon worden
gepresenteerd.
Verder werd het woord gevoerd door
de heer M. Hoornsman, voorzitter van
de CV Noordholland (de coöperatie
waarin De Eendracht is opgegaan). Hij
schetste het belang dat de zuivel heeft
bij aktieve KI-verenigingen.
Klein maar dapper
De heer P. N. M. Bakker uit Hoog-
karspel bood namens de bond van KI-
verenigingen zijn felicitaties aan. Hij
noemde de Texelse vereniging „klein
maar dapper" en wees daarbij op het
hoge drachtigheidspercentage dat hier
wordt bereikt. Als geschenk overhan
digde de heer Bakker een voorzitters
hamer.
De heer G. J. Schraag sprak namens
de standsorganisaties (beide afdelingen
van de Holl. mij. van Landbouw, CBTB
en LTB) vriendelijke woorden van er
kentelijkheid en felicitatie.
De heer A. Hogenstijn uit Sijbekars-
pel voerde het woord namens de bond
van inseminatoren. De heer M. Wierin
ga haalde herinneringen op uit de be
ginperiode van de vereniging en de heer
Bestebreur bracht zijn felicitaties tot
uitdrukking namens de gezondheids
dienst.
Boterberg
Het streven naar steeds meer melk
roept bij buitenstaanders wel eens be
denkingen op. Er wordt dan gewezen
op de boterberg die op dit moment ook
weer een rekordhoogte dreigt te krijgen.
De heer Herweijer zei in zijn slotwoord
niet zwaar aan dit verschijnsel te tillen.
Het geruchtmakende overschot verte
genwoordigt niet meer dan een paar
procent van de totale produktie. Het is
niet een kwestie van teveel produceren
maar van slechte verdeling.Zolang er
nog honger in de wereld is moet men
gewoon doorgaan met produceren.
DEN HOORN De heer P. de Wit te
Den Hoorn verloor twee tenen toen hij
maandagmiddog met een voet in de
messen van zijn motorgrasmaaier kwam.
De heer De Wit was bezig gras te
maaien in zijn tuin aan de Diek. Toen
hij gras voor de machine wilde weg-®
schoppen, gleed hij uit en kwam met
zijn klomp onder de machine. De mes
sen sloegen dwars door de klomp en
sneden twee tenen nagenoeg «af. Na in
Den Helder behandeld te zijn kon de
heer De Wit huiswaarts keren.
SCHIETOEFENINGEN
Op 5 oktober, uitwijkdatum 6 oktober,
gaat H.M. Evertsen schieten in sector
045 tot 075 graden, rechtwijzend met
een straal van 9 mijn, vanuit het hoge
geleidelicht Nieuwe Haven. Veiligheids
schip aanwezig.
Donderdag 5 oktober
Den Burg, Rode Kruisgebouw, 19.30 uur
yoga, 20.45 uur sensitivitytraining
(Textant).
Den Burg, 'tAsiel, 20.00 uur, filmclub
Textant.
Den Burg, kantine S.V. Texel De Klets-
keet, 21.00 uur, jaarvergadering.
Vrijdag 6 oktober
Den Burg, LTS kantine, 20.00 uur, ver
trek leden „In Aqua Vita" voor ex
cursie naar NIOZ.
Den Burg, Doopsgezinde gebouw, 20.00
uur, bijeenkomst fotoclub „De Kie
kendief".
Den Hoorn, „De Waldhoorn", 16.30 -
17.30 uur, reizende bibliotheek (voor
taan iedere vrijdagmiddag).
Den Burg, kleuterschool „De Woelige
Hoek", 16.30 uur „Texelein" (voortaan
iedere vrijdagmiddag).
Zaterdag 7 oktober
Den Burg, visbeurs „In Aqua Vita"
14.00 - 16.30 uur (voortaan iedere za
terdagmiddag).
Den Burg, City theater, 20.00 uur:
„Het spookslot van de vampiers".
Zondag 8 oktober
Den Burg, City theater, 15.00 uur,
„Gosha, ruig als het oerwoud".
Den Burg, City theater, 20.00 uur:
„Het spookslot van de vampiers".
Maandag 9 oktober
Den Burg, hotel „De Zwaan", 20.00 uur,
bijeenkomst munten- en ansichten
verzamelaars.
Den Burg, 'tAsiel, 20.00 uur, keramiek
(Textant).
Den Burg, City theater, 20.00 uur:
„Het spookslot van de vampiers".
Oudeschild, Hervormde pastorie, 20.00
uur, wintergesprekken der kerken,
thema „Samen kerk-zijn".
Iedere vrijdagavond
bijeenkomst modelbouwclub.
Oosterend, „De Bijenkorf", 19.30 uur.
Iedere maandagavond
Den Burg, gebouw Groene Kruis, 20.00 -
21.30 uur openstelling informatiecen
trum en middelendepot NVSH.
Iedere dinsdagavond
Den Burg, café-bar 'Olympic', 19.45 uur,
schaken en dammen.
Bij brand bellen: (02220) 2066.
Trimmen
Zaterdags 16.00 uur en dinsdags 15.00
uur, trimmen bij „Dennenoord".
De uitvoering van de TROS-radio
voor de Texelse bejaarden in de Burge
meester De Koninghal (donderdag 12
oktober, aanvang half drie) gaat defini
tief door. Het al dan niet doorgaan heeft
nog even gehangen" op het beschikbaar
zijn van de opnameapparatuur van de
NOS, maar dat is nu geregeld.
Het programma heet „Café Chantant"
en wordt gepresenteerd door zanger
Herman Tholen. Meegewerkt wordt o.m.
door het Ramonakwartet o.l.v. Jules de
Jong met zang van Christine Spieren
burg en het kwartet Nol Kok.
Alle Texelse bejaarden, dus niet al
leen leden van de bejaardenbond, heb
ben vrije toegang. Het vervoer zal zo
veel mogelijk via de bejaardensocietei-
ten en de bejaardenhuisdirekties wor
den geregeld. Daar of bij de afdelin
gen van de bejaardenbond kan men
zich dus voor vervoer opgeven.
Op 12 en 13 oktober
Voor degenen die geen gebruik heb
ben kunnen maken van de in april j.l.
geboden gelegenheid om zich röntgeno-
logisch te laten onderzoeken, zal op 12
en 13 oktober a.s. nogmaals de onder
zoekwagen op Texel zijn. Men wordt
dringend verzocht van deze laatste ge
legenheid gebruik te maken. Het lijkt
nauwelijks nodig nogmaals op het grote
belang van het onderzoek te wijzen. Tij
dige ontdekking van tbc is niet alleen
in het belang van het betrokken indivi
du maar van de hele gemeenschap om
dat eenmaal uitgebroken tbc besmette
lijk is en een „explosie" kan veroorza
ken. De laatste jaren worden nog maar
weinig gevallen van tbc ontdekt. De stij
ging van het aantal hart- en vaatafwij
kingen alsmede van longkankergevallen
is echter onrustbarend. Genezingskan
sen zijn in hoge mate afhankelijk van
tijdige ontdekking.
De personen van 35 jaar en ouder
worden nog op het volgende geatten
deerd: zij die zich bij het Groene Kruis
hebben opgegeven voor het onderzoek
op hart- en vaatziekten en nog geen
röntgenfoto hebben laten maken, dienen
m ieder geval in de onderzoekwagen te
verschijnen.
Verder wordt erop gewezen dat geen
oproepingskaarten zullen worden ver
zonden. Het tijdstip van verschijnen kan
men dus zelf regelen aan de hand van
onderstaand schema. De kosten bedra
gen ƒ3,50 per persoon. Men wordt ver
zocht met gepast geld te betalen. Per
sonen beneden de leeftijd van 25 jaar
komen niet voor het onderzoek in aan
merking. Ontkleden is niet nodig, maar
knopen e.d. in de kleding mogen alleen
voorkomen op het midden van borst en
rug.
Onderzoekschema
Donderdag 12 oktober 1972
14.00 - 14.30 uur, De Cocksdorp, nabij
hotel „De Hoop".
15.00 - 15.30 uur, Oosterend, dorpshuis
„De Bijenkorf".
16.00 - 16.30 uur, De Waal, dorpshuis.
18.30 - 21.00 uur, Den Burg, gemeente
huis.
Vrijdag 13 oktober 1972
10.00 - 11.00 uur, Oudeschild, lagere
school.
11.30 - 12.00 uur, Den Hoorn, lagere
school.
14.00 - 14.30 uur, De Koog, r.k. kerk.
15 00 - 16.15 uur, Den Burg, Gemeente
huis.
Op dinsdagavond 17 oktober brengen
leden van het Nutsdepartement Texel
een bezoek aan de schouwburg te Den
Helder waar een voorstelling zal wor
den gegeven van.de operette „lm weis-
sen Rössl". Voor de terugreis vaart een
extra boot. De totale kosten bedragen
ƒ8,50 per persoon. Er zijn nog enkele
kaarten over. Leden of zij die lid willen
worden (het lidmaatschap van het Nut
kost ƒ8,p.p. per jaar) kunnen de
kaarten afhalen bij mevrouw G. Bak-
ker-Zuidewind, Wittekruislaan 10, Den
Burg.
rubriek voor - l
Oiulef min klir
In het afgelopen groeiseizoen was de
oppervlakte wintertarwe in ons gebied
naar verhouding hoog. Dit was vooral
een gevolg van de zeer gunstige weers
omstandigheden in de herfst van 1971.
Tot en met juni van dit jaar was er
alle aanleiding om dc grote oppervlakte
wintertarwe als een voordeel te be
schouwen. De stand van het gewas was
zo, dat op een maximale opbrengst kon
worden gerekend.
De weersomstandigheden in juli en
augustus hebben „roet in het eten ge
gooid". Mogelijk is het te eenzijdig om
uitsluitend de weersomstandigheden in
juli en augustus verantwoordelijk te
stellen voor de minder goede opbrengst
van de wintertarwe.
Er zijn nl. aanwijzingen, dat zijdelings
ook dc zeer droge herfst en winter een
rol hebben gespeeld bij de tegenvallende
opbrengsten.
Als gevolg van de droge winter en
herfst is de uitspoeling van stikstof uit
de grond nl. minimaal geweest. Dit is
aan het licht gekomen via onderzoek
van de grondlagen van het maaiveld tot
100 cm diep. De voorraad 'grondstikstof'
bleek dit voorjaar maximaal te zijn.
Door onderzoek is duidelijk geworden
dat de som van de hoeveelheid stikstof
in de grond en de stikstof, die als kunst
mest wordt gegeven voor wintertarwe
in de buurt van 20 kg zuivere stikstof
per bunder moet liggen.
Het stikstofonderzoek van dit voor
jaar leerde, dat op een aantal percelen
wintertarwe de voorraad stikstof in de
grond al hoger was dan de genoemde
200 kg stikstof per bunder.
Hoewel bedoeld onderzoek nog in be
werking is zijn er sterke aanwijzingen
iait (>fonin<£«'ii
dat de opbrengst van wintertarwe voor
al is tegengevallen op percelen waar de
totale hoeveelheid stikstof (dus de som
van grondstikstof en kunstmeststikstof)
ver boven de 200 kg per bunder uit
ging.
Alles wijst er op, dat naast de sterke
aantasting door afrijpingsziekten als ge
volg van minder goede weersomstandig
heden in de laatste 6 weken van de
groei de overmaat aan stikstof een rol
heeft gespeeld bij de tegenvallende op
brengsten.
Toch meer wintertarwe zaaien?
De kans, dat de oppervlakte winter
tarwe het volgend jaar weer even groot
zal zijn als dit jaar is niet zo groot. Het
zou nl. uniek zijn als de weersomstan
digheden in de maanden oktober tot de
cember weer even gunstig zouden zijn
als in 1971.
Het is ook mogelijk, dat in een aantal
gevallen ook de slechte opbrengsten
van dit jaar de animo voor uitzaai van
wintertarwe zullen beperken. Dit zal
vooral het geval zijn bij de zg. gelegen
heidstelers. We moeten er verder reke-»
ning mee houden, dat h?t voor een aan
tal bedrijven in polder Eierland onmo
gelijk is om ieder jaar eenzelfde opper
vlakte te verbouwen als het afgelopen
seizoen het geval was. De vruchtwisse
ling zou dan' in gevaar komen. We moe
ten er daarbij tevens rekening mee hou
den, dat werkelijk goede tarwegronden
op ons eiland niet zo veel voorkomen.
De voor de teelt van zomergerst ge
schikte grond is in ons gebied veel rui
mer aanwezig dan goede tarwegrond.
Een flink aantal akkerbouwers zal dit
jaar meer van zijn zomergerst overhou
den dan van de wintertarwe.
We moeten verder niet vergeten, dat
in een droog jaar de kans op verdroging
bij wintertarwe veel groter is dan bij
zomergerst. Rekening houdende met het
voorgaande adviseren we toch om de
slechte ervaringen van dit jaar niet als
de enige maatstaf te nemen. In de mees
te jaren ligt de geldelijke bruto-op-
brengst van wintertarwe duidelijk bo
ven die van andere graansoorten. Als de
grond op uw bedrijf zodanig is, dat ze
voor wintertarwe geschikt is, dan mag
de ervaring van dit jaar geen aanlei
ding zijn om de teelt van wintertarwe
drastisch te beperken of geheel achter
wege te laten.
Ras
Een zeer moeilijke vraag is: „Welk
ras?" Vorig jaar hadden diverse akker
bouwers en ook landbouwvoorlichters
de neiging om vooral op het ras Lely
te mikken. De opbrengsten van dit ras
waren in 1971 maximaal.
Dank zij het feit, dat van dit ras on
voldoende zaaizaad voorhanden was
werden diverse telers toch gedwongen
een andere keus te maken. In veel ge
vallen is dit Manella geworden.
Achteraf konden de laatstbedoelde
akkerbouwers blij zijn, dat geen zaai
zaad van Lely voorhanden was. Zowel
landelijk als ook in ons gebied heeft
Manella het beslist beter gedaan dan
het ras Lely.
Het was enigszins onverantwoord om
in 1971 volledig over te stappen op het
nieuwe ras Lely, maar het zou niet juist
zijn om het ras Lely nu helemaal aan
kant te gaan schuiven. Op bedrijven,
waar een grote oppervlakte wintertar
we wordt gezaaid moet de kaart echter
niet volledig op het ras Lely worden
gezet. Vooral niet, omdat er meer goede
rassen zijn. We denken hierbij vooral
aan het ras Manella. Dit ras heeft nu
een aantal jaren bewezen tamelijk
oogstzeker te zijn. In 1971 bleek tevens,
dat onder gunstige omstandigheden de
opbrengst van Manella zeer hoog kan
zijn. In een enkel geval werd toen ook
met Manella een opbrengst bereikt, die
boven 7.000 kg en soms zelfs boven
7.500 kg Der bunder lag.
Er is daarom alle reden om aan het
ras Manella voor de uitzaai, die straks
gaat beginnen, een grote plaats te ge
ven.
