Vilstersniet alles goud
dat er blinkt
VOGELS
wel en wee
(i
de schaduw"
a
FILMNIEÜWS
EL
95
door Andri J. Binsbergen
noordelijke vorm
zomer
3n
winter
Geslaagd
Enkele opmerkingen van
een toerist
ELECTR0HUIS
Tweede blad Texelse Courant, vrijdag 17 november 1972
Onder de namen van onze vo-
els treffen we er nogal wat aan
ie op de kleur van edele metalen
zilver en goud duiden
oudhaantje, goudvink, goudlijs-
ir, zilverreiger, zilvermeeuw. Nu
het verschil tussen goud en zil-
r duidelijk waarneembaar. Dat
echter niet het geval bij de
oud- en zilverplevier, althans in
■ze tijd van het jaar, waarin we
■ide soorten op Texel kunnen
en.
De goudplevier, die op ons eiland net
in Friesland (er zitten meer Friese
Qilenienten in het Texels) als „wilster"
**kend staat, komt op het ogenblik bij
izenden op Texel voor. Het is een
>inig opvallende vogel, iets kleiner
n de kievit, met welke hij veel samen
het weiland fourageert, maar net zo
il ter been. Z'n goudkleurige boven-
len doen hem in het herfstachtige
ad weinig opvallen, zodat je goed
iet kijken om de vogels te ontdekken
ssen het gras. Luidruchtig zijn ze ook
it, hoewel de roep een melodieus
litend „thuuui", dat vooral in de
icht wordt geuit opvallend genoeg
.let is niet alles goud dat er blinkt.
I wilster heeft een familielid waarmee
wel verward kan worden: de zilver-
vier. Deze komt echter in het alge-
en niet op het land, maar op de wad-
schorren en op het strand voor (op
Mok zie je ze altijd), en niet in grote
epen zoals de goudplevier maar
estal alleen. De zilverplevier is in de
vermaanden, wanneer hij hier ook
irkomt (maar niet broedend, het is
arctische vogel) prachtig zilvergrijs
de rug en driekwart op hals en buik.
het winterhalfjaar echter is hij net
de goudplevieren 's winters van on-
en wit en is het grijs van de rug
Br bruin. Zodoende is het verschil
altijd direkt waarneembaar. Wel
ter als de vogels vliegen: de zilver-
vier heeft zwarte okselvlekken, de
idplevier witte. Bovendien heeft de
erplevier een lichte staart en de
idplevier een bruine.
niet zo hard. Het aantal wilsterflappers
was vorig jaar altijd nog zo'n 60. Er
bleek ook dat er fouten waren gemaakt
en dat mensen die eigenlijk geen recht
op de bijzondere akte hadden er toch
één gekregen hadden; jachtaktes wor
den door de gemeentes verleend, zodat
de Direktie Faunabeheer geen direkt
overzicht had. Naar schatting werden
er jaarlijks 20.000 plevieren gevangen,
grotendeels voor consumptie in het bui
tenland, want in ons eigen land is er
weinig belangstelling voor. De op
brengst is altijd vrij gering geweest (de
laatste jaren ƒ0,60 per vogel). De vangst
is niet zo groot dat de stand direkt ge-
Goudplevier
zuidelijke vorm
zorner
Er komen twee ondersoorten (geogra
fische rassen) van de goudplevier in ons
land voor, de zuidelijke en de noorde
lijke. De eerste broedde vroeger in Ne
derland maar is sinds 1937 (laatste
broedgeval in ,Fochtelo, Friesland) als
broedvogel verdwenen. Daar beide on
dersoorten vooral 's winters in het veld
niet van elkaar te onderscheiden zijn,
valt moeilenk vast te stellen hoeveel
zuidelijke vogels er onder de troepen
goudplevieren zijn. 's Zomers onder
scheiden ze zich van elkaar in de teke
ning en de intensiteit van het zwart op
hals, borst en buik.
De troepen die we nu overal kunnen
zien, trekken bij invallende vorst net als
de kieviten verder naar het zuiden.
Amerikaanse Globetrotters
Zover als de Kleine (ook wel Ameri
kaanse of Aziatische genoemde) goud
plevier, die hier zeer zeldzaam is, gaan
onze goudplevieren niet. Deze Ameri
kaanse globetrotter trekt van Alaska
over de oceaan naar Hawaï. Andere
Amerikaanse goudplevieren trekken van
Noord-Canada via New Foundland over
de Atlantische Oceaan naar Brazilië en
dan verder door naar de kust van Zuid-
Amerika tot Argentinië, maar in het
voorjaar terug via het binnenland. Dat
houdt waarschijnlijk verband met de
beschikbare hoeveelheid voedsel, in het
najaar kunnen ze op New Foundland de
buik voleten voor ze de oversteek wa
gen. In het wintergebied zijn de om
standigheden anders en daarom onder
breken ze in het voorjaar de reis om te
fourageren.
Als u de goudplevieren wilt zien, ze
zijn overal op Texel totdat de vorst in-
Flappen
Ie goudplevier hoort tot het zg. „wa-
vild" van de Jachtwet; de jacht erop
[eopend van 1 november tot en met
december. Maar wilsters worden
I nig geschoten. Die worden met net-
V gevangen. Geflapt zoals dat heet.
f dit „wilsterflappen" is vorig jaar
r aanleiding van een artikel in het
uwsblad van het Noorden een hele
ontstaan. Er werden vragen gesteld
de Minister van Landbouw en Vis-
j en iedereen sprak plotseling schan-
'an deze „barbaarse" vorm van jacht,
slechts door weinigen in ons land
dt bedreven. In de Jachtwet van
is bepaald dat alleen zij die in
periode van 1 juli 1946 tot 1 juli
de jacht op goudplevieren door
lel van slag- of treknetten hebben
|eoefend nog voor een bijzondere
[takte voor dit doel in aanmerking
len komen. Een zg. uitstervingssy-
dus. Bovendien werd de jacht op
Iplevieren met netten alleen nog
end in de provincies Groningen,
iland en Noordholland. Het uitster-
zo werd gekonstateerd, gaat echter
vaar loopt, maar in de ogen van de be
schermers toch zeker onverantwoord.
Een belangrijk argument is ook dat je
de Belgen, Fransen en Italianen moei
lijk kunt verwijten dat ze vogels met
netten vangen als je het zelf ook doet.
Bovendien is het in strijd met de Inter
nationale Conventie van Parijs 1950, die
het in masse vangen van vogels ver
biedt. Enfin, Minister Lardinois heeft de
kwestie voorgelegd aan de Nederlandse
Jachtraad, die hem in jachtzaken advi
seert. De konklusie van de Jachtraad,
noch van de minister is tot nog toe be
kend gemaakt, maar het lijkt onontko-
melijk dat deze vorm van jacht in ons
land verboden wordt nu de Belgen, met
wie wij de Benelux-overeenkomst op
het gebied van de jacht en de vogelbe
scherming hebben gesloten, de vogel
vangst hebben verboden. Zij zijn zelfs
verder gegaan en hebben ook de vangst
in eendenkooien (waarvan ze er maar 3
hadden, tegen Nederland tientallen) ge
sloten .Diezelfde overeenkomst verbiedt
trouwens de vogelvangst of jacht met
netten geheel, zodat de Nederlandse be
palingen als overgangsmaatregel nog
zou kunnen blijven bestaan.
valt. Zilverplevieren zien we in de Mok,
op de Schorren, in de Slufter en hier en
daar elders langs de kust. De Kleine
goudplevier dwaalt wel eens af naar
Europa en is ook wel in ons land waar
genomen. Deze soort is iets kleiner en
maakt verder een geschubte indruk. Bo
vendien heeft hij grijze oksels in plaats
van witte.
ZON, MAAN EN HOOG WATER
De zon komt 19 november op om 8.07 uur
en gaat onder om 16.43 uur; 22 november op
om 8.12 uur en onder om 16.40 uur.
Maan: 21 nov. V.M.; 27 nov. V.M.
Hoog water ter rede van Oudeschild:
17 nov. 4.08 en 16.25; 18 nov. 5.29 en 17.47;
19 nov. 6.41 en 18.59; 20 nov. 7.39 en 20.00;
21 nov. 8.30 en 20.55; 22 nov. 9.20 en 21.46;
23 nov. 10.08 en 22.30; 24 nov. 10.57 en 23.12
25 novx. 11.43 en 23.50.
Aan het strand is het ongeveer een uur eer
der hoog water.
Op 27 oktober slaagden te Wormer-
veer voor het praktijkdiploma VSLM
machineschrijven 165 aanslagen, de da
mes N. van Beek en M. van der Star uit
Eierland en de heer P. Postma uit De
Cocksdorp. Allen volgden de typelesseniij
van de heer A. C. Peetoom.
'•JfSjk
Brlncn t«« Uiart balUa tar*ntvocrM0M4 ét r*diku*'£~;(g.
Gemeentebestuur, VW en vele an
deren doen hun best Texel zo goed mo
gelijk te beheren om het voor de toeris
ten zo mogelijk nog aantrekkelijker te
maken.
De ideeën voor al dit werk komen uit
de aard der zaak van mensen, die op
Texel wonen. Dat is logisch, maar het
heeft ook een paar bezwaren, zoals
1. iedere Texelaar is aan zijn eiland ge
wend, d.w.z. 'hij bekijkt het nooit zo
fris als iemand die er (telkens weer)
opnieuw arriveert;
2. mensen, die op Texel wonen zijn per
definitie daar geen toerist. Daardoor
kennen zij de wensen en gedragingen
van de toeristen minder goed.
Ter illustratie geef ik de volgende
voorbeelden
a. Kort geleden werd tussen de Sluf-
terweg en de 's-Hertogenboscbweg
onder de duinen een weg aangelegd.
Iëdereen blij dat hij nu goed naar
zijn vakantiehuisje kan rijden, i.p.v.
over de puinstrook van de laatste ja
ren te moeten hobbelen.
Helaas is die asfaltweg vlak langs de
uitgangen van de bungalowparken
gelegd. Elke toerist weet dat als
stadskinderen eindelijk in een bun-
galowtje onder de duinen aangeko
men zijn, zij dan denken: „Nu zijn
wij vrij!" Gevolg is dat zij de uitgang
uitrennen naar de duinen. Maar nu
is vlak langs die uitgang een auto
weg gelegd! Met minder moeite en
minder kosten had die nieuwe weg
8 10 meter verder naar de duinen
aange,legd kunnen worden, zodat het
fietspad tussen uitgangen en auto
weg was blijven liggen Dan had het
grootste deel van het fietspad ook
niet opnieuw aangelegd behoeven te
worden en de weg zou over vaste
grond aangelegd kunnen zijn en niet,
zoals nu, over 2 gedempte putten,
waar de weg vrij zeker zal gaan ver
zakken (toekomstige kosten en on
gemak).
b. Op de Postweg staat bij de ingang
van het vliegveld een straatlantaarn.
Op de hoek Postweg-Slufterweg
staat er geen, ofschoon er op die
hoek zeer veel meer auto's de Post
weg verlaten dan bij het vliegveld.
Overheid, plaats op de bedoelde hoek
s.v.p. een lantaarn.
c. Op de laatste dag van de Neder
landse herfstvakantie (vrijdag 20
oktober j.l.) nam TESO om 9 uur
slechts 6 toeristenauto's mee van
Texel. De vele andere, niet-Texelse
auto's moesten een uur wachten.
Daaronder waren veel auto's, die
juist ver terug moesten rijden (Zuid-
Nederland en Duitsland). Die boot
werd bijna geheel vol geladen met
vrachtauto's en T- en V-kaart
houders.
Iedereen wil vakantiespreiding, maar
dient Texel m.i. tijdens gespreide
hoogtijdagen wel voor vlot vervoer
te zorgen.
Merkwaardig is ook dat een aantal
mensen naar een 3e boot verlangt,
maar dat men op bovenvermelde
tijd (herfstvakantie) de aanwezige 2e
boot niet liet varen.
Een slotopmerking: Om meer dan tot
heden de wensen en ideeën van toeris
ten te leren kennen, zou men op de
Texelse boot en op sommige plaatsen in
de dorpen een „Ideeënbus voor beter
toerisme" kunnen ophangen. De daarin
geworpen voorstellen zou men bijv.
door de VW op bruikbaarheid kunnen
laten bekijken. Een proef van een jaar
jlijkt mij in elk geval de moeite waard.
Een andere mogelijkheid zou zijn: in
Aardleidingen en
bliksembeveiliging
de toeristenkrant een strook af te druk
ken waarop men zijn idee of wens naar
voren kan brengen.
Aris Dros
NASCHRIFT
Voor de nieuwe weg tussen Slufter-
weeg en 's-Hertogenboschweg zal een
maximumsnelheid van 50 kilometer per
uur alsmede éénrichtingverkeer zijn
geboden.
In de jaargang 1971 van de toeris
tenkrant werd door middel van een
enquêteformulier gelegenheid gegeven
aan- en opmerkingen te maken inzake
toeristische en andere voorzieningen op
Texel. Velen hebben van deze moge
lijkheid gebruik gemaakt. De resultaten
zijn inmiddels aan de betrokken instan
ties ter kennis gebracht. Red.
Zaterdag, zondag en maandag om
20.00 uur draait in het City theater de
Alrfed Hitchcock-produktie „Frenzy".
Richard Blaney, ex-R.A.F.-piloot, leeft
voortdurend in een nare droom. De po
litie en de mensen kennen hem zoals
hij is.een aanrander, die zijn slacht
offers met een stropdas wurgt. Blaney
weet echter dat hij nooit deze moorden
kan hebben gepleegd. Daarom gaat hij
langs allerlei schuilwegen en verblijft
bij mensen die geloven in zijn onschuld.
Mensen zoals het buffetmeisje Babs, dat
van hem houdt, Rusk de fruitgrossier en
zijn vrienden John en Henny Porter.
Zelfs als alle vonnissen zijn geveld en
de hartstochten zijn gedoofd is Blaney
nog op zoek naar de persoon die de
schuld is van het net van waanzin,
waarin hij gevangen zit. Maar Blaney
kan de ware bedrijver van al deze gru
welen nooit te pakken krijgen, want de
schuldige is(Toegang 18 jaar)
Zondagmiddag om 15.00 uur kan men
weer lachen, gieren, brullen met Abbott
en Costello in „We zien ze rennen".
Taxi-chauffeur Wilbur heeft vaak pech
in het leven. Zijn enige vaste klant is
Grover, die echter nooit kan betalen.
Het tweetal raakt altijd in vreemde si
tuaties verzeild, zo ook nu; doordat Wil
bur een paard snoep laat eten helpt hij
het brave dier om zeep. Hierdoor wordt
het bestaan van de eigenaars King en
Prinses bedreigd, zodat Wilbur voor een
nieuw paard moet zorgen. Op de ren
nen wint hij toevallig tweehonderd dol
lar, waarvoor hij een paard koopt. Hij
neemt echter het verkeerde dier mee,
dat 's werelds snelste renpaard blijkt te
zijn. In een wilde achtervolging komt
Wilbur met het paard bij de renbaan,
waar hoe kan het anders? het
snelle renpaard de eerste prijs in de
wacht sleept. Plotseling zitten Wilbur
en Grover goed in het geld, zodat zij
hun vrienden Joe en Kitty geld kunnen
geven om een soldatenrevue te begin
nen, waarvan de toeschouwer de finale
nog meemaakt. (Alle leeftijden).
IIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIU
HOOFDSTUK IV
't Eerste stapje op de ladder
[ix' vader.de ingenieur, was een
•van-de-wetenschap geweest,
looit als een wild paard op je doel
in" had hij altijd gezegd „eerst al-
Inderzoeken".
Trix herinnerde zich die uitspraak,
I ze zich zette om na te gaan hoe
Tch de plaats kon veroveren in de
«nschap van Vierhoven, die ze
ite.
ben met Jan getrouwd" zo praatte
iet zichzelf „omdat ik van hem
en omdat ik iets in hem zag.
ik met hem getrouwd zijn, wanneer
weten had dat ik het leven van
'ergeten ambtenaarsvrouwtje moest
i, ik, Trix Beemsterboer? Jan had
ekundwanneer hij zijn best
an had. Dan maar een beetje min-
tijd voor mij, voor de kinderen,
zijn hengel en zijn kegels en zijn
re liefhebberijtjes. Wie streeft naar
doel moet zich iets, en soms veel,
?ggen om het te bereiken. Jan heeft
gestreefd, hij heeft zich laten drij-
op het tij. Hij heeft geen rugge-
t genoeg. En hij houdt niet genoeg
mij om dat voor me over te heb-
Ik had burgemeestersvrouw kun-
'ijn als hij alles op alles gezet had.
vie ben ik nu? Wat beteken ik
door L. van Schooten
uiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Haar blik viel op een aanbeveling in
„De Bazuin" voor een bazaar. Daar
stond het keurige rijtje namen van de
dames die het in Vierhoven in de melk
te brokken hadden.
Haar naam stond er met bij. Wie ken
de haar? Ja. mevrouw Van Schalye, de
burgemeestersvrouw, die had ze wel
eens ontmoet, op een receptie waar ze
was met Jan. En dan zei mevrouw Van
Schalye „Dag mevrouw Borger, hoe
gaat u al?" en haar ogen waren al
weer bij een ander.
Goed, als Jan dan tevreden was met
zo'n plantenbestaan, zij niet!
Zij zou zich een plaats veroveren in
Vierhoven!
En wie weet, misschien kon ze hem
daardoor activeren. Misschien werd hij
wakker. Misschien kreeg hij, door haar
relaties. Misschienwie weet?
„Nooit als een wild paard op je doel
afgaan" zei ze bij zichzelf, en ze ont
wierp een krijgsplan, terwijl ze uit „De
Bazuin" met het artikeltje over de ba
zaar een patroon knipte voor een vestje
voor Erica.
Die bazaar.
Als ze nu eens een stel van die hele
leuke eierwarmertjes maakte, die haan
tjes met rode kammetjes en die leuke
staartjes waar ze laatst een afbeelding
van gezien had inwaar was het ook
weer? Ja, in dat oude Amerikaanse tijd
schrift dat boven lag. Leuk.had nie
mand.
Of een theemuts, met dat leuke appli-
catiewerk?
Of allebei?
En dat dan afstaan voor de bazaar!
Maar het moest bijzonder goed en bij
zonder leuk zijn. Niet zo'n gewoon ba
zaar-artikel. Men moest vragen: wie
heeft die leuke, die mooie dingen ge
maakt? En dan zouden ze zeggen: „O,
dat is mevrouw Borger.En dan.
ja, dan.
„Waar ben je nou weer mee bezig
moeder?" vroeg Tom. „Is er niks te eten,
ik plof van de honger".
„O wat enig mams, nee, snoezig ge
woon!" riep Erica verrukt.
„Maakt u er voor mij óók zo een?"
bedelde Wietske.
„Waar is dat moois voor, vrouw van
m'n hart?" vroeg Jan en boog zich lief
kozend over haar heen. Zijn Trix.ze
was voor hem nog altijd het meisje van
zijn dromen. Jammer dat ze de laatste
tijd zo rusteloos, zo humeurig was. 't
Was ook een treurige zomer geweest, ze
was er niet genoeg uitgekomen, dat zou
't wel zijn.
„Da's voor de bazaar" zei ze zakelijk.
„De bazaar? O, voor die doofstom
men".
„Ja".
„Wist niet dat jij je daarvoor interes
seerde".
„Ik heb me er altijd voor geïnteres
seerd" verzon ze vlot, „maar ik had er
nooit de tijd voor. Nu kreeg ik opeens
weer zin".
Hij was blij dat ze afleiding had en
vroeg niet verder.
De artikelen voor de bazaar konden
worden ingeleverd bij juffrouw Dina op
„De Horst".... (juffrouw Dina van
Poelstijn, symbool van de vergane glo
rie der Poelstijnen die eens het dorp re
geerden) of eventueel worden afgehaald.
Na lang wikken en wegen besloot Trix
een briefje te schrijven, dat ze iets
voor de bazaar had gemaakt en dat het
hij haar kon worden gehaald. Juffrouw
Dina stuurde Kees, officieel haar huis
knecht, in werkelijkheid een hoogbe
jaard mannetje-voor-alles Ze had zo
overal haar mannetjes voor.
De bazaarcommissie vergaderde en
bekeek wat er zoal binnengekomen was.
Veel was orthodox bazaar-goed: ge
haakte spreien, geborduurde kleedjes,
poppen, gebrandschilderde spreuken en
teksten, diverse artikelen van andere
bazaars, door de gelukkigen die er geen
raad mee wisten aan deze bazaar ge
schonken. Mevrouw Doornink-Dumar-
che had een precieus stilleventje ge
schilderd dat artistiek uitsprong boven
al het andere. ja, en dan was er nog
iets gekomen.... een half dozijn eier-
warmers en een theemuts.
Was het niet mevrouw Doornink ge
weest, die een verrukt kreetje had ge
slaakt, Trix Borgers bijdrage zou min
of meer voor kennisgeving zijn aange
nomen. Maar mevrouw Van Schalye,
opmerkzaam geworden door het zeld
zame enthousiasme van de Frangaise,
zag nu toch ook, dat er bijzonder veel
werk gemaakt was van die leuke eier-
warmers met die kraaiende haantjes,
en dat het theemutsje op zeer kunst
zinnige wijze van applicatiewerk was
voorzien.
„Dat is iets héél moois", zei ze gede
cideerd en vroeg zich in stilte af, wie
zich de moeite zou hebben gegeven,
zulke smaakvolle, kunstige dingen te
maken voor een bazaar.
„Wie heeft dat gemaakt?" vroeg ze.
„Ene mevrouw Borger.... kent u
haar?" vroeg juffrouw Dina, en veegde
haar eeuwig verkouden, rode neus met
een volslagen mannenzakdoek af.
„Borger.wacht es.dat is vast
de vrouw van meneer Borger van de
secretarie".
„Ik ken hier tenminste geen andere
Borgers", voegde mevrouw Minnema er
aan toe, die de wandelende burgerlijke
stand van Vierhoven was,
„Maar dat is toch wel heel apart", zei
de burgemeestersvrouw, blij dat er op
de bazaar ook nog een paar werkelijk
aparte dingen waren.want dat stil
leventje van Geargette Doornink was
óók een heel fijn dingetje, al keken de
andere dames er kennelijk het moois
niet van af.
Toevallig zag ze Trix twee dagen la
ter in het postkantoor.
Trix groette beleefd de echtgenote
van Jans opperste chef, maar de bur
gemeestersvrouw stevende direkt op
haar af.
.yMevrouw Borger.... blij dat ik u
zie. Die eierwarmers en dat theemutsje
voor de bazaar. die zijn toch van u?"
„Ze zijn nu van de commissie", glim
lachte Trix.
„Goed, maar u hebt ze toch ge
maakt?"
„Inderdaad mevrouw".
„Ik vond ze bijzonder leuk, bijzonder
Ach, u weet wel" babbelde ze vertrou
welijk, „wat je voor zo'n bazaar krijgt.
En daarom vind ik het zo leuk, dat er
toch een paar dingen zijn, die er uit
springen".
(wordt vervolgd)
